Finans sektörü, kolektif anlamda herhangi bir düzenleme yapısından çok daha fazla uzmanlığa sahip. Bu bize şeffaf, tamamen hesap verebilir bir öz düzenleme ve denetim kurgusu yapma imkânı sağlıyor. 

American Blockchain PAC’in CEO’su Adelle Nazarian ve American Blockchain Initiative CEO’su Alex Allaire, geçtiğimiz gün yaptıkları bir paylaşımda merkeziyetsiz finans (DeFi) sektörü için bir öz düzenleme kurumu (Self-regulatory organization-SRO) oluşturma önerisini getirdiler. Böylesi bir hamle, ABD Başkanı Joe Biden’ın imzaladığı ve dijital varlıkların sorumlu bir biçimde geliştirilmesine yönelik kararnameyle de son derece uyumlu. Zira unutmayalım ki dijital varlıklar John F. Kennedy’nin Rice University’deki konuşmasıyla resmiyet kazanana Ay’a yolculuk döneminden bu yana gördüğümüz en önemli teknolojik gelişmenin aracı olabilir. 

Halihazırda finans sektöründeki regülasyonların önemli bir kısmı öz düzenleme kurumları üzerinden gerçekleştiriliyor. Finans Sektörü Düzenleme Kurumu (FINRA) ve New York Borsası buna en güzel örnekler. 

Etkin bir yöntem

Bu kurumlar bir yandan son derece güçlü bir koruma unsuru oluştururken diğer yandan yeterince kaynak sahibi olmayan düzenleyicilerin karşılaştıkları sıkıntılardan ve darboğazlardan da uzak aklıyorlar. Böylelikle kaynak sıkıntısı çeken düzenlemecilerin hem müşterileri koruyacak bir yapı kurmak hem de inovasyonun hızını kesebilecek bürokrasi ve uyum konularını doğru dengelemek noktasındaki açmazına da çözüm bulunabiliyor.

Kolektif açıdan bakıldığında finans sektörü herhangi bir düzenleyici yapıya kıyasla çok daha fazla alan bilgisine ve uzmanlığına sahip. Bu bize şeffaf, hesap verilebilir bir öz düzenleme kurgusu yapma imkânı veriyor. 

Formal öz düzenleme kripto sektörünün hem pratik hem de itibara yönelik nedenlerden dolayı ilham alıp uygulaması gereken bir model. 

Cumhuriyetçiler ABD Temsilciler Meclisi’nde kıl payı ile de olsa çoğunluktalar. Kendi içlerindeki didişmeler bir yana Cumhuriyetçiler’in büyük kısmı devletin dahil olduğu düzenleme yapılarına şüpheyle bakıyorlar. SRO’lar bu denklemde orta bir yol olabilir.

ABD’de dijital varlıklar için yeni, özel bir SRO mu oluşturulmalı? Yoksa mevcut bir yapının görev alanı genişletilerek kapsam altına mı alınmalı? Örneğin menkul kıymet aracılık şirketlerini lisanslayan ve etik uygulamaları teşvik eden FINRA gibi bir yapının rolü genişletilebilir mi?

Güzel soru. Hakkını teslim edelim, ABD’de Temsilciler Meclisi’ndeki ve Senato’daki ilgili komiteler hem koruyucu etki ağlayacak hem de inovasyonun hızını kesmeyecek bir SRO oluşturulması konusunda iyi niyet gösteriyor.

Bir araya gelinmeli

Dijital varlıklar sektörünün bir araya gelmesini ve Başkan Biden’ın dijital varlıkların sorumluluk çerçevesinde geliştirilmesi şeklindeki talimatına uygun biçimde akıllı kurallar belirleyip uygulamasını temenni ediyoruz.

Tekerleği yeniden icat etmemize gerek yok. FINRA’nın ilgili düzenleme çerçevesine bakıldığında birçok ders alınabilir.

Burada koruma vurgusu açık ve net verilmiş. FINRA kendini şöyle tanımlıyor: “FINRA yatırımcıları ve onların yatırımlarını korumak için kurulmuştur. Bu korumayı sağlamak için menkul kıymet şirketlerine ve broker’lara yönelik kurallar belirler ve yönergeler yayınlarız. Kural koyucularla işbirliği içerisinde yer alarak broker’ların ve yatırımcıların hareket ederken kendilerini güvende hissetmelerini sağlayacak ortamı oluştururuz. Bu ilgililer ve SEC ile olan ilişkimiz bizi piyasanın bütünlüğünü koruma noktasında konumlandırır.”

FinTech dünyası benzer bir felsefe ve vurgu belirleyerek (adil bir ortam, piyasanın bütünlüğünü korumak, düzgün ticari prensipler, açık ve serbest piyasalar ve yatırımcıları ve kamu çıkarını korumak gibi) etkin kurallar geliştirebilir ve hayata geçirebilir. 

Sektör öz denetime ve en iyi uygulamalara yönelik tekliflerini kanun yapıcılara anlatmalı. Böylelikle politik bir konsensüs sağlanması, bir yandan refah artışı sağlanırken diğer yandan inovasyonun hızının kesilmemesi sağlanabilir.

Geleneksel finans ne yaptıysa biz daha iyisini yapabiliriz.

Gelin finans sektörünü geliştirecek bir yaklaşımın etrafında kurumlar oluşturalım. İnovasyona kapı açarken kamunun çıkarlarını da koruyalım.