Casey Rodarmor attığı bir tweet'de, “Dijital eserlerin, Bitcoin ana ağı için sonunda hazır” olduğunu duyurdu. Bu eserlerin son iki haftadır kullanılması ise, Bitcoin'in bazı partizan grupları arasında Twitter üzerinden büyük bir yaygara kopardı.

Taraflarca, aşağıda sunulan bir dizi farklı iddia gündeme getirildi.

• Bitcoin'in güvenlik bütçesi sorunu tesadüfen çözüldü. Bu nedenle, gelecekte sabit arz sona erdiği takdirde, bitcoin madenciliği için finansal teşvik olmayacağı yönünde bir endişeye gerek kalmayacak. Belki de işlem ücretleri, madencileri teşvike yeterli olacak?
• Dijital eserler, o kadar kontrol edilemez şekilde blok zinciri spam'ına ve duvar yazısına yol açacak ki, sonunda gray goo senaryosunun içine çekileceğiz.  
• Tüm bu değiştirilemez token'lar (NFT) ve Bitcoin'deki benzerleri, renkli coin projesi gibi saçma bir heves.

Rodarmor'un tartışmaları alevlendiren tweet'i, Bitcoin'e dijital eserler kazandıran Ordinal protokolüne atıfta bulunuyordu. Ordinal protokolü, bitcoin'in en küçük birimi olan her bir satoshi için ardışık bir sayı belirliyor. Ondan biraz daha karmaşık, ama çok az. Bu satoshi'ler numaralandırılıp tanımlandıktan sonra, kullanıcılar, işlem 4 megabayt (MB) blok boyutu sınırını aşmadığı sürece satoshi'yi rastgele verilerle kaydedebiliyor. Bu rastgele veri, herhangi bir şey olabiliyor!

Mesela, DOOM'un oyun oynayanın kendi bakış açısıyla oynanabildiği full versiyonu gibi.

Birbirine ilham veren CryptoPunk ile Bored Ape resimleri gibi.

Bir zamanlar bir Bitcoin bloğunun neredeyse tamamını kaplayan /r/Bitcoin alt reddit’inin reklamını yapan, ünlü MSPaint'den üretilmiş Sihirli İnternet Para Sihirbazı'nın güneş gözlüklü kel Taproot Sihirbazı şeklinde yeniden yaratılması gibi. Peki neden?

Neden olmasın?

“NFT'lere çok benzediklerini” düşünüyorsanız, haklısınız. NFT'lere çok benziyorlar. Ordinal NFT, kullanışlı bir terim ve ben de bunu tercih etmeyi sürdüreceğim. Ancak katı bitcoin kullanıcılarının hassasiyetlerine hürmeten, ayrıca teknik açıdan da en doğrusu olduğu için, bunların "dijital eser" olarak nitelendirilmesi muhtemelen daha yerinde olacaktır. Elbette, Bitcoin işlemlerinin veri alanında rastgele verilerle yapılan harici bağlantılar birçok kez paylaşılmıştır. Dijital eserler, bağlantı kurulmuş verilerin gerçekten blok zincirde var olması için bunu bir adım daha ileri götürüyor.

Bitcoin NFT'leri: İlk tepkiler ve olası sonuçlar

CryptoTwitter'ın politikasına aşina olamayacak kadar şanslı olanlar, sizler, bunun ateşli bir tartışmaya yol açtığını bilmelisiniz. Teknolojik açıdan geçersiz ve çılgınlık olduğu gerekçesiyle NFT'lerden nefret eden ve itibarlarının önemli kısmını bu şekilde kazanan birçok Bitcoin fenomen grubu var. Bu nedenle, Ordinal NFT'ler onlar sayesinde zirveye çıkmadı. Kripto çoğulcuları, Bitcoin'i yalnızca merkeziyetsiz şekilde eşler arası, sınırsız ve sansüre dayanıklı işlemler yapan bir "pet rock" projesi olduğu için ne kadar eleştirirlerse eleştirsinler önemi yok. Bu hususta çok iyi olmak, takdiri hak edecek şekilde çok iyi bir şey.

Ordinal NFT'lerin karakteri olan bu kullanım senaryosundan çok uzaklaşmak, söz konusu senaryoya zarar verebilir. Ancak, öne sürülen o argümanın çıkış noktası pratik olmaktan çok felsefi.

Pratik açıdan Bitcoin değerler sisteminin en katı yorumu şu: Bitcoin yazılımının kurallarına uyulduğu sürece Bitcoin'le ne yapıldığı önemli değil. Ben Bitcoin'i kahve içmek için harcarken, başka bir kullanıcı, bir Ordinal NFT satın alırken kullanabilir. Bu lakırdıyı uzatmaya gerek yok.

Ancak, en az iki konunun endişe kaynağı olması muhtemel. Birincisi yasa dışı veriler, diğeri ise zincirin aşırı genişlemesi.

