Uluç Yuca

Yaratıcı Ekonomi

Bu yeni evrenin sadece oyun oynamanın yeni yollarını değil, aynı zamanda oyuncuların ve geliştiricilerin etkileşimini, sahip olma anlayışını ve ekonomik modelini köklü bir şekilde değiştirebilecek potansiyele sahip olduğunu çok uzun zamandır hissediyorum.

Kriptonun Oyun Sektörüne Etkisi

Uluç Yuca adlı köşe yazarının tüm yazıları burada! İncelemek için hemen tıklayın!

Uluç Yuca Tüm Haberleri

Cemal Araalan

Kamuoyunda uzun bir süredir kripto varlıkların regülasyonuna dair birtakım haberler gündemi önemli ölçüde işgal etmiş ve hatta kimi zaman bu konuda bazı taslak kanun metinleri üzerinde birtakım tartışma ve değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir.&nbsp; <h1>Kripto Varlık Sektörünün Regüle Edilmesine Dair Birtakım Nedenler</h1>Öncelikle Türkiye’de özellikle <a href="https://www.coindeskturkiye.com/sirketler/turkiye-kripto-varliklar-yasasi-gate-tr-ceo-kafkas-sonmez-beklentiler-5543" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Sermaye Piyasası Kanunu</a>’nda öngörülen kripto varlıkların düzenlemesine dair ihtiyacın nedenlerini tespit etmemiz gerekirse: <ol><li>Türkiye’nin FATF nezdinde gri liste arasında değerlendirilen ülkelerden birisi olmasının global anlamda finansal itibar noktasında farklı sıkıntılara yol açtığı açıktır. Bu bağlamda özellikle gri listeden çıkmak açısından “yeni gelişen teknolojilerin regülasyonu” önemli olgulardan birisi olup bu bağlamda kripto varlık regülasyonunun altında yatan olgular arasında bu etkenin dikkate alınması gerekecektir. </li><li>İkinci önemli bir olgu olarak Türkiye’de geçmişte Thodex ve FTX gibi farklı kripto varlık borsalarının sebebiyet verdiği farklı mağduriyetler gündeme gelmiştir. Thodex isimli Türkiye’deki kripto varlık borsasının 2021 yılında özellikle kullanıcılara dair kripto varlıklara haksız şekilde el koyarak ve şirketin içini boşaltarak yurtdışına kaçması o dönemde bu borsada varlıkları bulunan birçok kişiyi mağdur etmiştir. FTX krizinde ise, FTX global bir borsa olarak o dönemde iddia edildiği üzere, büyük ölçüde borç alarak ve müşterilerinin varlıklarını olası bir dolandırıcılıkta kullandığı için iflas ettiği kamuoyuna yansıyan haberler arasındadır. </li><li>Hiç kuşkusuz kripto varlıkların regülasyonunda en ön plandaki olgulardan birisi de dünyada olduğu gibi Türkiye’de kara para aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesine dair ihtiyaçtır. Türkiye’de özellikle 2021 yılı itibariyle bu alandaki yeni düzenlemeler ile özellikle MASAK gerek gerçekleştirdiği denetimler gerekse kripto varlık sektörüne dair yayınladığı rehberler ile önemli ölçüde rehberlik sağlamaktadır.&nbsp;</li></ol>Yukarıda belirtilen tüm bu olgular göz önüne alındığında, Türkiye’de özellikle yasa koyucu nezdinde kripto varlık borsalarının özellikle faaliyetleri açısından lisans yükümlülüğüne tabi kılınması adeta bir ihtiyaç olarak görülmüştür. <h1>Yeni Kripto Varlık Düzenlemesi</h1>Peki bu noktada, kripto varlık sektörünün regülasyonu nasıl olacaktır? Bu bağlamda özellikle düzenlenmesi beklenen konular nelerdir? <ul><li>Başta belirtmek gerekir ki, her kanun, yönetmelik vb. düzenlemeler açısından önemli olan olgulardan birisi o düzenlemeye dair tanımlardır. Sermaye Piyasası Kanunu’nda gerçekleştirilecek birtakım değişikler ile özellikle cüzdan, kripto varlık hizmet sağlayıcı, kripto varlık saklama hizmeti gibi farklı tanımlara yer verilmesi öngörülmektedir. </li><li>Yukarıda da belirtildiği üzere, Türkiye’deki düzenlemenin temel hedefinin kripto varlık borsalarının (hukuki ifadesi ile kripto varlık hizmet sağlayıcılarının) faaliyetlerinin (alım satım, takas, transfer ve saklama) Sermaye Piyasası Kurumu nezdinde belirli lisans koşullarına tabi kılınacaktır. E-para ve ödeme kuruluşlarında olduğu gibi kripto varlık borsalarında da hizmet sağlayıcı olarak lisans alabilmek açısından belirli koşulların yerine getirilmesi (belirli miktar asgari sermaye zorunluluğu, kurucuların kanunen öngörülen belirli mali itibara sahip olması ve gerekli yasal koşullara uygun olması, iç kontrol, risk, uyum gibi bazı birimlerin olması zorunluluğu vb.) gibi bazı şartlar öngörülmektedir. Lisans kapsamında ilgili idari otoritenin Sermaye Piyasası Kurumu olması da gündemdedir. </li><li>Düzenlemenin kapsam itibariyle en azından kamuoyundaki taslak metinler açısından salt kripto varlık hizmet sağlayıcıları düzenleme merkezinde olduğunu belirtmek yanlış olmayacaktır. Bu bağlamda, NFT, DAO ve Metaverse gibi blokzincir teknolojisi ile ilişkilendirilebilecek diğer birtakım kurumlar düzenlemenin kapsamı dışındadır. </li><li>Yeni kripto varlık regülasyonu ile ilgili en dikkat çeken olgulardan birisi kripto varlık borsalarının yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna dair düzenlemelerdir. Gerek izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı gerekse kripto varlık borsalarının yönetim kurulu üyelerinin kendilerine tevdi edilen müşterilere dair kripto varlıklara ilişkin koruma, saklama ve gözetim görevlerini ihlal etmeleri neticesinde işledikleri suç “zimmet” olarak nitelendirilerek bu bağlamda gerekli müeyyideler öngörülmüştür. Bu bağlamda kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yönetim kurulu üyelerinin yasada belirtilen şartların (hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının müşterilere verdikleri zararla sınırlı olarak zimmete geçirildiği tespit edilmesi halinde) meydana gelmesi halinde şahsi iflaslarına hükmedilmesi de öngörülen düzenlemelerden birisidir. </li><li>&nbsp;Yeni düzenleme açısından en çok ön plana çıkabilecek konulardan birisi, özellikle kripto varlık borsalarının müşteri hesaplarını nasıl muhafaza edeceği meselesidir. Bu bağlamda, kripto varlık platformlarının müşterilerine ait kripto varlıklarını, müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurması esastır. Başka bir deyişle, yasa koyucunun özellikle müşterilere ait nakit ve kripto varlıkların kripto varlık platformları tarafından ayrı bir şekilde muhafaza edilmesi ve kesinlikle izinsiz şekilde müşterilerin kripto varlıklarına dokunulmaması noktasında özel birtakım düzenlemelere yer verileceği öngörülmektedir. </li><li>Yeni kripto varlık düzenlemesinde dikkat çeken olgulardan birisi de yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’deki yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulmasına lisans alınmaksızın izin verilmemesidir. Bu bağlamda, bu kuruluşlar eğer lisans almadan faaliyet gerçekleştirdiği takdirde bu durum izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılacaktır ve yasa açısından cezai anlamda birtakım yaptırımlara tabi olacaktır. Doğal olarak, yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin de Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilecektir. </li><li>Kripto varlıkların alım satım faaliyetlerinin yanı sıra, özellikle saklama faaliyeti açısından da birtakım yeni düzenlemelerin gündeme gelmesi muhtemeldir. Özellikle kripto varlıkların saklama faaliyetinin gelecekte bankalar ve/veya lisans alan kripto varlık borsaları tarafından gerçekleştirilmesi gündeme gelebilir. Zira, Thodex ve FTX gibi bazı mağduriyetlerin gelecekte yaşanmaması adına bu hususun düzenleme altına alınmasının da önemli olduğu bir gerçektir.&nbsp;</li></ul><h1> Sonuç</h1>Türkiye’de kripto varlık sektörü aslında dünyada olduğu gibi dinamik ve hızlı gelişen bir sektördür. Bu bağlamda, teknolojik gelişmelerin yoğun yaşandığı bu sektörde teknolojik girdilerin regüle edilmesi ve mevcut yasal düzene adapte edilmesi zor bir meseledir. Ancak yine de, Türkiye’de özellikle bu sektörün kripto varlık borsaları nezdinde regüle edilmesine dair girişim olumlu bir adım olarak değerlendirilebilir. Ancak yeni yasal düzenleme ile gelecekte halen NFT, DAO veya menkul kıymet tokenizasyonu gibi meselelerin henüz düzenlenmeyeceği anlaşılmakta olup bu konularda da atılacak adımlar Türkiye’deki birçok kritik projenin kaderini belirleyecektir. Bu bağlamda, yasa koyucu tarafından özellikle AB’de dönüm noktası niteliğinde bir düzenleyici çerçeve olan Kripto Varlık Piyasalarına İlişkin Tüzük (<a href="https://www.coindeskturkiye.com/tag/MiCA" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Regulation of Markets in Crypto-assets veya kısaca MiCA</a>) ilham alınması Türkiye’de yasal atılacak adım açısından da önem taşıyabilecektir.&nbsp;

