Japonya’nın en büyük bankalarından MUFG, SMBC ve Mizuho kendilerinin kurduğu Progmat adlı bir stabilpara startup şirketi üzerinden Project Pax adlı bir girişim başlattılar. Progrmat’ın stabilparaları kullanılarak SWIFT’in mevcut altyapısı üzerinden uluslararası para transferini tokenize etmeyi amaçlayan bu yapının 2025 yılında ticarileşerek piyasadaki oyunculara sunulması hedefleniyor. SWIFT altyapısı, bankaların kolayca uyum sağlayabilmesi ve kara para aklamayı önleme gibi regülasyonlardan taviz vermemeleri açısından önemli. Bu girişimi klasik bir kripto para geliştirmesi gibi okuyamayız çünkü merkeziyetsizlik söz konusu değil. Buna rağmen token ekonomisine geçiliyor olması asıl sevindirici kısım ki bu da eninde sonunda kripto para adaptasyonuna yol açacak.

Bir yandan Brezilya merkez bankası da kendi CBDC projesi kapsamında ikinci fazı başlattı. 13 katılımcının kabul edildiği bu fazda Visa ve Santander gibi dev oyuncular da bulunuyor. 2025’in ilk çeyreğinde üçüncü fazın da başlamasıyla artık CBDC’nin akıllı kontrat testlerinin yapılması bekleniyor. 

Avrupa merkez bankasının tokenizasyon konusundaki testleri bir süredir hem farklı ülkelerdeki farklı bankaların hem tekil hem de ortaklaşa yaptıkları tokenizasyon denemeleri üzerinden veri toplanarak devam ediyor. Son olarak Siemens de bu testler kapsamında 300 milyon Euro değerinde tahvil ihracını blok zinciri üzerinde token kullanarak gerçekleştirdi.

Sosyal Tokenizasyon 

Tokenizasyon dediğimizde belki de doğal olarak aklımıza hep paranın tokenizasyonu veya tamamen finansal odaklı ürünler geliyor. Halbuki tokenizasyon sosyal ve kültürel olarak da gerçekleşiyor. Örneğin, çok önemli bir haber gibi gelmeyebilir ancak Polymarket’in seçimle ilgili verileri artık Bloomberg Terminal üzerinde yayınlanıyor. Peki neden?

Seçimle ilgili herkesin alışık olduğu üzere anketler düzenlenir. Birkaç bin kişiyle yapılan bu anket örneklemleri, ülkenin nüfusuna ölçeklenerek anlamlı bir sonuç elde edilmeye çalışılır. Örneklem ne kadar büyürse doğruluk o kadar artar ama milyonlarca kişiye soramayacağınız için örneklem o kadar büyüyemez ve dolayısıyla hata payı yüksek olmak zorundadır.

Seçimle ilgili bahis sitelerini de düşünebiliriz. Ancak burada da kimin kime ne kadar para yatırıp kaç kişinin katılım sağladığı gibi verileri göremeyiz. Sonuç olarak elimizde anket namına açık bir kaynak maalesef bulunmuyor.

Polymarket ise şeffaf olduğu için kimin kime ne kadar para yatırdığını görebiliyorsunuz. Söz konusu iddia para üzerinden gerçekleştiği için anketlere verilen cevapların ciddiyetini sorguladığınız gibi bir sorgulamaya gerek kalmıyor. Para bir adaya koyulduysa o kişinin soruya net cevap verdiğini görüyoruz. İsmi vs. gizli kaldığı için güven içerisinde bu şekilde bir oy da verebiliyor. Dolayısıyla Polymarket tarzı altyapılarda cevapların gerçekçiliğinden ve manipülasyon olmadığından çok daha eminiz diğer platformlara göre.

Polymarket’in eksikleri yok mu? derseniz tabii ki var. Veri toplamak ve filtrelemek gibi birşey mümkün olmadığı için Polymarket’e her ülkeden her milletten katılımcı girebiliyor. Dolayısıyla başkanlık yarışındaki oranların ABD vatandaşlarını doğrudan temsil ettiğini söylemek oldukça zor. Bu da Polymarket’in hata payını temsil ediyor. Elimizdeki değerli olan kazanımsa, açık kaynaklı ve şeffaf bir yapının olması. Tabiri caizse sık sık kullanılan halkın nabzını tutmak deyimine belki de en yakın altyapı olarak tanımlayabiliriz Polymarket’i. Bu da onun sosyolojik bir dönüşümü temsil ettiği ve sosyal bir tokenizasyon girişimi olduğunu gösterir.