Öncelikle, dijital eserler, blok zincirde zaten var olan yasa dışı pornografik bağlantı gibi yasa dışı verilerin Bitcoin blok zincirinin bir parçası olmasına yol açabilir ve bunu daha kalıcı hale getirebilir. Bu, Ordinal NFT'lerin korkunç bir muhtemel sonucu. Ancak, 1 MB'ı aşan verileri kaydetmek için bir madenciyle özel bir zincir dışı anlaşma gerektiren teknik bir gereklilik bulunduğundan dolayı bir konfor alanı da mevcut. Dahası, Bitcoin blok zincirinin şeffaf olması sebebiyle, bu tür medyanın eklenmesi hızlıca soruşturulacak ve cezalandırılacaktır.

İkinci olarak, dijital eserler neredeyse tamamen dolu 4 MB'lık Bitcoin bloklarının ortaya çıkmasın neden oldu. Bu anormal bir durum. Çünkü, Bitcoin bloklarının çoğu depolama boyutlarını bugüne kadar zorlamadı. Bazıları, geniş blokların artışının, zaman içinde zinciri gereksiz verilerle şişirecek muazzam miktarda veri nedeniyle yeni node katılımcılarının faaliyete geçmesini zorlaştıracağından endişe ediyor. Bu, 2017 boyunca devam eden ve Bitcoin'den daha fazla blok boyutu limitlerine sahip Bitcoin Cash'in, nihayetinde ise, 2021 Taproot yükseltmesiyle birlikte Bitcoin'de dijital eserlerin ortaya çıkışına imkana tanımış Segregated Witness'ın (SegWit) yaratılmasına yol açan Blok Boyutu Savaşları'nın en önemli aşamasıydı. 

SegWit, istendiği takdirde diğer rastgele verilerin bulunabileceği bir tanık veri alanında imzaları işlemlerden ayırmanın yanı sıra, tanık verilerinin boyutunu teorik olarak azaltarak daha fazla işlemin 4 MB'lık bloğa dahil edilmesini sağlayan blok ağırlığını da piyasaya sürdü. Taproot ayrıca, tanığa daha fazla veri eklemeyi de kolaylaştırdı.

Her şey hassas şekilde birbirine bağlı ve zincirin aşırı genişlemesine ilişkin riskin abartıldığını düşünmemin nedenlerinden biri de bu. Dijital sanat verileri, tanık verileri olması nedeniyle, Bitcoin yazılımı tüm eski tanık verilerini indirmeden teknik olarak çalıştırılabileceğinden dolayı azaltılabilir.  

Teknik olmayan bir üslupla ifade edersek, bu, kullanıcılar herkesi olabildiğince az yavaşlattığı noktada bir Bitcoin işlemine daha büyük oranda yeni veri ekleyebildikleri için iyidir.

Diğer bir avantaj ise, donanımın zamanla daha iyi ve daha ucuz hale gelmesi. Bu nedenle, Bitcoin'in blok zinciri, kullanıldığı sürece boyut olarak büyümeye devam edecek olsa bile, node'lar kolayca daha fazla işlem gücü elde edecektir. Şeffaf, merkeziyetsiz bir defter olan hayat gibi.

Ancak, halihazırda çoğu dolu bu blokların Bitcoin'in blok alanı işlem ücretlerinin piyasasını nasıl etkileyebileceği sorusu, Ordinal NFT'nin sonuçlarının tartışılmasını çok daha ilginç hale getiriyor.

Bitcoin'in blokları şimdi tamamen dolu mu? Güvenlik bütçesi sorununu çözebildik mi?

Bitcoin madencileri, işlem ücretleri ile her blok kazıldıktan sonra çıkarılan ve blok primi olarak dağıtılan yeni bitcoin karşılığında işlemleri onaylayarak para kazanıyorlar. İşlem ücreti oranları satoshi cinsinden belirtiliyor. Bu da bir işlem ne kadar çok veri barındırıyorsa, ücretinin de o kadar büyük olduğu anlamına geliyor. Madencilere ücret oranını kullanıcıların önermesi ve 4 MB'lık boyut sınırından dolayı blok alanının yetersiz olması sebebiyle oyunda ilginç bir oyun teorisi bulunuyor.

Bazı kullanıcılar, yalnızca en düşük ücret oranı olan bir satoshi'lik işlemleri önermeyi tercih ediyor. Bu kullanıcıların işlemlerinin tamamlanması, işlem yapmaya çalışan çok sayıda başka kullanıcı varsa biraz zaman alabiliyor. Madencilerin daha yüksek ücret oranlarına sahip işlemleri doğrulamaya yatkın olmaları sebebiyle bu işlemler teoride asla tamamlanamazlar.

