Bilgi ve Fikirler

Tarih boyunca insanlar medeniyeti inşa ederken fiziksel olarak sınandılar. 

Başlangıçta, bedenen güçlü köleler çözüm için yeterliydi. Popülasyon artıp, üretim istikrarla büyüdüğünde sanayi devrimi dediğimiz dönem başladı. İleri teknolojinin ortaya çıkışıyla, manuel işlerin yükü büyük ölçüde hafifletildi. Günümüzdeyse, iş gücünün büyük bir bölümü, insan doğasına aykırı, üretimden uzak, monoton görevlerle, daracık ofislere kapatılmış durumda. Haliyle bu insanların stres seviyesinin artması ve memnuniyetsizlik hissetmesi şaşırtıcı değil.

Bana göre, insanlık artık monoton görevleri yerine getirmek için insanlara ihtiyaç duymayacak bir aşamaya ulaştı. İş gücündeki bu değişim, bilgilerin ve fikirlerin önemini giderek arttıracaktır. Bilgiler ve fikirler yaratıcılığı tetikleyen unsurlardır ve beynimiz, yaratıcı işler yaparken yüksek bir aktivite seviyesine ulaşır.  -  Bu önemlidir çünkü yeni fikirler,  olasılıkları genişletir ve yeni fırsatlar yaratır.

Fikir önceliklidir; mesela rüzgar türbini, ardındaki başlangıç fikri olmadan mümkün olmazdı. Kanımca, insanın maksimum potansiyeliyle yeryüzünde var olup üretebilmesinin geleceği bu fikirleri dağıtabilenlere bağlıdır. Onlar; kelime ustası yazarlar, düşletebilen hikaye anlatıcıları, ilham verici konuşmacılar, bütünü gören tasarımcılar, kısaca tüm yaratıcılardır. - Bu sadece bugün değil, geçmişte de böyleydi.

İnsanlığın evrimini ele alırsak, hikaye anlatma pratiği evrimin bir parçasıdır. Mitolojik her hikayelerden, tarih anlatılarına kadar anlatıcılar, genetik yapıyı içeren bilgileri bugüne taşımıştır.  Bu fenomen, sözlü aktarımdan basılı metinlere, baskının bulunuşuyla ve şimdi de internetin yaygın kullanımıyla tarih boyunca devam etti. 

İnternet, iki nokta arasında, yani A ve B noktaları arasında bilgi aktarımını kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiştir. Bilginin dağıtımı için bir kanal olarak hizmet edişiyle “kolektif bilgimizi” de pekiştirdi ve fikrin tekele değil bütüne ait olmasını sağladı. 

İnsanlığın amacı bilgi edinmek, fikir geliştirmek, yenilik yapmak, ilerlemek ve entropinin etkilerini en aza indirmektir. Gelecekte belki de esas işimiz, birbirimizi iyileştirme / geliştirme yönünde olacaktır. Son dönemde gündemde olan “Yaratıcı Ekonomi”, başka bir bireyin “kendini gerçekleştirmesini” kolaylaştırarak verimi arttırmayı amaçlar. Başka bir bireyin “kendini gerçekleştirmesini” sağladığı iyileşme ve tatmin çok büyüktür ve buna yol açan "Yaratıcı Ekonomi"dir. 

Web1 — Tarayıcılar tarafından yönlendirilen açık kaynak

İnternetin ana amacı, dağıtım engellerini ortadan kaldırmak ve ayni zamanda bireylerin mallarını ve hizmetlerini serbestçe yayınlamalarını ve pazarlamalarını sağlamaktı. Bu, Web1 olarak bilinen internette gözlemlenebilir, çünkü açık kaynak şeklinde tasarlanmıştır ve içeriğin herkes tarafından dolaşıma sokulmasını ve satılmasını kolaylaştırır. Örneğin Web1'in ürünü olan Mail, bugūn “dApps”, olarak adlandırdığımız uygulamalar gibidir. “Entegre edilebilir" bir uygulamadır, farklı sunucularda kullanmak yada tüm verilerle birlikte, sunucular arası taşımak mümkündür. Web2 döneminde ise internet, uygulama seviyesinde ağırlıklı olarak merkezileşmiş bir sisteme evrilmiştir. 

