Hepimizin bildiği gibi kripto piyasaları değişkendir. 550 milyar dolarlık piyasa değeriyle en büyük kripto para olan Bitcoin (BTC), altı ay önce ulaştığı tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 69.000 dolardan sonra %47 düşüş yaşadı. Kripto piyasası düşüşe geçtiğinde belki de şaşırmışsınızdır. Ancak profesyonel trader’lar ve piyasa analistleri, belirgin işaretler ve sinyaller sayesinde çöküşlerden önceden haberdar olurlar.

Disiplin geçmişlerine ve metodolojik kanaatlerine bağlı olarak, trader’lar ve piyasa analistleri piyasa duyarlılığını üç şekilde ölçebilir:

• Makro göstergeler
• Teknik analizler
• On-chain analizler

Her yaklaşım farklı verilerden yararlanır, ancak piyasa hareketlerini tahmin ederken hepsi eşit fayda sağlar.

İşte CoinDesk’e verdikleri röportajlara göre trader’ların ve analistlerin favori araçları ve bunları bitcoin başta olmak üzere kripto piyasalarındaki düşüş işaretlerini belirlemek için nasıl kullandıkları:

Makro göstergeler ve kripto çöküşleri

Yatırımcılara geleneksel piyasaya karşı koruma sağlayacağı düşünülen bitcoin genellikle bağımlı olmayan değişken bir varlık olarak görülür. Ancak bu argüman, bitcoin'in hisse senetleri ile yüksek oranda ilişkili olduğuna dair gösterilen son kanıtlar karşısında geçerli değildir. Makro koşulların elverişsiz olduğu bir zamanda, bitcoin'in geleneksel finansla olan ilişkisi iyiye işaret değildir.

Eski Goldman Sachs ve HSBC yöneticisi ve FTX Access'in şu anki başkanı Jonathan Cheesman CoinDesk’le olan röportajında “Bence izlenmesi gereken en önemli şey, merkez bankalarının size ne söylediği ve ardından piyasanın buna nasıl tepki verdiğidir. Bitcoin ve ether ile Nasdaq arasındaki korelasyon olağanüstü derecede yüksek ve bunun yakın vadede değişmesini beklemiyorum. Şu an için kriptoda normalden daha fazla makro ticaret yapıyoruz.” diye belirtti. 

Arcane Research'ün Nisan 2022 raporuna göre, bitcoin'in Nasdaq ile korelasyonu tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 0,70'e ulaştı.

Analistler korelasyonu -1'e 1 ölçeğinde hesaplar. Bu ölçekte “-1” fiyatların tamamen zıt yönde hareket ettiği, “1” ise mükemmel bir şekilde senkronize oldukları anlamına gelir. Raporun yazarı Arcane'de bir analist olan Vetle Lunde, CoinDesk'e "varlık sınıfları arasındaki korelasyonların aşırı olduğunu" söyleyerek Bitcoin'in hisse senetleri ile tüm zamanların en yüksek korelasyonunu, altın ve ABD Doları Endeksi (DXY) ile de negatif korelasyonunu vurguladı. “Bu gelişme daha önce piyasada yaşanan hiçbir şeye benzemiyor” diye ekledi.

Ancak korelasyon, bitcoin'in hisse senetlerini takip ettiği anlamına gelmez. Bitcoin ve hisse senetleri arasında neredeyse sıfır zaman gecikmesi vardır, bu nedenle genellikle aynı anda düşer veya yükselirler. Hatta bazı durumlarda, bitcoin Nasdaq'tan önce düşer veya yükselir.

Lunde, "Belki de likidite, durağan piyasa emirleri ve hisse senedi piyasalarındaki haberlere tepki veren piyasa yapıcılar arasındaki daha fazla varyasyondan kaynaklanırken, kriptodaki büyük piyasa yapıcıların daha az çeşitli tepki formülleri vardır" dedi.

Bununla birlikte, hem ABD'de hem de Avrupa'da olağanüstü yüksek enflasyon gibi makro ters rüzgarlar, makro etkilerin yalnızca bir parçasıdır.

Cheesman, “Kripto ve kriptonun makro ile ilişkisi hakkındaki fikrim şu şekilde: Bir tarafta yapısal makro kuvvetler, diğer tarafta da döngüsel makro kuvvetler var” ifadelerini kullandı. De-dolarizasyon ve gençlerin merkeziyetsiz alternatiflere olan yakınlığı gibi yapısal makro güçlerin kripto için yükselişe neden olduğunu açıkladı.

Ancak yükseliş makro güçleri devreye girene kadar temkinli olmak için nedenler var. Örneğin Cheesman şu şekilde açıklıyor: “İnsanları ileriye nasıl baktıkları konusunda oldukça dikkatli ve sabırlı olmaya davet ediyorum Enflasyon zirvesi geride kalmış olabilir, ancak henüz sıkılaştırma zirvesine ulaşmadık" dedi.

Teknik analizde düşüş işaretleri

Teknik analizde mum grafiği formasyonlarının incelenmesi trader’lar için önemli bir araçtır.

