Kripto Sektörü Temsilcileri Afet Sürecindeki Deneyimlerini Ekosistem Özel Yayını’nda Konuştu

Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin ardından bu bölgeye destek olabilmek için kripto ekosisteminin de ciddi çabaları oldu. Bu çabalar hâlâ devam ediyor ve önümüzdeki dönemde de süreceği öngörülüyor.

CoinDesk Türkiye, kripto ekosisteminde olup bu konuda aksiyon alan uzmanların deneyimlerini dinlemek, nelerin daha iyi yapılabileceğini tespit etmek ve önümüzdeki dönem için bir yol haritası çıkarabilmek için 23 Şubat akşamı canlı yayında Ekosistem Özel Yayını’nı gerçekleştirdi.   

Bu kapsamda CoinDesk Türkiye Genel Yayın Yönetmeni Serdar Turan ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğr. Gör. Dr. Çağla Gül Şenkardeş moderatörlüğünde yapılan yayında sektör temsilcilerin üzerinde durdukları önemli konular şu şekildeydi:

Web3 Ekonomist Efe Bulduk:

• Kilit nokta Mali Suçları Araştırma Kurulu’ndan (MASAK) alınan sözlü onay oldu. Haluk Levent elini taşın altına koydu ve ben de onu teknik altyapı anlamında destekledim.
  
  
• Kripto cüzdanları açmak için kullanılabilecek en uygun ve güvenli yöntemin biden fazla özel anahtar gerektiren multsig (çoklu imza) olduğunu düşündüm. Bu kapsamda bir tane Haluk Levent’e cüzdan oluşturuldu. Bir tanede bende vardı.
  
  
• Aslında ilk düşünce bağışların stabil coin olarak toplanması yönündeydi. Çünkü diğer token’ların değeri düşerse bağışlar da değer kaybedecekti. Ancak sonra gelen talepler üzerine diğer token’ların gönderilebileceği cüzdanları da açtık.
  
  
• Kripto bağışlarının en önemli kısmı hızlı ulaşmasıydı çünkü bir saniyenin bile önemi var.
  
  
• Fonların tamamı henüz aktarılmadı çünkü merkezi borsalarda tahtası olan token’ları aktarabiliyorsunuz. Şuan 400 bin dolar civarında bir para var. Bunun büyük kısmı USDC. Bunları da aktaracağız.
  
  
• BtcTurk’teki 50 milyon TL’ye yakın bağışın tamamı transfer edildi. Binance Türkiye’de bir miktar kaldı. Bu da transfer edilecek.
  
  
• Bağış cüzdanı 200 bin dolar civarında kâra geçerek süreci noktaladı. Bu da depremzedeler için ek gelir oldu.  
  
  
• Vitalik Buterin ilk başta sadece 1 eth atınca çok fazla tepki gördü, küfürler edildi. Bana kalsa Vitalik bizim bağış kampanyasını twitter’da duyursa çok daha değerliydi çünkü çok takipçisi var. Böyle durumlarda duygusal değil, stratejik davranmalıyız.

Mindstone Blockchain Labs CEO’su Tansel Kaya

• Efe Bulduk çok iyi bir şey yaparak üzerindeki sorumluluğu bizimle paylaştı. Beni arayarak bağışlanan varlıklar arasında sakıncalı kontralar olabileceğini ve bununla ilgili bizim şirketten bir rapor istedi.
  
  
• Biz de ürettiğimiz raporda hem sakıncalı kontratları varlıklardan ayırmaya çalıştık. Dolandırıcılık hedefiyle üretilmiş varlıkları anlayabilmek için “varlık kaç kişinin elinde, ne kadar transfer edilmiş ve üretim süreci nasıl olmuş” gibi verilere baktık.
  
  
• Bu raporu hazırladıktan sonra farklı yerlere de kontrol ettirdik. Yani sadece bir kuruma veya kişiye güvenmeden dağıtık biçimde güven ürettik.
  
  
• Bilgi birikimini sorumluluğu paylaşmak zaten blokzincirin ana felsefelerinden biri.
  
  
• Yardımların miktarını arttırabilmek için uluslararası kripto para ekosistemiyle daha fazla etkileşime girmemiz gerekiyor.

Medipol University Öğretim Görevlisi Nurullah M. Dündar

• Kripto varlık hesaplarının açılması konusunda topluluğun gücü çok değerliydi.
  
