Oldukça dinamik bir haftayı geride bırakırken, gündemin demirbaşı haline gelen Sam Bankman-Fried (SBF) ve FTX iflas süreçlerine ek olarak, bu sayımızda maalesef yeni bir hack vakasını daha size aktarıyorum. Tüm bunlara rağmen olumlu haberlerin sayısı da hiç az değil. Özellikle ülkelerin ve bankaların adaptasyon hamleleri son derece umut verici.

SBF’nin yaramazlıkları 

Kriptografik bir güvenliğe ve anonimlik konusunda en gelişmiş altyapıya sahip olan mesajlaşma uygulaması Signal, SBF’nin favori haberleşme aracı. Ancak SBF’nin ev hapsindeyken ulaşmaya çalıştığı kişiler başına iş açtı. SBF’nin şirketi yönettiği dönemde, varlıkların likide edilerek müşterilerin para çekme işlemlerini karşılama operasyonlarını yürüten bir çalışanla iletişime geçen SBF, tekrar konuşmak istediğini belirten bir mesaj yazdı. Bu mesaj, savcılığın eline ulaşınca doğrudan mahkemeye şikayette bulunuldu. Şikayeti yerinde bulan mahkeme, bu ayın sonuna doğru konuyla ilgili bir duruşma gerçekleştirecek. SBF’nin ceza alması halinde, tanıkları yönlendirdiği için Signal uygulamasını kullanması, FTX ve Alameda’nın şu anki ve önceki çalışanlarıyla iletişim kurmasının yasaklanması talep ediliyor.

Alameda, Voyager’dan tekrar borç istiyor

Alameda, birkaç ay önce Voyager iflasını ilan edince, bu platformdan aldığı 446 milyon dolar değerindeki krediyi erkenden geri ödemek zorunda kaldı. Daha sonra bildiğimiz gibi Alameda’nın kendisi iflas etti. İflas sürecinde tıpkı Voyager’ın yaptığı gibi verilen krediler geri istenebiliyor. Hatta yapılan yatırımlar ve bağışlar da geri alınabiliyor. Ancak Alameda ödediği borcun parasının geri iadesi için bir dava açtı. Şirket, iflas sürecinde olduğu için 446 milyon dolar talep ediyor. Bu para Alameda tarafından kredi olarak alındığı için aslında gerçekte zaten Voyager’ın kendi parası. Ödenen bir borcun geri alınıp alınamayacağıyla ilgili mahkemenin kararı beklenecek. Alameda’nın aynı zamanda Voyager’ın hissedarlarından biri olması da işleri daha da karmaşıklaştırıyor.

FTX Türkiye’nin varlıkları Türkiye’de kalabilir

FTX’in iflas haberiyle birlikte ülkedeki lokal FTX temsilcisinin varlıklarına tedbiren el koyan (donduran) iki ülke var: Bunlardan birincisi Bahamalar, ikincisi ise Türkiye. Bu hamle, ülkedeki kullanıcıları korumak için son derece makul ve sevindirici bir önlemdi. 

Mevcut FTX yönetimi, kendisine bağlı tüm şirketlerdeki varlıkları toplayarak müşterilerine ödeme yapmaya çalışıyor. Şu ana kadar Bahamalar’ın iş birliği yapmadığına dair şikayetleri pek çok kez duyduk. Benzer şikayetler Bahamalar tarafından FTX’e de yöneltildiği için ortalıkta bir belirsizlik söz konusu. Ancak bu zamana kadar Türkiye ile ilgili bir haber duymamıştık. Geçtiğimiz hafta, FTX Türkiye’nin mevcut iflas sürecinden ayrı değerlendirilmesine karar verildi. Sebebi ise ABD’deki mahkemenin kararlarının Türkiye’de uygulanmadığı ve ileride de uygulanma ihtimalinin düşük olduğu olarak açıklandı. Türkiye’deki hükümetin de yardımcı olabileceğiyle ilgili kuşkular dile getirildi. Dolayısıyla doğrudan Türkiye’de ayrı bir hukuki sürecin yönetilmesi gerektiği belirtiliyor aslında. Ancak böyle bir sürecin yaratacağı zaman kaybı ve maddi külfet, FTX Türkiye’den alınacak varlıklara pek değmiyor şeklinde bir açıklama yapılmış. Türkiye’de dondurulan varlıkların, büyük bir ihtimalle ülkedeki kullanıcılara ve regülatörlerin keseceği cezalar karşılığında devlet kurumlarına dağıtılacağının tahmin edildiği belirtiliyor. Bu nedenle, büyük bir ihtimalle FTX Türkiye’nin varlıkları ABD’ye transfer edilmeyecek ve ABD’deki kullanıcıların zararlarını karşılamak amacıyla kullanılmayacak.

