Shapella sonrası veriler

Sadece Prysm sunucusunda tespit edilen bir hata haricinde Shapella güncellemesi başarıyla gerçekleştirildi. Bu hatanın da kısa süre sonra düzeltildiği açıklandı. 

Stake edilen ETH’lerin çekime açılması, aslında yatırımcıların piyasa beklentilerini öğrenmemiz açısından çok değerliydi. Çekim isteğinin yüzde 60 kadarlık kısmını doğrudan Kraken borsası oluşturdu. Bunun da sebebi, geçtiğimiz haftalarda SEC’in borsanın staking servisini kapatıp 30 milyon USD ceza kesmesiydi. Borsanın çekme talebi gönderdiği ETH’ler muhtemelen ABD’li kullanıcılara ait ve herhangi bir ceza daha almamak için bir an önce bunları iade etmek istiyorlar.

Kraken dışındaki manzaraya bakarsak stakingde duran ETH miktarına kıyasla son derece düşük bir çekim talebi geldi. Belki daha da önemlisi, geliştirmenin başarıyla yapılması sonrasında yaklaşık 200 milyon USD civarında yeni ETH girişi oldu staking sistemine. Yani bu geliştirmeyi bekleyen ve Ethereum’un yeni sistemine güven duymaya başlayan yeni yatırımcılar da mevcut.

FTX kapanmayabilir

FTX’in mevcut yönetimi daha önce borsanın kârlı bir iş olduğunu ve çok küçük bir ihtimal olsa da FTX’in yeniden açılabileceğinden bahsetmişlerdi. Öyle görülüyor ki bu ihtimal güçlendi. Çünkü şu ana kadar toplanan 7.3 milyar USD ciddi bir meblağ haline geldi. Mahkemenin tekrar faaliyete geçmeyi kabul etmesi halinde mağdurlara ödenecek miktar 'para ve hisse' şeklinde bir pakete dönüşecek.

Bu gelişmeye ek olarak yeni CEO’nun raporunda FTX’in tüm cüzdan anahtarlarını Amazon Web Service üzerinde tuttuğu ve tüm paranın sıcak cüzdanlarda, yani internete bağlı ve hataya açık cüzdanlarda tutulduğu ortaya çıktı. Şirketlerin sadece operasyonel olarak yetecek miktarda parayı sıcak cüzdanlarda tutması ve geri kalanını soğuk cüzdanlarda yani internete bağlı olmayan, hacklenme ihtimali çok düşük yerlerde muhafaza etmesi gerekiyor. SBF’nin ne kadar amatör çalıştığına yeni bir kanıt eklenmiş oldu böylelikle.

SBF’nin tek sorumsuzluğu bununla da kalmıyor. Yine yeni gelen bilgilere göre SBF’nin 50 milyon USD’nin izini kaybettiği ve şirket içerisinde bu durumun şaka konusu olduğu ortaya çıktı.

SBF, ayrıca şirketin 10 milyon USD büyüklüğündeki sigortasından pay almak için mahkemeye talebini iletti. Bu sigorta, batıştan önce yapılmış ve yöneticilere dava açılması halinde hukuki masrafların karşılanması amacıyla kurulmuş. O dönem yönetici olduğu için SBF’nin bu davada sigortadan pay alabileceği iddia edildi. Ancak yargıç, bu talep için yeterli delil sunulmadığını söyleyerek talebi reddetti.

DeFi platformu Ren’in sahibi Alameda olduğu için kullanıcıların paralarını çekmesinin ardından platformda kalan 13 milyon USD değerindeki kripto para Alameda’ya gönderildi.

Borsanın alacaklıları için bir iyi haber de Tether’in bankası Deltec Bank’dan geldi. Alameda’nın bu bankada bulunan parasının iadesi için bürokratik süreç tamamlandı. Mahkeme kararının da çıkmasıyla banka, 50 milyon USD göndereceğini açıkladı.

