Kripto para türev sözleşmeleri, temel bir kripto varlığından değer elde eden ve yatırımcıların varlığa sahip olmadan da fiyat hareketlerinden faydalanmalarını sağlayan, alınıp satılabilir finansal araçlardır.

Kripto türevleri, geleneksel finans piyasalarındaki türevler gibi çalışır. İki taraf, sözleşmenin geçerlilik süresi, fiyatı ve miktarı dahil olmak üzere dayanak varlığın alım veya satımına ilişkin koşulları belirten bir sözleşme yapar.

Kripto para türevleri, deneyimli dijital varlık trader’larının kaldıraç kullanarak gelişmiş ticaret stratejileri yürütmelerini sağlar. Ayrıca dijital varlık portföylerinde veya belirli bir kripto varlığında uzun pozisyon hedge etmek için de kullanılabilirler.

Örneğin, bir bitcoin (BTC) madencilik şirketi bitcoin fiyatındaki keskin bir düşüşe karşı uzun pozisyonunu korumak için bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri satabilir.

Kripto Türev Türleri

Kripto piyasalarında üç ana türev sözleşmesi türü vardır: vadeli işlemler, opsiyonlar ve konsolide takas.

Vadeli işlemler

Vadeli işlemler, dayanak varlığı önceden belirlenmiş bir tarihte ve fiyatta alma veya satma yükümlülüğünüzün olduğu finansal türev sözleşmeleridir.

Kripto para vadeli işlemleri kaldıraç kullanarak, kripto varlığında uzun veya kısa pozisyon almanıza olanak tanır ve gelecekteki fiyat gelişmeleri veya riskten korunma piyasası hakkında spekülasyon yapmanızı sağlar.

Opsiyonlar

Opsiyonlar, dayanak varlığı önceden belirlenmiş bir tarihte belirli bir fiyattan alma veya satma hakkına sahip olduğunuz, ancak yükümlülüğü olmayan türev sözleşme anlaşmalarıdır. Opsiyon alıcısı bu hakka sahipken, opsiyon satıcısı opsiyon sahibinin istemesi halinde sözleşmede kendi payına düşeni yerine getirme yükümlülüğüne sahiptir.

Vadeli işlemlere benzer şekilde, fiyat hareketleri hakkında spekülasyon yapmak veya dijital varlık piyasasına maruz kalmaktan korunmak için kripto para birimi seçeneklerini kullanabilirsiniz.

İkisi arasındaki temel fark, opsiyonların size vadeli işlemlerden daha fazla esneklik sağlamasıdır çünkü opsiyonu kullanmak zorunda olmazsınız, yalnızca opsiyon için ödediğiniz primi kaybedersiniz.

Konsolide takas

Konsolide takas sözleşmeleri, kripto varlıklarının fiyat hareketi hakkında kaldıraç kullanarak spekülasyon yapmanıza olanak tanıyan finansal türevlerdir. Ancak geleneksel vadeli işlem sözleşmelerinin aksine, konsolide takasların vadesi yoktur.

Konsolide takaslar, sözleşme fiyatının dayanak varlığın fiyatıyla eşleşmesini sağlamaya yardımcı olan bir fonlama oranı mekanizması kullanır. Sözleşmenin işlem fiyatı ile dayanak varlığın spot fiyatı arasındaki fark, fonlama oranını belirler.

Bu mekanizma, teşvikler sunarak uzun ve kısa pozisyonlara olan talebi dengede tutar. Örneğin, bir konsolide takasın fiyatı, dayanak varlığın spot fiyatından yüksekse uzun pozisyon sahiplerinden kısa pozisyondaki yatırımcılara ödedikleri fonlama oranı üzerinden ücret alınır.

Fonlama oranı sistemi, takasın dayanak varlığa bağlı olmasını sağlar.

Kripto Türevlerinin Artıları ve Eksileri

Avantajlar

• Kaldıraç: Türevler, yatırımcıların spot piyasada sermayelerinin izin verdiğinden daha büyük pozisyonlara girmelerine izin verir.
  
  
• Risk azaltma: Kripto türevleri, dijital varlık piyasası riskinden korunmak için kullanılabilir, böylece piyasa riskini azaltır.
  
  
• Karmaşık ticaret stratejilerini yürütebilme: Kripto para türevleri, yatırımcıların bir kripto varlığın fiyatının volatilitesi üzerine bahis yapmak gibi gelişmiş ticaret stratejileri uygulamalarına olanak tanır.
  
  

Dezavantajlar

• Kaldıraç: Kripto türevleri yatırımcıları, potansiyel kârlarını artırmak için kaldıraç kullanmaktan faydalanabilirken, kullanılan kaldıraç kayıpları da artırabilir. Kripto para birimlerinin volatil doğası göz önüne alındığında, yatırımcı yeterince korunmadığı takdirde büyük kayıplar yaşayabilir.
  
  
• Düzenleyici: Kripto para birimlerinin yasal çerçevesi pek çok bölgede oldukça tutarsızdır. Bu yüzden belirli uyumluluk ve düzenleyici riskler sunabilir.
  
  
• Diğer taraf riskleri: Tezgah üstü (OTC) türev piyasasında, trader’lar temerrüt kredi riskiyle karşı karşıyadır. Durum tespiti ve işlem güvenliği borsalarının sunduğu teklif, OTC türev işlemleri için geçerli değildir.

Küresel kripto piyasaları olgunlaşmaya devam ettikçe, dijital varlık türevleri piyasası da onunla birlikte büyüyor. Kripto trader’ları arasında en çok konsolide takaslar popüler olsa da, vadeli işlem ve opsiyon piyasaları da yıllardır büyüme kaydetmeye devam ediyor.