Kısa süre önce hayata geçirilen Bitcoin Ordinalleri Bitcoin topluluğundaki temel bir tartışmanın yeniden alevlenmesine neden oldu. Bu tür projeler Bitcoin üzerinde mi inşa edilmeli yoksa edilmemeli mi?

Bitcoin üzerinde yeni uygulamalar ortaya koymak Web3 üzerinde bir şeyler inşa etme anlamında bu en güvenli, dayanıklı ve likit ağın potansiyelini de artırıyor. Sosyal ağlardan finansal hizmetlere Web3 uygulamaları en hassas gündelik temas noktalarımızı güvenilir bir taraf gerektirmeyen sistemlere aktarmayı mümkün kılıyor. Merkezi kontrol mekanizmalarını devre dışı bırakmak Web3 uygulamalarını daha güvenilir ve stabil hale getiriyor. 

Bitcoin (BTC) uzun zamandır bir para birimi ve değer unsuru olarak görülüyor. Bitcoin blok zinciri on yıldır çökmeden ve rutin biçimde operasyonunu sürdürerek en güvenli ve uygun blok zinciri ağı olduğunu ispatladı. Bu nedenle de Web3’ün altyapısı olmak açısından ideal bir konumda. Bitcoin üzerinde geliştirme yapmamak interneti ve dünyanın tamamını daha geniş ve iyi bir yer haline getirme potansiyeli olan bir ağdaki kilit uygulamalardan feragat etmek anlamına gelecek. 

Bitcoin’in tüm kripto para birimlerine kıyasla merkeziyetsizlik açısından bu kadar önde olmasının bir nedeni de zorlamalara karşı olan direncidir. Bir saldırganın bir şeyler çalmak veya işlemleri geriye döndürmek için bütün ağın en az yüzde 51’ini ele geçirecek kadar bir işlem gücüne sahip olması gerekli. Bu tür bir işlem gücünü elde etmenin maliyeti göz önüne alındığında bu imkansıza yakın bir olasılık.

Paranın geleceğinin şekillendirilmesinde ve küresel ticaret için bir ortam oluşturulmasında en iyi konumdaki kripto para bitcoin’dir.  Bu para birimi en fazla merkeziyetsiz olmasının yanı sıra piyasa değeri 500 milyar doların üzerine çıkmış son derece likit bir yapıdadır. Ayrıca ağ etkisi açısından da güçlüdür. Bitcoin, elde tutma açısından bakıldığında diğer para birimlerine kıyasla çok daha geniş bir kitleye ulaşmaktadır. 

Bu nedenle Bitcoin üzerinde yeni uygulamalar inşa etmek yeni gelecek uygulamaların (ister dijital varlıklar ister merkeziyetsiz finans, ister merkeziyetsiz otonom organizasyonlar üzerinden olsun) ağ etkisinden yararlanmalarını sağlayacak ve böylece bu para biriminin yayılımı da artacaktır. Ether (ETH) de dahil olmak üzere diğer tüm kripto para birimlerine kıyasla çok daha yüksek olan bitcoin’in likiditesi likidite havuzları üzerinden işleyen merkeziyetsiz finans için kritik önemdedir. Bir protokolün elinde ne kadar fazla likidite varsa finansal kullanım senaryolarına uygunluğu da o derece yüksek olacaktır.

Bitcoin, ayrıca, piyasalarda güçlü bir pozisyona da sahip olma avantajıyla öne çıkıyor. Paranın güvenlik, kıtlık ve likidite özellikleri bir değer depolama unsuru olarak başka bir para biriminin yerini almasına engel oluşturuyor. Kısacası Bitcoin’in teorik değer önermesi (sonsuza dek ayakta kalabilecek bir parasal ağ) hayata geçmiş durumda. 

BTC; diğer tüm kripto paraların aksine SEC ve diğer düzenleyici kurumların yaptırımlarından da uzak kaldı. Bunun nedenlerinden biri de BTC’nin merkeziyetsiz yapısı… İnsanlar diğer kripto paralarla yaptıkları gibi BTC için de spekülasyonda bulunabilirler ancak bu para biriminin yaygınlaşmasından ve kullanımından fayda sağlayan tek bir yapı yoktur. 

Neden Bitcoin değil

Tüm bunlara rağmen Web3 uygulamalarının inşa edilmesi anlamında Ethereum varsayılan platform haline geldi. Bunun temel nedeni Ethereum’un esnek akıllı sözleşmeleri doğal olarak destekleyebilmesi. Bitcoin programlanmasının kısıtlı olması nedeniyle bunu yapamıyor. 

Ancak, popüler inanışın aksine, Bitcoin’in tasarım yapısı merkeziyetsiz finansın ve diğer Web3 uygulamalarının hayata geçirilmesine dair bir bug değil bir özelliktir. Bitcoin yüksek hacimde hassas, karmaşık parasal işlemleri yürütmek üzere kurgulanmıştır ve bu nedenle güvenlik ve stabilite anlamındaki performansı nedeniyle Web3 uygulamalarını inşa etmek açısından ideal bir platform sunar. 

Bitcoin, bugüne dek yeni merkeziyetsiz uygulamaları inşa etmek anlamında çok da öne çıkan bir ağ olarak görülmemişti. 2022 sonu itibariyle Ethereum’un 200 milyar dolarlık piyasa değerinin 35 milyar dolarlık kısmı DeFi’dan geliyordu. Kıyaslama yapmak gerekirse bitcoin’in 400 milyar dolarlık piyasa değerinin sadece 550 milyon dolarlık kısmı dört önde gelen katman 2 ölçeklendirme sistemleri (Liquid, RSK, Lightning ve Stacks) üzerinden geliyor. 

