6 Mayıs 2023 hafta sonu, doğrulanmamış işlemlerin sayısı rekor seviyeye ulaştığında Bitcoin blok zinciri geçici olarak durma noktasına geldi. Ücretler artıyordu ve önde gelen kripto borsası Binance, para çekme işlemlerini iki kez duraklatmak zorunda kaldı.

Peki bu nasıl oldu?

Sebebi BRC-20 protokolü.

BRC-20 Nedir?

BRC-20 (Bitcoin Request for Comment 20), ERC-20 (Ethereum Request for Comment 20) adlı Ethereum protokolünden yola çıkılarak modellenmiştir ve Domo olarak bilinen anonim bir geliştirici tarafından Mart 2023'te tanıtılmıştır. BRC-20'ler temel olarak (akıllı sözleşmelerin olmaması gibi bazı önemli uyarılarla birlikte) Bitcoin'in ERC-20 versiyonudur.

Bununla birlikte, Bitcoin değişiklikleri aslında BIP veya Bitcoin İyileştirme Önerileri adı verilen bir süreçten geçtiği için başka "BRC" sayıları olmamıştır. Yani öncesinde bir BRC-1 veya BRC-2 vb olmamıştır.

ERC-20, geliştiricilerin daha geniş olan Ethereum ağıyla uyumlu ve yerleşik akıllı sözleşmelere sahip token’lar oluşturmasını sağlayan bir Ethereum token standardıdır. Bu token’lar, mülkiyet hakları, erişim hakları ve hatta farklı kripto paralar gibi geniş bir aktarılabilir varlık veya hak yelpazesini içerebilir. Örnek olarak Tether ve Shiba Inu coin gibi birçok kripto para, ERC-20 token’larıdır.

BRC-20 de bu protokolleri örnek alır ve BRC-20 token’larının çalışmasını sağlayan Ordinal inscription’ları, Kasım 2021’de Taproot güncellemesiyle kullanılabilir hale gelmiştir.

Ordinals, bitcoin'in en küçük para birimi olan satoshi üzerine bir seri numarası işler. Bu seri numarası, sıra verileriyle birlikte “tanık imza alanı” (witness signature field) adı verilen bitcoin işlemine eklenir. Bu veriler, kullanılan fonların yasal sahipliğini doğrular ve iki kez harcanmasını önler.

Her BRC-20 token’ı ordinal kullanır ancak her ordinal bir BRC-20 token’ı değildir. Bu nedenle milyonlarca ordinal bulunur ancak yalnızca 14.000 adet BRC-20 token’ı vardır.

BRC-20 token’ları, token sözleşmelerini başlatmak (akıllı sözleşme işlevi henüz etkinleştirilmediğinden daha basit bir yapıdadırlar), yeni token’lar oluşturmak ve token’ları hareket ettirmek için JSON (JavaScript Object Notation) insription’larını kullanır.

Şu anda BRC-20 protokolü, ERC-20 ile karşılaştırıldığında çok sınırlı işlevselliğe sahiptir. Şu anda kullanıcılar yalnızca token geliştirmek, dağıtmak ve aktarmakla sınırlandırılmıştır.

ERC-20'den bazı diğer farklılıkları da not etmek önemlidir. ERC-20'den farklı olarak, BRC-20 onaylanmış bir standart değildir ve henüz teklif aşamasındadır. ERC-20 tokenlerinin aksine BRC-20 token’ları şu anda borsalarda kolayca işlem görememektedir.

BRC-20 token’ları neden Bitcoin ücretlerini ve işlemlerini etkiliyor?

Basit eşler arası işlemlerle karşılaştırıldığında, BRC-20 token’larının oluşturulması ve aktarılması karmaşıktır, bu yüzden blok zincirinde daha fazla alan gerektirir. Geleneksel bir bitcoin işlemi kilobayt cinsinden ölçülebilirken, üzerine bir BRC-20 token’ının yerleştirildiği inscription’ın boyutu 4 MB'a kadar çıkabilir.

Bir ordinal inscription’ların Ethereum veya diğer blok zincirlerindeki geleneksel NFT'lerden farklı olmasının nedenlerinden biri, sıralılarda tüm verilerin doğrudan zincir üzerinde saklanmasıdır. Bu nedenle yazıya eklenen resim veya token talimatları ne olursa olsun, işlemin bir parçasıdır. Geleneksel NFT'lerde, token genellikle yalnızca sanatın depolandığı harici bir hizmete işaret eden bir bağlantı veya veri içerir.

