Dikkat! Artık Yeni Bir Seçmen Grubu Var: “Kriptocular”

2023 yılı artık çoğumuz için seçimden ibaret. Neler olacağını öngörememekle beraber, artık bir seçim dönemine girmiş bulunuyoruz. Seçmen olarak bizlerin siyasilerden beklentileri var. Ben öncelikle ekonomi planı görmek istiyorum, demokrasinin/cumhuriyetin getirdiği halk odaklı politikaların beni ikna etmesini ya da ülkede artık dışarıya değil de vatandaşın ürünlerine yatırım yapılacak, bizlere istihdam sağlayacak teknolojilerin önünün açılmasını bekliyorum. İki gün önce (8 Kasım 2022) ABD’de ara seçimler yapıldı. ABD seçmenlerinin de yasama organına ilişkin talepleri ve beklentileri vardı. Peki kriptoya ilişkin beklentiler ne kadar etkiliydi?

Önce 8 Kasım seçimi neyi belirliyordu ona bakalım.

Bu seçim aslında yasama organı için önem arz ediyor. Yürütme organı yani Başkanlık seçimi şu anlık bu gündemde yer almıyor. ABD Kongresi, yani bizim için Meclis, iki yapıyı içinde barındırıyor: Senato (100 üye) ve Temsilciler Meclisi (435 temsilci). Kongre’deki gücün sürekli olarak tek partide yoğunlaşmaması adına temsilciler iki senede bir seçime tabiler. Senatörler ise kademeli seçime tabiler, 6 sene içerisinde her iki senede bir üyelerin 3’te 1’ini sandık için yarışırken görüyoruz ki gördük de.

Peki bu seçimin kripto ekosistemi ile alakası ne?

Şimdi oturup seçim analizi yapmayacağım, zira konumuzun bununla ilgisi yok. Aslında seçimde neyin oylandığını anlatmak istememdeki amaç regülasyonların kaderini belirleyecek kitleyle karşı karşıya olduğumuzu göstermek. Geçen dönem Kongre’nin iki kanadında da Demokratik Parti çoğunluktaydı. Başkanlık da Demokratik Parti’de olduğu için iktidar bölünmemişti. Tabii ki demokrasi, özgürlük naraları atılsa da siyaset öyle işlemiyor. Bölünmemiş iktidarlarda yasa geçirmek kolay. Türkiye’deki gibi düşünelim, iktidar koalisyonu yasa teklifi veriyorsa oy çoğunluğuyla kabul ediliyor. Bu sebeple Demokratların koltuk kaybetmesi en büyük kaygı.  

Seçimlerden beklenen Demokratik Parti’nin Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğunu kaybetmesi yönünde (ben bu yazıyı yazarken hala kesinleşmedi). Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğun kaybedilmesi hâlinde seçimden sonra Biden hükümeti herhangi bir yasa geçirmek isterse Cumhuriyetçilerin desteğini almak zorunda. Yani bölünmüş bir iktidar olacak.

Daha önce yazılarımda da Biden ve Beyaz Saray’ın kriptoya olan ilgisinden söz etmiştim. Yasama dönemi gibi birçok rapor ve politika önerileri yayımlandı. Sonra taslak çalışmalarına başlandı, hatta Senato’da kripto üzerine ciddi münazaralar yapıldı. MiCA’nın onaylanmasından sonra bu çalışmalar hızlansa da henüz bir sonuç yok. Ara seçimlerin ardından, ABD parlamentosu yeni bir yapıya sahip olacak ve kripto endüstrisine ilişkin bu taslaklar yeni parlamentonun önünde olacak. Yani, kripto yanlısı ve kripto karşıtı siyasi adaylarla yapılan seçimlerin sonucu ABD’deki dijital varlık mevzuatının geleceğini belirleyebilir.

Burada şöyle bir detay var. Bölünmüş iktidarlar aslında kalıcı etkisi olabilecek tartışmalı yasaları geçiremezler. Bu sebeple Trump, son iki senesinde tartışmalı yasaları askıda bırakmıştı. Kripto konusunda SEC’in muhafazakarlığı, temsilcilerin bölünmüşlüğü, FED’in dolar hassasiyeti sebebiyle birçok tartışma var, işte bu sebeple aslında hızlandırılmış regülasyon çalışmaları bu seçim sonrasında MiCA’nın çok gerisinde kalabilir. 

Seçmen gerçekten sandığa giderken kriptoyu bir mesele olarak görüyor mu? 

Kripto İnovasyon Konseyi ara seçimler öncesi seçmen davranışları ve kripto illiyeti üzerine detaylı bir anket çalışması yapmış. Kıssadan hisse: artık oy davranışları arasında yeni bir kaygı var, o da kripto. Şunu belirtmek gerekir ki ABD’deki yüksek enflasyon ve göçmen nüfusun yüksekliği kripto açısından Türkiye’deki davranışları ve tepkileri andırıyor. Vatandaşların siyaset ve finans okuryazarlığı çok yüksek değil. Burada da benzer bir noktadayız. Bu sebeple ABD’deki oy davranışlarına etkisi Türkiye için de bir örnek oluşturmalı ve araştırma şirketleri için bir konu olmalı diye düşünüyorum. 

Biraz ABD seçmenlerinin kriptoya yakınlığına bakalım.