Türkiye’de Yeni Kripto Varlık Regülasyonuna Dair Bazı Tespitler

Meltem Erdem

Bitcoin halving etkisi devam ettikçe piyasada Bitcoin'in gelecekteki trendine ilişkin çeşitli spekülasyonlar ve analizler ortaya çıktı.&nbsp; Tarihsel veriler, Bitcoin yarılanmasının sıklıkla fiyat artışına eşlik ettiğini ve "boğa piyasası yarılanması" olarak adlandırılan etkiyi tetiklediğini gösteriyor. Bitcoin yarılanmasının piyasa üzerindeki etkisini tartışırken özellikle boğa piyasasının gelmesiyle birlikte varlık güvenliği konusuna da dikkat etmeliyiz. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Secure_multi-party_computation" rel="noopener noreferrer" target="_blank">MPC (Çok Taraflı Hesaplama) cüzdanları</a>, yeni ortaya çıkan bir özel anahtar güvenlik teknolojisi olarak avantajlarını ve önemini giderek daha fazla vurgulamaktadır. Öncelikle Bitcoin yarılanmasının piyasa üzerindeki etkisini gözden geçirelim. Bitcoin yarılanması, Bitcoin ağının kendine özgü bir mekanizması olup, Bitcoin'in toplam arzındaki artışı sınırlamayı ve sonuçta yeni Bitcoin ihracını 21 milyona düşürmeyi amaçlamaktadır. Yaklaşık her dört yılda bir, Bitcoin madenciliği ödülü yarıya indiriliyor, yeni Bitcoin arzı azalıyor ve böylece Bitcoin kıtlığı artıyor. Tarihsel veriler, yatırımcıların Bitcoin'in gelecekteki değerine olan güveninin güçlenmesi, piyasa talebinin artması ve ardından fiyatların yükselmesi nedeniyle Bitcoin yarılanması olaylarının genellikle fiyat artışlarına yol açtığını gösteriyor. <h1>Bitcoin'in Etkisi Var</h1>Bitcoin'in yarıya indirilmesi, potansiyel bir yükseliş eğilimine işaret eden bir boğa piyasası sinyali olarak kabul ediliyor. Bitcoin yarılanmasından sonraki fiyat artışına "boğa piyasasının yarılanması" veya "yarılanma etkisi" denir. Bunun olmasının birkaç nedeni vardır: <h2>Tedarik Azaltımı</h2>Bitcoin yarılanması, çıkarılan blok başına Bitcoin ödüllerinin yarıya indirilmesi ve yeni Bitcoin arzının azaltılması anlamına gelir. Talep değişmeden kalırsa veya artarsa, arzdaki azalma genellikle fiyat artışlarına yol açar. <h2>Algılanan Kıtlık</h2>Bitcoin halving etkinlikleri genellikle Bitcoin'in kıtlığının hatırlatıcısı olarak görülüyor. Arzın azalmasıyla birlikte insanlar Bitcoin'i daha kıt olarak algılayabilir ve dolayısıyla değeri artabilir. <h2>Piyasa Psikolojisi</h2>Bitcoin topluluğu, Bitcoin yarılanmasının fiyat artışlarına yol açacağı konusunda hemfikir. Bu fikir birliği, yarılanma olayından önce veya sonra Bitcoin satın alarak fiyatları artırabileceğinden yatırımcı davranışını etkileyebilir. Ancak boğa piyasasının gelmesiyle birlikte varlık güvenliği konularına daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor. Kripto varlıkları dünyasında özel anahtar güvenliği çok önemlidir çünkü özel anahtarların sızması veya kaybolması kalıcı varlık kaybına neden olabilir. Bu bağlamda yeni ortaya çıkan özel anahtar güvenlik teknolojisi olan MPC cüzdanları dikkat çekti. <h2>Büyük Finansal Kurumlar için MPC</h2>Peki, büyük ölçekli varlık saklama için MPC teknolojisinin benzersiz özellikleri nelerdir? <h2>Gelişmiş Operasyonel Esneklik</h2>Büyük ölçekli varlık saklama kurumları geliştikçe iş ihtiyaçları da sürekli olarak değişebilir ve dijital varlıklara erişim ve transfer konusunda ayarlamalar yapılması gerekebilir. Geleneksel çoklu imzalı cüzdanlar genellikle bu esnekliği sınırlayarak kurulumdan sonra ayarlamayı kolaylaştırır. Öte yandan MPC cüzdanları, imza şemalarının sürekli olarak değiştirilmesine ve bakımına olanak tanıyarak, saklama kurumlarının imza planlarını kolayca ayarlamasına, yeni anahtar paylaşımları eklemesine veya çalışanlar yeni cüzdan oluşturmadan veya varlıkları aktarmadan ayrıldığında anahtar paylaşımlarını iptal etmesine olanak tanıyarak operasyonel süreçleri büyük ölçüde basitleştirir. <h2>Daha Az İşlem Maliyeti</h2>Büyük ölçekli varlık saklama kurumları için sık alım satım olağan bir durumdur. Geleneksel çoklu imzalı cüzdanlar yüksek işlem maliyetlerine neden olabilirken, MPC cüzdanları blok zincirinde tek bir cüzdan adresi sunar. Gerçek dağıtılmış imza hesaplaması zincir dışında gerçekleşerek işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltır ve saklama kurumlarının parasından tasarruf sağlar. <h2>Gizli İmzalar ve Zincir Dışı Sorumluluk</h2>Gizlilik ve güvenlik, büyük ölçekli varlık saklama kurumları için çok önemli hususlardır. Geleneksel çoklu imzalı cüzdanlar, zincirdeki imza şemalarını ve iş akışlarını şeffaf bir şekilde açığa çıkararak güvenlik riskleri oluşturabilir. Ancak MPC teknolojisi şunları sağlar: <ul><li>Gizli imzalar ve zincir dışı sorumluluk </li><li>Her ortak imzalayanın, imzalamaya dahil olan anahtarları dışarıya ifşa etmeden denetlemesine izin vermek </li><li>Saklama kurumlarının gizliliğinin ve güvenliğinin korunması </li></ul><h2>Gelişmiş Donanım Yalıtımı</h2>Donanım Güvenlik Modülleri (HSM'ler), sistemin tehlikeye girmesi durumunda kriptografik materyallerin korunması için çok önemlidir. En iyi özel anahtar güvenliği çözümünü sağlamak için HSM'lere güvenmenin ötesinde bir şey gerekir; benzer şekilde yalnızca MPC'ye güvenmek çözümün yalnızca bir parçasıdır. Bu nedenle, yalnızca HSM'lere güvenmenin güvenliğin yalnızca bir kısmını garanti etmesi nedeniyle MPC ile donanım izolasyon sistemlerini (HSM'ler gibi) birleştirmenin önemli olduğunu vurgulamak çok önemlidir. Ayrıca, HSM'lerin uygulanmasında da bir sorun var: kimlik doğrulama belirteçleri veya HSM istemcilerinin güvenliği ihlal edilirse saldırganlar cüzdanları boşaltabilir. Bu, yalnızca müşterinin HSM'nin içinde olmayan kimlik bilgilerini veya işlem oluşturma kodunu tehlikeye atarak başarılabilir. Bu sorunu çözmek için, tüm MPC kritik malzemelerini Intel SGX teknolojisi (Intel'in güvenli bölgesi) ve mobil cihaz güvenli bölgesi (TEE) tarafından etkinleştirilen donanım yalıtımlı sunucular arasında dağıtır. MPC algoritmalarının ve politika senaryolarının yürütülmesi, güvenli alanlar içinde uygulanarak, kötü niyetli dış ve iç aktörlerin yürütmeyi veya politika motorlarını değiştirmesi önlenir ve böylece varlıkların güvenliği artar. Bitcoin yarılanması yalnızca boğa piyasasının başlamasına yol açmakla kalmadı, aynı zamanda bize varlık güvenliğine öncelik vermemizi hatırlattı. Bu süreçte ortaya çıkan özel anahtar güvenliği teknolojisi MPC cüzdanları, kripto para birimini yöneten kurumlara daha güvenli ve esnek bir çözüm sunuyor. Kripto para piyasasının sürekli gelişmesiyle birlikte, MPC cüzdan teknolojisinin benimsenmesi varlık güvenliğini korumak için önemli bir önlem olacaktır.

