Temel bulgular

• Ortalama bir günde veya bir etkinlik sırasında Decentraland’de kaç kişi olduğunu belirlemek kolay değil çünkü metaverse botlarla dolu.
• CoinDesk, veri şirketi Atlas Corp ile işbirliği yaparak bu metaverse’deki aktif oyucu sayısını doğru olduğunu düşündüğümüz biçimde tespit etti.
• 810: araştırmamıza göre ortalama bir günde Decentraland’deki aktif nüfus.
• 3.668: Metaverse Müzik Festivali döneminde, cüzdanlarında NFT token bulunduran aktif kullanıcı sayısı

38 mi? 650 mi? 7.000 mi?

Metaverse üzerinde nüfus sayımı yapmak hiç de kolay değil. 

CoinDesk olarak elimizden geleni yaptık ama tam net sayıyı elde etmeyi başaramadık.

The Sandbox ve Decentraland gibi metaverse platformlarında botları gerçek insanlardan ayırt etmek gibi sıkıntılar var. Gerçek insanları belirleseniz bile bunların AFK (away from keyboard) yani klavyeden saatlerce, haftalarca hatta aylarca uzak kalan kişiler olma ihtimali de var. Botları filtrelemenin bir yolu karakterin NFT sahibi olup olmadığına bakmak olabilir. Bu yöntemle ayrıca bir anlığına merakla gelip anlamlı bir varlık göstermeden çıkıp giden turistleri de elimine etmiş oluyorsunuz. Bunların yanı sıra NFT sahibi olan kullanıcılar önemli görülmeli zira Decentraland gibi bir Web3 metaverse evreninde NFT sahibi olup bir arazı veya konut sahibi olanlar ya da ICE Poker gibi popüler deneyimlere dahil olanlar genelde platformda en aktif üyeler oluyorlar ve ekosistemin başarısına değerli katkılarda bulunuyorlar. 

Decentraland’de kaç aktif kullanıcı olduğunu belirlemeye dair bir diğer zorluk da (diğer bir zorluk da zincir üzerinde açık verinin bulunmaması) Decentraland ve MANA token sahipleri için bu topluluğun sayısının yüksek olmasının önemli bir faktör olması yatıyor. Elbette ki Electronic Arts, Activision Blizzard gibi yayıncılar Battlefield ve Call of Duty gibi oyunlarda aktif oyuncu sayısının yüksek olmasını istiyorlar. Ancak bu şirketlerin hisse değerini belirleyen başka unsurlar da bulunuyor ve bu nedenle tek bir oyunun veya platformun başarısına göbekten bağlı değiller. Ayrıca bu oyunlarda oyuncu sayısını kalabalık gösterecek bir bot kurgusu riski de yok. 

Bu geleneksel oyunlardan herhangi birine çevrimiçi girdiğinizde ilk andan itibaren aksiyonun içine düşersiniz. Ancak Decentraland’e girdiğinizde sanki bir hayalet kasabaya gelmişsiniz gibi olur. Belli alanlarda oyuncular var ama bunlar aktif mi belli değil.

Bu nedenle platformda kaç aktif kullanıcı olduğunu belirlemek için DappRadar’dan Atlas Corp’un veri deposuna, açık kaynaklı Catalyst Nodes Monitor’den Nansen’e kadar birçok platformdan yararlandık. Ayrıca Atlas Corp’un verileri sayesinde çok popüler hale gelen Metaverse Müzik Festivali’ndeki aktif üye sayısını da belirledik.

Daha sonra derinlemesine irdeleyeceğimiz bir istisna dışında bunlar CoinDesk’in rakamları değil. Bu rakamlar doğrudan kaynağından alındı.

İşte sonuçlar…

Decentraland Günlük Aktif Kullanıcı Hesaplaması Metodolojisi

Şimdi gelin detaylı analizlerimize başlayalım.

DappRadar: #38DAUS ve bunların ardındaki oyuncular

DappRadar’ın rakamları:

• ·      38 (orijinal), 775 (gözden geçirilmiş)

CoinDesk’in Decentraland’deki tahmini aktif kullanıcı sayısına dair DappRadar’ın analizlerini yayımlamasından birkaç gün sonra topluluk üyeleri çok sevdikleri platformlarını savunmaya başladılar.

