Yazarlar
Author
FTX’in iflas ederek çökmesi ve gün ışığına çıkan bilgilere bakıldığında kullanıcıların paralarının bir Ponzi kurgusuna benzer şekilde kullanıldığı ortaya çıktığından beri bazı yorumcular kripto paraların bir Ponzi oyunu olduğuna dair söylemlerini artırmaya başladılar.
Konuya uzak olanlar için açıklamamız gerekirse. Ponzi kurguları ilk aşama yatırımcılardan gelen parayı alır ve bunu kullanır (harcar). Genelde bu yatırımlar ve harcamalar kurguyu yapanların ihtiyaçları çerçevesinde yapılır. Bu orijinal yatırımcılar paralarını geri istediklerinde ya da bunlara getiriyi verme dönemi geldiğinde bu kaynak yeni gelen yatırımcıların yatırdığı paradan sağlanır. Böylece alttakilerin üsttekileri finanse etiği bir model oluşur ve aslında var olmayan, sahte bir nakit akışı ve getiri sistemi, kurulur.
FTX’de benzer biçimde erken aşama yatırımcıların paralarını alıp Alameda Resaerch’de kullanmış.
FTX olayı, aralarında aktör Ben McKenzie ve Nobel ödülü sahibi Paul Krugman gibi isimlerin de olduğu bir dizi yorumcunun kripto paraları bir Ponzi oyunu gibi nitelendirmelerine neden oldu.
Şunu açıkça ortaya koyalım: Her ne kadar kötü niyetli aktörler kripto dünyasını Ponzi benzeri kurgular için kullanıyor olsa da kriptonun kendisi özü itibariyle Ponzi değildir.
Öncelikle bitcoin (BTC) ve ether (ETH) gibi token’lar piyasaya yeni giriş olmasına ihtiyaç duymadan veya yeni yatırımcı çekmek zorunda kalmadan bir değer ifade ederler. Bu token’ları ellerinde tutanlar token’ı satın almak isteyen karşı taraf var olduğu sürece ellerindeki parayı diğer değerli varlıklara veya kaydi paraya dönüştürebilirler.
Bu token’lara sanal bir değer atfeden merkezi bir yapı yoktur. Aksine bir bitcoin’in 17.000 veya 21.000 veya 68.000 dolar olması piyasanın kendisi tarafından belirlenir.
En popüler kripto paralarda bir Ponzi kurgusu operatörüne gerek kalmada değer akışı söz konusudur.
Finansal danışmanlara kripto paraların gerçek hayatta da önemli kullanım alanları olduğunu hatırlatmak isteriz.
İşte bu alanlardan bazıları…
2022 yılının sonu itibariyle baktığımızda kripto paralar aralarında AMC sinemaları, Virgin Galactic ve Cheap Air gibi şirketlerin de bulunduğu yüzlerce perakendecide kullanılıyor. Bu perakendecilerin çoğu BitPay hizmetini kullanıyor. Bu hizmet, küçük bir komisyon karşılığında kripto paraları istenilen bir değere dönüştürebiliyor.
Bitcoin sahipleri paralarını bitcoin ATM’leri veya ön ödemeli banka kartı aracılığı ile kaydi paraya çevirebilirler.
Birçok kişi bitcoin ve diğer kripto paraların volatilitesi nedeniyle bir değer değişim aracı olmaya uygun olmadığını söylese de stabil paralar çok daha az volatilite gösteriyor.
Stabil paraların itibarı bu yıl yaşanan Terra/UST gibi “algoritmik” paraların bazılarının çökmesiyle test edilmiş oldu. Tüm bu olanlara karşın stabil paralar hızlı, güvenli ve doğru dijital ödeme imkânı sağlayarak kağıt paraların yerini alma potansiyellerini koruyorlar.
Ülkenin dışına yapılacak ödemelerde token kullanmak kripto paraların en popüler kullanım biçimlerinden biri haline geldi.
