Web3 Ekonomisi, Kuantum Ekonomisi ve Einstein ile Picasso: Düşüncede Tuhaf Benzerlikler

Teknoloji, iyilik ya da kötülük için kullanılabilir. Onu nasıl kullanacağımıza karar vermek bize kalmış.

China Miéville, The City & The City

Bu hafta 22-23 Ağustos’ta gerçekleşen İstanbul Blockchain Week’e katılma şansım oldu. Organizasyon fiziksel olarak emsallerinden aşağıda değildi ve yer olarak da Bomonti gibi şık bir yerdeydi. Ne var ki içerikler hayal ettiğim düzeyde zihin açıcı ve doyurucu değildi. Buna karşın özellikle bir kamu kuruluşu olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin blok zinciri tabanlı uygulamaları ve geliştirdiği çözümler İstanbul’da yaşayan bir vatandaş olarak beni heyecanlandırdı. Bu teknolojilerin hemen her benzer toplantıda bir takım robot illüstrasyonları eşliğinde vasat bir TED konuşmasına evrilmesinden biraz usanmış biri olarak gerçek hayattaki somut uygulamaları mütevazi ama hayatı kolaylaştırıcı fikirlerle beni kazandı. Bunun dışında yine birçok kripto borsa platformunun standı fuaye alanında mevcuttu. 

Genel olarak hissiyatım teknoloji ilerliyor ama insanoğlu zihnen geriliyor, hem de teknolojinin ilerleme hızından daha hızlı bir şekilde. Kripto paralar, blok zinciri teknolojisinin en bilinen kullanım alanlarından biridir. Ancak, blok zinciri teknolojisinin potansiyeli sadece kripto paralarla sınırlı değildir. Blok zinciri, tedarik zinciri yönetimi, akıllı sözleşmeler, sağlık hizmetleri, e-ticaret ve daha birçok alanda kullanılabilir. Web3 ise blok zinciri teknolojisinin kullanıldığı, merkeziyetsiz bir internettir. Bu nedenle, blok zinciri teknolojisinin asıl odaklanılması gereken gelişme alanı olarak Web3 ekosistemi olduğunu söylemek bana göre makul. Son yirmi yıla baktığımızda teknoloji ve ekonomi dünyası, sıra dışı fikirlerin yeşerdiği bir toprak gibi. Özellikle "Web3 Ekonomisi" ve "Kuantum Ekonomisi" gibi kavramlar, geleneksel ekonomi görüşlerine meydan okuyarak yeni ufuklar açıyor. Gelin önce kısaca bu iki evreni tanımlayalım. 

"Web3 Ekonomisi", verilerin merkeziyetsiz ağlarda depolandığı ve sahipliğin bireylerde olduğu bir düzeni ifade eder. "Kuantum Ekonomisi" ise kuantum dünyasının belirsizliği, ekonomik sistemin belirsiz ve karmaşık yapısıyla paralellik taşıması fikri üzerine inşa edilmiştir. Web3'ün veri sahipliği vurgusu, Kuantum Ekonomisi'nin süperpozisyon ve etkileşim fikirleriyle bireylerin seçenekler arasında değerlendirme yapma yeteneği vurgusu ile perçinlenir. Web3 ile geleneksel iş modelleri değişirken, Kuantum Ekonomisi'nde de belirsizlik ve istatistiksel tahminler öne çıkar. Her iki yaklaşım da değişimin kaçınılmaz olduğunu belirtir.

Fizik dehası Albert Einstein ile sanat ikonu Pablo Picasso'nun yaşamlarındaki ilginç benzerlikler de göz kamaştırıyor.  Albert Einstein ve Pablo Picasso, farklı alanlarda olsalar da tuhaf benzerlikler taşıyan ikonik figürlerdir. Hem Einstein hem de Picasso, yaratıcılık konusunda dönemlerinin ötesine geçtiler. Einstein, teorileriyle fiziksel dünyayı sarsarken, Picasso da tuhaf ve çığır açıcı resimleriyle sanatta risk aldı. Einstein, farklı teorileri birleştirme yeteneğiyle tanınırken, Picasso da farklı sanatsal yaklaşımları bir araya getirerek kendi tarzını yarattı. Einstein'ın görelilik teorisi fizik anlayışını temelden değiştirirken, Picasso'nun sanatsal yenilikleri modern sanata yön verdi. İkisi de mevcut normlara meydan okuyarak geleceği şekillendirdiler.

Sonuç olarak, Web3 Ekonomisi ve Kuantum Ekonomisi, geleneksel düşünce kalıplarını sarsarken, Einstein ile Picasso da yaratıcılıkları ve radikal düşünceleriyle tarihe adlarını altın harflerle yazdırdılar. Hem ekonomi hem de sanat, farklı bakış açılarını kabul etme ve sıra dışı düşünme çağrısında bulunuyor gibi görünüyor. Henn Poincare 1902’de “La Science et L’Hypothese” (Bilim ve Varsayım) adlı eserini yazarken Picasso ve Einstein gibi kendi alanlarının iki dehasına esin kaynağı olacağını tahmin edebilir miydi? Bir ressam ve bir fizikçinin yaşadıkları dönemin iletişim imkanları dikkate alındığında ortak bir akılla kendi kulvarlarında devrim yaratmış olması tesadüf mü? 

Web3 ekonomisi, kuantum ekonomisi, yapay zekâ, Albert Einstein, Pablo Picasso ve nükleer bomba, hepsi insanlığın tarihinde devrim niteliğinde değişikliklere yol açan etkenler. Einstein'ın teorileri, nükleer silahların geliştirilmesine yol açtı ve bu silahlar, insanlığın varoluşunu tehdit eden bir güç haline geldi. Picasso'nun sanatı, geleneksel sanat anlayışını yıktı ve sanat dünyasında bir devrim yarattı. Web3 ekonomisi, merkeziyetsizleştirilmiş bir ekonomiyi mümkün kılarak mevcut ekonomik düzeni tehdit edebilir. Bunların hepsi ihtimaller dahilinde olsa da silikondan yapılmamış beyinlerimiz giderek daha kolaycı ve tembel alışkanlıklara tamah ettiği sürece distopik bir hikâyenin kısmen gerçekleşmiş bir parodisi olmaktan kurtulmamız düşük bir olasılık gibi görünüyor. 

Sonuç olarak hayal edemediğimiz riskten korunamayız.