Yatırımcılar Elini Taşın Altına Koyuyor

FTX’in tekrar faal hale gelme fikri, bir önceki sayıda da bahsettiğim gibi giderek daha ciddi şekilde dillendirilmeye başlamıştı. Geçen hafta ise FTX’in zaten yatırımcısı olan Tribe Capital, borsanın tekrar faal olması için 250 milyon USD yatırım yapabileceğini belirtti. Borsaya halihazırda zaten yatırım yapmış olan tüm yatırımcıların benzer şekilde karar alması oldukça yüksek ihtimal. Aksi halde yatırımlarının bir değeri kalmayacak. Borsa tekrar faal olur da gelir elde etmeye başlarlarsa o zaman yatırımlarının tekrar bir değeri olacak.

Sui Blockchain ağının kurucusu Mysten Labs, FTX’e 96 milyon USD ödeyerek borsanın ağa yaptığı yatırımı geri aldı. Bu anlaşma daha önce yapılmıştı ama geçen hafta finalize edildi.

Türev İçin Off-Shore Tercihi

ABD’deki kripto karşıtı görünüm nedeniyle borsaların yurt dışındaki regülasyonu daha esnek olan bölgelere doğru kayma isteğini görüyoruz. Opsiyon veya kaldıraçlı işlem gibi türev ürünler borsalar için çok ciddi gelir kapılarıdır. Ancak bırakın türev ürünleri işleme açmayı, ABD’de mevcut spot piyasasının bile faaliyet göstermesi giderek zorlaşıyor. Dolayısıyla ABD dışındaki Binance gibi rakiplerle rekabet etmek pek mümkün olmuyor.

Coinbase şirketine yakın bir kaynaktan sızdırılan bilgiye göre, önümüzdeki hafta Coinbase’nin Bermuda’da lisans alarak bir türev borsası açacağı söylentisi heryeri sarmış durumda. Nitekim CEO Armstrong’un Londra’daki açıklamasında Coinbase’nin yurt dışına çıkabileceği ima edilmişti.

Bu yönde adım atan tek borsa Coinbase değil. Gemini borsası da ABD dışındaki en büyük merkezini Hindistan’a kuracağını, Singapur’un da bu merkezlerden biri olacağını belirtti. Borsanın Asya bölgesine açılma hedefinin olduğu söyleniyor. Bu açılımların merkezinde yine türev ürünlerin piyasaya sürülmesi yer alıyor.

Zorunlu Birliktelik

3AC yöneticileri Su Zhu ve Kyle Davis, CoinFLEX borsasının artık yeni ortakları oldular ve borsanın ismi de OPNX olarak değişti. Geçen hafta, borsanın yatırımcılarının tanıtıldığı bir tweet serisinde, borsa henüz CoinFLEX ismiyle faaliyet gösterirken yatırım yapmış olanların da ismi yer aldı.

NSW, Miax ve Nascent şirketleri, hızlıca açıklama yaparak OPNX’in yatırımcısı olmadıklarını açıkladılar. Yani 3AC yöneticileriyle yan yana gelmek istemediklerini belirtmiş oldular. 

Borsanın CEO’su Leslie Lamb, hem borsanın getirisine ortak olup hem de beraber gözükmek istememelerini eleştirdi. Lamb pek haksız sayılmaz aslında, öte yandan yatırımcılarla da empati yapılabilir. 3AC yöneticilerinden nefret ediyor bile olsanız milyonlarca dolar yatırımınız boşa gitmesin diye ses çıkartmayabilirsiniz. Kimin samimi olduğuna siz karar verin.