Bitcoin Halving: Yeni Nesil Boğa Piyasası ve Varlık Güvenliği

Emre Akşitkutay

Hepimiz Web3 dünyasında pazarlamanın yepyeni bir oyun alanı olduğunu biliyoruz. Klasik yöntemler burada pek işlemiyor ve yeni stratejiler geliştirmeden işler istenildiği gibi ilerlemiyor. İşte tam da bu noktada, “Influencer Marketing” ve “KOL Marketing” kavramları karşımıza çıkıyor. Bu ikisi aynı şey değil miydi? Aslında hayır, aralarında ince bir çizgi var ve bu çizgiyi anlamak, <a href="https://www.coindeskturkiye.com/tag/web3" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Web3 dünyasında</a> yapılan pazarlamaların şifrelerini çözmek için oldukça önemli. Çoğumuz bir şeyin farkındayız, Influencer kelimesi biraz abartıldı. Herkesin kendine Influencer dediği bir dönemde, gerçek uzmanları bulmak çok zorlaştı. İşte burada devreye KOL’ler giriyor. KOL, yani Key Opinion Leader, belirli bir alanda bilgi birikimi ve tecrübesiyle öne çıkan, güvenilir figürler olarak bilinir. <h1>Influencer: Popülerliğin Gücü</h1>Influencer dediğimiz kişiler hepimizin bildiği tabiri ile sosyal medyada geniş kitlelere ulaşan ve takipçileri üzerinde etkisi olan kişilerdir. Trendleri belirleyen, insanların yaşam tarzlarına yön veren ve tüketim alışkanlıklarını etkileyen dijital çağın ünlü figürleri. Moda, seyahat, yemek, oyun ve dahası hangi alanda aktif olursa olsun, Influencer’lar takipçileriyle güçlü bir bağ kuruyor ve markalar için de değerli birer iş birliği ortağı haline geliyor. Web3 rüzgarı, günümüzde hemen hemen her şeyi etkilediği gibi Influencer olgusunu da derinden etkiliyor. Merkeziyetsizleşmenin sunduğu imkanlarla beraber Influencer’lara sadece popülerlik yeterli değil. Bunun yanı sıra topluluk oluşturma, değer yaratma ve yenilikçi teknolojilere adapte olma becerilerine de sahip olmaları gerekiyor. Dolayısıyla Influencer dediğimiz kişiler sadece içerik üreten figürler olmaktan çıkıyor, aynı zamanda topluluklar oluşturan ve yöneten liderlere dönüşüyor. <h1>KOL: Uzmanlığın Sesi</h1>KOL dediğimiz kişiler belirli bir sektörde uzmanlığı ve güvenilirliğiyle tanınan kişilerdir. Her biri akademik kariyerleri, sektörel deneyimleri veya derinlemesine bilgi birikimleri sayesinde saygı duyulan ve sözlerine değer verilen figürler. Teknoloji, finans, sağlık, eğitim ve dahası sektörlerden olan bu kişilerin her biri, sektörlerindeki gelişmeleri takip edip analiz ederek güvenilir yorumlar sunarlar. İnternetin bilgiye erişimi kolaylaştırdığı kesin. Ancak bu bilgi okyanusunda boğulmadan doğru kaynağı bulmak, güvenilir bilgiye ulaşmak her geçen gün zorlaşıyor. İşte tam da bu noktada KOL’ler, adeta birer pusula gibi, yol gösterici ve güvenilir rehberler olarak karşımıza çıkıyor. Projelere danışmanlık hizmeti sağlama, fiziksel eğitimler verme, online eğitim içerikleri oluşturma ve dahası birçok şekilde uzmanlıklarını daha geniş kitlelere ulaştırabiliyorlar. Web3 dünyasında KOL’lerin etkisi, sadece bilgi ve deneyim paylaşımıyla sınırlı kalmıyor. Aynı zamanda, çalıştıkları projelerin güvenilirliğini ve saygınlığını artırma, topluluklara yol gösteren bir ışık olma ve ekosistemin daha sağlıklı bir şekilde büyümesine katkıda bulunma gibi birçok önemli rolleri de beraberinde getiriyor. Uzmanlık ve güvenilirlikle yoğrulmuş bu etki, Web3 dünyasının ve bizlerin geleceğini şekillendiriyor. <h1>Popülerlik mi, Uzmanlık mı?</h1>Dijital dünyanın iki farklı etki odağını konuşmaya devam edelim. Influencer’lar, popülerlikleri ve takipçileriyle duygusal bağ kurma yetenekleriyle öne çıkarken, KOL’ler bilgi birikimleri ve güvenilir olmalarıyla ön plana çıkar. İçerik üretme stilleri de bu farklılığı yansıtır. Influencer’lar daha çok trendler, genel kitleye hitap eden içerikler ve günlük deneyimler üzerine yoğunlaşırken, KOL’ler sektörleriyle ilgili derinlemesine analizler, yorumlar ve öngörüler sunar. Bu gibi durumlar hedef kitlelerinde farklılaşmaya yol açar. Influencer’lar geniş ve çeşitli bir kitleye hitap ederken, KOL’ler daha spesifik ve sektöre odaklı bir kitleye ulaşır. Kitleleri ile etkileşim biçimleri de bu noktada farklılık gösterir. Influencer’lar takipçileriyle daha samimi ve günlük bir dil ile iletişim kurarken, KOL’ler bilgi paylaşımı ve fikir alışverişi üzerine yoğunlaşan görece daha profesyonel bir dil ile iletişim kurar. Her ikisi de kendi alanlarında etkili birer güç olsa da, hedef kitle ve amaçlara göre tercih edilmeleri gerekir. <h1>Peki, İlk Sorumuzun Cevabı Ne?</h1>Bazen bir Influencer, belirli bir alanda uzmanlaşarak ve bilgi birikimini artırarak bir KOL’e dönüşebiliyor. Örneğin, yemek yapmayı seven ve bunu takipçileriyle paylaşan bir Influencer, zamanla gastronomi alanında derinleşerek restoranlar ve yemekler hakkında yetkin değerlendirmeler yapmaya başlayabilir ve böylece bir KOL kimliği kazanabilir. Öte yandan, bir KOL sosyal medya platformlarında aktif olarak yer alarak ve kitlelerle etkileşim kurarak Influencer kimliği kazanabilir. Örneğin, teknoloji konusunda uzman bir KOL, sosyal medyada teknoloji hakkında bilgilendirici ve eğlenceli içerikler paylaşarak geniş bir takipçi kitlesine ulaşabilir. Bu sınırlar pek bilinmiyor ve bu tanımlar birbiriyle çok karıştırılıyor. Aradaki bu farkı anlamak, dijital dünyadaki etki odaklarını daha doğru değerlendirmemizi sağlıyor. Artık, bir Influencer ve KOL arasındaki farkı anlayıp kolayca ayırt edebilirsiniz.

