Yazarlar

Piyasalar

Şirketler

Teknoloji

Öğren

Politika

DeFi

TV&Video

Podcast

Etkinlikler

Sponsorlu İçerik

Consensus Magazine

E-Bülten

Yazarlar

Savulun. IMF ve BIS’in Artık Yeni Bir Kripto Kavramı Var

Uluslararası Para Fonu ve Uluslararası Ödemeler Bankası gibi bazı finansal kurumlar geleceğin tokenlaşmada olduğunu söylüyorlar. Yanılıyorlar.

28 Haziran 2023 09:18

Güncellenme: 29 Haziran 2023 09:26

George Kaloudis

George Kaloudis, CoinDesk'te araştırma analistidir. Bitcoin konusuna odaklı çalışıyor. CoinDesk'e katılmadan önce beş yıl yatırım bankacılığı yaptı. Varlık temelli borçlanma satın alamlar ve devralmalar ve sağlık teknolojilerinde uzman. Emeklilik hesabında GBTC tutuyor.

Twitter'da Takip Et:

@gckaloudis

Ülkelerin son çare olarak borç aldığı bir Birleşmiş Millletler kurumu olan Uluslararası Para Fonu (IMF) ve devletler üstü bir süper merkez bankası gibi konumlanan Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) parasal sistemin geleceğine dair ayrı ayrı raporlar yayımladılar. Her iki raporda da kripto paralar ve merkez bankası dijital paralarına dair vurgular vardı ve genelde tokenlaşmaya dair pozitif bir bakış açısı sergileniyordu. 


Bu tür yaklaşımları sergileyenler büyük organizasyonlarla sınırlı kalmıyor. Bu yılın başlarında JPMorgan’ın dijital varlıklar platformunun yöneticisi “geleneksel finans açısından tokenlaşmanın çok önemli” olduğunu vurgularken Goldman Sach da “gerçek hayattaki varlıkların tokenlaştırılmasına” dair değerlendirmelerde bulunduğunu ifade ediyordu. Bernstein’in kısa süre önce yayımladığı bir raporda “tokenlaşmanın 5 trilyon dolarlık bir fırsat penceresi” oluşturduğu söyleniyordu. 


Hatta CoinDesk’in içerik üst yöneticisi Michael Casey bile geçtiğimiz Mart ayında kaleme aldığı bir yazısında teknolojinin “herkese açık ve izin gerektirmeyen blok zincirleri üzerindeki, izin gerektirmeyen projelerden” gerçek hayattaki varlıkların tokenlaştırılmasına doğru kaymakta olduğunu ve bu sefer işlerin farklı yürüyebileceğini belirtmişti. (Hatta Casey’in makalesinde tokenlaşma konseptine burun kıvıran bir çalışma arkadaşı olduğu söylenmişti. İşte o arkadaş benim.) 


IMF ve BIS raporları bürokratların kriptoya dair bakış açısını anlamamız açısından önemli çünkü her iki raporda da kripto açısından tokenlaşmanın en önemli açılım noktası olacağına dair vurgular görülüyor.


BIS raporunda şöyle deniliyor: “Finansal sistem günümüzde önemli bir sıçrama noktasının eşiğinde duruyor. Kaydileşme ve dijitalleşme dönemlerinin ardından gelebilecek önemli bir gelişim alanı da tokenlaşma yani hakedişleri programlanabilir platformlarda dijital biçimde temsil edebilmektir.”


Bu ifadeleri hızlıca analiz etiğimizde kaydileşme ve dijitalleşmenin hayata geçtiği ve küresel ekonomide harikalar yarattığı gibi bir izlenim var. Kaydileşme; bankaların her bir işlemde fiziksel paranın hareketinden ziyade işlemleri kayıt defterinde tutması ve dijitalleşme ise bu deftere kayıt işlemlerinin dijitale taşınması anlamına geliyor. Tokenlaşma ise BIS’in tanımına göre “hakedişleri programlanabilir platformlarda dijital biçimde temsil edebilmek” anlamına geliyor. 


Tamam bir kez daha açıklamaya çalışalım. Ama bu kez tane tane anlatalım.


Tokenlaşma…hakedişleri… dijital olarak… programlanabilir platformlarda….


