Yazarlar
Noelle Acheson CoinDesk'in eski araştırma yöneticisidir.
Twitter'da Takip Et: @NoelleInMadrid
Yeni konseptleri konuşurken işin jargonuna ve tanımlarına dair sıkıntılar çekmek olağandır. Burada olay sadece yeni kelimler kullanmakta değil, bazı durumlarda uzun zamandır başvurduğumuz tanımlar ve kelimeler bile karşı karşıya olduğumuz olguları tanımlamakta yetersiz kalabilir. Bana acı veren ve doğru olmadığını bile bile her gün onlarca defa kullandığım bir kavram var.
Burada söylemek istediğim “kripto” kelimesi değil. Söylemek istediğim burada ne yaptığımıza dair tanımla ilgili.
Kripto ile ilgili sık sık konuşan hepimiz buradaki kolektif çabayı “endüstri” olarak adlandırıyoruz ve bu torba kavramın içerisine blok zincir üzerindeki her türlü projeyi, token çıkarmayı ve varlıkların transferini atıyoruz. Peki “endüstri” tanımı doğru mudur? Bazı sözlükleri karıştırdım ve bunları buldum:
Aklınız karıştı değil mi? En temel tanımlara bakıldığında bir endüstri ortak amaca sahip ve benzer faaliyetlerde bulunan şirketlerin bir araya gelmesiyle oluşan bir küme.
Önde gelen kripto sitelerini taradığınızda karşınıza kripto borsaları, NFT platformları, merkeziyetsiz yapılar, oyun geliştiricileri, yeni blok zincirleri, saklama hizmetleri, veri depolama, varlık yönetimi ve daha birçok kavram çıkar. Peki bunlar ortak faaliyet alanları mıdır?
Bunun blok zinciri teknolojisinin genel promosyonu olduğunu iddia edebiliriz. Ancak endüstri sınıflandırması teknolojiye veya faaliyet alanına dayanmalı. Örneğin sağlık endüstrisini ele alalım. Genel yapısı hangi teknolojiyi kullandığından bağımsız olarak insanların sağlığını ve esenliğini sağlamaktır. Ya da sigorta sektörünün amacı kurumlara ve kişilere güvence sağlamaktır. Yani bir endüstrisinin insanların ihtiyaçlarını karşılamaktansa onlara yeni bir teknoloji pazarlamaya çalışması akla yatkın gelmiyor, öyle değil mi?
Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse teknolojinin kendisi mi yoksa ne yaptığı mı daha önemli? Geliştirme ve inşa etme alanındakiler teknolojinin kendisinin de büyük bir olay olduğunu söyleyebilir ve haklıdırlar da ancak teknoloji kullanım alanları olmadıkça dünya üzerinde çok büyük bir etki oluşturmaz. Ayrıca teknolojiyi, kendi endüstri kategorisinde izole etmek aktivitelerle arasındaki mesafeyi artırır ve etkisini düşürür.
Gerçekçi olmak gerekirse bu jargonsal kafa karışıklığı “teknoloji endüstrisi” ile başladı. Bu kavram IBM, Oracle ve Microsoft gibi bilgisayar ve/veya yazılım üreten şirketleri gruplamak için kullanıldı ve zamanla robotik araştırmalar, cihaz üreticileri, ödeme sistemleri,
Video konferanslar ve yatak üreticileri bile bu kategoride anılır oldu.
Bu olgunlukla ilgili bir durum olsa gerek. Teknolojiyi üretmenin kullanmaktan daha önemli olduğu dönemde “teknoloji endüstrisi” tanımı sıkıntı oluşturmuyordu çünkü kullanım alanları zaten sınırlıydı. Ancak kategorizeysen oluştukça diğer şirketler de bu “havalı” alanda olmak istediler.
Kripto endüstrisi de benzer bir durumla karşı karşıya: İlk dönemlerde kriptografi ve blok zinciri öne çıkmıştı. Ancak bu günlerde ana odak kullanım alanlarına çevrildi ve kategorizasyon daha zor olmaya başladı.