Ancak bu tür meblağlar aslında doğrudan alacaklıların cebine girmiyor. Çünkü iflas süreci oldukça pahalı bir iş ve fatura tutarları gerçekten şok edici boyutta. Sadece Şubat ayında FTX’in avukatlara ve danışmanlara ödediği tutar 30 milyon USD olarak açıklandı.

Do Kwon’a yeni operasyonlar yolda

Güney Kore otoriteleri, Do Kwon tutuklandıktan sonra ona veya çevresindekilere ait olan mal ve mülklere el koyma sürecini hızlandırdı. Öyle anlaşılıyor ki Kwon’un bu varlıklara erişmek için yapacağı bir hatayı kollayan otoriteler artık böyle birşeye gerek kalmayınca süratle el koyma işlemlerine başladılar.

• Öncelikle Binance ile iletişime geçen G.Kore, Kwon’a ait olan hesapların dondurulması için resmi talepte bulundu. Binance da bu talebin geldiğini doğruladı.
  
  
• Kwon’a ait 5.3 milyon USD değerindeki varlığa el konulması için yasal süreç başlatıldı.
  
  
• Kwon’un yurt dışındaki varlıkları ve özellikle İsviçre’deki olası hesapları için özel inceleme başlatıldı.
  
  
• Yeni belgelere göre Kwon, Sırbistan’da kaldığı süreçte Belgrad’da 2 milyon Euro değerinde bir daire satın alıp orada yaşamış. Daire, Belgrad Polis Müdürü’nün yan binasında bulunması nedeniyle ilginç bir durum ortaya koyuyor. Bir kişinin kırmızı bültenle aranırken bu şekilde gezebilmesi de son derece enteresan.

Signature bankasıyla ilgili ek bilgiler ortaya çıkabilir

FDIC’nin herhangi bir iflas vs durumu olmamasına rağmen el koyarak satışa çıkarttığı Signature Bankası’nın bir yatırımcısı, bankanın yöneticilerini dava etti. Yöneticilerin, bankanın kripto para sektöründen kaynaklı taşıdığı riskleri doğru yansıtmadığı ve buradaki sürecin son derece sağlıklı işlediğine dair bilgi vererek yanlış yönlendirme yaptığı iddia edildi.

Eğer banka hakikaten iflasın eşiğindeyse ve yöneticilerin de suçu varsa o zaman hem yatırımcı davayı kazanır hem de biz FDIC’nin haklı olduğunu öğrenmiş oluruz. Ancak dava sürecinde bankanın sağlıklı olduğuna ve yöneticilerin de doğru söylediğine karar verilirse işte o zaman FDIC’ye yönelik yeni bir kriz çıkabilir. Çünkü bu durumda regülatörün yaptığı doğrudan bir zorbalık ve yetkilerini kötüye kullanma anlamına geliyor.

Bankaların kripto algısı

Hong Kong, son dönemde agresif bir Web3.0 atılımıyla adından sıkça söz ettiriyor. Bu program dahilinde ülkenin en büyük dijital bankası ZA, Hong Kong’da lisanslı olan Hashkey ve OSL borsaları üzerinden müşterilerinin kripto paralarını doğrudan USD, Hong Kong Doları ve Yuan’a dönüştürmeye başladı.

Bir başka algı değişimini de JPMorgan’da görüyoruz. Bankanın yayınladığı raporda, son dönemde Altın ve BTC’nin yükselişinin, yatırımcıların olası kaotik bir ortamdan kaçmak için bu iki yatırım aracını tercih etmesinden kaynaklandığı belirtilmiş. Bankanın altın ve BTC’yi aynı kefeye koyması hem şaşırtıcı hem de sevindirici oldu. JPMorgan, blockchain alanında inovatif yatırım denemeleri yapsa da CEO’su başta olmak üzere kriptopara karşıtı açıklamalarıyla ünlüydü.

Bankaların adaptasyonundan bahsederken CBDC konusuna değinmemek olmaz. İngiltere Merkez Bankası, CBDC projesi için 30 kişilik bir ekibi işe alacağını duyurdu. Dijital Pound konusu ciddileşiyor.