Dijital varlık yatırım şirketi Valkyrie Investments'ın araştırma başkanı Josh Olszewicz, bitcoin'in yönünü anlamak için popüler bir volatilite ölçer olan Bollinger Bantları’nı kullandığını söyledi. Bu yöntem göz önünde bulundurulursa bitcoin’in düşüş yaşama ihtimali olduğunu da ekledi.

Bollinger Bantları (aşağıdaki sarı çizgiler), bitcoin fiyatının "20 dönemlik hareketli ortalamasından" (aşağıdaki kırmızı çizgi) iki standart sapmaya dayalı olarak genişler veya daralır. 20 dönemlik hareketli ortalama genellikle son 20 candlestick döneminin ortalama fiyatını ifade eder.

Olszewicz’e göre aşağıdaki tablo bize üç şeyi gösteriyor:
 

• Volatilite 2011'den bu yana nadiren bu seviyeye inmiş.
• Volatilite, olası bir genişlemeden önce yüksek seviyeli bir düşüş yaşamamış.
• Volatilite ne zaman bu kadar düşse yakın bir zamanda patlama yaşanmış.

Olszewicz, haftalık Bollinger Bantları’na dayanarak, bitcoin'in 20 haftalık değişken ortalaması 42.700 $'ın altında kapanmasına bakılırsa piyasanın düşüş eğiliminde olduğunu söylüyor.

Diğer analiz araçları, çoğunlukla bağımsız günlük trader’lar tarafından tercih ediliyor.

EZCharts kullanıcı adını kullanan bir trader, CoinDesk'e düşüş yönünü test etmek için çoğunlukla bitcoin'in haftalık fiyat kapanışlarına ve fitillerine baktığını söyledi. Zaman geçtikçe, bitcoin fiyatı grafik üzerinde yönünü gösteren belirli şekiller oluşturur. “Şu anda piyasa, yerel düşük seviyelerimizin biraz üzerinde yükseldi ancak çok net bir bear flag oluşturuyor (aşağıdaki tabloda görebilirsiniz). Bear flag, aşağı yönlü hareketin devamına işaret eden bir teknik analiz formasyonudur. Makro çift tepemizi oluşturduğumuz için trendin düşüşte olduğunu görebiliriz ve bu devam modeline dayanarak, Bitcoin yakın vadede daha da düşecek gibi görünüyor” dedi.

Cyborg kullanıcı adlı başka bir trader, "nuke"ların (trader’lar arasında ani fiyat düşüşleri için kullanılan bir terim) çoğunun iki farklı kaynaktan geldiğine inandığını söyledi: Bitcoin'den altcoin'lere akan para ve ayrıca ofsayta yakalanan türevler.

Cyborg, ilki için Altcoin Sezon Endeksi aracını takip ettiğini söylüyor. Trader, türevlerin ofsayt olup olmadığını anlamak için fiyata göre açık faiz/hacmi inceliyor. Bunu izlemenin bir yolu da spot fiyat ile türev endeksi arasındaki fark olan spot/türev deltasına bakmaktır.

“Türev endeksleri düşüş trendinin başlangıcında hala spot fiyatın üzerinde işlem görüyorsa bu, piyasanın aşırı ısındığı anlamına gelir. Aşırı ısınan türev piyasalarının sonu acımasız” diyor.

On-chain analitik yoluyla dibi görmek

Kripto paraların çoğu, işlemleri doğrulamak ve kaydetmek için halka açık blok zincirleri kullanırlar. Bu sebeple veriler herkesin görebileceği şekilde “on-chain” mevcuttur. Bu, piyasa koşullarını anlamak için işlem verilerine ve kripto cüzdan bakiyelerine bakan on-chain analizcilerin ortaya çıkmasına yol açmıştır.

On-chain analiz bize Bitcoin'in düşüp düşmeyeceğini ve ne kadar düşebileceğini söyleyebilir.

Onchain bir analiz aracı olan Whalemap, "kohorta göre gerçekleşen fiyat" adlı bir ölçeği popülerleştirdi. Ölçek, blok zincirinde 10 ila 100 BTC tutan "balinalar" gibi farklı cüzdan türleri tarafından elde edilen bitcoin’lerin ortalama fiyatını hesaplar.

Whalemap, CoinDesk'e "Bu oyuncuların fiyatını takip etmek, makro desteklerin büyük ve doğru göstergelerini veriyor" dedi. CoinDesk ile paylaşılan grafikte gösterildiği gibi, 10-100 BTC cüzdan kohortu için koyulan fiyat, şimdiye kadar bitcoin için her döngüdeki en düşük fiyat olan “generational bottom”ı belirlemiştir.

Bant, anlık verilere göre 27.000 ila 25.000 dolar arasında bulunuyor. Whalemap, Bitcoin'in fiyatı düşmeye başlarsa, "bu, BTC için  tarihsel olarak güvenebileceğimiz uzun vadeli bir destek görevi görür" dedi.

Ancak burada kesin bir şey söylenemez. Yukarıda alıntılanan EZCharts kullanıcı adlı trader, CoinDesk'e “Burada yalnızca bazı insanlar yükseliş gösteriyor. Bazıları yükseliş, bazıları düşüş eğilimi göstermedikçe bu bir pazar olmazdı.” dedi.