Bir saniye. Ne deniyor burada Allah aşkına…


Parasal sistemin dijitalleştirilmesi zaten hakedişlerin dijitalde temsil edilmesi demek. Yani genelde programlanabilir platformlar üzerinden faaliyet gösteren finansal teknoloji şirketleri bu alana girmiyor mu? Bu da tokenlaşma mı oluyor?


Hayır olmuyor. IMF’nin ve BIS’in gözünde tokenlaşma hakedişlerin yani alacak vereceklerin platform üzerinde alım-satımının yapılmasını ifade ediyor. İşin içine blok zinciri girdiğinde bu hakedişler token olarak temsil ediliyor. Tokenlar bir veri tabanındaki girişlerden ibaret değillerdir. Tokenlar normalde geleneksel veritabanlarında bulunan temel varlığın kendisi ile bu varlığın transfer sürecinin yönetişim kurallarını ve mantığını entegre eden bir yapı. 


Ev satın alan biri için tokenlaşmanın anlamı tapunun Bitcoin veya Ethereum gibi bir blok zincirde temsil edilmesidir. Evin mülkiyetinin el değiştirmesinde tapunun transferinin yerine transfer bir token üzerinden yapılır.


Gayrimenkullerin tokenlaştırılması yaklaşımının temellerinin o kadar da sağlam olmadığını itiraf etmemiz gerekir. Elbette ki “söz konusu varlığın transferinin yönetişimine dair kurallar ve mantık” bir token platformunda kurgulanabilir ancak yasal bir belge veya süreç üzerinden mülkiyetin bir kısmına dair bir iddia olduğunda işler karışabilir.


IMF ve BIS’in raporların içeriğine bakıldığında bu kurumların emtiaların veya gayrimenkullerin tokenlaştırılmasından ziyade merkez bankası dijital paralarının tokenlaştırılmasına ilgi gösterdikleri görülüyor. 


Şimdi ne yapacağız?

Öncelikle CBDC’ler bu raporlardakinden daha detaylı bir analizi hak ediyorlar ancak gelin biz CBDC’leri tokenlaşma açısından ele alalım. Merkez bankacılığı kurumlarının CBDC’lşerin tokenlaştırılmasında ne noktada durduğuna dair en güzel özet IMF raporundan yapılacak şu alıntıdır:


Katılan bankalar, bir ödeme gerçekleştirmek için, emanet hesabına bir mevduat yatırılar ve platform emanete dair bir dijital sertifika oluşturarak bankaya verir, banka da bunu diğer katılımcılarla paylaşmak üzere kayıt defterine işler. En basit uygulamada alıcı banka göndericinin bankasından tokenlaştırılmış bir rezerv alır ve hesabı alacaklandırır. Alıcının bankası tokenlaştırılmış rezervi platformdaki herhangi bir salıcıya satar ve domestik rezervle değiştirir. Bu basit yöntemin dışında da farklı yollar izlenebilir. 

 

CBDC’lerin tokenlaştırılması noktasında IMF ev BIS raporlarını birbirine bağlayan ana fikir tek bir kayıt noktasının var oluşudur. Bu kurumlar merkez bankası parası dışındaki yapılara karşı o kadar güvensizler ki “paranın biricikliğini” sağlamak için bir merkezi yapı kurulmasını öneriyorlar.


BIS bu ortak kayıt yapısını “ortak alan” olarak tanımlıyor ve bu alanda paranın ve diğer tokenlaştırılmış nesnelerin bir araya gelerek işlemler arasında bir entegrasyon oluşturulacağını ve yeni tür ekonomik düzenlemelere imkân sağlanacağını belirtiyor. 


Tokenlaşma konusundaki bu tartışmaların, keşiflerin ve denemelerin nereye varacağını bugünden bilemiyoruz. Birçok ülkede CBDC üzerinde araştırmalar yapıyor olsa da çok azı bu sistemleri hayata geçirmiş durumda.