Bhutan

Küçük bir ülke olan Bhutan’ın, 3 milyar USD büyüklüğündeki yatırım fonunu yöneten Druk Holding’in kriptopara yatırımlarının olduğu öğrenildi. İflas sürecindeki BlockFi ve Celsius’un müşterisi olan holdingin BTC teminat vererek BlockFi’den 30 milyon USD kredi aldığı gibi veriler mahkemede ortaya çıkınca sürpriz etkisi yarattı. Çünkü daha önce Bhutan’dan resmi bir açıklama gelmemişti yatırımlarla ilgili. O yüzden doğrudan hükümet eliyle değil ama Druk holding gibi şirketler üzerinden kriptoparalara yatırım yapmış olan daha birçok ülkenin olabileceği de akla gelmiyor değil.

iPhone Moment

Birleşik Krallık MB Yöneticisi John Cunliffe, katıldığı bir oturumda, stabilparalarla ödeme sisteminin merkez bankaları için Iphone benzeri bir olay anlamına geldiğini, oyun değiştirici bir gelişme olduğunu söyledi. Şu anda bu sistemin yapılıp yapılmayacağı değil, nasıl yapılacağı tartışılıyor dedi.

Ayrıca Birleşik Krallık’ın bahar bütçesinin görüşmelerinde, hükümetin Şubat ayında teknolojik trendleri takip edip, olası ekonomik fırsatları değerlendirmesi ve iş modellerini incelemesi için bir ekip kurduğu, bahar bütçesine bu ekibin de dahil edildiği görüldü. Ekibin görevleri arasında Web3.0 teknolojileri ve metaverse araştırmaları da bulunuyor.

Ripple 2 Yılın Ardından Tekrar Piyasada

Yaklaşık 2 yıldır devam eden Ripple-SEC davasında sona gelindi. Ripple da bu süre boyunca sessiz kalmasının ardından tekrar adından söz ettirmeye başladı. Şirket, önce Karadağ ile CBDC danışmanlık ve geliştirme konusunda anlaşma imzaladı. Ardından en büyük destekçisi Japon finans devi SBI Holding üzerinden Japon piyasasında büyümeye geçti.

Ripple’nin MoneyTap uygulaması üzerinden sunduğu para gönderme ve ödeme hizmetini SBI Holding kendi bankası üzerinden entegre etmişti daha önce. Geçtiğimiz hafta, yine SBI üzerinden 3 Japon bankasının daha MoneyTap uygulamasını entegre etmesiyle bu sayı artmış oldu.

Signature Bank’da Yeni Gelişmeler

Bankaya neden el konulduğula ilgili şüpheler devam ederken, FDIC yöneticisi Adrienne Harris kongreye ifade vermek için çağrıldı. Sorular üzerine, Signature bankasının kriptopara ilişkisi nedeniyle kapatılmadığını, SVB bankası batınca müşterilerin panikle para çekerek bankadaki mevduatların %20’sini çektiğini belirtti. Çekilen %20’lik kısmın %20’sinin kriptopara müşterilerinden geldiğini, o yüzden bankanın kriptopara ilişkisinin bir rol oynamadığını söyledi.

Buna rağmen, banka yöneticileri ortada herhangi bir durum yokken el konulduğunu söylemişti. Ayrıca bankanın kriptopara servisi Signet’in satılmayarak FDIC bünyesinde bulundurulduğunu da unutmamak lazım. Signature Bank konusu, ileride büyük ihtimalle gizli belgelerin ortaya çıktığı belgesellere konu olan bir olaya dönüşecek gibi duruyor. Çünkü bu banka sadece ufak bir kriptopara bankası değildi ve o süreçteki el koyma sürecinde halen birçok belirsizlik bulunuyor.

SEC Bittrex’i Dava Etti

SEC’in yeni kurbanı Bittrex borsası oldu ki borsa yakın zamanda faaliyetlerini sonlandırma kararı almıştı. Öyle görülüyor ki SEC’in dava açacağından daha önceden haberdar olup ona yönelik bir hamle yapılmış. 

Klasik olarak yasadışı menkul kıymet ticareti yapmakla suçlanan Bittrex, diğer davalardan farklı olarak regülatörü yanıltmaya çalışmakla da suçlandı. Borsa, listeleyeceği tokenlerin yöneticilerine, yatırım tavsiyesi veya gelir vaadi içeren her türlü paylaşımlarını silmelerini şart koşmuş. Bunun tespit edilmesi de borsanın SEC gibi regülatörleri yanıltmaya çalışması olarak yorumlanıp, dava dosyasına eklenmesine neden oldu.