Ayrıca Singapur merkez bankası ve ülkenin finans otoritesi, ortaklaşa bir çalışmayla bankaların kriptopara şirketlerine yönelik standartlarını belirlemek için rehber niteliğinde bir yönetmelik hazırladıklarını açıkladılar. Singapur, halihazırda kriptopara şirketleri için popüler bir nokta, dolayısıyla böyle bir yönetmeliğin yapılması gayet anlaşılabilir. Özellikle ABD’deki bankacılık krizi sonrasında yeni yaklaşımlar benimsemiş olabilirler. Herhangi bir engelleme durumu söz konusu değil.

Borsalar

Bankalardaki gelişmelerden sonra gelin borsalara geçelim.

• dYdX ve Paxos, regülasyon problemleri nedeniyle Kanada’daki operasyonlarına son verdiklerini açıkladılar. Coinbase, Binance gibi diğer büyük borsalar da faaliyete devam etmek için başvuruda bulundular ama süreç belirsizliğini koruyor.
  
  
• Winklewoss kardeşler, kendilerine ait Gemini borsasına 100 milyon USD kredi verdiler. Bu paranın Genesis-Gemini anlaşmasında geçen, Gemini’nin 100 milyon USD katkı verme sözü için mi verildiği yoksa başka bir amaçla mı kullanılacağı bilinmiyor.
  
  
• Arjantin’in menkul kıymet regülatörü, inovasyon programı kapsamında, Arjantin Borsası’nda BTC endeksli türev bir ürünün listelenmesine onay verdi.
  
  
• eToro, Twitter ile anlaştı. Yakında Twitter’a gerçek zamanlı hisse,kriptopara gibi araçların grafikleri gelecek.

El Salvador’un BTC tahvilleri

El Salvador, BTC endeksli bir tahvil üzerinden borçlanmayı uzun süredir planlıyor. Piyasanın kötü gidişatı ve düşen yatırımcı iştahı nedeniyle bu plan erteleniyordu. Ülkenin BTC adaptasyonunda en çok yardım aldığı yer olan Bitfinex borsası, geçtiğimiz hafta tahvil için resmi lisansı aldığını duyurdu.

Bitfinex Securities El Salvador, isimli şirket üzerinden, resmen menkul kıymet tokenizasyonu yapabilen, bunların operasyonel sürecini yönetme yetkisine sahip ilk dijital varlık servis sağlayıcısı Bitfinex oldu. Bu da aslında El Salvador’un artık piyasanın yükselişini beklediğini gösteriyor.

Rusya artık en büyük ikinci

Bu yılın ilk üç ayındaki, yani ilk çeyreğindeki verilere göre Rusya artık en çok BTC üreten 2. ülke konumuna Kazakistan’ı geride bırakarak yerleşti. ABD, 4-5 katlık bir farkla birinciliğini korurken, Rusya’nın bu alandaki atağı, son dönemdeki Dijital Ruble konusundaki girişimlerle birlikte bakıldığında, ülkenin ciddi bir tokenizasyon süreci içerisinde olduğunu gösteriyor.

Rusya’nın özellikle savaş sonrasındaki yaptırımların ardından hem CBDC hem BTC konusunda çok daha pozitif bir politika izlediği net olarak görülüyor.

Politik baskı madencilere kaydı

Rusya’nın tam tersine, ABD’deki anti-kripto trendi, yine Elizabeth Warren önderliğinde madencilere kaymış durumda. En büyük madencilerin faaliyet gösterdiği Texas’da, iki eyalet senatörü, madencilere verilen teşviklerin kaldırılması ve acil durumlarda elektrik tüketimlerini durdurabilmeleri nedeniyle aldıkları ödeneğin sınırlandırılmasını içeren bir teklif verdi. Texas Senatosu’nda onaylanan bu teklif, şimdi eyaletin Temsilciler Meclisi’ne gönderilecek. Ancak teklifin meclisten geçme ihtimalinin düşük olduğu belirtiliyor. Çünkü madenciler aslında elektrik problemi yaşayan Texas’ın enerji stabilizasyonu için hayli yüksek bir öneme sahip.

