Duyduğum bir kurt mu,

Yoksa kendini beğenmiş ve itaatkâr

Bir köpeğin havlaması mı?

Yalnız bir iletişimle uluyan,

Kontrolsüz yıldızlarla konuşan...

Hangi gururdan, tek olandan,

Bir alet yaratmak için mi?

Bükülerek ve işkence ederek,

Binlerce yıl?

Ruhtan ruha mesafeyi nasıl ölçeriz?

Ve suçu kime yükleriz?

“Quellcrist Falconer, Şiirler ve Diğer Abartmalar”

Değiştirilmiş Karbon, Richard K. Morgan

Yapay zekâ (YZ) hızla gelişiyor ve her geçen gün kendini aşarak ilerliyor. Ancak vadettiği gelecek belirsizliklerle dolu. Yapay zekâ kitlesel işsizliğe mi yol açacak, yoksa keşfedilmemiş fırsatlar ve bugün var olmayan işler için gerekli becerilerle dolu yeni bir kapitalizm çağını mı müjdeleyecek? Cevap büyük ihtimalle ikisi arasında bir yerde olacak.

Kesin olan bir şey var: bu devrimi gerçekleştiren yapay zekâ çiplerini üreten şirketler şimdiden Nasdaq'a hâkim durumda. Bu, büyüme potansiyelinin bir kanıtı. Ancak bu ilerleme ağır bir bedeli beraberinde getiriyor. John Elkington'ın yüksek derecede etkili ve öngörülemez olaylara hazırlanmaya odaklanan Yeşil Kuğu yaklaşımı umut verici olsa da yapay zekanın bitmek bilmeyen enerji ve su tüketimi, Yeşil Kuğu yaklaşımının ele almak istediği iklim krizini daha da kötüleştirebilir.

Karmaşık Bir Ağ

Yapay zekâ, hayatımızın birçok alanında köklü değişimlere yol açıyor. Bazı işlerin yerini alacağından şüphe yok. Fakat tarih bize gösteriyor ki yeni iş imkanları da ortaya çıkacak. Asıl zorluk, bu değişimin beraberinde getireceği devasa beceri dönüşümünde yatıyor. Eğitim sistemlerinin bu değişime ayak uydurması ve işgücünü, henüz var olmayan işlerde de başarılı olabilecekleri araçlarla donatması gerekiyor. Bu sayede, yapay zekâ patlaması ekonomik büyümeyi hızlandırabilir. Ancak, YZ'nın getirdiği bir diğer sorun da enerji tüketimi. Artan veri işleme ve hesaplama ihtiyacı, ciddi sürdürülebilirlik sorunlarına yol açıyor. Peki, karbon vergileri tek başına bu sorunu çözebilir ve iklim değişikliğinin önüne geçebilir mi? Büyük ihtimalle hayır. Bu noktada, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmak ve enerji açısından verimli yapay zekâ geliştirmek kritik önem taşıyor. Ayrıca, YZ'nın çevresel etkilerini değerlendiren ve sürdürülebilirlik ilkelerine uygun şekilde geliştirilmesini sağlayan etik çerçeveler oluşturmak da gerekiyor.

ZY ve iklim değişikliği, ilk bakışta birbiriyle çelişen iki olgu gibi görünse de bazı ortak noktalara da sahip:

• Her ikisi de karmaşık ve çok boyutlu problemdir. Teknolojik çözümler ve politik adımların yanı sıra, bireysel davranış değişiklikleri ve küresel iş birliği de gerektiriyor.
  
  
• Her ikisi de insanlığın geleceği için büyük bir tehdit oluşturuyor. İklim değişikliğinin sonuçları şimdiden hissedilmeye başlandı ve AI'nın kontrolsüz kullanımı öngörülemeyen sonuçlara yol açabilir.
  
  
• Her ikisi de yenilikçi çözümler ve yaratıcı düşünme gerektirir. Bu sorunların üstesinden gelmek için, statükodan kopmak ve yeni bakış açılarına açık olmak gerekiyor.
  
  

Kripto Para Kurumlarının Fark Yaratan Etkisi: Sorun Karmaşık

Kripto paraların geleneksel finans sistemine entegrasyonu, yepyeni bir karmaşıklık katmanı ekliyor. Bu durum, merkez bankalarının para politikası araçlarının etkinliğini azaltarak, ülkelerin ve küresel toplumun iklim değişikliğiyle mücadele çabalarını sekteye uğratabilir.

Merkez bankaları, faiz oranlarını ve para arzını manipüle ederek ekonominin gidişatını yönlendirmek için para politikası araçlarını kullanır. Bu araçlar, yeşil yatırımları teşvik etmek ve sera gazı emisyonlarını caydırmak için de kullanılabilir. Örneğin, yenilenebilir enerji projelerine kredi sağlamak veya fosil yakıtlara uygulanan vergileri artırmak için düşük faiz oranları ve nicel genişleme politikaları kullanılabilir.

Ancak, kripto paraların yükselişi, merkez bankalarının para politikası üzerindeki kontrolünü zayıflatabilir. Kripto paralar merkezi olmayan sistemler aracılığıyla işlemler yapar ve devletlerin kontrolüne tabi değildir. Bu durum, merkez bankalarının para arzını ve faiz oranlarını yönetme yeteneğini sınırlayabilir ve para politikası araçlarının etkinliğini azaltabilir.

Zayıflayan bir merkez bankası araç seti, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir engel teşkil edebilir. Hükümetler, yeşil yatırımları teşvik etmek ve emisyonları azaltmak için para politikasına önemli ölçüde güvenmektedir. Kripto paraların entegrasyonu bu araçların etkinliğini azaltırsa, hükümetlerin iklim hedeflerine ulaşması zorlaşabilir.

Sorun karmaşık ve tek bir çözümü yok. Kripto paraların potansiyel faydaları göz ardı edilemez. Örneğin, finansal katılımı artırma ve uluslararası ödemeleri kolaylaştırma potansiyeline sahipler. Ancak, kripto paraların (-ki kripto madenciliğinin tükettiği enerji de azımsanmayacak kadar yüksek) entegrasyonunun merkez bankaları üzerindeki etkisini ve iklim değişikliğiyle mücadeleye olan etkilerini dikkatlice değerlendirmek önemli. 

Fırtınadaki Sinerji

Görünüşte aşılması zorlu olan bu zorluklara rağmen, bir umut ışığı var. YZ kendisi bu bilinmeyen sulara yolculuk ederken güçlü bir araç olabilir. YZ destekli öğrenme platformları, eğitimi ve öğretimi kişiselleştirerek işgücünü yapay zekâ ile yönetilen gelecek için gerekli becerilerle donatarak güçlendirebilir. Elektrik şebekelerini optimize edebilir, aşırı hava olaylarını tahmin edip hafifletebilir (tıpkı Yeşil Kuğu yaklaşımında olduğu gibi) ve hatta daha verimli yapay zekâ sistemleri tasarlayarak sürdürülebilirlik döngüsünü harekete geçirebilir. An itibari ile iş dünyasının geleceği karmaşık bir denklem. Büyük çatışmalar, yer değiştirmeler ve kaynak sıkıntıları yaşanması olası. Ancak öngörü, eğitime yatırım, sürdürülebilir uygulamalar ve kripto paraların değişen rolüne dikkat kesilerek, YZ’nin gücünden faydalanarak bu haritasız bölgede yolumuzu bulabilir hem refahın hem de çevresel sorumluluğun hâkim olduğu bir dönemi başlatabiliriz.

Not: Umarım John Connor bu yazıyı okumuyordur.