Influencer mı KOL’den, KOL mi Influencer’dan Çıkar?

Burak Kesmeci

Birçok yatırımcı için altın, dünyada güvenli liman olarak kabul edilir. Bunun altında yatan sebebe baktığımızda ise iki başlık dikkatimizi çekiyor. Bunlardan ilki altının arzı: Nispeten sınırlı olduğunu biliyoruz. Dünyada şu anda yeraltında bulunan altın rezervi, ABD Jeolojik Araştırma Kurumuna göre yaklaşık 50 bin ton olarak tahmin edilirken, bugüne kadar çıkarılmış altın miktarı 190 bin ton civarındadır. Altının değer saklama aracı olarak görülmesinin bir diğer sebebi ise adaptasyonu. Dünyanın neresine gidersek gidelim 100 gram altın, 100 gram altındır. Peki, bu Bitcoin için de geçerli mi?Sorumuzun yanıtı kesinlikle evet. 1 Bitcoin her zaman 1 Bitcoin'dir. Altının tüm dünyada değer saklama aracı ve güvenli liman olarak görülmesinin ardında yatan nedenlere kısaca göz attık ve benzeri özellikleri Bitcoin'de de görüyoruz. En azından arz konusunda altına kıyasla bir tahmin söz konusu değil. Dün, bugün ve yarın… Evet, Bitcoin'in arzı her zaman 21 milyon ile sınırlı olacak. Şimdi zihnimizde altın ve Bitcoin ile ilgili şemaları yavaş yavaş oluşturmaya başladığımıza göre konuya derinlemesine dalalım. <h1>Altına Hücum</h1>19.yüzyılın ortalarında, sanayi devriminin de etkisiyle birlikte dünya hiç olmadığı kadar hızlı değişiyordu. Bu değişimde en çok heyecan yaratan olaylardan biri de ABD'nin Kaliforniya eyaletinde başlayan "Altına Hücum" oldu. Bu akın, 1848 yılında Kaliforniya'da James W. Marshall adında bir adamın Amerikan Nehri'nde altın külçeleri keşfetmesiyle başladı. Haber hızla yayıldı ve dünyanın her yerinden insanlar zenginlik hayaliyle Kaliforniya'ya akın etmeye başladı. Bu akınla birlikte altın madenciliği bölgede en önemli iş kollarından biri olmuştu. Burada uzun uzun altın madenciliğini ve gelişimini anlatmaktansa sade bir örnek ile madencilikle birlikte gelişen başarılı bir diğer iş koluna değineceğim. Altın madenciliği zor, tehlikeli ve çok fazla ekipman gerektiren bir iş. Tüm bu zorluklara rağmen zengin olma hayali ile altın madenciliği için bölgeye akın eden madencilerin en çok ihtiyacı olan ekipman sizce ne olmuştur? Kazma ve kürek! Evet, doğru duydunuz kazma ve kürek. Tabi ki teknolojinin gelişmesiyle birlikte işin içine makinalar ve diğer araçlar da girmiştir. Toparlayacak olursak altına hücumda en güvenli geliri elde eden sektör belki de madencilik için malzemeleri üreten firmalar olmuştur. Günün sonunda altın orada duruyor ve sizin onu çıkarmanız için birçok farklı ekipmana ihtiyacınız var. Bu ekipmanları üreten firmalar ise yoğun talepten dolayı oldukça yüksek gelirler elde ediyorlar. <h1>Bitcoin'e Hücum</h1>İçerisinde bulunduğumuz 21. Yüzyılda ise, yaşı 30'u aşan okurlarımızın çok net hatırlayacağı üzere, öncelikle 2001 ardından ise 2008'de sarsıcı iki farklı ekonomik krize şahitlik ettik. 2008 krizinin ardından ise dünyaya merhaba diyen Bitcoin ile tanıştık. Bitcoin 21 milyon gibi sınırlı bir arza sahip olması ile dikkat çekti. Buna ek madencilik ile üretilmesi söz konusuydu. İlk zamanlarda evinizdeki standart bir bilgisayarla madencilik sayesinde yılda yüzlerce Bitcoin elde edebilirdiniz. Ancak zamanla nasıl kazma ve kürek altın madenciliği için yetersiz kaldıysa Bitcoin madenciliği içinde evlerimizde kullandığımız kişisel bilgisayarlarımız yetersiz kaldı. İlerleyen teknolojiyle birlikte Bitcoin madenciliği için özel yazılımlar ve cihazlar üretildi. Birazdan bunların detayına değineceğim. Şimdi araya girip aramıza yeni katılan okurlarımız için Bitcoin madenciliği sade bir şekilde anlatayım ve onların zihinlerinde bu olguyu somutlaştıralım. <h1>Bitcoin madenciliği nedir?</h1>Bitcoin madenciliği, tıpkı altın madenciliği gibi, yeni Bitcoin'ler üretme ve Bitcoin işlemlerini doğrulama işlemidir. Madenciler, karmaşık matematiksel problemleri çözmek için özel bilgisayarlar kullanarak işlem kayıtlarını içeren "bloklar" oluştururlar. Bu bloklar, Bitcoin'in blok zinciri adı verilen defterine eklenir. Doğrulama işlemi tamamlanan madenciler, yeni Bitcoin'ler ve işlem ücretleri ile ödüllendirilir. Bu sayede Bitcoin ağı güvenli ve işler halinde tutulur. <h1>Kazma ve Küreğin yerini ASIC cihazları mı aldı?</h1>Geleneksel altın madenciliğinde kazma ve kürek gibi temel ekipmanların yanı sıra üretim maliyetlerini azaltarak karlılığı artırmak adına makineleşme kaçınılmaz oldu. Bitcoin madenciliğine baktığımızda ise, Bitcoin'in adaptasyonunun henüz emeklediği zamanlarda bu karmaşık matematiksel problemleri çözmek için evinizdeki standart bilgisayarların CPU (işlemci) ya da GPU (grafik kartı) gibi donanımları yeterli olabiliyordu. Ancak artan adaptasyonla birlikte yeni blokları üretmek için özel cihazlara ihtiyaç duyuldu. Bitcoin madenciliği için özel olarak tasarlanan (hem yazılım hem de donanım olarak) cihazlara ASIC adı verildi. ASIC cihazları gelişen teknoloji ile ucuzladı ve daha kolay erişilebilir hale geldi. Bu süreç Bitcoin'in adaptasyonuna olumlu katkı sağlarken, madenciler içinde karlılık anlamına geliyordu. Buna ek olarak, tıpkı altına hücumda olduğu gibi Bitcoin madenciliği için üretilen cihazları satan ve pazarlayan firmalar ciddi karlar elde etti. Size burada küçük bir örnek vermek isterim. ASIC cihazlarının yaygınlaşmasından önce piyasada ekran kartı çılgınlığı başlamıştı. Öyle ki aşırı talepten dolayı ekran kartları karaborsaya düşmüş ve ikinci ellerinin bile fiyatları absürt derecede artmıştı. <h1>Bitcoin, Altını Geride Bıraktı: Enflasyon Yarışında Liderliğe Geçti</h1>Sizler için hazırladığım bu yazının ilk iki bölümünde sırasıyla altın ve Bitcoin madenciliğine değindik, gelin şimdi günümüz şartlarında her iki enstrümanı kıyaslayalım. Geçtiğimiz günlerde Bitcoin'in 4. kez ödül yarılanması (halving) gerçekleşti. Bu durumu şu şekilde özetleyeyim. Her 4 yılda bir gerçekleşen bu özel durumla birlikte blok başına ödül olarak elde edilen Bitcoin miktarı 6,25’den 3,125’e indi. Bu durum 2140 senesine kadar her 4 yılda bir ödül miktarı yarıya düşerek devam edecek. Bu da Bitcoin'in enflasyon yarışında altının önüne geçmesi sağladı. Bitcoin'in 4. ödül yarılanmasının ardından, yıllık yeni üretilen Bitcoin miktarının yarıya indi. Bu sayede yıllık enflasyon oranı %1,7'den %0,85'e düştü. Öte yandan altının yıllık arzının %2,3 (teknolojik gelişmelere ve ekonomik koşullara bağlı olarak dalganabilir) civarında artması bekleniyor. Bitcoin'in enflasyon oranındaki bu düşüş, onu uzun vadede bir yatırım aracı olarak altından daha çekici hale getirebilir. Zira <a href="https://www.coindeskturkiye.com/tag/enflasyon" rel="noopener noreferrer" target="_blank">enflasyon</a>, zaman içinde bir varlığın alım gücünü aşındırıyor.Bitcoin'in sınırlı arzı ve azalan üretim oranı ise bu aşınmaya karşı bir koruma sağlayabilir. Yazımı burada size bir soru sorarak tamamlamak istiyorum. Değer saklama aracı olarak Bitcoin sizce altının tahtını ele geçirebilir mi?