Texas’da negatif bir görünüm oluşurken, Montana, Mississipi ve Arkansas da tam tersine madencilerin ayrımcılığa uğramamasını sağlayan ve herkesin madencilik yapabilme hakkı olduğunu tanımlayan yasaları uygulamaya geçiriyorlar. Bu yasalar, eğer bir sınırlama veya düzenleme getirilecekse, bunun madencilere özel yapılamayacağı, düzenlemenin/engellemenin genel nitelikte olmasını zorunlu kılıyor.

Son olarak, ABD’li Cleanspark madencilik şirketi, Bitmain ile 144 milyon USD değerinde bir anlaşma yaparak cihaz sayılarını 2 katına çıkartacak bir adım attılar. Geçtiğimiz Şubat ayında 20.000 cihaz alan şirket, bu anlaşmayla birlikte 2023 sonuna kadar 45.000 cihaz daha almış olacak. Cleanspark, aynı zamanda tesislerinin %90’lık kısmını yenilenebilir enerjiyle çalıştırıyor. Bu anlamda, örnek bir yapıya sahipler.

G20 ve G7’nin konusu kripto paralar

Hindistan’ın ev sahipliğinde düzenlenecek G20 zirvesinde, Hindistan Ekonomi Bakanı, zirvedeki ana konu başlıklarından birinin kriptoparalar olduğunu söyledi.

Ayrıca Japonya’da düzenlenecek G7 zirvesinin ana konularından birisi, direkt kriptoparalar değil ancak CBDC olacak. Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelerin CBDC üzerinden ne gibi faydalar/zararlar görebileceğini değerlendirecek. Ayrıca CBDC konusunda bir global standart oluşturma niyetleri var.

Japonya, ayrıca kendi içerisinde de kriptoparalar konusunda pozitif hamleler gerçekleştiriyor. Geçen hafta, hükümet partisi bir Whitepaper yayınlarak dijital varlık sektörünün gelişimi için atılması gereken adımları sıraladı. Başlıca konular, vergilendirme, muhasebeleştirme ve DAO’lara özel yasalardan oluştu. 

Aslında genel olarak bakıldığında, kriptoparalara özel bir altyapının oluşturulması açısından ortak bir görüş birliği olduğu, pozitif bir durum görüyoruz. ABD ise tam tersi istikamette ilerlemeye devam ediyor. ABD Hazine Bakanlığı, DeFi platformlarına özel olarak yayınladığı raporda, bu platformların Kuzey Kore gibi ülkeler tarafından kullanıldığını belirterek, platformların taşıdığı risklere dikkat çekti.

SEC’in yavaşlamaya niyeti yok

ABD’nin menkul kıymetlerle ilgili regülatörü, hükümet bütçesindeki payının iki katına çıkarılmasına paralel olarak kriptopara departmanındaki avukat sayısını da 2 katına çıkaracağını açıkladı. Eskisinden daha güçlü bir SEC bizi bekliyor.

Ayrıca, SEC’den yapılan açıklamada mevcut yönetmeliklerin merkeziyetsiz platformları da kapsadığı belirtildi. Akla hemen Sushiswap nedeniyle, geçenlerde mahkeme celbi alan Sushiswap CEO Jared Grey geldi.

Jared Grey’den açıklamalar

Daha önce DAO’lar üzerinden regülatörlerin müdahalelerine ve cezalandırmalarına şahit olmuştuk. Ancak doğrudan merkeziyetsiz bir borsayı soruşturma ve dava etme süreci görmemiştik. Henüz dava etme kısmını halen görmedik ama Sushiswap CEO J.Grey, bir soruşturmaya dair celp kağıdı aldığı için bu ihtimal de artık göz ardı edilmiyor.

J.Grey, sürece şeffaflık kazandırma amacıyla bir soru-cevap metni yayınladı. 

• SEC’in bir soruşturma başlattığını, ancak bu soruşturma halka açık olmadığı için herhangi bir bilgi paylaşamadığını belirtti.
  
