Duraklayan süreç yeniden işlemeye başladı. Ödeme sistemleri devi PayPal, pazartesi yaptığı açıklamada PayPal USD (PYUSD) adını verdiği tamamen ABD Doları mevduatlarla, kısa vadeli ABD tahvilleriyle ve benzer nakit muadili araçlarla desteklenen dolara sabitli bir stabil para çıkaracağını duyurdu. 

Bu konu hakkında o kadar fazla teori ve fikir ortaya atılıyor ki kafamda bir milyon soru oluştu. İşte bu sorulardan öne çıkan beş tanesi…

PayPay, ABD’deki düzenlemelerin belirsiz olmasına rağmen neden bir stabil para çıkarıyor?

ABD’de düzenlemelere dair belirsizlikler olduğu muhakkak ancak PayPal düzenlemeleri etkileyebilecek kadar büyük bir şirket. Şöyle bir durun ve kripto düzenlemeleri konusunda şikâyet eden ve sızlanan şirketleri, kişileri ve paydaşları düşünün. Bunlar kriptoya doğan şirketler ve Coinbase veya Circle gibi yapılar.

Bunlar uğraşadursunlar BlackRock gibi dev güçler belirsizlikte hareket etmeyi severler. Büyük oyuncuların verdiği net bir mesaj var: “Ey kripto şirketleri, yolu açtığınız için teşekkür ederiz, şimdi çekilin kenara.” 

Gerçekçi olmak gerekirse Amerikan kurumsal dünyasının basit mantığını bu gelişmede tüm çıplaklığıyla görmek mümkün. Şöyle ki: Kâr amacı güden ve para kazanmaya çalışan bir şirket olan PayPal bir stabil para çıkarıyor çünkü stabil para çıkararak para kazanabileceğine inanıyor. Bu kolay bir iş değil. Riskler, uyum, hukuki konular, iş ortaklıkları ve iletişim gibi karmaşık konular devreye girecek ama sonuçta kazanç varsa bunlar sıkıntı değil.

PYUSD’nin ortalama müşteriye yönelik kullanım alanları ve faydaları neler?

Bu sorunun cevabı şu anda net değil. Ortalama bir kullanıcı açısından tamamen merkeziyetsiz bir dolar bazlı stabil paranın potansiyel kullanım alanları ve faydaları oldukça fazla olabilir. Stabil paralar teoride, sınırlardan bağımsız, sansürlenemeyen bir rezerv para işlevi görebilirler.

Harika. Havalı.

Ancak şöyle bir detay var: PayPal PYUSD’yi Amerika’da Venmo üzerinden çıkarıyor. Venmo sadece ABD’de işleyen ve kullanmak için banka hesabı gerektiren bir sistem. Yani PYUSD’nin Venmo üzerinden kullanılması bankacılık sistemine dahil olmuş Amerikalıların doların başka bir versiyonunu kullanmasından öte bir durum oluşturmayacak. Zaten PayPal’un tüm ürünleri bu şekilde.

Bununla birlikte PYUSD, PayPal’un kapalı devre sisteminden çıkarak Ethereum üzerinden dışa açılabilir görünüyor. Yani ABD’de Venmo veya PayPal kullanması yasaklanan bazı kişiler PayPal’daki paralarını Ethereum temelli PYUSD üzerinden alabilirler. 

Gerçekte PayPal muhtemelen buna izin vermeyecek (şunu kabul edelim stabil paralar merkeziyetsiz değiller) ancak dondurulmuş paraları PYUSD üzerinden çekmenin mümkün olduğu bir senaryoda bankacılık sektöründeki baskıcı rejim PayPal’a da sirayet edebilir. 

Gerçekçi olmak gerekirse PYUSD’nin kullanım alanları ve faydaları son kullanıcıya yansımaktan ziyade finansal kurumların kullanabileceği bir senaryoda şekillenebilir. 

PYUSD nasıl para kazanacak?

PayPal ve Venmo işlem komisyonlarından kazanç elde ederken PYUSD stabil para dünyasının bir parçası olacak ve stabil para şirketlerinin kâr etme biçiminin daha farklı olduğunu biliyoruz. Stabil para çıkaranlar müşterilerin paralarıyla faiz getirisi sağlayan yatırımlar yapıyorlar ve bu getirilerden müşterilere bir pay vermiyorlar. Faizlerin artmasıyla birlikte PYUSD PayPal için kârlı bir macera olarak görülebilir.

PayPal kısa vadeli devlet kağıdı bulunduracağını açıklamış olsa da PYUSD hamlesi şaşırtıcı değil. Para kazanmanın bir yolu varsa bunu neden değerlendirmesinler?

Bu gelişme Circle, Tether ve diğer dijital dolarlar için ne anlama geliyor?

Bu henüz cevabını bulamadığım büyük bir soru. PYUSD bu kadar konuşulduktan sonra popüler olursa Tether ve Circle’a ciddi bir rakip haline gelebilir. 

Circle açısından bakıldığında “düzenlemelere tabi” stabil para argümanını daha büyük ölçekli bir şirkete kaptırmış olacak. Tether açısından bakıldığında “en yaygın” para birimi olma tahtını kaptırma riski var. Elbette ki PYUSD etrafındaki bu balon gerçek talebe nasıl yansıyacak göreceğiz. 

Dijital dolar konseptini değerlendirirken merkez bankasının hayata geçireceği bir merkez bankası stabil parasının da varlığını unutmamak gerekir. Ancak bu ne kadar hayata geçer? ABD Merkez Bankası dijital doların tüm operasyonunu özel bir şirkete yıkmak varken neden kendisi bu işe girsin ki?

Bence girmez.

En büyük soru: Bu yeni bir şey mi yoksa eski hikâye devam mı ediyor?

Her ne kadar yeni bir gündem oluşmuş gibi görünse de bazı kişilere göre bu hikâye eski hikâyeden farksız. Coin Center’dan Neeraj Agrawal’ın attığı tweette bu hissiyat mevcut:

Kendinize şunu sorun: Peki PayPal’ın yaptığı gerçekte nedir?

PayPal insanların bir rezerv paranın dijital versiyonuyla işlem yapma fırsatı tanıyor. PYUSD yeni bir şey değil. Aslında eski pilavın ısıtılıp sunulmasından öte bir durum yok. Büyük bir şirketin hissedarlarına olan kâr sorumluluğunu yerine getirmek için bir trende tutunması.