Şimdi gelelim kategorizasyonun birçok kişinin düşündüğünden daha önemli olduğu gerçeğine… Endüstri tanımlamaları belirli yatırım yapıları ve endeksler için önem ifade eder. İyi girişim sermayesi şirketleri nasıl ki yatırım yaptıkları şirketleri diğer endüstrilerden yatırım yaptıkları şirketler ile sinerji içerisine sokabiliyorlar, iyi kripto yatırımcıları da farklı yapılar arasında işbirliği ve ortak öğrenim ortamı oluşturabilirler. Piyasada ETF bolluğu var ve yakın zamanda kripto ETF’şeri de görmemiz mümkün olacak.
Etiketlerin flulaştığı ve hatta yok olduğu durumlarda kategorimizin olgunlaşmaya başladığını anlarız. Bir projenin nasıl işlediğinden ziyade ne işe yaradığına baktığımızda bu olgunlaşma başlamış demektir. Blok zinciri temelli ödeme sistemler şirketleri ETF çıkardıklarında ya da Meta Platforms ve Nvidia gibi şirketlerin hisselerini tokenlaştırdığımızda bu olgunlaşmadan söz edebiliriz.
Etiketler düzenlemeler için de önemlidir. Kanun yapıcılar “teknolojiyi” düzenlemelerinin mümkün olmadığını anlamış olsalar da teknoloji şirketlerinin veriyi istismar etmemeleri ve çok büyümemeleri gerektiğini de biliyorlar. Tüm bunlara rağmen “kriptonun” sanki tek bir şeymiş gibi düzenlenmesine yönelik görüşler duyuyoruz. Aslında bu alan detaylı bir düzenlemenin yapılamayacağı kadar geniş ve farklı.
Neyse ki dile ve tanımlara dair umutlu olmayı gerektirecek durumlar da var. Teknoloji endüstrisinden ayrı ve arklı görülen bir “kripto endüstrisi” olduğuna dair genel kabul inovatif ve benzersiz bir şeyler ortaya koyulduğuna da işaret ediyor.
Ayrıca teknoloji geliştikçe jargon da değişecektir. Belki de “endüstri” tanımını en azından teknoloji ve kripto alanında yeniden oluşturmanın zamanı geldi. Zira tanım fiziksel dünyadaki üretim mantığıyla kurgulanmış.
Peki sonra ne olacak? “Sektör” tanımı çok geniş. Şu anda sektör ifadesi, “hizmetler sektörü” veya “kamu sektörü” gibi çok geniş ekonomik segmentleri tanımlamak için kullanılıyor. Ben şahsen “ekosistem” tanımını tercih ediyorum. Çok daha topluluk temelli, daha az teknoloji spesifik ve çok daha esnek geliyor. Blok zinciri alanında çalışmayanlar için bile kapsayıcı, işbirlikçi ve kucaklayıcı bir tabir.
“Endüstri” kelime bir süre daha yazılarımda ve cümlelerimde yer alacak zira alışkanlıkları bırakmak kolay değil. Ancak ekosistem demeye çaba göstereceğim çünkü kripto modası geçmiş tanımlardan daha iyisini hak ediyor.
Günün Gelişmeleri İçin E-Bültenimize Abone Olun
E-Bültenimize abone olarak kişisel verileri koruma politikamızı onaylamış ve CoinDesk Türkiye ürün ve hizmetleri için iletişim kurulmasına izin vermiş olursunuz.
YASAL UYARI
Bu sitede yer alan yatırım bilgisi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihlerini dikkate alarak, kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu sitede veya e-bültenlerimiz kapsamındaki sözel, yazılı ve grafiksel dahil olmak üzere tüm bilgi ve analizler; herhangi bir karara dayanak oluşturması noktasında herhangi bir teminat, garanti oluşturmamakta ve yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla paylaşılmaktadır. Coindesk Türkiye hiçbir şekil ve surette ön onay, ihbar ve ihtara gerek olmaksızın söz konusu bilgileri değiştirebilir veyahut silebilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı vermeniz beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sitedeki yorumlardan, eksik bilgi ve/veya güncel olmama gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Coindesk Türkiye ve çalışanlarının herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
Noelle Acheson CoinDesk'in eski araştırma yöneticisidir.
Twitter'da Takip Et: @NoelleInMadrid
Noelle Acheson CoinDesk'in eski araştırma yöneticisidir.
Twitter'da Takip Et: @NoelleInMadrid
Kripto Varlık
Sosyal Meyda Trendi
Trendleri İncele
Kripto Paralar
@2022 CoinDesk