Dijital paralar, fiziki bir varlık olarak var olmayan, yalnızca dijital olarak kullanılan bir para birimi türüdür. Kripto paralar ve kredi kartları da dijital paralar olarak kabul edilir. Ancak, bu üç ödeme yöntemi arasında bazı önemli farklar vardır.

• Kontrol: Merkez Bankası dijital paraları, merkezi bir otorite tarafından kontrol edilir. Kripto paralar ise, merkeziyetsiz bir yapıya sahiptir. Bu, kripto paraların herhangi bir hükümet veya finansal kurum tarafından kontrol edilemeyeceği anlamına gelir. Kredi kartları ise, bir banka veya kredi kartı şirketi tarafından kontrol edilir.
  
  
• Kriptografi: Kripto paralar, kriptografi adı verilen bir şifreleme yöntemi kullanılarak korunur ve oluşturulur. Bu, kripto paraların kopyalanmasını veya değiştirilmesini zorlaştırır. Kredi kartları ise, kriptografi kullanmaz.
  
  
• Kabul: Kripto paralar, geleneksel para birimleri kadar yaygın olarak kabul görmez. Kredi kartları ise, daha geniş bir kabul görmektedir.
  
  
• Güvenlik: Kripto paralar, güvenlik açığı riski taşır. Kredi kartları ise, daha güvenli kabul edilir.

Bu bağlamda, dijital paralar, kripto paralar ve kredi kartları, günümüzde kullanılan en yaygın ödeme yöntemleri arasında yer almaktadır. Bu ödeme yöntemleri, geleneksel para birimlerinden farklı olarak, fiziksel bir varlık olarak var olmazlar ve yalnızca dijital olarak kullanılırlar.

Her bir ödeme yönteminin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. Merkez Bankası dijital paralar, merkezi bir otorite tarafından kontrol edilir ve kriptografi ile korunması nedeniyle daha güvenli bir ödeme yöntemi olarak kabul edilir. Ancak, kripto paralar, oynaklık ve yasal düzenlemeler gibi bazı riskler taşır.

Türkiye Merkez Bankası Dijital Para Projesi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2022 yılında Dijital Türk Lirası (DTL) projesini duyurdu. DTL, TCMB tarafından çıkarılacak ve değer istikrarı, ödeme sistemlerinin güvenliği ve verimliliği gibi hedeflere ulaşmak için kullanılacak bir dijital para birimidir.

DTL, blok zinciri teknolojisi kullanılarak oluşturulacaktır. Ayrıca DTL geleneksel para birimlerine ek olarak kullanılacaktır. DTL, mal ve hizmetler için ödeme yapmak, para transferleri yapmak ve tasarruf etmek için kullanılabilir.

TCMB Başkanı Gaye Erkan geçtiğimiz hafta "Dijital Türk lirası ile ilgili birinci farz çalışması 2022'de başladı. Geçtiğimiz aylarda sonlandı. Şu anda ikinci faz hazırlıklarımız sürüyor. Birinci fazdaki çalışmalarımıza dair bulgularımızı yakın dönemde bir rapor olarak yayınlayacağız. OVP döneminde dijital Türk lirası çalışmalarımızı tamamlamayı planlıyoruz. Teknoloji açısından aslında bir vizyonu anlatmak istersem bu kapsamda dijital paranın yanı sıra dijital para teknolojilerinin ihracı da söz konusu olabilir. Ülkemizin bu anlamda hem donanım hem de yazılım ihraç edebilmesi mümkün olabilecektir." ifadelerini kullanarak proje hakkında son güncellemeleri de paylaşmıştır. 

İstanbul Finans Merkezi Projesi

İstanbul Finans Merkezi projesi nedir diye bir araştırdığımızda aşağı yukarı mevcut kaynaklardan derleyebileceğimiz temel bilgiler şu şekildedir; 

İstanbul Finans Merkezi (İFM), 2023 yılı sonunda tamamlanacak. 2 milyon 766 bin metrekarelik bir alana inşa edilen İFM, 1,4 milyon metrekare ofis alanı, 100 bin metrekare alışveriş merkezi, 2.100 kişilik kongre merkezi ve çeşitli sosyal donatılara sahip bir kümelenme bölgesidir. İFM'nin amacı, İstanbul'u bir küresel finans merkezi haline getirmektir. Bu amaçla, İFM, yerli ve yabancı finansal kuruluşları bir araya getirerek, finansal hareketliliği, finansman ve yatırım olanaklarını geliştirmeyi hedeflemektedir. İFM, Türkiye'nin büyüme ve üretim odaklı yeni ekonomi politikasının en önemli araçlarından birisi olarak görülüyor. İFM, nitelikli istihdam sağlayacak, ekonomik büyümeye ivme kazandıracak ve Türkiye'nin küresel ekonomideki konumunu güçlendirecektir.

