Ethereum ABD’nin Sansür Girişimleriyle Savaşabilir mi?

Eh, piyasanın bu günlerde tadı tuzu yok. Hep aynı sıkıcı konular. Bu nedenle gelin biz teknolojiye, mahremiyete, politikaya ve diğer bazı konulara bakalım ve piyasa sıkıcı olmayı bırakana kadar bu alanlara bir göz gezdirelim.

Böyle dedim diye canınızı sıkmayın, daha konuşulması gereken çok fazla konu var. Örneğin Ethereum’da ne zamandır beklenen ve kısa süre içinde gerçekleşmesi umulan Proof-of-Work sisteminden Proof-of-Stake sistemine geçişi (geçen günlerde bununla ilgili güzel bir yazı yayımladık) konuşabiliriz. Ya da ABD Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi’nin (OPAC) Tornado Cash’i Kuzey Koreli hackerların kullandığı iddiasıyla devlete zararlı uygulamalar listesine almasına değinebiliriz.

Bu gelişmeleri biraz daha basitleştirerek aktarmamız gerekirse: Ethereum (son derece önemli bir kripto platformu) büyük bir teknolojik güncellemeye gidiyor ve ABD devleti (OFAC üzerinden) Tornado Cash’in (Ethereum’daki işlemlerin izini yok etmeyi amaçlayan bir karıştırıcı program) kullanımını kanun dışı hale getiriyor çünkü bu uygulamanın haydutlar tarafından kara para aklama için kullanıldığına inanıyor. 

Bu iki konunun derinliklerine dalmak yerine Twitter üzerinde başlayan ve Ethereum’un kullanıcılar tarafından başlatılan olası bir yumuşak çatallamaya gitmesine dair tartışmaya bir göz atmak yerinde olur zira bu tartışma her iki konuyu da kapsıyor. Eğer bu konu sizde bir şeyler çağrıştırmadıysa biraz sabırlı olun ve yazıyı okumaya devam edin lütfen.

Jonathan Bier tarafından yazılan ve Bitcoin’in tarihinde önemli bir dönemi ortaya koyan “The Blocksize War” isimli harika bir kitap vardır. (Bu kitap BitMEX’in web sitesinde seri halde yayımlandı ve ücretsiz okunabiliyor.) Bitcoin ağının katılımcıları Ağustos 2015 ile Kasım 2017 arasında Bitcoin’in blok zincirindeki blokların boyutu hakkında önemli bir tartışma içerisine girmişlerdi. Bu yüzeysel olarak bakıldığında çok önemli görünmese de Bitcoin’in alternatifi olan Bitcoin Cash adı bir versiyonun doğmasına neden olan son derece önemli bir teknik tartışmaydı. 

Sözünü ettiğim kitap herkese hitap etmese de meraklıları için okunması gereken bir eser. Gelin BitcoinXT, Bitcoin Unlimited, Bitcoin Classic, ASICBoost, SegWit2x ve bir dizi diğer konuyu geçelim ve Blocksize Wars’da anlatılan ana noktaya gelelim: Segregated Witness (SegWit) konusuna…

SegWit’in neden olduğu durum teknolojik olarak önemli ancak asıl önemli nokta bunun hayata geçiş biçimi. Olayın kısa özeti şöyle:

Madenciler ve kullanıcılar aslında (farklı donanımlar üzerinde olsa da) aynı yazılımı kullanırlar, ancak önemli bir fark vardır: Madenciler blok üretirken kullanıcılar üretemez. Bitcoin madencileri SegWit’i istemezken kullanıcılar istedi. (Bu talebin birçok nedeni var ama burada bu konuya girmeyeceğiz.) Bitcoin’de işler madencilerin ürettiği bloklar üzerinden yürüdüğü için SegWit hayata geçmeyecekti fakat kullanıcılar bunu gerçekten çok istediler ve Bitcoin blok zincirinin kurallarının işlemesine yarayan düğümler üzerindeki hakimiyetlerini kullanarak SegWit’in gerçekleşmesi için baskı kurmaya başladılar.

Kullanıcılar sonunda istediklerini aldılar ve Bitcoin protokolünde bir yumuşak çatallanma gerçekleşti. 

Bu yazı Bitcoin’in kullanıcı tarafından gerçekleştirilen yumuşak çatallanması üzerine değil. Ethereum’da kullanıcılar tarafından tetiklenebilecek bir yumuşak çatallanmanın OFAC sansürünü nasıl devre dışı bırakabileceği üzerine…

Merge sonrası Ethereum’da yumuşak çatallanma ve OFAC

Çalışma arkadaşım Nik De’nin söylediği gibi: “Tornado Cash yasaklamaları bit uyum kabusuna doğru gidiyor.” Bu doğru bir önerme. Tornado Cash ile bir şekilde etkileşime giren kullanıcılar Aave gibi merkeziyetsiz finans (DeFi) platformlarına olan erişimlerini kaybettiler. DeFi platformlar OFAC yasaklarını benimsemiş ve herhangi bir şekilde yanlış bir şey yaptığı görülmeyen kullanıcıları bile engellemekten çekinmemişler. 

Bu son derece kaygan bir zemin.

