Sam Bankman-Fried’in CZ ile Yaptığı Anlaşmanın Hikâyesi

Sam Bankman-Fried’in kripto para imparatorluğunun ayakta durup durmayacağını veya sektöre ne tür bir hasar vereceğini henüz bilemiyoruz ancak çok önemli bir riskle karşı karşıya olduğumuz bir gerçek. Ne yazık ki bu durum Bitcoin’in on küsur yıl önce hayata geçerken çözmeyi vaat ettiği resmin ta kendisi: Finansal anlamda gizli kapaklı işler, kişisel kibir ve şeffaf olmayan piyasalar…

Neler oldu: Hacim açısından dünyanın en büyük kripto para borsası durumunda olan Binance ilk dönemde desteklediği ve daha sonra rekabete giriştiği FTX’i yani en büyük rakibini satın almayı kabul etmiş görünüyor. Binance’in CEO’su Changpeng “CZ” Zhao Twitter’da bu anlaşmayı teyit etti ve iki borsanın bağlayıcı olmayan bir niyet mektubuna imza attıklarını belirtti.

Henüz inceleme sürecine geçilmemiş olan ve bitmemiş durumda bulunan bu anlaşma SBF’in kripto borsasını bir anda iflasa sürükleyebilecek bir dalgayı durdurmaya yönelik bir tedbir. Genelde isim ve soy isimlerinin baş harfleriyle tanınan bu iki dev ismin didişmelerinden doğan piyasa çalkantısı bu hamleyle birlikte muhtemelen biraz sakinleşecektir. 

Bu durum, SBF için muazzam bir düşüş anlamına geliyor. Bir zamanlar kripto dünyasının şaşaalı isimlerinden olan SBF, şirketinin markasını stadyumlara vermiş, dergilerin parlak kapaklarında yer almıştı. Hatta birkaç ay öncesinde BlockFi gibi şirketlerin batmasını önlemeye yönelik çabaları nedeniyle kripto dünyasının JP Morgan’ı olarak bile nitelendirilmişti.

Bankman-Fried Salı günü atığı tweette, “İşler bir başladığı yere geri döndü. Binance ile FTX.com için stratejik bir anlaşmaya vardık. (DD henüz başlamadı)” mealinde bir ifade kullanmıştı. 

Başlanılan yere geri dönüş motifi bir yana SBF blok zincirini bir hedeften ziyade bir araç olarak görmüştü. Jane Street’te bir uzmanken girdiği kriptoda amacını olabildiğince fazla para kazanmak ve olabildiğince etki oluşturmak olarak tanımlamıştı. SBF’nin kendisini zengin eden araçlara ve protokollere bir sevgisi olsaydı bu işe yarar bir mantık olarak değerlendirebilirdi.

Aksine ABD’de geçen seçimlerde 50 milyon dolar harcayan bir mega-bağışçı olan SBF, etki alanını rakiplerinin aleyhine işleyebilecek düzenlemeleri geçirme yönünde etki kullanmaktan çekinmedi. Merkeziyetsiz finans için brokerlığa benzer bir lisanslama sistemi öneren DCCPA kanun teklifini açıktan destekledi ve finansal anlamda mahremiyete karşı argümanları savundu. 

Tüm bunlar halka açık kaynaklarda söylediklerinin bir özeti. CZ açısından bakıldığında ise asıl kaygı duyulması gerekenler kapalı kapılar ardında söylenenler. Binance CEO’su bu hafta attığı bir tweette, “Sektörün diğer oyuncularının arkasından lobi yapan insanları desteklemiyoruz” diyordu. Bu sözler, bir gün önce 500 milyon dolar değerinde FTT token’ını Binance’e transfer etmesine dair savunmasındaki bir nevi şeffaflık sinyaliydi.

CZ, Binance’in bu token’ları açık piyasada satacağını söyledi ve ilk aşamada desteklediği ama daha sonra bir “bankaya hücum” ile batan LUNA ile karşılaştırmalar yaptı. CZ, Alameda Research’ün finansal bilgilerinin CoinDesk’e sızdırılması sonrası oluşan piyasadaki belirsizliğin avantajını kullanıyordu.

FTX ile kardeş şirket olan hedge fon Alameda arasındaki bağlantılar her iki şirketin de SBF tarafından kurulduğu bilgisi dışında çok da aşikar değildi. Sızdırılan finansal belgelerde Alameda’nın varlıklarının büyük kısmının likit olmayan veya kilitli altcoin’ler olduğu ve bunların da çoğunun SBF’nin bir şekilde çıkarının bulunduğu FTT, SOL ve SRM (Bankman-Fried’in kurucuları arasında olduğu merkeziyetsiz borsa Serum’un token’ı) olduğu görülüyordu. 