Yeni Stabilpara Yasa Önerisi

ABD’de yeni bir öneri gündeme geldi stabilparalarla ilgili. 

• Bankaların, banka dışı finans kuruluşlarının ve kooperatifler bağlı oldukları regülatörden izin almak kaydıyla kendilerine ait stabilparaları çıkartabilecekler.
  
  
• Banka dışı mevcut şirketler, yani Circle, Tether gibi stabilpara üreticileri FED’e kayıt olmak zorundalar.
  
  
• ABD’li kullanıcılara hizmet vermek isteyen her kuruluş bu kaydı yapmak zorunda.
  
  
• Algoritmik stabilparalar, 2 yıllık geçici bir yasaklamaya tabii tutulacak. Regülatörün incelemesi sonrasında, herhangi bir problem bulunmazsa 2 yıl sonunda faaliyete geçmesine izin verilecek.
  
  
• FED’in CBDC konusunda araştırma ve çalışma yapması, özellikle CBDC’nin para politikası, finansal stabilite ve kişilerin finansal mahremiyetine etkilerinin araştırılması zorunlu hale getiriliyor.
  
  
• Kayıt olmayanlar 5 yıla kadar hapis ve 1 milyon USD’ye kadar para cezasına çarptırılacak.

 Yasa şu anda bir öneriden ibaret. Herhangi bir onay sürecinden geçmiş değil.

Gensler Kongrede

SEC Başkanı Gensler, kongreye çağrıldı. Genel olarak regülasyon belirsizliği soruldu Gensler’e ama alınan cevap, bir belirsizliğin olmadığı, kriptopara şirketlerinin mevcut regülasyonlara uymayı reddettiği yönünde oldu.

Soru cevap kısmının en ilgi çekici yanı, ETH menkul kıymet mi, emtia mı? sorusu oldu. Gensler arka arkaya bu soru sorulmasına rağmen hiçbirisine net cevap vermeyerek politik bir cevapla soruyu geçiştirdi.

Ayrıca Cumhuriyetçi Warren Davidson, Gensler’in görevden alınması için bir teklif hazırlayıp sundu. Bir sektörün, anlaşamadığı bir regülatörü görevden aldırabilmesinin pek hoş karşılanacağını düşünmüyorum. Eğer teklif destek görürse de bu ya sektörün lobicilik faaliyetinin çok geliştiğini ya da Gensler’i kripto dışında da sevmeyenlerin olduğunu gösterir.

Texas’da Değişim Rüzgarı

Son birkaç haftadır Texas Eyalet Senatosu’ndaki kriptoparalarla alakalı öneriler gündemden düşmüyor. Madencilerin aldıkları teşviği sınırlandıran öneri, Eyalet Senatosu’ndan geçmesine rağmen Temsilciler Meclisi’nde ilgi görmedi. Bu da sektör için sevindirici bir haber.

Yeni bir yasa önerisi ise kriptopara şirketlerinin rezervlerini denetlemek üzerine verildi. Yasaya göre 500’den fazla müşterisi olan ve 10 milyon USD üzerinde varlığı bulunan şirketler bu yasanın kapsamına girerken, şirketlerin rezervlerinin düzenli olarak Texas’ın bankacılık otoritesine bildirilmesi öngörülüyor.

Rusya’nın BTC Atağı

2023’ün ilk çeyreğinde en büyük ikinci BTC üreticisi olmayı başaran Rusya, yeni bir atılım yapmaya hazırlanıyor. Rus MB Başkanı Elvira Nabiullina, kamu kuruluşlarının yurt dışında BTC madenciliği yapabilmesine olanak sağlayan bir altyapı üzerine çalıştıklarını açıkladı.

