Kripto Varlık Alım Satım Platformları İlke ve Esasları Belirlendi

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları için uzun süredir beklenen düzenlemeler, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından 2024/38 sayılı bültende 08/08/2024 tarihinde bir İlke Kararı olarak yayınlandı. 

Bu düzenlemeler, sektörde faaliyet gösterecek platformların kuruluş ve işleyişine dair kritik ilkeleri içeriyor. Ben de dahil olmak üzere sektör profesyonellerinin daha ağır koşullar beklediği bu düzenlemeler, birçok oyuncunun pazarda yer almasına olanak tanıyacak gibi görünüyor. Detaylar ise dikkat çekici.

Bir adım geriden baktığımızda, geçtiğimiz 5 Ağustos'ta SPK, faaliyette bulunan ve tasfiye edilecek kurumların listesini yayınlamıştı. Bu geçici listeye göre, şu an için 47 kurum faaliyette bulunmaya devam edebilirken, 3 kurum tasfiye edilecek. Sektör beklentisi bu sayının artması yönünde fakat Kurul ilke kararında faaliyete başlamamış olan başvuruları değerlendirmediğini açıkça ifade etti.

Kuruluş Şartları:

SPK'nın yayınladığı yeni düzenlemelere göre, kripto varlık alım satım platformu kurmak isteyenlerin karşılaması gereken asgari sermaye şartı 50.000.000 TL olarak belirlendi.

Bu sermayenin nakden ödenmiş olması ve özsermayenin de bu tutarın altında olmaması zorunlu tutuluyor. Beklenenin aksine, bu sermaye miktarı oldukça düşük kaldı; bu da pazarda daha fazla oyuncunun yer alabileceği anlamına geliyor. Bununla birlikte, platformların anonim şirket olarak kurulması, hisselerinin nama yazılı olması ve ünvanlarında “kripto varlık alım satım platformu” ibaresinin yer alması zorunlu hale getirildi.

Bu adımlar, platformların kurumsal kimliğini ve hukuki sorumluluklarını netleştirmek adına önemli bir gereklilik olarak öne çıkıyor.

Yönetim ve Ortaklık Yapısı:

Platformların yönetim kurulları en az 3 kişiden oluşabilecek. 

Ancak, kurumsal yönetim açısından daha fazla üye sayısının daha etkili olacağı ve bağımsız yönetim kurulu üyelerinin eklenmesinin faydalı olabileceğini düşünüyorum. Ayrıca, kurucu, ortak ve yöneticiler arasında belirli suçlardan hüküm giymiş, mali güç veya itibar açısından yeterli olmayan kişilerin yer alması engelleniyor. 

Daha önce faaliyet izinleri iptal olan çeşitli sektörlerdeki işletmelerin de %10 ve üzerine sahip ya da kontrolü bulunanlar ya da iznin iptaline vesile olanlar da platformların kuruluşunda, ortaklığında ya da yönetimde bulunamayacak. Bu, sektörde güvenilirliği artırmak adına atılmış önemli bir adım olarak değerlendirilebilir.

İşletme Konusu ve Uyumluluk:

Yeni düzenlemelere göre, kripto varlık alım satım platformlarının işletme konusu yalnızca kripto varlık alım satım, ilk satış, takas, transfer ve saklama işlemleriyle sınırlandırılacak. 

Bu da, platformların sadece bu alanlarda faaliyet göstermesini zorunlu kılıyor ve başka iş kollarına yönelmelerini engelliyor. Bu durum, şirketlerin iş modellerini netleştirmek ve sektörde odaklanmayı artırmak adına olumlu bir gelişme olarak görülebilir.

Global Oyuncuların Konumu:

Yeni düzenlemeler çerçevesinde kripto varlık alım satım platformları için belirlenen asgari 50.000.000 TL sermaye şartı, döviz cinsinden değerlendirildiğinde, küresel standartlara göre nispeten düşük bir giriş bariyeri olarak öne çıkıyor.

Bu durum, Türkiye pazarına girmeyi planlayan global oyuncular için cazip bir fırsat sunuyor. Ancak, dikkat çeken bir diğer nokta, faaliyet gösteren birçok global oyuncunun henüz SPK’nın geçici listesinde yer almaması. Bu durum, hukuken bu oyuncuların Türkiye’de faaliyet gösteremeyecekleri anlamına geliyor.

Global platformlar, Türkiye’de faaliyet gösterebilmek için belirlenen sermaye ve diğer uyum şartlarını yerine getirmek zorunda. Aksi halde, bu oyuncuların Türkiye pazarında hizmet vermeleri mümkün olmayacak. Bu da, yerel pazarda faaliyet gösteren oyunculara geçici bir avantaj sağlarken, global oyuncuların uyum sürecinde yaşadıkları zorluklar nedeniyle piyasada rekabet dengesinin değişmesine yol açabilir.

Geçiş ve Uyum Hükümleri:

SPK’nın 02.07.2024 tarihli duyurusuna göre, başvuru sürecinde belirlenen şartları taşımayan ya da eksik belge sunan şirketlerin başvuruları işleme alınmayacak. 

Bu adım, sektörde aktif olmayan, son dakika girişimlerinin önüne geçmek için alınmış bir tedbir olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, geçiş sürecinde platformların Kurul tarafından belirlenen şartlara uyum sağlamaları ve 08.11.2024 tarihine kadar başvurularını tamamlamaları gerekiyor. Aksi takdirde, bu platformlar Kanun’daki tanıma uygun faaliyetlerde bulunamayacak ve yaptırımlara tabii olacak.

Sonuç:

SPK’nın yeni düzenlemeleri, sektörde kurumsal yapının güçlendirilmesi ve yatırımcıların korunması adına önemli adımlar içeriyor. 

Ancak, minimum sermaye şartının düşüklüğü ve yönetim kurulu yapısının esnekliği, sektörde daha fazla oyuncunun yer almasına olanak tanıyabilir. Bu durum, rekabeti artırırken aynı zamanda sermaye yapısı zayıf olan şirketlerin de pazara girmesine yol açabilir. Mevcut düzenlemelerin etkilerini önümüzdeki dönemde daha net bir şekilde gözlemleyeceğiz. Ancak şimdiden bu düzenlemelerin sektörde önemli bir hareketlenme yarattığını söylemek mümkün.