Blok zinciri dünyasının evrildiği bu noktada, genel bakışın trend haline gelmiş alanlardan trend haline gelmiş teknolojik geliştirmelere kaydığını fark etmişsinizdir. Böylesine bir manzarada birçok yeni layer-2 çözümünün, Account Abstraction (Hesap Soyutlama) temelli altyapıların ve bu yazının da bir parçası olacak olan intent temelli yaklaşımların “trend” olduğunu gördük. 

Temmuz ayında Paris’te gerçekleşen ETH CC Konferansı’nda konuşulan bir dizi yeni haber çoğunlukla bu yeni geliştirme odakları üzerineydi. Ölçeklenebilirlik, güvenlik ve geliştirilmiş kullanıcı deneyiminin yer aldığı konferansta bir duyuru da Uniswap’in kurucusu Hayden Adams’tan geldi. Hayden, kullanıcıların isteklerine dayalı olarak likidite kaynaklarına erişebildiği ve zincirler arası takaslar yapabileceği merkeziyetsiz işlem platformu UniswapX’i duyurdu. 

Genel niteliklerine baktığımız zaman UniswapX:

• Likidite kaynaklarını derleyerek daha iyi fiyat verme
   
• İşlem tutarsız alım/satım imkanı
   
• MEV korumalı işlemler
   
• Başarısız işlemler için ücret alınmaması
   
• ve yakın gelecekte ücretsiz zincirler arası işlemlerin yapılabilmesini sağlıyor.
   

Ancak mevcut DeFi enstrümanlarına baktığımızda bu özelliklerin çok da yenilikçi olmadığı düşünülebilir. 1inch, CowSwap veya Across Protocol’ü daha önce kullandıysanız bu özelliklere zaten sahip olduklarını fark etmişsinizdir. Farklı olan ve Uniswap’in başarmak istediği detaylar neler olabilir?

“Uniswap-maxi” DeFi Deneyimi 

Uniswap’in likidite kaynaklarını derleyip en iyi fiyatı sunma anlayışı Uniswap’in daha çok ilgi çekmesine dayandırılıyor. Zincir üstü veya zincir dışı (On-chain ve off-chain) olacak şekilde en iyi takas rotasını sunmak yerine UniswapX’in sunduğu şey “Dutch-Auction”. Platform, gerçekleştirilmesi istenen bir alım/satım işlemi için bir teklif havuzu oluşturarak en iyi fiyatı kullanıcıların sunduğu rotalar veya emirler neticesinde rekabet ettirerek sağlamayı amaçlıyor. 

Dolayısıyla basit bir alım/satım işlemi için bile Uniswap’in kendi protokol kaynaklarının haricinde üçüncü kaynak araçların buraya çekilmesi güzel bir gösterge olabilir. Uniswap kullanıcıları için Uniswap’e çalışan bütün bir DeFi ekosistemi. 

Karmaşıklıktan Kurtulmak 

Uniswap’ın UniswapX ile tek bir platform olarak sunulmasındaki amaçlardan biri ise kompleksiteden kurtulmak. AMM dünyasının gittikçe daha karmaşık hale geldiğini ve Uniswap V3 ile V4’ün birçok havuzdan oluşan karmaşık bir mimari olduğunu söyleyebiliriz. Tüm bu karmaşıklığı bir kenara bırakıp kullanıcılar için optimize bir alım/satım işlemi arayüzünü sunmak UniswapX ile başarılmaya çalışan bir diğer şeydir. 

İlginizi çekebilir: Uniswap, Token Sahiplerini Zengin Edebilecek Likidite Havuzlarını Ücretlendirme Teklifini Değerlendiriyor

Ayrıca zincirler arası işlemler, likidite kaynaklarının derlenmesi ve tüm bunların tek bir arayüzle sunulması, DeFi’daki birçok deneyimi tek bir protokolden kılma anlayışından gelmektedir. Bunu Ethereum’un roll-up merkezli yol haritasıyla kendi üzerindeki işlem yükünü herkese dağıtarak ölçeklenebilir bir taban oluşturmasına benzetebiliriz. Aynı zamanda bu karmaşıklığı dağıtmayı, daha da merkeziyetsizleşme olarak kabul edebiliriz. 

Yeni Kullanıcılara Hazırlık

UniswapX’in sunduğu tüm özelliklerin odak noktasının kullanıcı deneyimini iyileştirmek olduğu açıktır. Rekabetçi bir açık artırma piyasası, fiyat iyileştirmeleri, farklı ağlar arasında çalışmaya hazırlık, gaz ücretsiz işlemler... Bütün bu yaklaşımların amacı merkeziyetsiz finansı handikaplarından arındırılmış bir deneyime kavuşturmaktır. Bu sayede Web3’ün artık inovatörlere ve erken katılımcılara yönelik yaklaşımlardan ziyade kitle adaptasyonuna hazırlanan bir dönemeçte olduğu da görülüyor. 

UniswapX’in kullanıcılarının protokole değer katabileceği bir yapıda var olduğu düşünülürse, yeni kullanıcıların daha rahat adapte olabileceği bir deneyim sunması gerekiyor. Bu arzu, önemli DeFi oyuncusunun tek bir çatı olmaya çalışmasından anlaşılabilir. Fakat yine de ne kadar yeni katılımcının dahil olduğu ve altyapısal olarak yeterli ihtiyaçların sağlanıp sağlanamadığının tartışmaya açık bir konu olduğunu kabul etmek gerek.