Yaptırımların artmasından endişe eden Rusya, böylelikle yurt dışındaki yatırımlarını BTC üzerine yaparak hem yatırımlar üzerinden diplomatik kazanım elde edebilir, hem de BTC üretimiyle bir para havuzu oluşturarak yurt dışındaki ülkelerdeki ticaretini BTC ile yapabilir.

Rusya atak yaparken, İsveç ve Norveç artan enerji fiyatları nedeniyle data merkezlerinin elektrik tüketiminden alınan vergilere %6000’e varan fahiş artışlar getirdi. Dolayısıyla madencilerin giderlerinin yükselmesi pek de iyi haber değil.

Intel de BTC madencilik cihazı için çip üretmeyi durdurduğunu açıkladı. Bu da Çinli Bitmain ve Canaan şirketlerinin dominasyonunu koruması anlamına geliyor.

MiCA Onaylandı

Avrupa MiCA’yı onaylayarak kriptopara regülasyonu konusunda öncü bir konuma resmen yerleşmiş oldu. Kıta bazında bir regülasyonu daha önce görmemiştik. Nitekim ABD gibi süper güç diyebileceğimiz ülkelerde de böyle bir altyapı halen yok. Kripto şirketleri ABD’de bankasızlaştırılırken, Avrupa tam tersine bankaların izleyeceği yolu netleştirmiş oldu.

Regülasyon, genel olarak anonimliği yasaklayıcı nitelikte. 1000 Euro ve üzeri tüm transferler servis sağlayıcılar tarafından kayıt altına alınacak ve transferin yapıldığı cüzdanların kime ait olduğu belirlenecek. Yani genel bir kimliklendirme yapılıyor. 

Regülasyon önümüzdeki Temmuz ayında yürürlüğe girecek ama stabilpara kısmının 2024’de ve servis sağlayıcıların tamamlaması gereken altyapı standartlarıyla ilgili kısmın da 2025’de yürürlüğe girerek MiCA’nın tam olarak faal hale gelmesi planlanıyor.

MiCA, kriptopara şirketlerinin aslında ilk baştaki yatırım maliyetini ciddi ölçüde arttırarak sektöre girişleri biraz zorlaştırmış oldu. Ancak regülasyon netliği kazandırdığı için de bir yandan müthiş bir avantaj sunuyor. Çünkü herhangi bir AB ülkesinde MiCA lisansı almak yeterli. Bu lisansla tüm AB’ye servis sağlanabiliyor.

Brexit Etkisi

MiCA’nın onaylanmasının ardından Birleşik Krallık Hazine Bakanı Andrew Griffith, ülkenin on yıllardır AB regülasyonlarını uyguladığını, uzun bir süre sonra kendilerine uygun bir regülasyon altyapısı oluşturma esnekliği kazandıklarını söyledi. Bakanlığın kriptopara regülasyonuyla ilgili borsa, saklayıcı kuruluşlar ve kredi kuruluşlarından görüş istediği ve bu sürecin 1 Mayıs’ta tamamlanacağı ifade edildi. Sonrasında büyük ihtimalle MiCA’nın değiştirilmiş bir versiyonunu Birleşik Krallık’da göreceğiz.

DeFi Gelişmeleri

• Ethereum vakfında araştırmacı olarak çalışan Justin Drake, stake eden kullanıcıların IP adreslerinin toplandığını açıkladı. Bu da doğal olarak mahremiyet problemlerine dair tartışmalara yol açtı.
  
  
• Uniswap’ın Polygon zkEVM üzerinde faaliyet göstermesi için yapılan teklif kabul edildi.
  
  
• Solana vakfı, solananın kullanımını, güvenliğini, merkeziyetsizliğini arttıracak projeleri fonlayacağını duyurarak başvuruları toplamaya başladı.
  
  
• Solana, ağın karbon emisyonunu, tükettiği toplam enerjiyi gösteren bir altyapı hazırladı. 2 haftada bir verilerin güncelleneceğini belirtti. Sektörde yeni bir trend başlatmak ve farkındalık yaratmak için güzel bir hamle.
  