Birçok yorumcu kripto paraların ABD doları gibi para birimlerine karşı volatil ve belirsiz kaldığını söylese de birçok yabancı para birimi de dolara kıyasla ciddi dalgalanmalar yaşıyorlar.
Bitcoin gibi token’lar kaydi paraya kıyasla uluslararası kullanımda daha hızlı ve uygun maliyetli transferlere imkân sağlıyorlar.
Blok zinciri teknolojisi ve dijital token’lar yatırımcıların, danışmanların, borsaların ve brokerların odaklandıklarından çok daha geniş bir alandaki sorunlara çözüm sağlayabileceğini söylemek mümkün.
Bu teknoloji emlak, tarım, sağlık, oyun ve tedarik zinciri yönetimi gibi birçok alanda kullanılabiliyor.
Coin halka arzı ile dağıtılan token’lar belirli koşullar oluştuğu anda belirli işlemleri otomatik yapmayı sağlayan akıllı sözleşmeler kullanan, programlanabilir varlıklardır. Sadece finansla sınırlı kalmamakla birlikte birçok sektörde aracı gerektiren süreçlerde akıllı sözleşmeler kullanılabilir.
Piyasa değeri açısından en büyük ikinci kripto para olan ether’i üzerinde barındıran Ethereum, 2022 yılında proof-of-work sisteminden proof-of-stake sistemine geçti ve böylelikle ether sahiplerine bu paralarını “stake ederek” getiri elde etme imkânı sunmaya başladı. Bunun sonucunda kripto yatırımcılarının ellerindeki varlıkları satmadan değer elde etme şansı oluştu.
“Getiri hasadı (yield farming)” olarak tabir edilen getiri sağlama yönetimi merkeziyetsiz finansta (DeFi) uzun zamandır var olan bir yöntem. Bu fırsatların bir kısmı karmaşık ve yolsuzluğa açık olsalar da diğerleri düşük riskli hisselere ve bonolara kıyasla daha etkin bir getiri elde etme fırsatı sunuyor. Bu fırsatlar günümüzün yüksek enflasyon ortamında bile cazip kalabiliyor.
Birçok yatırımcı blok zincirinin gelişmeye devam edeceğini ve kripto paralara olan talebin artacağını düşünüyor. Bu da fiyatların yükselmesine neden olabilir. Bunların bazıları kolay para kazanmaya yönelik hayaller olsa da bazı saygın analistler bitcoin ve ether gibi önde gelen token’ların eninde sonunda çıkışa geçeceğini ve bir yıl önceki tepe noktalarını geçeceğini belirtiyorlar.
Yatırım uzmanları kısa vadede para kazanmak yerine uzun vadeli bir yatırım stratejisini vurgulasalar da gençler veya elinde para bulunduranlar açısından dijital varlıklara dair oluşan spekülasyonlar onları bu yoldan vazgeçirmeyecek gibi görünüyor.
Günün Gelişmeleri İçin E-Bültenimize Abone Olun
E-Bültenimize abone olarak kişisel verileri koruma politikamızı onaylamış ve CoinDesk Türkiye ürün ve hizmetleri için iletişim kurulmasına izin vermiş olursunuz.
YASAL UYARI
Bu sitede yer alan yatırım bilgisi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihlerini dikkate alarak, kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu sitede veya e-bültenlerimiz kapsamındaki sözel, yazılı ve grafiksel dahil olmak üzere tüm bilgi ve analizler; herhangi bir karara dayanak oluşturması noktasında herhangi bir teminat, garanti oluşturmamakta ve yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla paylaşılmaktadır. Coindesk Türkiye hiçbir şekil ve surette ön onay, ihbar ve ihtara gerek olmaksızın söz konusu bilgileri değiştirebilir veyahut silebilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı vermeniz beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sitedeki yorumlardan, eksik bilgi ve/veya güncel olmama gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Coindesk Türkiye ve çalışanlarının herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
Author
Author
Kripto Varlık
Sosyal Meyda Trendi
Trendleri İncele
Kripto Paralar
@2022 CoinDesk