Likidite krizinden son gelişmeler: Celsius, BlockFi, Grayscale

Celsius’un iflas süreciyle ilgilenen mahkeme, üçüncü taraf birinin Celsius ile ilgili araştırma yapması için daha önce Shoba Pillay şirketini görevlendirmişti. Şirketin 700 sayfalık raporunda, Celsius’un 2020 yılından beri müşteri paralarını kullandığı, şirketin işleyişinin Ponzi şemasına oldukça benzediği belirtilirken, CEL token’ın manipüle edildiği ve kullanıcılara satılarak kâr edildiğinin de altı çiziliyor. 

BlockFi şirketin varlıklarını açık artırmada satmak için mahkemeden onay aldı. Voyager’ın sürecine benzer şekilde kapalı şekilde teklifler toplanacak, en yüksek teklifi verene varlıklar transfer edilecek. 

Ünlü varlık yönetim şirketlerinden Osprey, Grayscale’yi dava etti. Suçlamalar, Grayscale’in GBTC ürününün EFT olamayacağını bilmesine rağmen, piyasadan pay almak amacıyla bile bile müşterilerini yanlış bilgilendirdiği yönündeydi. Grayscale, dava için anlamsız, saçma anlamına gelen bir açıklama yaptı. Osprey, kısa bir süre önce GBTC’nin yönetimini devralmak için ana şirket DCG’ye başvurmuştu. Bu davayla öğreniyoruz ki başvuru kabul edilmemiş. 

Birleşik Krallık barajı iyice yükseltti

Kripto para şirketlerine karşı son bir-iki senedir oldukça sert standartlar belirleyen Birleşik Krallık genellikle geleneksel finansın çetrefilli regülasyonlarını dijital varlıklara da uygulamaya çalışıyor. Standartların yüksek tutulmasıysa dev şirketlerin bile başvurularını geri çekmelerine neden oluyor. Geçtiğimiz sene başvuran şirketlerin yüzde 85’i reddedildi. Ülkede sadece 43 şirket resmi kayıt yaptırabildi. Bu tür yüksek standartlar, şirketler için kısa vadede yorucu ve maliyetli olsa da böyle bir sistemin olması orta-uzun vadeli planların yapılabilirliğini sağlıyor. Bir başka deyişle kısa vadeli planları olan şirketlerin ülkeye girişine izin vermiyor. 

Avrupa Birliği yasal altyapıyı hazırlıyor

Avrupa Birliği akıllı kontratların da ele alındığı yeni bir yasayı görüşmeye hazırlanıyor. Yasayla birlikte akıllı kontratlar için yapılan tanımlamalar ve işlevsellik kısımları esnetilirken, etik ve teknik kurallar netleştiriliyor. 

Avrupa Birliği’nin Finansal Komite Üyesi Mairead McGuinness, merkez bankası dijital parası (CBDC) ile ilgili yasal altyapının ve stratejinin Mayıs ayı gibi parlamentoya geleceğini belirtti. Henüz net bir konsensus olmasa da AB’nin aksiyon alarak hazırlıklarını tamamlaması gerektiği, aksi halde konunun aceleye gelebileceğiyle ilgili endişeler nedeniyle Mayıs ayının seçildiği söylendi. Yani CBDC konusunda hiçbir şey yapmamanın daha maliyetli olduğu, en azından hazırlıkların yapılması gerektiği belirtilmiş oldu.

Tahvil tokenizasyonu

Avrupa Yatırım Bankası geçtiğimiz hafta 50 milyon pound değerinde tahvili HSBC’nin Orion platformu üzerinden gerçekleştirdi. Daha önce de benzer bir deney için Ethereum ağı tercih edilmişti. 

Asırlık bankanın vizyonu

1918 yılında kurulan DekaBank dijital varlıklara yönelik servis sunmaya karar verdi. Bünyesinde 360 milyar euro bulunan banka, dijital varlık saklama hizmeti için Metaco ile anlaştığını duyurdu.

Metaco aynı zamanda TOGG’un dijital altyapısıyla ilgili iş birliği için de görüşme yürütüyor

120 milyon dolarlık hack vakası

BonqDAO, hacker’ın platformdaki Oracle verilerini değiştirme yetkisini ele geçirerek, token fiyatlarını manipüle ettiğini, ardından çok sayıda BEUR token’ı basıp, DEX üzerinden bu token’ı değiş-tokuş ettiği ve 120 milyon dolar değerinde bir likiditenin çalındığını belirtti.

Madde madde DeFi gelişmeleri: MakerDAO, Uniswap, Mango, Fantom ve Sberbank

MakerDAO topluluğunun yaptığı oylama sonucunda DAI rezervlerinde tutulan GUSD’lere dokunulmaması yönünde karar alındı. Karara rağmen, topluluğun Gemini’a güveninin ciddi bir biçimde sarsıldığı görülüyor. Çünkü oylama yüzde 51’e yüzde 49 olarak sonuçlandı.