Cezalar, Soruşturmalar 

SEC son olarak Opensea’ye de bir “wells notice” gönderdi. Yani tarihi belli olmasa da bir dava açacaklarını bildirdiler. Suçlama tabii ki kayıt dışı menkul kıymet ticaretine dayanıyor. OpenSea, son zamanlardaki trende dahil olarak agresif bir tutum sergilemekten geri durmadı ve savaşacağını söyledi. Yakın zamandaki benzer mağdurlara kıyasla OpenSea davası farklı olabilir. Burada trader topluluğundan çok sanatçı topluluğu öne çıkartılacak gibi duruyor. Genel argüman ve tepkilerin dışına çıkılması bu nedenle oldukça muhtemel. Nitekim OpenSea de açıklamasında bunun sinyallerini veriyor. Sanatçıların yaratıcılığı ve üretkenliğini kısıtlamakla suçluyor SEC’i. Bu argüman daha önce ‘yatırımcılar’ olarak gördüğümüz kullanıcı kitlesinden farklı bir tabana işaret ediyor. Sosyal açıdan daha farklı bir tepki görebiliriz SEC’e karşı.

Uniswap, SEC ile uğraştığı yetmiyormuş gibi CFTC’den de bir ceza yedi. Platformdaki kaldıraçlı BTC ve ETH ürünlerine yönelik verilen cezada 175k usd para cezası ve bu tokenlerin kaldırılması talep edildi. Bitcoin ve Ether emtia olarak sınıflandırıldığı için CFTC’nin alanına giriyor. Uniswap, büyük ihtimalle arayüzden bu tokenleri kaldıracaktır daha önce yaptığı gibi. Yeterli olup olmayacağını ise ilerleyen süreçte göreceğiz.

Robinhood 2018-2020 yılları arasında kullanıcıların platform üzerinden kriptopara almasına izin veriyor ancak bunları çekmesine izin vermiyordu. Kriptoparayı geri satıp o şekilde çekebiliyordunuz varlıklarınızı. Bu uygulamaya yönelik ABD Adalet Bakanlığı’nın açtığı davada 3,9 milyon dolarlık ödeme karşılığında taraflar arasında anlaşma sağlandı.

WBTC Rekabetinde Yeni Oyuncu 

BitGo’nun Justin Sun’ın da içinde olduğu bir ortaklığa girmesi baya çalkantıya sebep olsa da WBTC’den çıkışlara bakıldığında çok cılız bir tepkinin söz konusu olduğu görülüyor. Sosyal medyadaki tepkinin finansal bir gerçekliği yok desek yanlış olmaz. Buna rağmen mevcut atmosferi fırsata çevirmek isteyen Threshold, tBTC ile WBTC’nin birleşmesi üzerine bir teklif verirken, kontrolü DAO’ya verelim siz de tepkilerden kurtulun tarzında bir öneriyle pastadan büyük bir pay kapmaya çalışıyor.

Geçtiğimiz hafta ise bu rekabete 21Shares dahil oldu. Daha önce Solana ağındaki 21BTC ürününü şimdi Ethereum’a taşıdı. Coinbase’in de kendi wrapped Bitcoin ürününü yakın zamanda çıkartacağını düşünürsek giderek kızışan bir rekabet sürecinin hemen öncesindeyiz gibi duruyor.

Kripto Konsol 

Piyasada bir ilki gerçekleştiren Sui, Nintendo’nun konsoluna benzer bir oyun konsolu üretti. İçerisinde Sui üzerindeki oyunların olduğu ve kripto paranın entegre edildiği bir konsol bu. SuiPlay0X1 isimli konsol 599 dolardan ön satışa çıktı. İçerisinde Sui üzerindeki Xociety ve Dark Times oyunlarının olacağı açıklandı. Solana’nın akıllı telefon girişiminden sonra yapılan en ciddi ürün girişimlerinden biri olduğu söylenebilir.

Yuga Labs Toparlanabilecek mi? 

Yuga Labs bir süredir yönetimsel problemlerden kaynaklı bir performans düşüşü yaşıyor ki bu koleksiyonların fiyatına da yansıdı. CEO’nun değişmesiyle birlikte işler biraz sakinleşip şirketin köklerine geri dönme sinyalleri verdiğini görmek topluluğu biraz olsun mutlu etmişti.

Şimdi de daha önce oldukça ses getiren Dookey Dash oyunu tekrar piyasaya çıkıyor. Bu seferki ödül 1 milyon dolar. Daha önce kazanana NFT verilmiş, bu NFT’de 1000 ETH karşılığında satılabilmişti. Yine iddialı bir ödülle oyunu duyuran Yuga Labs, aynı zamanda oyundan para kazanmak için gerekli NFT’lerin fiyatını da arttırmış oldu. Yuga’nın tekrar yatırımcılarını memnun edip yine zirvedeki yerine geçip geçemeyeceğiyle ilgili ilk önemli sınavına şahitlik ediyoruz.