ETF kabulü öncesinde, başvuran şirketlerin ürünlerinden alacakları komisyon üzerine bir yarış başladı. Kim daha düşük komisyon verirse diğerleri onun da altına inmeye çalıştılar. Çünkü BTC Futures ETF daha önce onaylanmış ve ilk onayı alan pastadan büyük payı almıştı. Bu sefer toplu onay beklendiği için ilk olan diye birşey yoktu. O yüzden en ucuz olanın pastayı kendisine alacağı bekleniyordu.

Bu mücadele içerisinde komisyonlar o kadar düştü ki maliyetin altına indi. Dolayısıyla sürdürülebilirliği tartışmalı hale geldi. Bu stratejinin sebebi olarak, bir kez pastanın büyük dilimini alan şirketin, yani en çok ETF satan dolayısıyla en çok BTC tutacak olan şirketin eline geçecek koz gösterildi. Çünkü müşteriler her ETF satın aldıklarında ETF’nin temsil ettiği BTC’ler şirket tarafından satın alınıp bir saklayıcıda muhafaza ediliyor. Dolayısıyla bir şirket orantısız şekilde daha çok ETF satarsa, saklayıcılarla veya diğer üçüncü servis aldığı şirketlere karşı elinde büyük bir koz olacak. Onların komisyonlarında indirim talep edebilecek, talep karşılanmazsa rakip firmaya taşınacak. 

• İlginizi çekebilir: Bitcoin ETF’leri, Kriptonun Sadık Destekçilerini Endişelendiriyor

Nitekim daha ilk günlerde, ETF hacmi günlük 2 milyar doların üzerine geçti. Artık kurumsal şirketlerin BTC yatırımı yapabilmesi için herhangi bir yasal engel kalmamış oldu. Ayrıca ETF ürünü üzerine inşaa edilecek türev finansal ürünlerin oluşması da kriptopara piyasasını bir sonraki aşamaya taşıyacak ekonomik büyümeyi beraberinde getirebilir.

GBTC Neden Pahalı? 

ETF ürünler arasında en pahalı komisyon Grayscale’in ürüne ait oldu. Diğerlerinin 3-4 katı fazla komisyon alan Grayscale’in öncelikleri diğer şirketlerden farklı. Grayscale, Digital Currency Group’a bağlı bir şirket ve kardeş şirketi Genesis ciddi bir finansal problemle karşı karşıya. Grayscale’in GBTC ürünü ETF olana kadar ciddi bir indirimle işlem gördüğü için bu ürüne sahip kullanıcılar ürünlerini satamadılar. ETF onayı sonrasında bu fiyat farkı ortadan kalkacağı için birçok yatırımcının bu ürünlerden bir an önce kurtulmak isteyeceği tahmin edildi. Yani Grayscale sektörde liderliği almak yerine zaten sahip olduğu müşteri kitlesini kendi avantajına kullanarak, ana şirketin finansal problemlerine çare bulmayı amaçladı.

Piyasadaki işlem hacmine bakıldığında Grayscale’in aslan payını alması bu yüzden şaşırtıcı olmadı. Ürünün uzun bir süre indirimli satılması, yatırımcıları ürüne hapsetmiş ve itibari olarak negatif bir etki yaratmış olsa da SEC’in ETF onayını vermesindeki en büyük pay belki de yine Grayscale’e ait olduğu için itibarı da toparladı diyebiliriz.

GBTC’nin ETF olma başvurusunu reddeden SEC’i dava eden Grayscale, mahkemeden istediği kararı almış ve ret kararının tekrar değerlendirilmesi yönünde karar çıkarttırmıştı. Gensler, aslında ETF konusunda halen aynı noktada olduğunu, ancak mahkemenin mevcut ret kararını uygun bulmaması nedeniyle ürünü onaylamak zorunda kaldıklarını söyledi. Severiz veya sevmeyiz ama Grayscale’e sanırım bir teşekkür borçluyuz. Tabii bu süreçte ETF için mücadele edenleri de unutmamak lazım. Pastanın tamamı Grayscale’e ait değil.

Sorumlu Yatırımcılık 

ETF konusunda şirketler birbiriyle yarışırken müşterileri çekmek için kullanılan tek yöntem komisyonlar değildi. Vaneck diğerlerinden ayrışarak üründen elde edilen gelirin %5’ini Bitcoin geliştiricilerine bağışlamak üzere Bitcoin Brink ile 10 yıllık sözleşme imzaladı.

Sorumlu yatırımcılık kapsamına girer mi bilmiyorum ama yaptığı ETF başvurusuyla SEC üzerindeki lobi baskısını maksimuma çıkartan BlackRock’ın CEO’su Larry Fink, ETF onayı sonrasında iyice Bitcoin yanlısı ifadelerde bulunmaya başladı. Usta yatırımcıların, yatırım yaptıkları şirketleri parlatmak için borsa dışında da aktif oldukları bilinir. Sanırım Fink’in karşıtlıktan destek vermeye doğru gelişen değişimini de bu kapsamda değerlendirebiliriz.

• İlginizi çekebilir: BlackRock ve ARK 21Shares, Bitcoin ETF Ücretlerini Düşürdü

Fink, Bitcoin’in aynı Altın, Gümüş gibi güvenilir bir varlık olduğunu, özellikle otoriter hükümetler altında yaşayan insanların veya ekonomi yönetimine güvenmeyen toplulukların uzun vadeli değer saklama aracı olarak Bitcoin’i kullanabileceklerini belirtti. Bitcoin’in hükümetlerden daha güçlü olduğunu belirtmesi de ilgi çekici.