Öncelikle finansal mahremiyet önemlidir ve bu mahremiyet sadece kanun dışı işler yapanlar için gerekmez. İkincisi, bu platformların her kurala uyması sorun oluşturur ve DeFi’ın ruhuna aykırıdır. Kripto finansal sistemin dışına çıkmak isteyenler tarafından kurulan bir dünya. Şu net ki (en azından benim için) kripto destekçileri sansüre karşı çıkmalı, en azından tutarlı olmak istiyorlarsa…

Ancak işler tam da burada ilginçleşiyor. Genelde kullanıcılar sansürden hoşlanmaz, bu nedenle kullanıcıların tetiklediği bir yumuşak çatallanmaya giderek Tornado Cash kullanıcılarının kara listeye alınması olayıyla mücadele etme konusunda Twitter’da bir tartışma dönüyor. Ethereum’un Proof-of-Work’ten Proof-of-Stake’e geçme sürecinin, kullanıcı temelli bir çatallanmaya imkân sağladığına inanan bir grup insan mevcut. Kısacası bu tür bir yaklaşım Ethereum işlemlerini onaylayanları cezalandırmanın da bir yolu. Kullanıcıların tetiklediği bir yumuşak çatallanmanın temel noktaları şunlardır:

·      Onaylayıcılardan biri OFAC veya sansür taleplerine uyum sağlar.

·      Kullanıcılar kızar ve onaylayıcıları devre dışı bırakır.

·      Onaylayıcılar ya bu tutumlarından vazgeçerler ya da ağdan çıkmak zorunda kalırlar.

Bu senaryoyu savunanların pek de hoşuna gitmeyecek bazı sıkıntılı noktalar da yok değil. Ethereum yüksek derecede bilgi işlem gücü gerektirdiği için, burada sadece düğümler üzerinden çalışmak pek mümkün olmayabilir. Buna karşın Bitcoin üzerinde bunu yapmak çok daha basit. Bireysel bir kullanıcı düğümler üzerinden onay yapamazken Ethereum’da işlerin yürümesini nasıl sağlayacak? Bağırıp çağırarak mı?  

Bu işi daha da karmaşıklaştıralım: Ethereum’da bir onaylayıcı olmak için 32 ETH (yaklaşık 55.000 dolar) yatırmanız gerekiyor. Bu birçok kullanıcı için çok yüksek bir miktar olduğu için bazı havuzlar oluşturulmuş ve kullanıcılar daha büyük yapılar tarafından yönetilen bu havuzlara ellerindeki kadar para koyarak dahil olabiliyorlar. Buralar Coinbase veya Lido (bir para havuzu) gibi yapılar tarafından yönetiliyor. Lido’yu tanımıyor olabilirsiniz ama muhtemelen Coinbase’i biliyorsunuzdur.

Coinbase, ABD merkezli bir şirket ve OFAC ABD hazine Bakanlığı’nın çok önemli bir birimi. Yani kullanıcıların sansürü önlemek için dahil olabildikleri bir havuzu kontrol eden Coinbase, ABD yasaklarını benimserse ne olacak? Coinbase’in onaylayıcıları devre dışı bırakılacak. Peki Coinbase ne yapıyor? Bu kullanıcıların kendilerinin dahil olduğu havuzu yönetiyor. Yani kullanıcılar kendi kendilerini devre dışı bırakmış oluyor. 

Şu bir çıkmaz sokak: Kullanıcılar Coinbase üzerinden aslında kendilerinin verdiği parayla onaylama yapan yapıyı durdurmaya çalışıyorlar. Elbette ki parası ve bilgisi olan kullanıcılar kendi onaylayıcılarını oluşturabilirler ancak zaten bir havuza girmişlerse hem bilgi hem de sermaye açısından eksikler demektir.

Coinbase CEO’su Brian Armstrong bu ikileme dair yorumda bulunmuş. Lefteris Karapetsas, para havuzlarına Ethereum seviyesinde bir sansürleme talebi geldiğinde ne yapacaklarını sorup iki seçeneği adreslemiş: a) uyum sağlamak b) ağın bütünlüğünü korumak için hizmetlerini sonlandırmak. 

Armstrong buna şöyle cevap vermiş: “Bu duruma gelirsek (b) seçeneğini seçeceğimizi düşünüyorum. Büyük resme odaklanmalıyız.”

Bu harika olur ama durum bu noktaya gelir mi? Benim görüşüme göre, Eric Wall’un belirttiği şirketleri kullanıcıların gücüyle engellemekten şirketlerin kendilerini durdurduğu bir noktaya gelebilir. Ancak kurumların inisiyatifinde yapılan bir yumuşak çatallanma kullanıcıların inisiyatifiyle yapılan kadar etkili olmayabilir.

Bununla birlikte daha birçok teknik konu var ve tartışmalar henüz spekülasyon seviyesinde. Yanılabilirim ve kullanıcı inisiyatifli bir çatallanma Ethereum’da başarıyla gerçekleştirilebilir. Son olarak belirtmek isterim ki Ethereum’a genelde temkinli bakan biri olarak finansal sansüre karşı savaşmayı destekliyorum. Bu bitcoin’cilerin verdiği savaştan farklı değil.