  
• a16z, Optimism üzerinde çalışacak bir servis sağlayıcı olan Magi'nin duyurusunu yaptı. Magi, Optimism'in merkeziyetsizleşmesine katkı vermesi açısından pozitif bir gelişme.
  
  
• Sui, 3 Mayıs’ta ana ağın faaliyete geçeceğini duyurdu.
  
  
• Tornado Cash’in yaptırım listesine alınmasıyla Hollanda’da 9 aydır hiçbir suçlama yapılmadan göz altında bulunan Alexey Pertnev’in 26 Nisan’da serbest bırakılacağı açıklandı. Pertnev, evinde elektronik kelepçe takmak zorunda olacak ve ilk duruşması 24 Mayıs’ta görülecek.

Hack Gelişmeleri

• Hundred Finance 7 milyon USD hacklendi.
  
  
• Sushiswap, 3.3 milyon USD hack sonrasında 600.000 USD kurtardıklarını açıkladı.
  
  
• Kyberswap, platformun Elastic kısmındaki likidite sağlayıcıların acilen varlıklarını çekmesini istedi. Platformun hacklenmediğini ancak bir açık bulunduğunu belirtti. Klasik tarafta bulunan likidite sağlayıcıların güvende olduğu söylendi.

Starbucks NFT’leri İlgi Görmedi

 Starbucks, Odyssey girişimi üzerinden yeni bir NFT koleksiyonunu piyasaya sürdü. Bu NFT’ler Seattle’da açılan ilk dükkanı temsil ediyordu ve koleksiyonluk bir ürün olarak 100 USD fiyatla satışa sunuldu. 5000 adet NFT’nin sadece 421 tanesi satıldı.

Benzer bir durum Porsche NFT’lerinde de olmuştu ancak satışın az olmasını fırsata çeviren Porsche, kampanya ve çeşitli kullanım alanlarını bu ufak kitleye sunacağını duyurarak, talep düşüklüğünü fırsata çevirmiş oldu. Dolayısıyla Starbucks da bu NFT sahiplerine ileride özel bir kampanya vs. tanımlayarak, talebin düşük olmasını fırsata çevirebilir. NFT’lerin kullanım alanlarının güncellenebiliyor olması, piyasa için hem bir avantaj hem de belirsizlik yarattığı için bir problem olarak görülebilir.

PUBG Yapımcısı Krafton Metaverse Yatırımı Yapıyor

 Krafton, ‘yarat ve kazan’ temalı bir metaverse oyunu üzerinde çalıştığını, AR şirketi Naver Z ile birlikte toplamda 36.8 milyon USD(Krafton’un payı %85) harcadıklarını açıkladı. 

Oyunun AAA seviyesinde olacağı söylendiği için Fortnite-Roblox tarzı bir yapıda olacağı tahmin ediliyor. Ancak metaverse tanımıyla NFT’lerin entegre olup olmayacağı merak konusu. 

BEAM

 En büyük oyun DAO’su Merit Circle, Avalanche ile birlikte sadece oyuna özel Beam adlı bir ağın duyurusunu yaptı. Ağın ana tokeni DAO’nun MC tokeni olacak. 

Buna benzer bir duyuruyu geçenlerde Ronin’den duymuştuk. Web3.0 oyunları çoğaldıkça Steam benzeri hub noktaları da çoğalıyor. Buna bir örnek de Elixir’i verebiliriz. Japon oyun devi Square Enix ile anlaşan Elixir, Web2 ve Web3 oyunlarının bir birleşimi haline geliyor. 

Son olarak…

• Sotheby’s müzayede evi, 3AC’ye ait olan ancak şirketin batması sonrası likidatör tarafından el konulan NFT’lerin satışının yapılacağını açıkladı. Bu satışların parça parça 2023 sonuna kadar farklı etkinliklerde yapılması planlanıyor.

Romanya hükümeti, ülkenin Ulusal Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü üzerinden MultiverseX ağında NFT marketi açacağını duyurdu. Hem enstitüye özel hem de ülkenin sporcularına ve kulüplerine özel NFT’ler satışa sunulacak.