Altına ve Bitcoin'e Hücum: Aynı Heyecan, Farklı Hedefler

İsmail Mert Şanlı

Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından, geçtiğimiz mart ayında yayımlanan bir <a href="https://www.kgk.gov.tr/ContentAssignmentDetail/4968/1/0/BOBI%CC%87-FRS-2021-Su%CC%88ru%CC%88mu%CC%88nde-Yap%C4%B1lan-Deg%CC%86is%CC%A7iklikler-(Kripto-Varl%C4%B1klar%C4%B1n-Raporlanmas%C4%B1)" rel="noopener noreferrer" target="_blank">duyuru</a>, kripto varlıkların ulusal ekonomik sisteme entegre edilmesinde yeni bir eşiğin daha atlanacağının habercisi oldu. KGK tarafından belirlenen, büyük ve orta boy işletmelerin finansal raporlamalarında dikkate almaları beklenen finansal raporlama standartlarında (“BOBİ FRS”), kripto varlıkların ilk defa olarak özel bir kalemde (Dijital Varlıklar) finansal raporlamalara dahil edilmesine yönelik bir hazırlık içerisinde bulunulduğu belirtildi. Daha önceden “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” genel başlığı altında raporlanan kripto varlıkların, yeni oluşturulacak “Dijital Varlıklar” kaleminde raporlanmalarının hedeflendiğine yönelik duyurunun bir diğer önemli başlığı ise kripto varlıklarda yaşanan değer farklarının nasıl yorumlanacağı ve bunların kâr veya zarar hesaplarına nasıl yansıtılacağına ilişkin açıklamalar olmuştur. Buna göre, kripto varlıkların değerlemesinin “gerçeğe uygun değerleriyle” yapılması öngörülmüş; gerçeğe uygun değer ise, karşılıklı pazarlık ortamında, bilgili ve istekli taraflar arasında bir varlığın el değiştirmesi ya da bir yükümlülüğün yerine getirilmesi durumunda ortaya çıkabilecek tutar olarak tanımlanmıştır. Ancak, gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen kripto varlıkların, sonraki ölçümünün, maliyet bedeli üzerinden gerçekleştirilmesinin planlandığı da belirtilmiştir. Kripto varlıkların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan kazançların, “Diğer Faaliyetlerden Gelirler” grubunda yer alan “Diğer Gelirler, kayıpların ise “Diğer Faaliyetlerden Giderler” grubunda yer alan “Diğer Giderler” kaleminde raporlanması da kripto varlıkların muhasebeleştirilmesine yönelik çalışma hakkında kamuoyuyla paylaşılan bir diğer bilgi olmuştur.&nbsp; KGK’nin tasarı ve duyurusunda önem arz eden bir diğer başlık ise kripto varlıkların tanımlanmasına ilişkin açıklamalardır. KGK, kripto varlıkları, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen maddi olmayan varlıklar olarak tanımlamıştır. KGK, vermiş olduğu tanıma ilaveten, finansal raporlama standartlarının uygulanacağı kripto varlıklar ile ilgili birtakım ölçüt ve kıstaslara da yer vermiştir. Buna göre, ilgili açıklamaların kapsadığı kripto varlıklar; <ul><li>Başka bir bölüm kapsamına girmediği sürece, BOBİ FRS’de tanımlandığı şekilde maddi olmayan duran varlık tanımını karşılayan, </li><li>Sahibine dayanak mallar, hizmetler veya diğer varlıklar üzerinde uygulanabilir haklar veya talepler sağlamayan, </li><li>Blok zinciri veya benzer bir teknolojiyle oluşturulmuş dağıtık bir defter üzerinde yaratılan veya bulunan, </li><li>Kriptografiyle güvence altına alınan ve korunan, </li><li>Takas edilebilir, </li><li>Raporlayan işletme veya raporlayan işletmenin ilişkili taraflarınca yaratılmamış veya ihraç edilmemiş olan kripto varlıklar olarak belirlenmiştir.</li></ul> Belirtmek gerekir ki, yukarıdaki açıklamalar gerek KGK’nin kurum içi çalışmaları gerekse de kamuoyundan verilecek geribildirimler doğrultusunda yenilenebilecek ve nihai çerçeve duyuru ve taslaktan farklı bir biçimde şekillenebilecektir. Ancak yine de hem kripto varlıkların münhasır bir kalem altında muhasebeleştirilmeye başlanacak olması hem de bu muhasebeleştirmeye ilişkin ilke ve standartların büyük ölçüde belirlenmiş olmasından sebeple, KGK’nin paylaşmış olduğu açıklamalar; kripto varlıkların, Türkiye’deki ulusal ekonomik sisteme entegrasyonu bakımından önemli bir kilometre taşı niteliğindedir. Bir önceki <a href="https://www.coindeskturkiye.com/yazarlar/ismail-mert-sanli/regulasyonlarin-kripto-varliklarin-degerine-etkisi-6069" rel="noopener noreferrer" target="_blank">yazımda</a> değindiğim üzere, kripto varlıkların muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasına ilişkin belirsizliklerin ortadan kalkması, şirketlerin kripto varlıklara olan kabulünü hızlandıracağı kesindir.&nbsp;