Fırsat Kapıları 

ETF onayıyla birlikte yeni bir oyun alanı, dolayısıyla yeni yeni fırsat kapıları açılmaya başladı. CoinShares, Avrupa’daki büyümesini ABD’ye genişleyerek taçlandırmak istediğini daha önce belirtmiş, çeşitli görüşmeler yapmıştı. ETF onayı sonrasında ABD piyasasındaki risk ciddi biçimde azaldığı için bu hamlelerinde ilerleme kaydetmeye başladılar. Coinshares, Valkyrie’nin 3 adet BTC bazlı ETF ürününü satın alma opsiyonunu kullanmayı düşündüklerini belirtti.

Bir diğer fırsat olası bir Spot ETH ETF’siyle alakalı. BTC sonrasında piyasada ETH ETF’lerinin de onaylanacağına yönelik beklenti oluştu. Önümüzdeki 23 Mayıs’ta SEC’in 2 adet ETH ETF için karar vermesi gerekiyor. Ancak Bitcoin ile Ethereum SEC’in gözünde ayrı yerlere sahip. SEC uzun süredir BTC’nin tek menkul kıymet olmayan kripto para olduğunu, diğerlerinin kendi yetki alanına girdiğini savunuyordu. Eskiden BTC’nin yanına ETH’de koyuluyordu ancak Ethereum’un POS altyapısına geçmesi sonrasında SEC’in görüşü değişti. ETH artık SEC tarafından Bitcoin’in aksine menkul kıymet olarak değerlendiriliyor. Yani bu onay zincirinin ETH ile devam etmesi için çok da fazla pozitif yön yok. Durum halen %50-50 olarak değerlendirilebilir. 

Genesis’in Beli Doğrulmuyor 

Digital Currency Group, ETF sayesinde Grayscale üzerinden likidite akışına kavuştu ancak bu sefer de Genesis tarafından bir darbe yedi. New York regülatörü, Genesis’in siber güvenlik alanında uyması gereken standartlara uymadığı için 8 milyon dolar cezanın yanında şirketin New York’da faaliyet göstermek için alması zorunlu olan BitLicense adlı lisansı da iptal etti. Yani Genesis New York pazarından çekilmek zorunda kalacak. Şirketin mevcut likidite krizine nasıl etki edeceğini önümüzdeki günlerde daha net göreceğiz.

Likidite krizi demişken, baş aktörlerden Do Kwon’un SEC ile olan davası 29 Ocak’ta görüşülecek. Kwon’un iade talebi Karadağ’da tekrar görüşüleceği için iadenin Mart ortasında ancak gerçekleşmesi bekleniyor. O yüzden Kwon’un avukatları davanın ertelenmesi için mahkemeye teklif sundular.

Türkiye’deki Düzenlemelerde Sona Geliniyor 

Mehmek Şimşek, kripto paralarla ilgili düzenlemelerde sona gelindiğini açıkladı. Düzenlemelerin borsaların sahip olması gereken lisansları, standartları ve organizasyonel gereklilikleri belirlemesi gibi çeşitli detayları barındırması bekleniyor.

• İlginizi çekebilir: Türkiye Kripto Yasal Düzenlemesi Ne Durumda?

BTC ile Öde 

Japon e-ticaret devlerinden Mercari, platforma BTC ile ödeme seçeneğinin geleceğini açıkladı. Klasik hale geldiği üzere bu tür ödemelerde BTC’ler doğrudan platforma gitmiyor. Aracı şirket, müşterinin gönderdiği BTC’leri alıp, itibari paraya dönüştürüp şirkete o şekilde teslim ediyor. Ancak nasıl işlediğinden bağımsız olarak Mercari’nin BTC’ye olan talebe yapacağı en ufak bir destek bile önemli. Böylelikle token ekonomisinin altyapısı da giderek yayılmış oluyor.

Insciption'lar Devam 

BTC NFT’lerine karşı olan bir grup Bitcoin geliştiricisi, ağın eskisi gibi tek bir amaca hizmet etmesi konusunda görüş belirtmişlerdi. Dashjr adlı geliştirici önderliğinde bir teklif verildi ve Bitcoin ağında yapılacak değişiklikle inscription’ların üretimini zorlaştırmak isteniyordu. Bitcoin ağındaki değişikliklerde yüksek oranda konsensus aranıyor, ancak bu öneri üzerinde aylardır yapılan tartışmalarda fikir birliğine varılamadığı için önerinin kabul olmayacağı neredeyse kesin bir hale geldi. O nedenle öneri iptal edildi. 

Insciption’lar aynı şekilde Bitcoin ağını kullanmaya devam edebilecek. Ancak her BTC NFT koleksiyonu bu durumu olumlu karşılamış mıdır? bu konuda çok emin değilim. Çünkü nasıl bir ressam öldüğünde, ressam artık daha iyi bir ürün çıkartmayacağı için mevcut eserleri değerleniyorsa, bu teklif kabul edilseydi benzer şekilde mevcut BTC NFT’leri ciddi nadirlik kazanıp değerlenebilirdi.