Merkeziyetsiz Kaygı Ekosistemi

Diyelim ki bir ağrınız var, bir arama motoruna rahatsızlığınızı yazdınız ve verdiği bilgiden emin olmadığınız karşınıza çıkan ilk kaynaktan bilgi almaya çalıştınız. Muhtemelen son nefesinize çok yakın olduğunuz şeklinde bir sonuçla karşılaşacaksınız. Ya da sizi panikletecek başka bir sonuçla. Aynı durum kripto para ekosisteminde de geçerli; eğer kaynaktan emin değilseniz yatırımlarınız için varacağınız sonuç “Her şey bitti, mahvoldunuz” olabilir. Ama durun, her şey tam da böyle olmayabilir; doğru bilgiye ulaşmak ise biraz daha özen gerektirir. 

Tarihi, tekniği, dinamikleri ve felsefesi bilinmeden kripto analizi yapılmaz.

Her uzmanlık, kısa ya da uzun, o uzmanlık alanının tarihini, tekniğini, dinamiklerini ve felsefesini bilmeyi gerektirir. 

Eğer tarih, teknik, dinamikler ve felsefesi konusunda eksikler varsa her aksaklık, her zorlu dönemde kişide panik yaratır ve panik bulaşıcıdır. 

Halbuki uzman olmak bir alanda ehlileşmek ve gelişmeler karşısında soğukkanlı olmaktır.

Kripto para piyasası ayı ve boğa sezonlarını yaşarken artık bu finansal kavramların sahipliğini üstlenecek noktaya vardı. Bugün pek çok mecrada ayı ya da boğa sezonundan bahsediliyorsa konunun kripto para olduğunu düşünmek işten bile değil. 

Ama ya uzman zannettiğiniz ve korkularını derinleştiren kişi de sadece panikle yazıyorsa?

Takipçi sayısı üzerinden uzmanlık ölçülmez

Ekonominin başka alanlarını bilmeyen, kripto para piyasasının görece kısa tarihini bilmeyen birinin çıkarımlarıyla hareket etmek finansal yatırımlar için en tehlikeli yol.

Kripto para ekosisteminde tahmin ya da duygularla değil, doğru bilgiyle hareket etmek gerektiğini hep vurguluyoruz. Bir kripto paranın geleceğine dair sezgiler ancak doğru bilgiyle oluşabilir.

Burada sık gözlemlenen ve kolaylıkla paniğe sürüklenmeye yol açan birkaç konu başlığı var:

• Sırf çok takipçili diye kripto piyasasından bahseden herkesi uzman addetmek.
• Sırf kripto para haberi veriyor diye kripto magazin sitelerini referans almak.
• Kapalı gruplarda ya da sosyal medyada yayımlanan kaynağı belirsiz “bilgileri”, “tavsiyeleri” gerçek kabul etmek.
• Sadece takipçi sayısına bakarak birilerinin referanslarını doğru kabul etmek.

Kripto para piyasası artık oldukça popüler olsa da halen taze bir piyasa. Dolayısıyla bu alanın uzman gazeteciliği de analistliği de aslında çok uzak bir tarihten bu yana yapılıyor değil. Haliyle bu alanı biraz yakından takip eden ve iddialı sözler söyleyenlerin sosyal medyada kısa zamanda büyük takipçi sayılarına ulaşması oldukça kolay. 

“To do list”

Kripto para piyasasında yolunuza devam edebilir, durabilir ya da birkaç adım geriye çekilebilirsiniz. Ancak bunun için referanslarınızın güvenilirliğinden emin olmalısınız. Bunun için de yollar oldukça belirgin.

• Kripto para piyasasını dünyadaki ekonomik gelişmelerden tümden ayrı düşünmemek ve dünyada olup bitenleri de takip etmek gerekiyor.
• Yatırım yaptığınız ya da yapmayı düşündüğünüz kripto para biriminin whitepaper’ını okuyabilirsiniz. Teknik doküman projenin gerçekçiliğine ya da sürdürülebilirliğine dair fikir verebilir.
• Kripto para birimini piyasaya sürenlerin bu alandaki projelerini gözden geçirebilir, resmi sitesini inceleyebilir, sosyal medya hesaplarını kontrol edebilirsiniz. Roadmap’ine göz atmak, Github aktivitelerine bakmak da bu konuda belirleyici olabilir. Geliştirmeler zamanında yapılıyor mu, önceki dönemlere dair planlamalar hayata geçirilebilmiş mi yoksa proje terk edildi terk edilecek gibi mi…
• Ayrıca kripto para ranking sitelerine bakarak, hacmini, en yüksek piyasa değerini, en dip noktasını, piyasaya sürüldüğü günden bu yana gösterdiği fiyat performansını inceleyebilirsiniz.
• Teknik ve onchain analizleri yapılabilir ya da bunu yapan güvenilir sitelerden sonuçları takip edebilirsiniz.
• Rüşdünü ispat etmiş isimleri takip edebilirsiniz, “şu çıkacak, bu düşecek” yorumlarından ziyade içinde bulunulan sürecin genel piyasa ve özelde o kripto para birimi için ne anlama geldiğini analiz eden isimlerin yorumları da elbette fikir verebilir.
• Sorumlu yayıncılık yapan ve kripto magazine tenezzül etmeyen haber sitelerini takip edebilirsiniz.
• Ancak işin içinde duygu varsa (telaş, kaygı, FOMO, heyecan ya da kaynağı belirsiz bir iddia), işte o zaman temkinli olmak gerekir.

“Bitcoin bir balondur” sözü Bitcoin’le yaşıt

Bugün 20.000’den fazla kripto para birimi var. Bazıları yok olacak, bazıları yoluna devam edecek. Piyasa kimi zaman bulutlanacak, kimi zaman bu bir müddet devam da edecek. Fiyatının alıcı ve satıcıların serbest piyasa ekonomisi koşullarında belirlediği kripto para birimlerinin kısa ve etkili tarihi bize çok şey anlatıyor. “Bitcoin bir balondur” sözünün neredeyse Bitcoin’le yaşıt olduğunu da unutmayalım… 

Belirttiğim gibi, yatırımlarınızı sürdürebilir, bekletebilir ya da bu alandan uzaklaşabilirsiniz. Ancak tüm bunlardan birini tercih ederken yaslanacağınız nokta bir başkasının kaygısı olmamalı. Çünkü duygular, korkular, endişelerle yapılmış ve referans noktası bilim olmayan her tür paylaşım merkeziyetsiz finansal özgürlük ekosistemine dair değil, merkeziyetsiz kaygı ekosistemine aittir.

Ve ağrınız arama motorlarının önünüze çıkardığı ilk sonuçla ilgili olmayabilir.

Doğru ve erken teşhis hayat kurtarır. Ya da sizi zaten kaygılanmanızı gerektirmeyecek bir durumda rahatlatır. Ve bu sizin için de geçerlidir yatırımlarınız için de…