Bitcoin En Büyük “Eşitleyici” Olabilir

Bundan birkaç ay önce yakın çalışma arkadaşlarımla sohbet ederken Bitcoin’e dair demografik, kullanıcı davranışları ve genel algı konularında kapsamlı bir araştırma yapmanın iyi bir iş olacağını konuşuyorduk. Sonra birçok iş çıktı ve bu fikri erteledik.

Her iyi fikri bir başkası da düşünür. Öyle de oldu. Bitcoin alanında iki önemli yapı olan Cash App ve Spiral’ın ana şirketi Block Wakefield Research ile işbirliğine giderek “Bitcoin: Knowledge and Perceptions” aslı bir rapor yayımladı.

Bir bitcoinci olarak kafamda bazı anekdotsal yargılar vardı ancak bu raporla Bitcoin’in dünyayı kurtaracağına veya buna benzer söylemlerime destek verecek güçlü bir veri elde ettim.

Bu rapor detaylı incelemeyi hak ediyor. O zaman gelin inceleyelim.

Raporun iki nedenden dolayı önemli olduğunu düşünüyorum:

1. Bitcoin’e dair genel söylemde olan bazı konuların içini dolduracak kaliteli bir içeriğe sahip.
2. Bitcoin’i oldukça iyi gösteriyor.

Rapordaki üç önemli bulgu:

1. Bitcoin daha eşitlikçi bir ekonomi vaat ediyor.
2. Bitcoin’in yaygınlaşması için eğitim şart.
3. Bitcoin diğer tüm kripto paralardan daha fazla biliniyor.

Rapora temel teşkil eden ankete erişimimiz bulunmuyor yani sorularda bir yanlılık olup olmadığını göremiyoruz. Bu noktada üçüncü bir taraf olarak bir pazar araştırma şirketinin işe dahil olması önemli. Her ne kadar Block’un belirli yanlılıkları olabileceği ihtimalini ortadan kaldırmasa da bu üçüncü taraf unsuru rapora daha fazla güvenmemi sağlıyor. 

Bitcoin ile daha eşitlikçi bir dünya

Raporda Bitcoin ile eşitliğe odaklanılan üç temel alan bulunuyor: 1) gelir, 2) coğrafya, 3) cinsiyet.

Aslında ilginç olsa da gelire dair bulgular diğer iki unsura göre daha az detaylandırılmış. Diğer yandan coğrafi özellikle de aslında gelir/refah bileşenlerinden etkileniyor. Kısacası raporda yüksek gelirli kişilerin daha çok yatırım amaçlı (para kazanmak, portföy çeşitlendirmek vb.) düşük gelirli kişilerin ise pratik amaçlar için (para gönderme, ürün alma) bitcoin aldıkları söyleniyor. 

Bir şeyler satın almak için bitcoin alan kişilerin verileriyle kişi başına düşen GSYİH verilerini kıyasladığımızda coğrafyanın gelir/refah ile bağlantılı olduğu görülüyor. Daha fakir ülkelerdeki insanlar bitcoin’i daha çok işlemsel bir unsur olarak görüyor. 

Bitcoin’in orijinal kullanım senaryosu bir dijital nakit para olması yönünde kurgulanmıştı. Ancak daha önce de tartıştığımız gibi bu bir senaryo. Anketten çıkan sonuçlara göre insanların ülkelerindeki enflasyon oranıyla bitcoin’i hedge olarak kullanma niyeti arasındaki ilişki de sergileniyor. 

Küçük bir not: Bitcoin’i enflasyona karşı hedge olarak kullanmaya niyet etmek böyle bir hedge oluşturacağı anlamına gelmiyor. 

Bu parasal konuları dışında anketteki negatif sonuçlardan biri de Bitcoin’in kapsayıcı olmadığına dair algı. Raporda Bitcoin topluluğunun kapsayıcı olmadığına inandığını söyleyenlerin oranını gösteren bir harita da yer alıyor. Birçok ülke bu konuda ikiye bölünmüş durumda. Güney Afrikalılar Bitcoin lehine oy verirken Hindistanlılar tam tersi bir hissiyat içerisindeler. 

Bunun iki olası nedeni olabilir: 1) Hindistan’ın uzun süredir kriptoya karşı olan çekingen tutumunun etkisi. 2) Sosyal medya platformlarında kendini daha da gösteren Bitcoin topluluğunun maksimalist tavrı. Tek bir kötü deneyim bile her şeyi etkileyebiliyor.

Son olarak rapordaki şu ilginç tespite dikkat çekelim: “Bitcoin sahipliğinde cinsiyet ayrımı Amerika’da daha sık dillendirilse de dünyanın diğer bölgelerinde erkek egemenliğinin daha az olduğu görülüyor.”

Bu alıntıyı destekleyen grafik biraz karmaşık gibi görünse de ana mesaj net: EMEA (Avrupa Ortadoğu ve Afrika) ve APAC (Asya Pasifik) bölgesindeki kadınlar erkeklerden daha bilgili olduklarını iddia ediyorlar. Ancak “cinsiyet ayrımı yok” demeden önce bu bulguyla ilgili biraz daha detaya ihtiyacımız var. 

Bilgi iyimserliği besliyor

Block, bu bölümde, net bir yargı ortaya koyuyor: “Eğitim şart.” Bitcoin’in payını daha fazla insanın alım-satım yapmasıyla büyütmek istiyorsak daha fazla kişinin Bitcoin’i tanımasını sağlamak gerekli.

Bitcoin’in yayılmasındaki en büyük engel nedir sorusunu sorduğum geliştiricilerin büyük kısmı “eğitim eksikliği” cevabını veriyor. 

Bitcoin 1 numara

Raporun son kısmında şu iddiada bulunuluyor: Bitcoin en fazla tanınan/bilinen kripto para. Bunu zaten biliyoruz. Ancak bitcoin ile ikinci sıradaki, ether arasındaki bilinirlik farkı düşündüğümden daha fazla. Katılımcıların yüzde 88’i bitcoin’i bilirken ether’i bilenlerin oranı yüzde 43.

Hissiyatım o ki Block bu yorumu rapora katarak yatırımcılarına doğru yolda olduğu sinyalini de vermek istiyor. Ayrıca bir para biriminin uzun ömürlü olmasının getirilerine de dikkat çekiyor. Bitcoin daha fazla biliniyor çünkü uzun zamandır başarılı bir şekilde var olabildi.

Özetle rapor üst seviye bir çalışma ve geniş kitlelere ulaşması iyi olur. Bitcoin üzerine sorulan sosyal temalı sorulara yanıt veren ve bu yanıtlara dair somut veriler sağlayan bir çalışma

Ancak daha da derinlemesine araştırmalar a ihtiyaç var. Bu tür araştırmaları okumayı (ve hatta yapmayı) iple çekiyorum.