Bu mekanizma ve Bitcoin bloklarının dijital eserler ortaya çıkana kadar gerçekten dolu olmadığı gerçeği göz önüne alındığında, bir Ordinal NFT yaratmanın olağan bir Bitcoin işleminden genellikle daha fazla maliyet getirdiğini okumak muhtemelen şaşırtıcı gelmeyecektir. Resimler, özellikle düz metinle karşılaştırıldığında çok fazla yer kaplıyor. 

Şimdi artık, bunun Bitcoin ve güvenlik bütçesi için nasıl avantajlı olabileceğini irdeleyelim.

Daha fazla işleme daha fazla ücret alınmalı. İşlem yapılan bloklar, işlem yapılmayan, hatta bazen karşılaşılan boş bloklardan daha iyidir. İfade etmeye gerek yok ki, daha sağlam bir işlem ücreti piyasası Bitcoin ağı için iyidir. Aslında, herhangi bir finansal ağ için de iyidir. Şu anda madenciler, paralarının neredeyse tamamını blok primlerinden kazanıyorlar. Ancak, prim uygulaması eninde sonunda ortadan kalkacak ve geriye yalnızca işlem ücretleri kalacak. Bu nedenle, Bitcoin'in uzun vadede hayatta kalabilmesi için sağlam bir işlem ücreti piyasası gerekiyor.

Buna göre, Ordinal NFT'lerin uzun ömürlü olabilmesi için olası en iyi senaryo, blok alanı için son alıcı gibi hareket etmeleridir. Ordinal NFT'ler fevkalade büyük işlemler olduğundan, düşük ücret oranlarıyla bile, normal eşler arası Bitcoin işlemlerinden neredeyse her zaman daha fazla maliyet yaratacaklardır. Bu nedenle, Ordinal NFT isteyen bir kullanıcı, daha düşük ücret ödeyerek tasarruf etmek için uzun süre beklemeyi seçebilir. Daha sonra yalnızca bu işlemler, piyasa ücret oranları nispeten düşük, blok alanı fazla olduğunda bloklara dahil edilecektir.

Kullanıcılar, eşler arası bitcoin finansal işlemleri için Ordinal NFT işlemlerinden daha yüksek ücret ödemeye başlamadığı takdirde bu işleyiş bozulabilir. Belki de hemen hemen tüm bloklarda yalnızca Ordinal NFT'ler olacak ve sonsuza dek başka hiçbir işlem türü gerçekleştirilmeyecektir. Ben bunu pek olası görmüyorum ama ihtimal de yok değil.

Bunun, işlem ücretlerinin yönü açısından ne anlam taşıdığını anlamak için daha önce CoinDesk'te çalışan, Luxor'un içerik başkanı Colin Harper’ın konuyu çok güzel ifade ettiği yakın tarihli bir makalesine göz atabiliriz:

Ordinal NFT'lerin tek başına işlem ücretlerini artırmama ihtimali yüksek. Ücretleri artırabilirler, ama şimdi, düşündüğünüz gibi değil. Sonuç olarak, SegWit'in veri indiriminden yararlanıyorlar. Bu nedenle, teoride dijital eserlerle dolu bir blok, tamamen normal Bitcoin işlemleriyle dolu bir bloktan daha az ücret getirecektir.

Ancak yeterli sayıda kullanıcı, blok alanı için sıradan işlemlerle ciddi şekilde rekabet etmek amacıyla ordinal NFT yaratmaya başlarsa, sıradan işlemleri yayınlayan kullanıcıların dahil olmak için kendi ücretlerini artırmaları gerekecektir. Bu durumda madenciler, mümkün olduğunca fazla sıradan işleme öncelik vereceklerdir. Çünkü, bayt başına daha yüksek ücret alacaklar, daha fazla işlemi bir bloğa sığdırabilecekler ve böylece ücretleri en üst düzeye çıkarabileceklerdir.

Ordinal NFT'ler işlem ücreti baskısı yaratırsa, madenciler muhtemelen, mümkün olduğunca çok sayıda normal ve ekonomik işlem yaparak daha yüksek ücret hedefleyeceklerdir.

(Colin Harper/Luxor)

Bence bu nokta atışı bir yorum. Ben de durumu değerlendirmek için daha fazla ampirik kanıtımız olana kadar aynı düşünceyi benimseyeceğim.

Elbette ordinal NFT'ler eğlenceli. Ancak kulağa hoş gelme riski söz konusu olduğunda, Bitcoin'in eşler arası, sınırsız, sansüre dayanıklı para kullanım senaryosundan çok daha az önemliler. Sonuç olarak, benim görüşüm şu: Ordinal NFT'ler en iyi ihtimalle, Bitcoin'in işlem ücreti piyasasını güçlendirebilecek bir araç. En kötü ihtimalle ise, Bitcoin için daha fazla olumsuz sonuç doğurmadan kaybolacak göz alıcı bir heves.

En azından bizi nereye götüreceğini görmek ilginç olacak.

Ancak, asla sıkıcı bir güne değil.