Kripto Varlıkların Muhasebeleştirilmesine Yönelik Atılımlar

Berkay Aybey

Kripto paralar, <a href="https://www.coindeskturkiye.com/tag/SEC" rel="noopener noreferrer" target="_blank">SEC için tam bir baş ağrısı oldu</a> ve olmaya devam ediyor. Regülatörün neyi neye göre yapacağı yasalarla belirliyken kripto paralar bu yasalara sığmayarak regülatörün oyun alanına kocaman bir belirsizlik ekledi. Normalde, regülatörün kestiği cezalar net, soruşturmalar net iken kripto piyasası alışılagelmişin dışına çıkarak sektörel bir başkaldırı içerisine girdi. SEC’in yanlış veya eksik karar vermesi durumunda karşı dava açılması olağan bir durum olmaya başladı. Consensys’un SEC’e karşı açtığı dava da bu başkaldırı prensibini çok güzel anlatan bir metinle duyuruldu. SEC’in sadece menkul kıymet alanını düzenlemekle görevli bir otorite olduğu, internetin geleceğini şekillendirme iddiası taşıyan Ethereum gibi bu kadar önemli bir teknolojinin, bilgi seviyesi şüpheli ve menkul kıymet gibi alakasız bir konuda uzmanlaşmış kişilerin eline bırakılamayacak kadar önemli bir konu olduğundan bahsediliyor. Bu mesaj çok önemli, çünkü hukuki alandaki mücadelede Grayscale davasında olduğu gibi SEC’in yenilebilir olduğu kanıtlansa da Consensys’un metninde bir nevi manifesto bulunuyor. Süreci sadece hukuki alanda bırakmayıp, bu mücadelenin fikri altyapısını oluşturmaya atıf yapıldığı için bence çok önemli bir konuya parmak basıldı. Bu tür bir mücadele örneğinin altyapısı da sadece teorik olarak değil pratikte de Coinbase-Uniswap ve Grayscale mücadeleleriyle pratik olarak da doldurulmuş oluyor. Sonuç olarak, kripto paraların dünyayı dönüştürme alanındaki inovatif gelişimi, Bitcoin ile finans dünyasında başlarken, bunun daha sonrasında sanat eseri, oyun, tokenizasyon, yönetim bilimi ile farklı alanlara sirayet eden devrimsel altyapısının SEC ile mücadelede öne çıkarak ne kadar güçlü olduğunu bir kez daha görmüş oluyoruz. Meme coin gibi furyalar nedeniyle kriptonun ciddiyetinin ve taşıdığı iddiaların artık geçerli olup olmadığı sorgulanırken, bu tür mücadeleler şüpheleri yok ediyor. &nbsp; <h1>Gizlilik Hak, Peki Ya Kara Para?&nbsp;</h1>Otoritelerin gizlilikten hoşlanmadığını ve kripto paraların da temel prensiplerinden birinin finansal mahremiyet olduğunu hepimiz biliyoruz. Orta noktada buluşulamayan bu problemin zirvesini Tornado Cash ile yaşamıştık. Geçen hafta, Samourai adlı bir mixer’in yazılımcıları da benzer şekilde tutuklandı. 2 milyar dolarlık yasadışı para transferine aracılık edildiği ve 100 milyon dolarlık Silkroad transferinin tespit edilmesi tutuklama için yeterli oldu. Buna ek olarak, AB’de son onaydan da geçen yeni bir düzenleme, gizlilik odaklı kripto para ve mixer’lerin çalışabilmesini imkansız hale getiriyor. Kayıtlı şirketlerin bu tür platformlarla etkileşime girememesiyle AB’de gizlilik odaklı yapıların bir nevi yasaklandığı söylenebilir. Bu haberlerin etkisiyle, piyasada gizliliğin bir hak olduğu söylenerek otoritelere tepki gösterildi. Gizlilik bence de bir hak fakat burada kara para terimi fazla hafife alınarak bence hata yapılıyor. Uzun uzun suçları sayamayacağımız için kısaca kara para dediğimiz terimin altında uyuşturucu ticaretinden, insan kaçakçılığına, çocuklarla ilgili suçlardan burada bahsetmek istemeyeceğimiz nice suçlara kadar tüm bunlar kara para teriminin altına giriyor. Dolayısıyla gizlilik bir hak, evet ancak kara paranın geçişini engelleyemeyen bir gizliliğin yarardan çok zararının olduğunu unutmamak gerekiyor. Öncelikli amacımız kara parayı engellemek olmazsa, kripto paralara en büyük zararı yine kendimiz vermiş oluruz. Bu alanda popüler başka bir görüş ise suçun kaynağının kripto para olmadığı, zaten kripto paraların bu işin ufak bir parçası olduğu, doların ve bankaların daha yoğun şekilde kullanıldığına dair argümanlarla dolu. Bu tür argümanlar, bizden önce kendinize bakın mantığıyla sorunu ötelemekten başka bir çare sunmuyor. Nasıl ki başkaları suç işliyor diye biz de suç işlemeye başlamıyorsak, doların daha yoğun kullanılması da kripto paraların bu alanı boş bırakması için bir mazeret sunmuyor. <h1>CCIP Genel Kullanıma Açıldı&nbsp;</h1>Chainlink’in zincirler arası iletişimi sağlayan CCIP altyapısı, artık geliştiricilerin kullanımına açıldı. Eskiden, Chainlink (<a href="https://www.coindeskturkiye.com/kripto-para/LINK" rel="noopener noreferrer" target="_blank">LINK</a>) ile anlaşarak kullanılabilen bu altyapı, artık özgürce platformlara entegre edilebilecek. Chainlink, veri sağlama konusunda alanında lider olduğu için en güvenilir altyapının da onlar da olduğu varsayılabilir. Dolayısıyla, Chainlink ile bir anlaşma yapma zorunluluğu olmadan bu sistemin kullanılabilecek olması, özellikle tokenizasyon konusundaki girişimlerin çok daha güvenilir ve stabil bir yapıda olmasını sağlayacaktır. Böylelikle platformların daha kaliteli ve yüksek standartlara sahip olması, en nihayetinde kullanıcı deneyimini arttıracaktır. <h1>Arbitrum Profesyonelliği&nbsp;</h1>Optimism, yeni bir geliştirmeyi testnet üzerinde kullanıma açmasının ardından, ana rakibi diyebileceğimiz Arbitrum’u geliştiren ekip Offchain Labs, Optimism’in yeni sürümünde ciddi güvenlik açıkları tespit ettiklerini belirterek bu açıkların giderilmesini sağladı. Buradan çıkartılacak birkaç önemli çıkarım var. Birincisi, bu açıkların Optimism ekibi tarafından görülmeyip Offchain Labs tarafından görülmesi, iki ekip arasındaki yetkinlik tartışmalarında ibreyi Arbitrum lehine çevirmiş durumda. İkincisi, Offchain Labs bu tür bir açığı rakibini alt etmek için kullanmak yerine yardım etmeyi seçtiği için bir profesyonellik örneği sergilemiş oldu. Çünkü böyle bir açık belki de uzun bir süre geçerli olacak ciddi bir güven problemine neden olabilirdi. Optimism’in büyüklüğü düşünüldüğünde böyle bir krizin tüm sektörü etkilemesi de sürpriz olmayacaktı. Bunun yerine rakibini kurtararak pastayı büyütme yolunu seçmesi takdire şayan. Üçüncüsü de blok zinciri &nbsp;teknolojisinin gerçekten değerini bilmemiz gerektiğiyle alakalı. Blok zincirlerinin getirdiği şeffaflık, kripto paraların açık kaynak kod prensibiyle geliştirilmesi gibi etkenler, bu tür hataların henüz testnet aşamasında tespit edilebilmesini sağlıyor. Ne kadar yetkin bir ekip kurarsanız kurun, hatalar olabiliyor. Blok zinciri sayesinde bu kodlar binlerce belki yüz binlerce kişi tarafından denetlenebiliyor. Optimism örneği, kripto paraların nasıl bu kadar hızlı gelişebildiğinin güzel bir örneği aslında. Şöyle bir dönüp bakarsak kaç şirketin yazılımlarını tüm dünyaya açarak denetlettiğini söyleyebiliriz?&nbsp; <h1>Solana Saga Kendi Maliyetini Karşılıyor</h1>Solana’nın telefonu için ön sipariş verenlere airdrop yapılacağı daha önce duyurulmuştu ve buradan da konuşmuştuk. Bu airdrop kapsamına MEW ve MANEKI adlı iki yeni meme token daha katıldı. İki meme coinin verdiği airdrop ilk başta 450 doların üzerinde kadar çıkıyordu ki telefonun maliyeti zaten 450 dolar. Ayrıca, düzenli olarak verilen diğer token’ların airdrop’larından da pasif gelir elde edildiğini unutmayalım. Solana’nın telefonunun belki üst düzey teknoloji sunan Apple ile yarışamayacağını ancak düşük gelirli kişiler için cazip bir telefon haline gelebileceğinden bahsetmiştik. Bu tür airdrop’lar, bu görüşü destekler nitelikte olmaya devam ediyor. Kim bedava telefon almak istemez ki? Hatta üzerine para kazanma ihtimali bile bulunuyorken. Kısa Kısa <ul><li>CZ için bakanlığın 3 yıla kadar hapis istediği konuşuluyor. </li><li>Bloomberg’in haberine göre Pantera, FTX’in elinde kalan SOL token’ları satmak için yaptığı açık arttırmalardan birini kazandı. İki bin kadar token’ın satıldığı söyleniyor. </li><li>Ödeme devi Stripe, USDC stabil parasını destekleyeceklerini duyurdu. Ethereum ve Solana ağındaki işlemler desteklenirken MetaMask, Coinbase Wallet gibi popüler cüzdanlar da entegre edilebilecek. </li><li>Hong Kong ETF’lerinin bu pazartesi işleme açılabileceği konuşuluyor. </li><li>Walletconnect, defi platformlarına yönelik risk algısı sunan bir servisi hayata geçirdi. </li><li>Frax Finance ve Potatoswap, OKX’in kendi layer-2 ağı X’e geliyor. </li><li>Immutable, kendi blok zinciri zkEVM üzerindeki oyun-borsa gibi platformlarla etkileşime giren kullanıcılara 50 milyon dolara varan ödüller vaat etti. Şu ana kadarki en büyük ödül programı olduğu iddia ediliyor. </li><li>Zcasino’nun stake servisi için topladığı varlıklarla rug pull yaparak kullanıcıları dolandırdığı iddia edildi. </li><li>Hedgey Finance, 44 milyon dolar hack’lendi.</li></ul> <h1>Yuga Özüne Dönebilecek mi?&nbsp;</h1>Yuga Labs’in yeni CEO’su Garga, şirketin oyun markalarını elden çıkartmasının ardından bunla beraber işten çıkartmaların da yapılacağını duyurdu. Yuga’nın tam olarak BAYC ve onunla ilişkili Apechain gibi geliştirmelere odaklanarak özüne dönmesi amaçlanıyor. Bunun için de diğer departmanlarla alakalı kişilerin işten çıkarılması bekleniyor. Yeni CEO’nun Twitter üzerinden toplulukla iletişimi başarılı ki bu yöntemin işe yaradığını daha önce gördük. Önceki CEO kripto dışından bir isim olduğu için Twitter üzerinden pek iletişim kurmuyordu. Yuga’nın özüne dönüp dönemeyeceğini hep beraber göreceğiz.&nbsp; <h1>Animoca - Square Enix İş Birliği</h1><h1>&nbsp;</h1>Animoca Brands’in Japonya’daki departmanı ile Square Enix arasında bir işbirliğine gidildi. Kısa vadede, Square Enix’in Symbiogenesis oyununu yaymak için Animoca’nın tecrübe ve altyapısından faydalanılacak. Ancak işbirliğinin genelinde, Animoca’nın portföyündeki çok sayıda projeye Square Enix’in destek vermesi de öngörülüyor.&nbsp; <h1>Varsity Blouson&nbsp;</h1>Louis Vuitton, sadece kendi nft koleksiyonu Varsity Blouson’a sahip kullanıcılara özel 200 adet, Pharrel Williams’ın tasarladığı bir ceketi 7.900 Euro fiyatla satışa sundu. Marka, müşterilerine ayrıcalıklı hissettirme konusunda adını duyurmuşken NFT projesini de yine bu bağlamda başarıyla kullandığını görüyoruz.