Bazı kullanıcılar bu haberi “yalan haber”, “kötü araştırma” olarak niteledi ve “PayPal CoinDesk’e dezenformasyon yaptığı için 2.500 dolar ceza kesmeli” gibi yorumlar geldi. 

Crypto Twitter’de oluşan kaos sonucunda Decentraland aktif kullanıcı tanımının ne olduğuna dair bir stratejik açıklama yayınlamak durumunda kaldı. 

Atılan tweette bir kullanıcıyı “aktif kullanıcı” olarak tanımlamak için oyun oturumu boyunca en az bir parsellik bir alandan diğerine hareket etmesi gerektiği belirtiliyordu. Burada cüzdan verilerine bakarak akıllı sözleşme etkileşimlerin ziyade bu yöntemin öne çıkarıldığı görülüyor. Bu metoda göre platformda 60.000 “aylık aktif kullanıcı” bulunuyordu.

DappRadar, aynı gün yaprtığı açıklamada veri toplama sürecinin detaylarını anlatıyor ve ölçütünü “Günlük Aktif Kullanıcı Sayısı’ndan” “Tekil Aktif Cüzdan Sayısına” çeviriyordu. Yani metaverse dünyasındaki akıllı sözleşme işlemlerini esas alıyordu. 

Ancak Decentraland’ın yaptığı tanım ve DappRadar’ın açıklamasına rağmen bazı kullanıcılar bir oyun platformuna dair ölçütlere kıyaslandığında metaverse platformlarının rakamlarının düşük görüneceğini iddia ediyorlardı.

Twitter kullanıcısı @JbaumannD, “60.000 bile etkileyici değil. Burası kendi başına bir dünya ise 60.000 kişi nedir ki?” diyordu.  

Decentraland bir tweetinde “metaverse’e dair 2021’in sonundaki balon dönemine” kıyasla daha az kullanıcı sayısına sahip olduklarını ve platformun yavaş yavaş büyüdüğünü vurguluyordu. 

Bir dizi Decentraland geliştiricisinin platforma dair düşük çıkan rakamların hatalı olduğu iddiaları bir şakanın doğmasına neden oldu ve kullanıcılar kaç kişinin girdiğine bakmadan metaverse sevgilerini ifade etmeye başladılar. #38DAUs etiketini oluşturan kullanıcılar topluluk üyelerini oyun oynamaları, etkinliklere katılmaları ve Decentraland’de birbirleriyle etkileşime geçmeleri noktasında teşvik etmeye başladılar.

Web3 tasarım şirketi Metaverse Architects’in kurucu ortağı Sean Ellul, attığı bir tweette, “Bu durumu bir fırsata çevirsek ve bu öncü, merkeziyetsiz dünyada olan biyeni iti biçimde dokümente etsek nasıl olur?” diyordu. 

Decentraland’de fikir beyan eden bir topluluk üyesi olan Ellul geliştiriciler ve topluluğun büyümesi yönünde görüş belirtiyordu. Ellul, Kasım ayında bir teklif sunarak FTX olayı sonrasında yardım vermeyi durdurmayı önerdi. 

Küçük (ama güçlü) bir topluluk mu bir PR balonu mu?

Bazı kullanıcılar Decentraland’e oyun oynamak veya etkinliklere katılmak için gelseler de diğerleri “aktif kullanıcılar” olarak görülen topluluğun cazibesine kapılarak buraya geliyorlar.

Metaverse oyunu Dice Masters’ın kurucusu ve Web3 sosyal medya platformu DCL’in kurucu ortağı Matthew McMillian CoinDesk’e verdiği görüşünde kendisinin Decentraland’de olmasının temel nedeninin metaverse’deki topluluk olduğunu söylüyor. Kendisi platformu keşfettiği dönemlerde günde 12 saatini Decentraland’de harcıyor ve diğer kullanıcılarla bağlantılar kuruyormuş. 