  
• Şu anda sadece soruşturma olarak sürecin devam ettiğini, herhangi resmi bir suçlamanın yöneltilmediğini,
  
  
• Avukatının şu anda sadece kendisini ve kendisine ait olan şirketleri savunma görevi üstlendiğini, Sushiswap’ı kendisinin savunamayacağını çünkü platformun bir yazılım ve topluluğa bağlı olduğunu söyledi.

Aslında Jared Grey’in son maddedeki stratejisi gayet mantıklı. OPEC’in Tornado Cash’i yaptırım listesi alması sonrasında açılan karşı davalarda da argümanlar hep bu yöndeydi. Bir yazılıma yaptırım uygulanamayacağı savunuldu. CEO görevinde olmasına rağmen, bu yöntemle Grey’in Sushiswap’ı somutlaştırmadan, topluluğa ait ayrı bir varlık gibi niteleyerek hem kendisini hem platformu, olası suçlamalardan kurtarmaya çalıştığı söylenebilir.

Hack yağmuru 

• Sushiswap, tüm bu gelişmelerin üzerine bir de hacklendiğini açıkladı. Yeni bir güncelleme nedeniyle ortaya çıkan bir açık, bir kullanıcının 3.3 milyon USD para kaybetmesine yol açtı. Kod düzeltildi ancak son 15 gün içerisinde Sushiswap’ı kullanan herkesin, cüzdanlarından borsaya verdiği onayları kaldırarak tekrar onaylaması yerinde olacaktır. Yakın zamanda borsayı kullanmamış kullanıcıların endişe etmesine gerek olmadığı söylendi.
  Beyaz şapkalı hackerlar, çalınan paranın 186.000 USD’lik kısmını kurtarmayı başardılar
  
  
• Terra’nın eski ağı Terra Classic üzerinde faaliyet gösteren Terrasport Finance, 4 milyon USD hacklendi.
  
  
• G.Kore merkezli GDAC borsası 13 milyon USD hacklendi.
  
  
• Singapur merkezli Bitrue borsası 23 milyon USD hacklendi.
  
  
• Yearn Finance’nin ilk versiyonunda bulunan bir açık nedeniyle, platform 11.6 milyon USD hacklendi. Aave’nin de etkilendiği iddia edildi ama sonrasında yalanlandı.
  
  
• Coinone borsasının listeleme direktörü, para karşılığı coin listelediği için tutuklandı.
  
  
• 4 Nisan’da hacklenen Sentiment platformu, hackera 95.000 USD ödül teklif ederek 771.000 USD’yi geri almayı başardı.

Arbitrum yılan hikayesine döndü

Arbitrum’a ait bir vakıf kurma ve 1 milyar USD değerinde tokeni bu vakfın bütçesine transfer etme teklifi, DAO oylamasıyla reddedilmiş olmasına rağmen bu paranın oylama sonucu beklenmeden transfer edildiğinin ortaya çıkması krize neden olmuştu. Şimdi ikinci bir oylamayla, transfer edilen paranın tekrar Arbitrum hazinesine geri aktarılması teklif edildi. Ancak enteresan bir şekilde bu teklif de reddedildi. Arbitrum’un DAO tabanlı yönetilmesi fikri iyice içinden çıkılması zor bir sürece doğru gidiyor.

DeFi-mobil adaptasyonu

Solana, kendi telefonu Saga’yı resmen piyasaya sürmeye başladı. Ön sipariş listesine girerek 1000 USD maliyetle sipariş veren kullanıcılara telefon kargolanmaya başlandı. 8 Mayıs’ta telefon genel satışa açılacak.

İlk kez kriptoparalarla entegre ve bu kadar gelişmiş bir telefon çıkacağı için piyasada ciddi bir heyecan uyandırdı. Telefon, ayrıca geliştiricilerin Solana ağında mobil uygulama oluşturmalarını sağlayacak yardımcı araçları da barındırıyor. Bugüne kadar hep bilgisayarımızdaki tarayıcılardan kullanmaya alıştığımız DeFi platformları, artık tamamen telefonumuza gelebilir.