Tüm bunlar, blok alanı için rekabeti artırır ve potansiyel olarak daha hızlı onay süreleri arayan kullanıcılar için daha yüksek işlem ücretlerine yol açar. Bu arada, onaylanmamış işlemlerin, işlenmeden önce depolandığı toplu bir depolama alanı olan “mempool” gittikçe büyüyor. Mayıs ayının başlarındaki zirvede, bazı trader’lar ücrete göre değiştirme (replace-by-fee) adı verilen ve onaylanmamış bir işlemin bir sürümünü node’lara daha yüksek işlem ücreti ödeyen yeni bir sürümle değiştirmek için teklif vermeleri gereken bir yöntem kullanmaya zorlandı.

Binance'in bu zirve sırasında iki kez yaşadığı para çekme işlemlerindeki aksaklıklar, borsanın genellikle işlemleri kolaylaştırmak için ödediği işlem ücretleri ile blok zinciri tarafından alınması için gereken işlem ücreti arasındaki uyumsuzluğun bir sonucuydu.

Bu işlem ücretleri, işlemi kolaylaştırmak için blok zincirindeki node’lar, genellikle madencilere gider. Bu bir arz-talep meselesidir. Node’lar sabit birer kaynak olduğundan ve zamanlarına yönelik talep dalgalı olduğundan, taleple birlikte ücretler de artacaktır. Node’lar, Bitcoin'in blok zincirini çalışır durumda tutmak için gereklidir ve işlerini yapmaları için blok ödülleri ve işlem ücretleri ile teşvik edilirler.

BRC-20'ler neden tartışmaya yol açıyor?

BRC-20 token’ları ve sıra sayıları iki ana nedenden dolayı bazı tartışmalara yol açtı: Birincisi, ağı tıkamak ve ücretleri artırmak. Bazıları tarafından öne sürülen ikinci argüman ise BRC-20 token’larının ve sıra sayılarının, Satoshi'nin eşler arası para transferi sistemi misyonuyla uyumlu olmayan verilerle blok zincirini "kirletmesi"ydi. Bitcoin maksimalistlerine göre, bunun dışındaki herhangi bir şey, bitcoin blok zincirinin uygunsuz bir şekilde kullanılmasıdır.

Daha önce de belirtildiği gibi, dosyaları bir dış sunucuda depolayan Ethereum'daki NFT'lerin aksine Bitcoin'in sıralı NFT'leri tüm veri dosyasını Bitcoin işlemlerinin tanık imza alanı içinde toplar ve tüm bilgilerin blok zincirinde kalmasını sağlar.

Bu, varlığın bütünlüğünü artıran diğer NFT'lerden daha değişmez oldukları anlamına gelir, ancak öte yandan çok büyük olduklarını da gösterir.

Bitcoin Core geliştiricisi Luke Dashjr, CoinDesk'e büyük dosya boyutlarından kaynaklanan bu tıkanıklık nedeniyle ordinal sayılarının Bitcoin'e yönelik bir "saldırıyı" temsil ettiğini söyledi.

Aynı zamanda, diğerleri, yüksek profilli iflaslar da dahil olmak üzere ayı piyasasından kaynaklanan birçok cephede zorluklarla karşılaşan madencilerin BRC-20 patlamasından büyük kâr sağladığına dikkat çekti.

Kraken’in eski yöneticisi ve uzun süredir Bitcoin uzmanı olan Dan Held ise şunları ekledi: “Ordinals = Bitcoin üzerinde yer alan NFT’ler. Bunun Bitcoin adına iyi bir gelişme olduğunu düşünüyorum.”

Bu arada, 2017'den bu yana ilk kez bazı Bitcoin madencileri kısmen BRC-20 token’larına ve sıra sayılarına atfedilen kaymayla birlikte, yeni BTC madenciliğinden ziyade blok zincirindeki işlemleri işlemekten daha fazla yüksek kar elde ediyor.

CoinDesk'e konuşan analistler, bu gelişmenin madencilik ödüllerinin yarıya indirilmesi nedeniyle Bitcoin madenciliğinin azalan kârlılığını potansiyel olarak dengeleyebileceğini söylüyor.

MicroStrategy'den Michael Saylor bir röportajda: “Ordinal sayılarında ve NFT'lerde olan şey, düşüş senaryosu olan bu uçurumu yükseliş senaryosuna geçmemizdi. Bir madenci olsaydım çok mutlu olurdum,” diye ekledi

Tanınmış bir bitcoin uzmanı olan Nic Carter, CoinDesk için yazdığı bir yazıda benzer bir görüşe sahipti ve sıra sayılarının kilidini açtığı blok alanına yönelik yeni talepten "cesaretlendiğini" belirtti: "Madencilere bir şekilde ödeme yapılması gerekiyor ve madenci para yardımı daha da azaldıkça, ücretler kaybedilen geliri telafi etmek zorunda kalacak."