Terra/LUNA çöküşünü ilk haber verenlerden biri olan Dirty Bubble Media’nın bağımsız piyasa analistlerinden Mike Burgersburg, “Alameda borçlarını ödemek istediğinde elindeki FTT’leri nakde çevirmesi mümkün değil” diyordu. 

Para çekmek için bir finansal kuruluşa yoğun talep olması anlamına gelen bankaya hücum durumu aslında kendi kendini gerçekleyen bir kehanet gibidir. Birçok analist FTX’in ve Alameda’nın bir teminat artırma çağrısı sıkıntısına düşmesinin pek olası olmadığını belirtse de yatırımcılar Celsius ve Voyager Digital olaylarında olduğu gibi ellerindeki sermayenin kilitli kalmasından korktukları için bir anda fonlarını çekmeye başladılar. 

Bankman-Fried ve Alameda CEO’su Caroline Ellison yatırımcıları sakinleştirmek için ellerinden geleni yaptılar ve CZ’ye 22 dolardan FTT’leri alabileceklerini söylediler. Ellison, sızdırılan belgenin Almeda’nın elinde olan 10 milyar dolarlık başka kaynakları göstermediğini söylerken SBF müşterilerin paralarının “güvende” olduğunu vurguladı.

Zincir içindeki verilere dair analizlere bakıldığında ise daha kaygı verici bir hikâye görülüyor. FTX’den stabil coin’ler ve diğer varlıkların çıktığı aşikâr. Binance satın alması açıklanmadan önce FTX’in sahip olduğu tüm bitcoin traderlar tarafından çekilmişti bile… Alameda çeşitli DeFi platformlarındaki fonlarını açığa çıkararak yüksek çekim komisyonu maliyetlerine bakmaksızın FTX’e ETH göndermeye çalışılıyordu.  

FTX kullanıcıları platformda işlem yaparken gecikmeler yaşadıklarına dair Tweetler atarken BitDAO Alameda’ya geçen Kasım’da satın aldığı 100 milyon BIT token’ı hâlâ elinde tutup tutmadığını soruyordu ve bu anlaşmadan edindiği 3,36 milyon FTT token’ı elden çıkarma konusunu oylamaya açıyordu. 

Tüm bu süreçte sektör analistleri SBF’i borsanın yeterince şeffaf olmamasından dolayı eleştiriyor ve hem FTX hem de Alameda’da var olduğunu söylediği rezervlere dair kanıt göstermeye davet ediyorlardı. Fortune’dan Jeff John Roberts, “SBF’nin son dönemde regülasyon ve daha iyi yönetişim çıkışları göz önünde alındığında bunu sormakta abes yok” diyordu.

SBF’nin Binance’a yaptığı ve elindeki FTT token’ları tezgah üstü biçimde satarak satış dalgasını durdurma teklifinin reddedildiği netleşti. Aksine Binance bu token’ları bir nevi Demokles’in Kılıcı gibi elinde tutmaya karar verdi. BTC ve ETH gibi ana akım kriptolar da düşüş göstermeye başladılar.   

SBF imparatorluğu çökerse bu salgın çok daha olumsuz etikler ortaya çıkarabilir. Kripto birbirine bağlı bir düşümler dünyası gibidir bir çözülürse tüm ekosistem etkilenebilir. Three Arrows Capital olayında bunun örneğini yaşamıştık. Mucize bir internet parası (MIM) olarak nitelendirilen bir para birimi dolara olan çıpasını kaybetmişti.

En azından MIM gibi açık sistemler sayesinde yatırımcılar hangi fiyat seviyesinde likidite edileceklerini biliyorlar. FTX ise kapalı bir kutu ve insanlar SBF’in vermeyi tercih ettiği bilgilerle sınırlı. Birçok kişi çaresizlikten Bankman-Fried’ın retweetlerini dönüp okumaya başladı.

Kripto hedge fonu Arca’nın yatırımdan sorumlu üst yöneticisi Jeff Dorman, “Bu işin nasıl sonuçlanacağından bağımsız olarak bu olayın gönüllü olarak şeffaflık ilkesinden uzak olan sektör için bir darbe olacağı söylenebilir. Ancak blok zincir verilerinin şeffaflığına ve bu verileri bulma, okuma ve anlamlandırma noktasındaki yetkin araştırmacılarının varlığına dair güzel bir delildir de” diyordu. 

Yani başladığımız yere geri döndük. SBF ve CZ’nin varmaya çalıştığı anlaşma bizi rahatlatmasın. Sonuçta bu da kapalı kapılar ardında yapılan bir anlaşma.