Bir başka sevindirici gelişme, Uniswap’in mobil cüzdan uygulamasının AppStore’dan nihayet onay alması oldu. ABD dahil olmak üzere birkaç ülkeyle sınırlı olmak üzere, artık cüzdana erişilebilecek. Cüzdan üzerinden Ethereum, Polygon, Arbitrum, Optimism ağlarında alım-satım yapılabiliyor.

ALT[er] ego

Adidas, ALT NFT adlı metaverse sürecinde yeni bir aşamayı başlattı. ALT[er] ismiyle duyurulan yeni NFT’ler, daha önceki 2 ayrı ALT NFT koleksiyonundaki ürünlerin yakılmasıyla alınabiliyor. Yani iki koleksiyonu, yeni koleksiyonda birleştiriyorlar. İsmin ALT[er] olmasının sebebi alter ego’yu çağrıştırmak için. Yeni NFT’ler 8 ayrı karakter özelliği barındırıyor. Sonraki aşamalarda 2 koleksiyon daha piyasaya sürülecek ve böylelikle tam olarak detaylı özelliğe sahip bir karakter oluşturulmuş olacak.

Bu NFT’ler aynı zamanda özel discord kanalına erişim, fiziki/sanal Adidas ürünlerine özel erişim ve yine NFT sahiplerine özel etkinlik ve kampanyalardan faydalanma hakkı tanıyor.

NFT piyasasında yeni oyuncular, yeni ürünler

• Opensea, Blur ile olan rekabetinde kaybettiği üstünlüğü Opensea Pro ile geri almaya başladı.
  
  
• Looksrare, eski versiyonuna olan desteğini yavaş yavaş keserek, mevcut platforma doğru geçiş için kullanıcıları teşvik etmeye başladı.
  
  
• NFT teminat vererek kredi alınabilen platformların hacmi 1 milyar USD’yi aşarak önemli bir dönüm noktasını geride bıraktı.
  
  
• Oyun sektöründeki cihaz üreten devlerden olan Razor, şirkete bağlı zVentures Web3 Incubator (ZW3I) üzerinden web3.0 oyunlarına yatırım yapacağını açıkladı.
  
  
• Fortnite global şampiyonu Kyle "Bugha" Giersdorf, Veefriends işbirliğinde kendisine ait koleksiyon kartlarını NFT olarak piyasaya sürdü. Şirket markaları haricinde bireysel markaların da katılımı açısından önemli bir hamle.
  
  
• David Bowie’nin piyasaya sürülmemiş Let’s Dance şarkısı, Gala Music platformu üzerinden NFT olarak satışa çıkarılacak. Elde edilen gelir, Musicares adlı, müzisyenlerin sağlık masraflarını karşılayan kuruluşa bağışlanacak.
  
  
• Canon, ABD şubesi üzerinden Ethereum’da Cadabra adlı bir NFT marketi oluşturacağını duyurdu. Market, fotoğrafçıların ürünlerini satmaları için kuruluyor ve sadece ABD’li kullanıcılara hizmet verecek.
  
  
• Instagram, 11 Nisan itibariyle resmen NFT’leri desteklemeyi durdurdu.
  
  
• Tayland, turizmi hareketlendirmek için 24.000 adet NFT çıkarttı. Bu NFT’ler ülkenin turistik 20 bölgesindeki QR kodlar okutularak toplanabiliyor. NFT’leri toplayan kullanıcılar, indirimli uçak bileti, otel rezervasyonu gibi kampanyalardan yararlanabiliyorlar.
  
  
• Mastercard, sanatçıları destekleme programı kapsamındaki ilk ürününü çıkarttı.
  
  
• Shiba Inu, kendine ait bir metaverse oluşturacağını ve bu yılın sonuna doğru kullanıcıların platformu deneyimleyebileceğini duyurdu.
  
  
• Limeware, 2000’li yıllardaki platformunun benzerini oyun olarak piyasaya sürdü. O dönem popüler olan müzik ve filmleri aratıp, virüssüz olanları bulmaya çalışılan oyunun kazananları, LMWR adlı yine Limeware’e ait kriptoparayla ödüllendiriliyor.