• Genel olarak, muhtemel 7 seçmenden biri (yüzde 13) kriptoya sahip.

• Siyasi bağımsızlar (yüzde 17), Hispanikler ve Afrikalı Amerikalılar (yüzde 18) ile 45 yaş altı seçmenler (yüzde 20) kriptoya daha olumlu bakıyor.

Türkiye’de bu üç grubun ikisi sosyolojik olarak örtüşüyor. İlk grup oy kullanmayacaklarla beraber kararsız seçmenler (yaklaşık yüzde 18) ve üçüncü grup ise ilk defa oy kullanacak 18 milyon gence (yüzde 16) denk geliyor diyebiliriz.

Aslında bu durum, güçlü kripto yanlısı mesajlara sahip adayların bir başka deyişle değişimin temeli olacak adayların doğrudan seçmenlere hitap ettiği anlamına geliyor. Tabii ki bu seçmenlerin farklı birçok kaygısı bulunuyor. Ancak ABD’de muhafazakar politikalardan etkilenen göçmen grupların ve düşük faiz/enflasyon sebebiyle birikim yapamayan genç grupların önceliklendirdiği meselelerden biri olması siyasi analistler için ilgi çekici bir yan olmalı.

• Kriptoya dair fikri olduğunu belirten seçmenler, yasa koyucuların kriptoyu sadece dolandırıcılık veya suistimal aracı (yüzde 36) olarak değil, ekonominin ciddi ve geçerli bir parçası olarak (yüzde 45) ele alması gerektiğini belirtiyor.

• Latin ve Afrika kökenli Amerikalı katılımcıların yüzde 50'den fazlası kripto ve kredi birlikleri hakkında bankalardan daha olumlu görüşe sahip.

Geleneksel finans özellikle göçmenler için güvensiz alan olarak görülüyor.

Türkiye’de de benzer bir sonuç görebiliriz çünkü, özellikle azınlıkların veya göçmenlerin geleneksel kuruluşlardaki kredi notlarıyla problem yaşıyor.

• Kripto yatırımları seçmenlerin sahip olduğu yatırım fonu ve bireysel hisse senetleri ile neredeyse aynı seviyede ve 45 yaş altı seçmenler için önde gelen yatırım?

Risk seviyesi eş değer görülüyor. O halde siyasilerin ilgisinin de benzer yönde olması talep ediliyor.

• Seçmenlerin açık bir çoğunluğu (yüzde 52) ek düzenlemenin faydalı olacağına inanıyor.

Buna borsa CEO’ları dahil. FTX krizinden sonra atılan bazı düzenleme yanlısı tweet’leri sizle paylaşalım.

Bu sonuçlar, kriptoyu Amerikan ekonomisinin ciddi bir bileşeni olarak ele alan düzenlemeyi desteklemenin potansiyel siyasi faydasını gösteriyor. Kripto ve teknolojisine sıkı sıkıya bağlı kripto destekçilerinin nispeten küçük bir oy bloğunu oluşturduğu anketin sonuçlarına baktığımızda; seçmenlerin endüstrideki riskleri ve düzenleme ihtiyacını tarttığı gerçeğinin yanı sıra kriptonun nüfus üzerindeki artan etkisini de gösteriyor. Ankete katılanların yaklaşık yüzde 84'ü, bir politikacının kripto konusundaki pozisyonunun, oylarını belirlemede bir faktör olacağını söylüyor. Bu durumun olumlu veya olumsuz olması şu anın meselesi değil. Ankete katılanların bir bölümü ise bunun kararlarını belirlemede çok da önemli olmayacağını belirtiyor.

Ee, Türkiye ve ABD bir mi?

Şimdi biz bu anket sonucu ile ne yapacağız, demeyelim. Aslında her toplum araştırması, politik adım ve global olay bizim için bir vaka analizi alanı olarak görülmeli. Seçim senesine 2 ay kalmışken seçmen davranışlarından henüz haberi olmayan geleneksel basın, geleneksel politikacı ve geleneksel siyasi analistlerle karşı karşıyayız. Bu anket tam da seçmen gruplarıyla benzeştiğimiz ülkelerde benzer kaygıların bizdeki yerini araştırabilmek ve farkındalık oluşturabilmek için bir fitil. “Bunlar üçüncü dünya konuları daha önümüzde demokrasi, insan hakları problemleri var” diyecekler illa ki vardır, ancak bilmek gerekiyor ki bazı üçüncü dünya konuları aslında şu an yaşadığımız dünyada sürekli birbirini var eden problemlere çözüm olmak için üretiliyor.

ABD seçimlerinde yeni bir seçmen grubu belirdi. Kongre’nin çekişmeli seçimindeki anketlerde son dönemde çokça gündem olan kripto yasa taslakları, SEC ve Senato atışmaları, SEC’in ani ve dengesiz yaptırımları ve tabii ki dolandırıcılık vakaları seçmen için yeni dünyanın ilk adımları. Bu dünyada güvende hissetmek için Kongre’deki temsilcilerinin kripto politikalarını önemsiyorlar. Türkiye’deki siyaset-kripto araştırmaları ise beraber gelecek kurgulamanın değil sadece bugünü kurtarırken Google’da tık almanın stratejisinde.