Kesin olan bir şey var: Teknoloji hakkında boş ve gereksiz konuşmak insanın aklını karıştırır. IMF, BIS ve onlara benzeyen diğer kurumlar tekil, birleşmiş ve merkezi bir kayıt yapısı üzerinden bir CBDC oluşturmak istiyorlarsa burada kripto paraları kullanıyormuş numarası yapmayı bırakmalılar. Bitcoin ile CBDC’lerin tokenlaştırılmasını karıştırmak iyi bir şey değildir. En hafifinden teknoloji temelli bir parasal sistemin yanlış anlaşılmasına neden olur. En kötü durumda ise kriptoyu cazip kılan felsefeden bilinçli ve zararlı bir saptırma anlamına gelir. Zira bitcoin ve kripto sadece dijital oldukları için değil kontrol edilemedikleri için de caziptirler. Merkez banklarının ve düzenleyicilerin sisteme enjekte etmek istediği şey kontroldür.


Sadece inovasyondan lafta bahsetmek inovatif bir tarz değildir. Tokenlaştırma finansal sistemlerin hali hazırda yaptıklarının üzerine yeni bir şey koymaktan uzaktır. Bir tür dikkat dağıtma unsurudur. Hiçbir anlamı yoktur. 




Daha Fazla Oku

    TokenlaşmaIMFBISkripto

Günün Gelişmeleri İçin E-Bültenimize Abone Olun

E-Bültenimize abone olarak onaylamış ve CoinDesk Türkiye ürün ve hizmetleri için iletişim kurulmasına izin vermiş olursunuz.


YASAL UYARI

Bu sitede yer alan yatırım bilgisi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihlerini dikkate alarak, kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu sitede veya e-bültenlerimiz kapsamındaki sözel, yazılı ve grafiksel dahil olmak üzere tüm bilgi ve analizler; herhangi bir karara dayanak oluşturması noktasında herhangi bir teminat, garanti oluşturmamakta ve yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla paylaşılmaktadır. Coindesk Türkiye hiçbir şekil ve surette ön onay, ihbar ve ihtara gerek olmaksızın söz konusu bilgileri değiştirebilir veyahut silebilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı vermeniz beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sitedeki yorumlardan, eksik bilgi ve/veya güncel olmama gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Coindesk Türkiye ve çalışanlarının herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.

George Kaloudis, CoinDesk'te araştırma analistidir. Bitcoin konusuna odaklı çalışıyor. CoinDesk'e katılmadan önce beş yıl yatırım bankacılığı yaptı. Varlık temelli borçlanma satın alamlar ve devralmalar ve sağlık teknolojilerinde uzman. Emeklilik hesabında GBTC tutuyor.

Twitter'da Takip Et:

@gckaloudis

George Kaloudis, CoinDesk'te araştırma analistidir. Bitcoin konusuna odaklı çalışıyor. CoinDesk'e katılmadan önce beş yıl yatırım bankacılığı yaptı. Varlık temelli borçlanma satın alamlar ve devralmalar ve sağlık teknolojilerinde uzman. Emeklilik hesabında GBTC tutuyor.

Twitter'da Takip Et:

@gckaloudis

Fiyatları İncele

Kripto Varlık

Sosyal Meyda Trendi

Trendleri İncele

Trend Haberler

1
Piyasa Değerlendirmesi: ABD’nin Gümrük Tarifeleri Piyasaları Etkiliyor

3 Şubat 2025 22:27

Kripto Varlık

Sosyal Meyda Trendi

Trendleri İncele

Kategoriler

Yazarlar

Piyasalar

Şirketler

E-Bülten

Politika

Teknoloji

Kripto Paralar

Hakkında

Hakkında

Kişisel Verileri Koruma Kanunu

Künye

Çerez Politikası

Reklam Verin

KVKK Başvuru Formu

İletişim

Kişisel Verileri Saklama ve İmha Politikası


Yasal Uyarı: Bu sitede yer alan yatırım bilgisi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihlerini dikkate alarak, kişiye özel olarak sunulmaktadır. Bu sitede veya e-bültenlerimiz kapsamındaki sözel, yazılı ve grafiksel dahil olmak üzere tüm bilgi ve analizler; herhangi bir karara dayanak oluşturması noktasında herhangi bir teminat, garanti oluşturmamakta ve yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla paylaşılmaktadır. Coindesk Türkiye hiçbir şekil ve surette ön onay, ihbar ve ihtara gerek olmaksızın söz konusu bilgileri değiştirebilir veyahut silebilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı vermeniz beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sitedeki yorumlardan, eksik bilgi ve/veya güncel olmama gibi konularda ortaya çıkabilecek zararlardan Coindesk Türkiye ve çalışanlarının herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.

@2022 CoinDesk