  
• Deprem bölgesine yurt dışından hızla yardım gitmesi gerekiyordu ve bunun için de kripto hesaplarının açılması gerekiyordu. Bu noktada lobi faaliyeti gibi çalışıldı ve karşılık buldu.
  
  
• Risk alınarak kriptoya yönelik kamunun önyargılı bakış açısına rağmen bir yol izlendi.  
  
  
• Bu süreç, kripto ekosistemini çok bilmeyen insanların kripto varlıklara bakışına pozitif bir katkı sundu. Belki bundan sonraki regülasyon süreçlerinde de pozitif bir katkı sunacak.

Lex Tech Consultancy Yönetici Ortağı Nesibe Kırış

• Bu süreçte kripto ekosistemine yönelik önyargı aşılmış oldu. Türkiye’de hem bireylerin hem de kamu tarafında kriptoya karşı bir önyargı var.
  
  
• Haluk Levent IBAN paylaştığında biz de kripto sektörü olarak hemen kripto cüzdanları da açılsın diye ona yazmaya başladık. Çünkü b teknolojiyle neler yapabileceğimizi biliyorduk.
  
  
• Kripto ile bağış toplanmasının en güzel örneklerini Ukrayna ve Hindistan’da gördük. Ancak o ülkelerde hükümetler resmi olarak izin verdiklerini açıklanmışlardı. Bu sayede regülasyonlardaki gri alanlar temize çekilmişti.
  
  
• Bizde böyle bir durum olmadı. Herkes kamudan tanıdıklarına “kripto cüzdanı açılmalı” dedi. Sonuçta MASAK’tan sözlü olarak izin alınabildi. Ama tabii bu sözlü izin global komünitenin gözünde yeterince güvenilir değildi. Çünkü regülasyonlarda gri alanda olan bir duruma meşruluk sağlamak istiyorsanız bunu kamu otoritesinin yazılı olarak yapması gerekir.
  
  
• Kamunun bu tür teknolojileri sadece belli bir kesimin anlattığı yerden değil, tüm uzmanlarla konuşarak her tarafından ele alması gerekiyor.

CoinDesk Küresel İçerikten Sorumlu Yönetici Editörü Emily Parker

• Uluslararası açıdan bakıldığında da kriptonun depremler için bağış toplanmasında kritik bir rol oynadığı açıkça görülüyor.
  
  
• FTX’in batması gibi olaylar yüzünden insanlar kriptoya neden ihtiyacımız olduğunu sorguluyorlar. Ancak deprem gibi afetler yaşandığında bağışların kripto sayesinde dünyanın her yerinden hızlıca toplanabilmesi bile kriptonun neden var olması gerektiğine dair iyi bir sebep.  
  
  
• Dışarıdan bakıldığında hangi cüzdan yasal, hangi cüzdan dolandırıcı olabilir, neden hem devlet kurumunun açtığı bir cüzdan ve bir sivil toplum örgütünün (STK) açtığı cüzdanlar var gibi temel sorular var. Bunların cevaplanması gerekiyor.

Açık Yazılım Ağı- Afet.org Kurucu Ortağı Eser Özvataf

•  STK’larla iletişime geçtiğimizde belli noktalarda sahada veriyi sağlama noktasında ihtiyaçlar olduğunu fark ettik. Böylece bir veri platformuna dönüştük. Belli STK’ları periyodik olarak sosyal medyadan aldığımız rafine verilerle beslemeye başladık.
  
  
• Bilgiler doğru STK kanallarına akmıyorsa anlamlı olmayan bir veri haline dönüşüyor. Bizim odaklandığımız noktalardan biri de buydu.
  
  
• Ardından farklı kişilerin bize katılmasıyla beraber farklı kuluçka projelerimiz de oldu. Mobil uygulamalar, lojistik olarak sahaya nasıl yardım götürülebileceğine dair çözümlerle ilgili uygulamaları açık kaynak olarak geliştirmeye başladık.
  
  
• Afet esnasında sıfırdan başlamamız çok büyük bir sorundu. Benzer sistemlerin kullanıcılarıyla daha önce diyaloğumuz olsaydı belki birkaç gün kazanacaktık ve bu çok kritik.

Avalanche Foundation Yönetici Direktörü Dr. Aytunç Yıldızlı

• Geçen yılki yangınlarda da kritoyla bağış yapmak istemiştik. Bunun için doğru insanların aynı anda ipi çekmesi gerekiyordu. Bu sefer oldu.
  