Haftaya Bakış: Kripto SEC’i Zorluyor

Yarılanma demişken ilk başlığı Bitcoin madencilerine ayırmak istedim.&nbsp; Bitcoin madencilerinin yüksek elektrik tüketimi yıllardan beri sorgulanan ve tepki çeken bir durum olmuştu. Zaman içerisinde yenilenebilir enerjinin payı ciddi oranda artmış olmasına rağmen henüz tatmin edici bir seviyeye gelmedi. Günümüzde, savaşlar ve enflasyonun getirdiği problemlere paralel olarak enerji piyasasında yaşanan dalgalanma, Bitcoin madencilerinin tükettiği enerjiye daha çok dikkat çekilmesiyle sonuçlandı. Norveç, uzun yıllardır kripto para madenciliğinde adı duyulan bir ülke. İlk sıralarda yer almasa da ülkenin yenilenebilir enerji altyapısının gelişmiş olması, Norveç’i cazip ülkeler arasına sokuyordu. Norveç’te çıkacak yeni bir yasayla veri merkezlerinin regüle edilmesi planlanıyor ki bu merkezlerin içerisine madencilik faaliyetleri de dahil. Regülasyon sonrasında madencilerin engellenmek istediği sıkça konuşuldu. Doğrudan bir yasaklama olmasa da Norveç’te iş yapmanın mantıksız olacağı bir yapının getirilmesi mümkün.&nbsp; İskandinav ülkelerinin yenilenebilir enerjiden ürettiği elektriğin madenciler tarafından tüketilmesi nedeniyle özellikle ağır sanayinin elektrik talebinin zaman zaman karşılanamadığı veya yüksek maliyetlere maruz kaldığı endişeleri daha önce de dile getirilmiş ve madenciler eleştirilmişti. <h1>Hong Kong ETF&nbsp;</h1>Bir önceki sayıda, Hong Kong’un ETF onaylarını vermesinin an meselesi olduğundan bahsetmiştim. Beklenildiği üzere ETF onayları verildi. ABD’den farklı olarak BTC’nin yanında ETH ETF onayları da verildi. Ancak bu ürünler henüz işleme açılmadılar. Sadece bu ürünlerin uygun olduğuna dair onay verilmiş oldu. Çalışmalar tamamlanır tamamlanmaz yakın bir zamanda işleme açılması planlanıyor. <ul><li>İlginizi çekebilir: <a href="https://www.coindeskturkiye.com/piyasalar/gune-bakis-hong-kong-spot-btc-etf-basvuranlari-onay-aldiklarini-duyurdu-6202" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Güne Bakış: Hong Kong Spot BTC ETF Başvuranları Onay Aldıklarını Duyurdu</a></li></ul> Ether ETF’in onaylanması, eğer SEC ETH ETF için ret kararı verirse son derece önemli olacak. Çünkü bu durumda ETH ETF talebi için sermayenin Hong Kong’a doğru kayma ihtimali doğabilir. Nasıl ki Çinli şirketler kendi ülkelerinde yasak olmasına rağmen Hong Kong üzerinden dolaylı yollarla kripto para girişimlerinde bulunuyorsa, ABD’li şirketlerin de Hong Kong’u bu amaçla kullanmak istemesi mümkün olabilir. Dolayısıyla Hong Kong’un verdiği onay, SEC için de bir endişe kaynağı olabilir. <h1>AggLayer Çekim Merkezi Oldu&nbsp;</h1>Marketing konusunda her zaman en başarılı projeler arasında gösterilen Polygon, zero-knowledge tabanlı çalışan blok zincirlerin tek bir arayüz üzerinde toplu şekilde çalışabilmesini sağlayan Agglayer projesi üzerinden yeni girişimleri çekmeye devam ediyor. <ul><li>İlginizi çekebilir: <a href="https://www.coindeskturkiye.com/teknoloji/union-labs-agglayer-entegrasyonu-ile-polygon-ve-cosmosu-koprulemeyi-planliyor-6225" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Union Labs, AggLayer Entegrasyonu ile Polygon ve Cosmos’u Köprülemeyi Planlıyor</a></li></ul> Son olarak OKX kripto para borsası, kendi blok zinciri olan X’i layer 2 ağ olarak hayata geçirdi. Ağın kendi token’ı olarak, OKX’in token’ı OKB seçildi. Zero-knowledge tabanlı X ağı Polygon’un AggLayer altyapısına dahil olacağını da açıkladı. AggLayer katılımcıları bir bir artıyor.&nbsp;&nbsp;<h1>Bytedance-SUI&nbsp;</h1>Tiktok’un sahibi Bytedance, kendisine bağlı Byteplus üzerinden SUI’yi geliştiren Mysten Labs ile bir anlaşma gerçekleştirdi. Anlaşmaya göre özellikle web3 projeleri için Byteplus’ın yapay zeka altyapısı, ağ ve sunucu arasındaki iletişim ve algoritma servisleri Mysten Labs tarafından kullanılabilecek. Bir önceki sayıda yine Mysten Labs’ın Nintendo benzeri bir oyun konsolu çıkaracağından bahsetmiştim. Hemen ardından Byteplus ile olan işbirliği, oyun altyapısı için çalışmalara hız verildiğini gösteriyor. <h1>Aptos Ascend&nbsp;</h1>Aptos, şirketlere yönelik varlık yönetim şirketi kuruyor. Aptos Ascend isimli yeni yapılanma için sektörün önde gelen isimleriyle anlaşmalar imzalandı. Piyasa öngörüleri için Brendan Howard ile anlaşılırken, web3 altyapısı için SK Telecom ile imzalar atıldı. Ayrıca Boston Consultin Group’dan da hizmet alınacak. <h1>Kısa Kısa&nbsp;</h1><ul><li>Tether CEO Ardoino, yeni bir tokenizasyon platformunun reklamını yaptı. Hazine tahvilinden, kahve dükkanlarının hediye puanlarına kadar her şeyin tokenize edilebileceğini iddia etti. </li><li>USDT ve XAUT(altın endeksli stabil para) TON blok zincirine entegre edildi. </li><li>XAI, stake geliri dağıtmak için çeşitli havuzlar kurduğunu duyurdu. </li><li>Worldcoin, OP altyapısını kullanarak kendi blok zinciri World Chain’i hayata geçirecek. </li><li>2022 yılında Mango Markets adlı Defi platformunu dolandıran Avraham Eisenberg, SEC’in dolandırıcılık suçlamasının görüşüldüğü davada suçlu bulundu. </li><li>Hindistan, mevzuatlara uymadıkları için 9 kripto para borsasına erişim yasağı getirmişti. Binance, 2 milyon dolarlık cezayı ödeyerek ülkede tekrar aktif olmayı planlıyor. </li><li>Samsung, akıllı televizyonlarına Polygon blok zinciri altyapısını, OpenSea NFT marketini ve Ledger’ın cüzdan hizmetini entegre edeceğini duyurdu. Bu entegrasyona sahip televizyonlar sınırlı sayıda üretilecek.</li></ul> <h1>NFT Dünyası&nbsp;</h1><ul><li>Stepn, Adidas ile işbirliği açıkladı. İki marka işbirliğinde 1000 adetlik bir NFT koleksiyon çıkarıldı. Adidas, daha önce de BAYC ile işbirliği gerçekleştirmişti. </li><li>Bitcoin merkezli NFT Runestones, kısa bir sürede en değerli ikinci NFT koleksiyonu olmayı başardı. Birinciliği CryptoPunks koleksiyonu korumaya devam ediyor. </li><li>Yuga Labs’in ana ürünü BAYC popülaritesindeki düşüş CEO değişimini beraberinde getirmişti. Yeni yönetim, daha önce duyurulan web3 oyun markalarının satışını gerçekleştirdi. HV-MTL ve Legends of the Mara adlı iki oyun IP’si Faraway’e satıldı. Faraway pek yabancı bir isim sayılmaz. Yuga Labs’in zaten beraber çalıştığı bir nevi kardeş şirket gibi bir konumda bulunuyordu. Satışın asıl amacının Yuga Labs’in kendi ana ürünleri BAYC ve Otherside ekosistemine odaklanarak yan projelerin yönetimini devretmesi olarak yorumlandı. </li><li>Son olarak, 2002’den bu yana 167 milyon kişinin oynadığı Güney Kore merkezli Ragnarok oyunu, Ragnarok: Monster World yenilenmesiyle Ronin blok zincirine geliyor. Axie Infinity ile adını duyuran Ronin, mevcut boğa döneminde yeni oyunları kendi altyapısına dahil ederek oyun çeşitliliği sağlamaya çalışıyor.</li></ul>