MakerDAO’nun faiz ürünü DAI Savings Rate (DSR) modülü yüzde 1 faiz vermeye başlayınca kendi talebini oluşturdu. Olympus DAO, bu modüle 77 milyon dolar para yatırma kararı aldı. 

Uniswap, ilk kez Ethereum’un dışına çıkarak BNB ağı üzerinde de faaliyet göstermeye başlayacağı için zincirler arası operasyonları sağlaması amacıyla hangi servis sağlayıcının seçilmesi yönünde yeni bir oylama yaptı. LayerZero ve Wormhole seçenekleri arasından Wormhole seçildi. 

Daha önce 114 milyon dolar hacklenen Mango Market, bu tutarın 67 milyon dolarlık kısmını geri almıştı. Geriye kalan 47 milyon doların alınması için ise hack operasyonuna karışan isimlerden Avraham Eisenberg’e Mango Market tarafından dava açıldı. Eisenberg’e ayrıca SEC ve CFTC’nin ayrı ayrı suçlamaları var. 

Fantom, FUSD stabilcoin’inin ikinci versiyonu üzerinde çalıştığını açıkladı. Yeni versiyona geçmeden önce mevcut versiyonu mint etmek için verilen teminatlar kullanıcılara geri verilecek. Bir nevi token likide olmuş olacak. Yeni versiyonun geliştiriciler nezdinde daha kolay ve ekonomik olduğu ve Fantom ağındaki işlem ücretleri için FTM’ye ek FUSD’nin de kullanılabileceği açıklandı.

En büyük Rus bankalarından Sberbank bir süredir Ethereum üzerinde bir finans projesi yönetiyor. Projenin Mayıs ayında tamamlanması planlanıyor. 

BAYC yasal belirsizliklerle uğraşmak istemiyor

Piyasanın en popüler ve değerli koleksiyonu sizde olunca, dertleriniz de büyüyor. Çeşitli davalarla uğraşan BAYC, yasal altyapının olmaması nedeniyle mevcut belirsizliklerden etkilenmemek için kullanıcılara dava açma haklarından feragat ettiklerine dair bir belge imzalatmaya başladı. 

Bu metne göre herhangi bir anlaşmazlık durumunda kullanıcının problemini Yuga Labs’la çözmesi zorunlu kılınıyor. Ayrıca başkası tarafından açılan davalara katılmak da yasak. Son olarak Porsche NFT’si satılırken, 14 günlük geri iade koşuluna takılmamak için sözleşmeye ayrıca bir madde koyduran Porsche’nin bu hamlesi fark edildi. Sonrasında yine BAYC’ın başı ağrıdı. Çünkü eğer şirket internet üzerinden bir mal satıp 14 gün iade hakkı olduğunu belirtmezse bu süre bir yıla otomatikman uzuyor. Dolayısıyla birçok kişi NFT’leri iade edip edemeyeceğiyle ilgili sorular sordu. Yuga Labs bu sorulara olumsuz cevap verdi. Ancak bu hakkın kullanılabilir olması için üzerinde duran önemli bir kesim mevcut. 

Doodles 2: Neden Flow?

İlk koleksiyonun aksine Ethereum yerine Flow ağını seçen Doodles bunun sebebinin cüzdan açmak için e-posta adresinin yeterli olması ve kredi kartıyla ödemelerin yapılabilmesine dikkat çekerek ilk kez NFT alacak veya son derece acemi olan kullanıcılara kolay bir sistem sunulmaya çalışıldığının altı çiziliyor. Ek olarak, Doodle’lerin giyebileceği eşyaların tamamen on-chain olduğu, bu nedenle Ethereum’da bu NFT’lerin giyilip çıkarılmasının veya ağa depolanmasının son derece maliyetli olacağı söyleniyor. 

Sorare yeni bir oyun devi olabilir mi?

Çıktığı günden itibaren prestijini ve popülaritesini korumayı başaran Sorare, şimdi de Premier Lig ile dört yıllık 120 milyon pound değerinde bir anlaşma sağlamayı başardı. Oyun içerisinde ligin lisanslı hali bulunacak. Ayrıca ligin dijital alandaki çalışmalarını Sorare üstlenecek. 

Prada: Phygital Fashion

Son dönemde sanal ve fiziksel varlıkların entegre şekilde pazarlanmasıyla başlayan Phygital akımına Prada da katıldı. Eski moda bir tişört üzerinden reklamını yapan Prada tişörtü satın alan kişiye NFT vererek Prada’nın dijital alandaki komitesine girme hakkı veriyor. Ayrıca Prada’nın defilesine de davet ediliyor. Fiziksel ve sanal varlıkların etkileşimi için son derece güzel bir örnek.