Proje iyi yönetilirse potansiyelinin üzerine çıkabilir

İstanbul'un bir finans merkezi olma potansiyeline sahip olduğu söylenebilir. İstanbul, Asya ve Avrupa'nın kesişim noktasında yer alan bir mega kenttir. Bu konumu, İstanbul'u bölgesel ve küresel finans faaliyetleri için önemli bir konum haline getirmektedir. Ancak, İstanbul'un bir finans merkezi olarak başarılı olması için bazı zorlukların üstesinden gelmesi gerekmektedir. Bu zorluklar arasında, hukuki ve kurumsal ortamın iyileştirilmesi, finansal düzenleme ve denetimin güçlendirilmesi ve vergi sisteminin rekabetçi hale getirilmesi yer almaktadır.

Bankacılık etabının da açılmasından sonra İFM’nin gerekliliği ve sorgulanmasının, bunun bir inşaat projesi olup olmadığının tartışılmasının bir faydası yoktur ve amaç harcanan kamu kaynağını minimum kayıp oluşacak şekilde değerlendirip bu bölgenin monetize edilmesini sağlamaktır. Bunun için de sadece emlak ve kiralama odaklı bakış açısından ziyade bölgenin iddia edildiği gibi üretim odaklı ekonomi politikasını finanse edebilecek bir alan haline getirilmesi öncelenmelidir. Bunun da başlıca yollarından biri katma değerli ve yüksek teknolojili sektörlerin belirlenip buralarda faaliyet gösteren ya da bu alanlarda faaliyet gösteren şirketleri finanse edecek kurumlara öncelik verilmesi yönünde olmalıdır.

Oyun sektörü, dijital paraların katalizörü olabilir

Dijital paralar, son yıllarda giderek daha popüler hale geliyor. Bitcoin, Ethereum ve Dogecoin gibi dijital paralar, geleneksel para birimlerine alternatif olarak kullanılıyor.

Oyun sektörü, dijital paraların benimsenmesine ve yaygınlaşmasına yardımcı olmak için önemli bir rol oynayabilir. Oyuncular, yeni teknolojileri denemeye ve risk almaya daha açık olma eğilimindedir. Ayrıca, oyun sektörü, küresel ölçekte büyük bir kullanıcı kitlesine sahiptir.

Oyun sektörünün dijital paralar için bir katalizör olarak kullanılabileceği bazı nedenler şunlardır:

• Oyuncular, yeni teknolojileri denemeye ve risk almaya daha açıktır. Oyuncular, yeni oyunları ve yeni oyun deneyimlerini denemeye isteklidirler. Bu, yeni bir ödeme yöntemini benimsemeleri için de geçerlidir.
  
  
• Oyun sektörü, küresel ölçekte büyük bir kullanıcı kitlesine sahiptir. Oyun sektörü, dünyanın her yerinden milyonlarca insanı kendine çekiyor. Bu, dijital paraların küresel ölçekte kabul görmesine yardımcı olabilir.
  
  
• Oyunlar, dijital paraların özelliklerini sergilemek için ideal bir ortamdır. Oyunlar, kullanıcıların dijital paraları nasıl kullanabileceklerini görebilecekleri interaktif bir deneyim sunar. Bu, dijital paraların nasıl çalıştığını ve kullanıcılar için ne gibi faydaları olduğunu anlamalarına yardımcı olabilir.

Oyun sektörünün dijital paralar için önemli bir pazara sahiptir. Oyuncular, yeni bir ödeme yöntemini benimsemek için ideal bir kitleyi oluşturmaktadır. Bu nedenle, oyun sektörü, dijital paraların benimsenmesine ve yaygınlaşmasına yardımcı olmak için önemli bir rol oynayabilir.

İstanbul Finans ve Teknoloji Üssü (İFTÜ)

Merkeziyetsiz bir dijital varlığı, bir merkez üzerinden yükseltme fikri aslında tam da İFM projesinin kendisi kadar ironik bir yaklaşım. 

Artan dijitalleşme, finans merkezlerinin rolünü ve önemini değiştiriyor. Dijital teknolojiler, finansal işlemleri daha verimli ve erişilebilir hale getirerek finans merkezlerinin bazı işlevlerini azaltıyor. Örneğin, küresel ödemeler, dijital platformlar aracılığıyla daha hızlı ve daha düşük maliyetlerle gerçekleştirilebiliyor. Ayrıca, finansal hizmetler alanındaki yeni girişimler, geleneksel finans merkezlerinin dışından rekabet yaratıyor. Ancak, dijitalleşmenin finans merkezlerinin varlığını tamamen ortadan kaldıracağı söylenemez. Finans merkezleri, küresel finans piyasalarının işleyişi için önemli bir rol oynuyor. Bu merkezler, yatırımcılar, şirketler ve finansal kurumlar için bir araya gelme ve işlem yapma yeri sunuyor. Ayrıca, finansal bilgi ve uzmanlık sağlıyor. 

Bu bağlamda özellikle İstanbul Finans ve Teknoloji Üssü bünyesinde dijital para ve oyun sektörü ve benzeri katalizör pazarları entegre eden ve entegre olmasına imkan sağlayan düzenlemelerin gelmesi İFM projesinin daha elit, entelektüel stratejisinin en baştan beri düşünüldüğü hissini verecek ara çözümler olarak düşünülebilir.