Fiyat ve Makro Risklerin Öncülüğünde Kriptonun Zor Zamanları

“Kripto projelerinin yüzde 99’unun hiçbir şeye çözüm getiremediği, çoğumuzun ‘dolandırıcılık’ olarak adlandırdığı bir durum söz konusu.” -Adamın teki

Aman tanrım, işte başlıyoruz. Yukarıda bahsi geçen adamın teki, bu yazının sahibi. Evet, bendim. Bunu ben söyledim. TD Ameritrade Network’te kripto hakkında konuşuyordum ve tartışmak istediğim onca konu için yeterli zaman olmadığından önümüzdeki birkaç yazı için böyle bir yaklaşımda bulundum.

2022’de Bitcoin’in yüzde 50’den fazla değer kaybettiği Kripto Kışı’na girdiğimiz bu dönemdeki büyük risklere değinmek istiyorum. Gördüğüm ana riskler şöyle:

1. Fiyat ve makro riski

2. Platform ve protokol riski

3. Halka açık şirketler riski

Önümüzdeki üç yazıda bu riskleri tek tek inceleyeceğim. Bu hafta fiyat ve makro riskleri, önümüzdeki hafta platform ve protokol risklerini ve bir sonraki hafta da CoinDesk Layer 2’de işlenecek “Çalışma Haftasının Geleceği” bölümüne denk gelecek şekilde halka açık şirketler riskini ele alacağım.

Öyleyse, baştan başlayalım.

Fakat öncesinde piyasadaki yoğun genel strese değinmekte fayda var. Saklanacak pek bir yer kalmadı. ABD Tüketici Endeksi verilerine göre itibari para bile yüzde 8,6’lık enflasyon karşısında eziliyor. Eğer emtia piyasasına sıkı sıkıya yatırım yapmışsanız (yapmadığınız açık), portföyünüz muhtemelen zor zamanlar geçiriyordur.

Fiyat ve makro risk

Bitcoin 2017 Aralık’ta yüksek olarak değerlendirilebilecek fiyat aralıklarında seyrediyor. Bitcoin’in 20 bin dolar seviyesine tırmandıktan sonra aşağı yönlü hızla düşüp tutunmaya çalıştığı ve üç senenin ardından tekrar 2020 Aralık’ta 20 bin dolara tutunduğu zamandan bahsediyoruz. Geçen hafta Bitcoin’in fiyatı 30 bin dolardan aşağıya düşerek 20 bin doların altına kadar geriledi.

“Bitcoin’in fiyatının düşmesi iyi değil” ifadesi her ne kadar bariz bir şekilde acı verse de gerçekten de Bitcoin’in değerinin bu kadar düşmesi iyiye işaret değil. Bu, bütün varlıklar için fakat bilhassa Bitcoin için doğru bir önerme.

2020’nin sonlarında Bitcoin’in kurumsal şirketler tarafından benimsenmesine dair söylenen birçok boş argüman vardı. Kurumların argümanlarının birçoğu “En az 1 trilyon dolarlık bir varlığa ulaşmadan Bitcoin’i ciddiye alamayız” bakışından ibaretti. Fakat ardından Bitcoin 1 trilyon dolarlık bir varlığa dönüştü ve BlackRock da (BLK) yeni bir rezerv varlık olarak Bitcoin’den bahsetmeye başladı. Ve sanılanın aksine Bitcoin’in değeri arttı ve daha az değil, daha çok yatırım yapılabilir bir varlık haline geldi.

Fiyattaki risk makro risklerle ilişkili: Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) toplantısında alınan karara göre faizlerde 75 baz puanlık artış sinyali verildi ve beklenildiği gibi borsa da aniden yükseldi.

Aslında bu, olması gerekenin tam tersi bir durum. Piyasalar belki de Fed Başkanı Jerome Powell’ın 75 puanlık artışını “alışılagelmedik derecede büyük” olarak tanımlamasından memnuniyet duydu.

Her halükârda, Powell’ın açıklamaları sırasında hisseler yükseldi. Bitcoin de öyle, ki bence bu iyi bir şey olsa gerek. Fakat enflasyonun korkunç bir düşman olarak kendini kanıtlaması ve resesyonun eli kulağında olma ihtimaliyle Fed’i yakından izlemek oldukça kritik bir konu. Bu konu ABD’nin ekonomide dümeni düzeltmeyi becerip beceremeyeceğine dair bir değerlendirmeden öte Bitcoin’in riskli bir durumdan risksiz bir duruma bocalaması düşünüldüğünde kripto perspektifinde oldukça önemli. Eğer dünyanın en büyük ekonomisi toparlanmakta zorlanıyorsa bu, bakış açınıza bağlı olarak Bitcoin için kıyamet ya da fırsat anlamına gelebilir.  

Bunu zaman gösterecek.

Faiz artışlarının hisse fiyatlarında düşüşe neden olduğunu destekleyecek verileri arayıp tararken, ilginç bir durumla karşılaştım. Bitcoin’in 10 yıllık ABD Hazine tahviliyle ve NASDAQ’ın 10 yıllık ABD hazine tahvili getirileriyle 30 günlük korelasyonu incelendiğinde, söz konusu bu ilişkilerin yılın ikinci çeyreğine yayıldığını görmek mümkün. Bu korelasyonlar son birkaç haftada bir parça negatiften bir parça pozitife ve keskin biçimde bir parça negatife doğru hareket etti.    

Hazine tahvillerinden getirilerin yükselmesinin sebebi ya faiz oranlarının artması ya da tahvillere olan ilginin düşmesidir. Bu mantığa aykırı olabilir fakat birinin Hazine tahvili satın almasını sağlamak için daha az kişinin talep etmesiyle satıcının bunu daha ucuza satması gerekir. Bu durum da tahvil getirisini artırır (buradaki getiri enstrüman için ödediğiniz fiyatla ilişkilidir). Yüksek faiz yatırımcıların Hazine bonolarından daha yüksek faizler elde etmesi anlamına gelir ve böylece daha düşük faizli halihazırda ihraç edilmiş hazine bonolarına daha az ödeme yapacaklardır.

Tüm bunlarla birlikte, faizlerin yüksek seyrettiği bu ortamda bu ilişkinin negatif olmasını beklerdim. En azından, devamlılık beklerdim. Artan faiz oranları yüzünden yükselen hazine bonolarının, hisseler gibi riskli varlıkları (bu bazen Bitcoin de olabilir) aşağıya çekmesi gerekir. Belki de yatırımcılar, Hazine bonolarına talebin baskılanması nedeniyle bir resesyona doğru yol aldığımıza ikna olmadılar. Yatırımcıların arz odaklı bir ekonomideki yavaşlamanın talep odaklı bir ekonomik yavaşlamadan daha etkili olabileceğini düşünmeleri de olası.

Tahminim, piyasaların daha yüksek faiz oranları beklediği ve daha yüksek artırımların yolda olduğuna dair sinyallerle daha önceki felaket senaryosuna fiyatlanan piyasaların Fed’in açıklamasıyla geri adım atması üzerine.

Daha önce de söylediğim gibi: Zaman gösterecek.