  
• Haluk Levent’in tweet’ini görünce çok mutlu olduk. Hızlıca harekete geçtik.
  
  
• Umarım bu birleşme havası sadece afetlerle kalmaz ve önümüzdeki regülasyonlar da dahil birçok süreçte tek ses olmaya devam ederiz.

AHBAP kurucusu Haluk Levent

• Dünyanın her yerinden yardımın gelmesinin öneminden çok yardımın hızlı gelmesi önemli. Bankacılık sistemleri bu noktada yavaş kalıyor.
  
  
• Kripto paraların kullanımında sıkıntılı süreçler olabilir ancak buna karşın yasal ve koruyucu önlemler alınarak iyilikler için de kullanılabilir ve kullanıldı da.

Lytera Kurucu Ortağı Baki Er

• Açılan kripto cüzdanlarında bir hafta içinde toplamda 6,5 milyon dolar civarında para toplandı.
  
  
• Bunu 3,5 milyon dolar kadarı toplamda 40 kişi ve kurumdan geldi.
  
  
• Haluk Levent’in tweet’ine kadar kriptonun yasak olduğu ve bunun global olarak da bilindiği bir ortamda bunu bir başarı olarak görmek gerekir.
  
  
• STK’ların internet sitelerinin globale dönük olması gerekiyor. İngilizce sayfaların da olması ve bunların profesyonelce hazırlanması çok önemli. Yurt dışındaki kritpo topluluklarını bağış yapmada çok zorlandık çünkü Türkiye’de bağış toplayan STK’ları onlar tanımıyor.

dYdX Turkey Ülke Lideri Doruk İşmen

• Toplanan bağışların şeffaf bir şekilde gösterilmesi bir sonraki adım olmalı. Dernekler direkt olarak kripto bağışı yapabilseydi hem her şey şeffaf olur hem de global taraftan daha çok güven kazanılabildi.
  
  
• Derneklerin şeffaf olması gerekiyor ve blokzinciri altyapısıyla bu şeffaflık tamamn sağlanabiliyor.

Gnosis Sosyal Medya Yöneticisi Armağan Can Ercan

• Kriptonun kamusal fayda sağlama özelliği aslında kripto anarşik görüşün çekirdeğini oluşturuyor.
  
  
• Daha fazla küçük paydaşa, sivil toplum örgütüne, topluluğa ses vermemiz, onların kabiliyetlerini arttırmamız gerekiyor.
  
  
• Vitalik’in sosyal medyada linç edilmesi çok kötü bir iletişim örneğiydi. Kamuoyunu kötüyle değil, iyiyle oluşturmak gerekiyor.

Altcointurk Kurucu Ortağı Volkan Korkmaz

• Devlet nezdinde kripto bağışların önünü açabilmek çok önemliydi. Bu umarım ilerisi için bir ön adım olur.
  
  
• Teknolojinin bize izin verdiği noktada ileriye yönelik neler yapabileceğimizi konuşmamız gerekiyor.

İstanbul Blockchain Women Kurucu Ortağı Başak Burcu Yiğit

• Analitik düşünce yetisi kripto ekosistemindeki paydaşlarda had safhadaydı ve bu da koordinasyonu hızlıca sağlamakta önemli bir rol oynadı.

SOS Chain Kurucu Ortağı Ayşegül Şensoy

• Blokzinciri ekosisteminin STK’larla daha entegre ve sürdürülebilir altyapılar kurması gerekiyor.
  
  
• Türk kripto ekosistemindeki dayanışma ve birleşmede bu süreçte hiçbir sorun yoktu. Asıl sorun kendimizi dünyaya anlatmaktı.

Gate.io Pazarlama ve İş Geliştirme Direktörü Didem Gülyuva

• Kurumlar olarak maddi desteğin yanı sıra farklı destekleri de düşünmeli, bir kere yardım yaptık diyerek durmamalı, ayni yardımlarla yetinmeyip manen ve kariyer anlamında da sahada olmalıyız.
  
  
• Borsalar, ayni yardımı yaptık, görevimiz bitti dememeli. Üç, beş ay sonra ne olacağını da düşünmek gerekiyor.
  
  
• NFT koleksiyonunu Gate Charity çatısı altında tüm dünyaya açıp NFT alarak deprem bölgesine yardımcı olabileceklerini anlatmak iyi bir kaldıraç oldu. STK’lara da NFT koleksiyonları aracılığıyla bağış toplama konusunu düşünmelerini tavsiye ediyorum.