Lise yıllarından beri yazılımla ilgilenen Uygun Bodur, yazılım şirketi Us Teknoloji’nin kurucu ortağı ve aynı zamanda Digital Operation Services CTO’su olarak görev yapıyor. Web2 tarafındaki rutinin dışına çıkmak isteyen Bodur, bu nedenle Web3 teknolojileriyle ilgilenmeye başlamış.

Bu kapsamda Web3 alanında düzenlenen etkinliklere katılmaya başlayan Bodur, bu etkinliklerde geliştirilen projelerle ve bu projeleri geliştiren yazılımcılarla tanışmaya başlamış. Ardından Bodur ve ekibi de önce buluşmalar ve ardından Web3 Developer Summit’i düzenlemişler. Bu etkinliklerde de katılımcıların pek çok sorusuyla karşılaşmışlar.

Uygun Bodur, Web3 tarafına geçmek isteyen yazılımcıları ve bu alandaki kariyer olanaklarını CoinDesk Türkiye’ye anlattı.

Halihazırda Web2 tarafında olup Web3 tarafını merak eden yazılımcılar size en çok hangi konularda sorular soruyor?

Bize en çok gelen sorular arasında kariyer olanakları yer alıyor. Sürekli olarak ben Web3'e nasıl geçerim, Web 3'te ne yapabilirim gibi sorular geliyor. Bu süreçte anladık ki bazı yazılımcıların Web3 alanına yönelik önyargıları bulunuyor.

Ne gibi önyargılar?

Pek çok kişi Web3’e sadece kripto penceresinden bakıyor. Mesela piyasa çöktüğünde Web3 projelerinin de çöktüğünü düşünüyor. Ben de onlara tüm projelerin piyasalarla alakalı olmadığını anlatıyorum. Tabii ki piyasalar bu alanın bir lokomotifi. Ancak içinde hiç kripto olmayan bir proje de kodlanabilir. Web3 teknolojileriyle veya hali hazırda yapılan bir uygulamayı buraya bağlayabilir.

Peki Web2 yazılımcılarının Web3’e geçerken bu alana özel bir eğitim almaları gerekiyor mu?

Bu da çok gelen sorulardan biri. Cevabım evet. Sonuçta farklı bir alan. Web3 dediğimiz alanda geliştiricilerin yeni teknolojiler öğrenmeleri gerekiyor. Örneğin, geliştirici bir mobil uygulama yapıyor. Daha sonra e-ticaret tarafında bir iş alıyor. Bu işi yapabilmesi için önce bir bankanın sanal postunun entegrasyonunu öğrenmesi gerekiyor. Blokzinciri üzerinde proje geliştiren bir firma geldiğinde de aslında yine önyüz tarafında bir şey yapılması gerekiyor. Çünkü önyüz olmadan yani bir kullanıcı arayüzü olmadan hiçbir proje olmaz. Arka yüzde ise öğrenilmesi gereken blokzinciri hizmetleri var. Bunun yanında uygulama programlama arayüzlerini (API) de öğrenmek gerekiyor. Ya da akıllı kontrat yazabilmek için Solidity veya Rust öğrenmek lazım. Yani, mutlaka bir yazılım temeli olması lazım ve bunun üzerine yeni teknolojileri öğrenmek gerekiyor. Kodlama temeli olmadan direkt Web3'teki Solidity'den başlayayım diyenler başarısız oluyor.

Peki yeni teknolojileri öğrenmek zorunda kalmak yazılımcılar açısından Web3 alanına girme konusunda tereddüt oluşturuyor mu?