Web2 — Mobil tarafından yönlendirilen yayıncıların dönemi

Web2, yayıncıların güç sahibi olduğu ve içerik oluşturma ve dağıtımının ana itici güç olduğu bir zamandı. 

Facebook, Twitter, YouTube gibi merkezi platformlar (yayıncılar) ortaya çıktı, daha geniş dağıtım ve daha büyük bir kitleye erişim sağlandı. Bu, yenilikçi yollarla içerik oluşturma ve tüketme fırsatları açtı ve “dijital girişimciler” dönemini başlattı. 

Bugün, sadece bir akıllı telefon ve internet bağlantısıyla, herkes bir yaratıcı olabilir ve fikirlerini dünya ile paylaşabilir. 

Bu merkeziyetçi platformlar, düşünceler, fikirler, yaratıcılık için daha geniş bir dağıtım rayları sunmuşlardır. Düşüncelerin, fikirlerin ve yaratıcılığın dağıtım aracı olarak ortaya çıkmış ve çeşitli ve kapsayıcı bir sanal ortamın teşvik edilmesini sağlamışlardır. Fakat bunun yanında yaratıcıların aldıkları kazançlar adil olarak değerlendirilememiştir. 

Yaratıcı bireye minimal finansal bir telafi sağlanırken, yayıncılar çoğunlukla karların çoğunu elde etmiş ve yaratıcı bireyin payına ise kazancın küçük bir kısmı düşmüştür. Yani yazık ki Web2'de yayıncılar pastayı aldı, yaratıcılar ise sadece pastanın üstündeki çileği. 

Web3 — Başka bir dünya mümkün

Blockchain ve yapay zeka gibi teknolojilerin kullanımı, daha dinamik / çeşitli içerik sağlama, fırsatları, sahip olma, para kazanma ve ekonomik özgürlük üzerinde kontrol sağlamayı doğuracaktır. 

Önceki Web2 modelinde yayıncıların çoğunlukla güç sahibi olduğu ve yaratıcılara minimal bir kontrol bırakıldığı durumun aksine, Web3 paradigması bu dinamiği tersine çevirecektir. Bu yeni modelde kapı bekçilerinin olmaması, fikirlerin ve düşüncelerin A noktasından B noktasına serbest dağıtımını ve monetizasyonunu kolaylaştıracaktır.

Web3, blockchain teknolojisi tarafından desteklenen üssel bir harekettir. Bu hareketin kripto piyasasında dönen spekülasyonlarla yada dolandırıcılık projeleriyle ile alakasi yoktur. Bunlar, temelde tekrar eden “İnsan Açgözlülüğü” döngüsüdür ve blockchain teknolojisi ile ilişkilendirilemez. Ayrıca insanların açgözlülüğü ve yol açtığı krizler yeni değil; 2001 deki “dot.com” ve 2008 deki “kredi piyasaları” krizleri bu yüzden ortaya çıkmıştır. 

Web3, aynı zamanda merkezi sistemleri bozmak için kurulmuş bir harekettir. Temel amacı, iş ve kültür odağında, merkezi olmayan ve topluluk tarafından yönlendirilen bir yaklaşımı yerleştirmektir. Blockchain teknolojisi sayesinde, yaratıcılar artık aracıların müdahalesi olmadan dünya çapında bir kitleye ulaşabilir, bu da daha fazla sesin ve bakış açısının duyulmasını sağlar. Ayrıca, yaratıcıların içeriklerinden doğrudan kar elde etmelerini sağlar, anlamlı bağlantılar kurar ve bir topluluk hissi yaratır.

Bu, tüketiciler için de önemli sonuçlar yaratır, yeni içerikler ve deneyimler sunar. Yeni sesler ve perspektifler keşfetmelerini, ilgi alanlarına ve aynı değerlere sahip bireylerle bağlantı kurmalarını sağlar. Ayrıca, uzun süredir birkaç kapı bekçisi tarafından domine edilen geleneksel medyaya kıyasla daha çeşitli ve kapsayıcı bir alternatif sunar.

Sonuç olarak, Web3 hareketi dijital sahiplik, iş yapma biçimi, yenilik, iş birliği, yaratıcılık ve girişimcilik hakkındaki algılarımızı temelden değiştirecek ve bize “başka bir dünyanın” kapılarını aralayacak.