Ethereum 2022’yi geliştiricilerin ilgisini çekme anlamında açık ara önde tamamladı. Kendisinden sonra gelen zincire kıyasla 2,8 kat yani tahminen 5.819 geliştirici çekerken Bitcoin 946 geliştiricide kaldı. Bitcoin 2022’de aylık aktif geliştirici sayısını üç katına çıkarsa da Polygon, Polkadot ve Solana gibi blok zincirleriyle ilişkili kripto paralar beş kat büyüdüler. 

Bu açıdan bakıldığında Bitcoin’in gücünü Web3 uygulamalarına yansıtmak teknolojik değil kültürel bir konu. Bitcoin topluluğunda inovasyona direnç göstermek yaygındır. Bu direncin kaynağı olarak da Satoshi’nin BTC’yi uçtan uca dijital para olarak konumlandırması gösterilir.

Bitcoin topluluğunun değişime ve inovasyona ayak diremesi birçok noktada ağ için bir rahatlık unsuru oldu. Bitcoin geliştiricileri ve destekçileri ağın çekirdek tasarımını ve bütünlüğünü korumaya odaklandılar.

Ancak ağın temel özelliklerini korumak demek potansiyeline ket vurmak anlamına gelmemeli. Bitcoin bir ödeme sistemi olarak yaratıldı ama bu diğer konularda da pozisyonlanmasına engel değil. 

Bitcoin ile daha fazlasını yapmak

Doların bir ürünü üretmek ve satın almak için kullanıldığı gibi Bitcoin de hem dijital ürün ve hizmetlerin oluşturulması hem de bunların satın alınması amacıyla kullanılabilir. Zira para tarih boyunca ürün ve hizmet üretilmesinde de kullanılmıştır. 

Bitcoin akıllı sözleşmelerin geliştirilmesi anlamında diğer blok zincirlerinden geride kalmış olsa da kendine özgü avantajlarını kullanarak diğer protokollerin önüne geçebilir. Ayrıca Taproot yükseltmesi ile birlikte oluşan yeni ölçeklenebilirlik potansiyeli de cabası. Ancak bunun için Bitcoin topluluğunda bir enerji oluşması ve geliştiricilerin çabalarının ekosisteme yönelik konsolide edilmesi önemlidir.

DeFi, ödeme ve NFT’lerin inşa edilmesinde Bitcoin’i temel katman olarak kullanmak Bitcoin’in farkındalık ve yaygınlık anlamında yeni boyutlara çıkmasına zemin hazırlar. 

Starbucks, Amazon ve Salesforce’un da aralarında bulunduğu öncü şirketlerin hepsinin “Web3 stratejileri” bulunuyor. Bu şirketlerin her biri milyarlarca kişiye erişebilecek ürün ve hizmetlerin omurgasını oluşturmak için Ethereum ve Polygon gibi protokolleri kullanıyor ve sadakat programları ve NFT’ler üzerinden kripto paraların yaygınlaşmasına destek oluyor. 

Altcoin ağları Bitcoin’in yaygınlığında ve merkeziyetsizliğinde olmasalar da küresel müşterilerin taleplerini karşılama noktasında inovasyonlar oluşturarak yatırım çekiyorlar. Bu minvalde Bitcoin’in Web3’e vereceği itici güç desteği devrimsel olabilir. Birkaç haftada 400.000 adeti geçen Ordinaller projesi Bitcoin üzerinde dijital varlıklara dair iştahın en güzel göstergesidir. 

Zero Knowledge (ZK) rollup’lar gibi diğer teknolojiler de küresel ödemelerin Bitcoin üzerinde hızlı, ücretsiz ve enerji dostu biçimde geçekleştirilmesine imkân veriyorlar. Ethereum üzerinde kullanıma sokulan deneysel bir ölçeklendirme modeli olan ZK rollup’lar blok zincirin temel özelliklerini içeriyor ve bitcoin ile merkeziyetsiz finans için itici güç olma potansiyel sergiliyor. 

Bitcoin üzerinde inşa edilecek Web3 platformları finansal hizmetlerin dünyanın her yerinden insanların erişimine açılması açısından güvenli bir temel de teşkil edebilirler. Bitcoin merkezli bir Web3 geleceğinde Wi-Fi erişimi olan herhangi bir kişi dijital ve sosyal ekonomiye dahil olabilecek.

Bitcoin severler oy verme süreçleri gibi bazı konularda da Bitcoin uygulamaları geliştirmenin hayalini kuruyorlar. Bitcoin üzerinde akıllı sözleşmeleri kullanarak dijital oy vermeyi mümkün kılmak şeffaflığı ve güvenliği artırdığı gibi fiziksel oy vermenin maliyetlerinden ve modern politikanın kötü özelliklerinden kaçınmayı da mümkün kılar. 

Bitcoin, finansal kullanım senaryoları dışında bir şeyler geliştirmeyerek diğer protokoleler zemin kaybediyor. İnovasyon karşıtı tutum yetenekli geliştiricileri bu ağdan uzaklaştırıyor ve geliştiriciler fırsatların daha net ve çeşitli olduğu Ethereum gibi protokollere kayıyorlar.

Bitcoin’in geleceğini şekillendirmek ya da potansiyelinin gerisinde kalmasana neden olmak tamamen Bitcoin topluluğunun ve geliştiricilerinin elinde.