McMillian, “Farklı metaverslere gitmeyi denedim ama hiçbirinde Decentraland’deki kadar tutkulu ve birlikte olan bir topluluk görmedim. Eğer yaratıcılar kendi topluluklarını oluştururlar ve daha sonra bu topluluk etrafında bir ekonomi kurgularlarsa gerçek anlamda reel bir ekonomi oluşturabiliriz” diyor. 

Her ne kadar topluluk etkisi bazı kişilerin Decentraland’e yeniden gelmelerini sağlasa da 2022’deki birçok avatarın topluluğa katılmasında bir dizi marka işbirliklerinin de etkisi var. 

Mart ayında yapılan Metaverse Moda Haftası’nda Estée Lauder, Dolce & Gabbana ve Forever 21 gibi markalar bir hafta süren dijital giyim deneyiminde yerlerini aldılar. Ekim’deki Metaverse Müzik Festivali’nde Ozzy ozbourne, Dillon Francis ve Soulja Boy yer aldılar. Bunların yanı sıra Decentraland, Snapple’ın Bodega ve Norveç’in vergi ofisinin bazı lansmanlarına da sahne oldu. 

16 Aralık’ta Bing Crosby’nin Kış Festivali Decentraland’de açılışını yaptı. Bu etkinlikte tatil oyunları, avatarların giyebilecekleri dijital Noel kazakları ve Crosby’nin hayatına adanmış bir müze bulunuyordu. Şarkıcının oğlu Harry Crosby, babasının “teknolojinin harikalarına inanan” biri olduğunu söylüyordu. 

CoinDesk Muhabirleri kış festivalinde.

Bu aktivasyonda Crosby ile işbirliğine giden Primary Wave Music’in dijital strateji başkanı Rob Dippold CoinDesk’e verdiği görüşünde 10 gün süren aktivasyonda Crosby’nin çalışmalarına yeni bir soluk getirildiğini ve hayranların “metaverse’ün harikalarını ilk defa yakından deneyimleme imkânı kazandıklarını” beliriyordu. 

Bu “harikalar” ne de olsa geçici. Ancak kalıcı olan bir soru var: Metaverse’deki bu efemeral deneyimler yeni kullanıcıları çekseler de bunların kaçı geri geliyor?

Atlas Corp: Decentraland’de şeffaflık

Atlas Corp’un rakamları

• 810: (7 Ekim 2022)
• 3.668 Metaverse Festivali, NFT sahipleri)
• 6.080 (metaverse Festivali NFT’si olmayanlar) 

CoinDesk’in DappRadar haberini en fazla eleştirenlerden biri de Miami merkezli Atlas Corp idi ve buradaki rakamların yanlış olduğunu belirtiyordu. Atlas Corp, Decentraland’de günlük bazda 8-10.000 arası aktif kullanıcı olduğunu söylüyordu.

Her ne kadar PC Gamer tarafından yayımlanan bir makalede Atlas Corp’un verileri aldığı DCL Metrics’in Decentraland tarafından desteklenen bir yapı olduğu belirtilse de bu tespit çok da doğru değildi ve bir merkeziyetsiz otonom organizasyonun nasıl işlediğinden bihaber biçimde yazılmıştı. 

Atlas Corp ve DCL Metrics Decentraland DAO’dan gelen bağışlar ile fonlanmıştı ama bu fonlar DAO’nun yönetişim tokenları MANA, NAMES ve LAND sahiplerinin kararıyla dağılıyordu. Bu, söz konusu yapıların Decentraland yöneticileri tarafından doğrudan fonlanmasından farklı bir durumdu.  

Atlas Corp’un kurucu ortağı Avi Aisenberg’in bir röportajda söylediği gibi Decentraland Foundation’ın şeffaflık ihtiyacına saygı göstermesi önemliydi.

 Aisenberg, e-posta ile verdiği yanıtlarda, “Decentraland Foundation’ı tanımlamak için tek kelime kullansam o kelime opak olurdu. Bu da ilişki geliştirmeyi zorlaştıran bir durum. Bu yapının nasıl kurgulandığına, işlediğine ve fonlandığına dair çok az açık bilgi var. İki yıllık bir süre içinde kendi araştırmalarımız sonucunda birçok şey öğrendik ve bu Atlas Corp yangınına benzin dökmekten öteye gidemedi” diyordu.