Ben geliştiricilerin gözü korkmasın diye diyorum ki bu sizin için yeni bir teknoloji. Yani yeni bir teknoloji çıktığında nasıl oturup öğrenmek zorunda kalıyor ve belli pratikleri yapıyorsan durum aynı. Önyüz geliştiricileri için süreç daha kolay. Yani eğer akıllı kontrat yazmak istemiyorsa blokzinciri servislerine bağlanıp arkada yazılan bir kodu çok rahat entegre edebiliyorlar. Bunun yanında bu taraftaki geliştiricilerin sadece kodlama değil, farklı alanlarda da bilgi sahibi olmaları gerekiyor. Çünkü muhtemelen içinde bulunduğun projenin bir finansal, hukuksal tarafı da oluyor. Dolayısıyla, belli finansal terimlere ve belli hukuksal öngörülere sahip olmak gerekiyor. Biz de bu nedenle Web3 Developer Summit’te hukuk paneli de yaptık.

Bugün para kazandığım teknolojileri son 3-4 yılda öğrendim

Web2 tarafındaki yazılımcılar Web3 alanına ilgi duyuyorlar mı? Gözlemlerinizi paylaşır mısınız?

Web3 tarafına doğru artan bir eğilim var. Ancak yazılımcıları yeni bir dile geçişte ikna etmek biraz zor. Ben de bir geliştirici olarak bunu bir yatırım olarak görüyorum. Yazılımcıların kendilerine bu yatırımı yapması gerektiğini düşünüyorum. Yazılım geliştiricileri “Ben zaten belli dilleri biliyorum ve şu anda bundan para kazanıyorum. Bu bana yeter” diyebiliyor. Ancak burada sürekli yeni bir şeyler öğrenmek gerekiyor. Mesela kendi adıma şu an para kazandığım bütün teknolojileri son 3-4 senede öğrendim. Teknoloji olarak tabii ki daha önce kullandıklarımın bana faydası var. Bu bir altyapı oluşturuyor. Ancak yazılımcılara Web3’ün gelişmeye çok açık olduğunu anlatınca ve buna ikna oldukları zaman hızla adapte olabiliyorlar. Ben Rust'ı blokzinciri tarafıyla ilgilenmeye başlamadan önce öğrenmiştim. Sonradan blokzinciri tarafında da kullanılmaya başlayınca aslında benim için bonus oldu. Yani mesela Rust'ı öğrenirsen bir blokzinciri projesi gelmese bile Web2 tarafında da kullanabilirsin.

Peki Web3 alanında ne gibi iş fırsatları var?

Bunun cevabı için bir oyun projesini örnek alabiliriz. Diyelim ki blokzinciri üzerinde bir oyun geliştiriyoruz veya bir oyun servisi geliştiriyoruz. Oyunun normalde Unity üzerinde geliştirildiğini düşünürsek bu tarafta kodlama yapan geliştiriciler olacak. Bir de blokzinciri tarafında da farklı geliştiriciler olabilir. Ya da aynı geliştiriciler kendilerine yeni özellikler katıp o tarafta da çalışabilirler. Bunun yanında, oyunun pazarlama çalışmalarının yapılması gerekiyor. Ürünün reklamını yapmak ve bu reklamları yönetmek gerekiyor. Web3 tarafında proje başlamadan bir topluluk oluşturulması gerekiyor. İşin içine topluluk girince o topluluğu yönetecek komünite yöneticilerinin girmesi gerekiyor. Mesela bu Web2 tarafında olmayan bir görev. Tabii bu blokzinciri oyunun bir de finans tarafı var. Yani bir token economics tarafının olması gerekiyor. Bunun kurgulanması çok önemli. Bunların yanı sıra, bir de hukuk tarafı var. Yani burada bir NFT veya token süreci varsa bunun da aslında baştan ele alınması gerekiyor. Akıllı kontratlar yazılırken de hukuk tarafının mutlaka yazılımcılarla beraber işin içinde olması gerekir.

Tüm bunların yanında metaverse'te de çok farklı fırsatlar olacak. Örneğin dijital bina tasarımları yapabilecek kişilere ihtiyaç olacak. Mesela oyun tarafında çalışan bazı arkadaşlarımın şirketlerinde mimarlar, iç mimarlar çalışıyor.