Haftaya Bakış: Norveç Madencileri

Burak Tamaç

Bitcoin dünya çapında ilgi görmeye devam ederken, yeni başlayanlara bu kavramı tanıtma yaklaşımı, kitlesel adaptasyon için hayati bir rol oynuyor. Bazı savunucular sıkı bir şekilde "sadece Bitcoin" anlatısına inansa da, bu saldırgan duruş çoğu zaman anlaşmayı engelliyor ve potansiyel benimseyenleri caydırıyor. Bunun yerine, eğitime ve anlamaya öncelik veren "Önce Bitcoin" yaklaşımı, bitcoin'e olan gerçek ilgiyi ve uzun vadeli yatırımı teşvik etmek için daha etkili olabilir. <h1>"Sadece Bitcoin" Yaklaşımının Sınırlamaları</h1>"Sadece Bitcoin" anlayışının savunucuları genellikle bitcoin'in diğer kripto paralara kıyasla üstünlüğü için tutkuyla savunur. Ancak bu yaklaşım yeni başlayanlar için çatışmacı ve itici olarak algılanabilir. İnsanlar saldırıya uğradıklarını veya mevcut yatırımlarının yanlış olduğunu söylendiğini hissettiklerinde, tamamen konuşmadan çekilme olasılıkları artar. Bu, özellikle Türkiye gibi birçok bireyin altcoinler gibi alternatif yatırımlarla içlı dışlı olduğu ülkelerde daha da geçerli hale gelir. <h1>Eğitimin Gücü</h1>Bitcoin benimsemesini etkili bir şekilde teşvik etmek için, odak; insanlara ne yapmaları gerektiğini söylemekten, bilinçli kararlar almaları için onlara bilgi sağlamaya kaydırılmalıdır. Bitcoin'i, kripto para sektörünü anlamanın ilk adımı olarak sunup, eğitimciler insanların bitcoin'in benzersiz özelliklerini ve avantajlarını diğer yatırımları küçümsemeden anlamalarına yardımcı olabilir. Bireyler Bitcoin ağının merkeziyetsiz doğasını, sınırlı arzını ve değer saklama potansiyelini öğrendiklerinde, önemini daha iyi anlayabilirler. Bu bilgi temeli, diğer kripto paraları daha eleştirel bir şekilde değerlendirmelerine ve bitcoin'in değer önerisinin gerçekliğini tanımalarına olanak tanır. İnsanların bitcoin'e yönelik doğru bir anlayış olmadan körü körüne yatırım yapmaları kısa vadeli bir yaklaşımdır. Bireyler sadece çılgınlık ya da fırsatları kaçırma korkusuyla bitcoin satın aldıklarında, piyasa dalgalanmaları sırasında daha kolay panik satış yapma eğiliminde olurlar. Bu davranış sadece kişisel finansal refahlarına zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda bitcoin hakkında daha fazla bilgi edinme cesaretlerini de kırar. Buna karşılık, insanlar bitcoin'in temelleri ve uzun vadeli potansiyeli hakkında bilgi edindikten sonra yatırım yaptıklarında, piyasa döngülerinde yatırımlarını tutmaları daha olasıdır. Bu bilinçli karar verme, istikrarı teşvik eder ve daha güçlü, daha dayanıklı bir Bitcoin topluluğu oluşturmaya yardımcı olur. <h1>İleriye Doğru</h1>Bitcoin benimsemesini hızlandırmak için, savunucuların eğitime öncelik vererek başlamaları gerektiğine inanıyorum. Bu eğitim, yanlış yaptıkları şeylerle değil, daha fazla ne yapabilecekleriyle başlayarak devam etmeli. Bitcoin'i finansal okuryazarlık ve teknolojik anlayış yolculuğunun ilk adımı olarak sunup, yeni başlayanlar için daha hoşgörülü ve kapsayıcı bir ortam oluşturmak bu sayede mümkün olacaktır.

Bitcoin finansal okuryazarlığa doğru bir yolculuğun ilk adımı olarak sunuluyor.

Uluç Yuca

Son Yazılar

Yazarlardan

CA
Cemal Araalan

ME
Meltem Erdem

EA
Emre Akşitkutay