Aisenberg Decentraland Foundation’ın geçmişte şeffaflığı yeterince önemli bulmadığını ve Atlas Corp’un veri paylaşmasının topluluğun faydasına olan bir şeffaflık zorlaması olduğunu belirtiyordu. 

“Yöntemlerimiz biliniyor olsa da zaman zaman veriye erişimin açık olduğundan emin olmak zorunda ve topluluğun Foundation ve DAO kadar bilgiye sahip olmasını sağlamak için pozisyon almak durumunda kaldık.” 

Rakamları hesaplamak

CoinDesk, DappRadar ve diğer araçlardan gelen rakamları yayınlarken kendisine sunulan rakamları aynen kullandı. Ancak Atlas Corp’dan gelen rakamlar için bazı ilave işlerin yapılması gerekiyordu. Bu yazının başında söylediğimiz istisnai durumdu.

Atlas Corp günlük 8-10.000 aktif kullanıcı rakamını belirtse de doğru aktif kullanıcı sayısına erişmek için bu rakamların da detayına girmek gerekiyordu. 8-10.000 rakamının diğer veri kaynaklarının verdiği rakamlardan büyük bir farkla ayrışması ve platformda yaklaşık 24 saat harcayan Maraton Kullanıcıları sayısı birer kırmızı bayraktı. Son olarak da bazı durumlarda AFK (platformda olan ama hareket etmeyen) olarak tanımlanan kullanıcıların sayısı yüksekti. ICE Poker örneğine bakarsak:

Tüm bunları dikkate alıp derinlemesine inceleme yapmak için Atlas Corp’un sağladığı ve 7 Ekim 2022 tarihine ait olan ve sitede bulunan cüzdan ID’lerini ve zamanı gösteren ham JSON (web uygulamalarında kullanılan bir veri tabanı dosyası biçimi) dosyasını inceledik. Python Script kullanarak bu dosyayı Excel’e dönüştürdük, NFT sahiplerini ve kullanıcı adlarını da çekerek bunlar içinde birer sütun oluşturduk. 

Daha gerçekçi bir rakama ulaşmak için şu filtrelemeleri yaptık:

• AFK zamanlarını belirlemek. Bunu yapmak için geçirilen ortalama zamandan ortalama uzakta kalma zamanını çıkardık. Daha sonra bunun ortalamasını aldık. 24 dakika olarak elde edilen zamanı 25 dakikaya yuvarladık.
• Kimin aktif kullanıcı olduğunun belirlenmesinde Decentraland’de NFT sahibi olmanın önemli bir kriter olması. (ICE Poker oynamak için NFT gerekli.) Böylelikle botları ve Decentraland’i Web2 ürünü gibi görenleri elemiş olduk.
• Tüm bu filtreleri Google Sheets üzerinden uyguladığımızda şu rakam karşımıza çıktı: 810

Tüm çalışmamıza dair Google Sheet belgesine buradan ulaşabilirsiniz.

Decentraland Müzik Festivali için biraz daha farklı bir yaklaşım benimsedik. Bu etkinliğin Decentraland için bir satış aracı olduğu gerçeğinden yola çıkarak hem NFT sahibi olanları hem de olmayanları hesaba kattık. 

• Yapılan analizlerde festivale katılanlardan 3.668’inin NFT sahibi olduğunu gördük.
• NFT filtresi uygulanmadığında kullanıcı sayısının 6.080 olduğu görülüyor. Bu etkinlik yüksek profilli olduğu için yüksek katılım olması bekleniyordu. 

Nansen ve Catalyst Nodes Monitor

Decentraland üzerindeki aktif kullanıcı sayısını belirlemek için kullandığımız iki diğer araç da Nansen ve Catalyst Nodes Monitor idi. 

Nansen’in Entity Billboard aracı Uniswap’den LooksRare’e kadar herhangi bir platformdaki aktif kullanıcı sayısını belirmiyor ve bunu yaparken de akıllı sözleşmeleri esas alıyor. Nansen bu aracın beta aşamasında olduğunu özellikle vurguluyor. Araç Ethereum ve Polygon üzerinde toplam 3.553 akıllı sözleşme tespit eti.

Nansen’in verdiği bilgilere göre 7 Ekim 2022’de Decentraland üzerindeki aktif kullanıcı sayısı 526. 

DappRadar’ın verilerine yönelik bazı eleştiriler burada da geçerli olsa da elde edilen sonucun Atlas Corp’un rakamlarıyla benzer olması, DappRadar’ın rakamlarının eleştirilere rağmen hiç de kötü olmadığını gösteriyor. Sonuçta herkes rakama ulaşmak için bir kestirim yapıyor. 

Diğer yandan Catalyst Nodes Monitor biraz daha farklı bir yaklaşım benimsiyor. Katalistler adını verdiği sunuculardaki yükleri analiz ediyor. Atlas Corp’dan Aisenberg bu yönteme eleştiri getiriyor ve bazı düğümlerin izlenemediğini söylüyor. Yani gerçek akam elde edilenden biraz daha fazla olabilir. 

Catalyst Nodes rakamlarına bakıldığında 7 Ekim 2022’de Decentraland üzerinde 600 aktif kullanıcı olduğu görülüyor.

Son bir not: Eğlence faktörü

Tüm bu süreç boyunca Decentraland’e tamamen kantitatif olarak baktık, kalitatif bir yaklaşım benimsemedik. Sonuçta beğeniler görecelidir ama rakamlar yalan söylemez.

Ancak Decentraland hakkında kalitatif düşünmemek de çok zor: Acaba burası iyi bir oyun mu?

Atlas Corp’dan Aisenberg burayı “Westworld’e” benzetti.

“En temel seviyede insanlar dünyalara giriyor ve başkaları tarafından yaratılan olayları deneyimliyor. Teknik konular önemli mi ya da insanların umurunda mı bilmiyorum. Sonuçta insanlar etrafta dolaşıyor ve maceralarını seçebiliyorlar.”

Westworld’ün kurgusal robot oyun dünyasında turistler içlerindeki hayvani arzuların tatmin ediyorlar. Bu diziye dair incelemelerde bu dünyanın Grand Theft Auto’nun vahşi batı hali gibi olduğu ve hedonizmle vahşetin sanal gerçeklikte buluştuğu belirtiliyor.

Decentraland’de ise böylesi şeyler olmuyor.

 Her ne kadar Grand Theft Auto V Los Angeles’i simüle eden ve görevlerde arkadaşlarınızla birlikte mücadele etme imkanı verse de (hatta kendi ekonomisi bile var ve enflasyondan mustarip) Decentraland sınırlı kalma hissi veriyor. Bu dünyadaki aktiviteler yürümeden, poker oynamadan, marka aktivasyonlarına katılmaktan ve çevrimiçi konsere gitmekten ibaret. Konserde arkadaşlarınızla birlikte üç boyutlu bir video izliyorsunuz ya da Playstation 2 döneminden kalma bir konser kaydı karınıza çıkıyor. Muhabirlerimizin sanal kış festivalinde takılmaktan keyif almış olsalar da Decentraland başka bir buluşma organize etme isteği duymadılar. 

GTA V, Eylül 2021 itibariyle geliştiricilerine 6,4 milyar dolar kazandırmış, 150 milyondan fazla kopyası satılmıştı. Ve oyuncular içlerindeki şiddeti sanal ortamda sergilemeye devam ettikçe yıllık genişleme paketleri de satılmaya devam ediyordu. Decentraland ise token’ının en yüksek değeri olan 5,85 dolardan hesaplandığında yaklaşık 10 milyar dolarlık bir piyasa değerine ulaşabildi. Şu anda ise bu değerin yüzde 95’i yok oldu ve platformun değeri 575 milyon dolara ve token’ının değeri 30 sente düştü. 

CoinDesk, Decentraland’in rakamlarına dair haberi nedeniyle kripto Twitter’da yoğun biçimde eleştirilmiş olsa da tüm bu analizler sonucunda görülüyor ki günde 10.000 aktif kullanıcı yakalamak ya da GTA veya Call of Duty gibi başarılı oyunların veya Minecraft ya da Roblox gibi geniş yayılım yakalayan platformların seviyesine gelmek için daha çok yol var.