Son altı ay, yapay zekanın (AI) gelişimi için mükemmel bir dönem oldu. Midjourney gibi görüntü işlemcileri ve ChatGPT dahil metin üreticileri kamuoyunda muazzam bir ilgiye ve tartışmaya yol açtı. Sürücüsüz araç vaadi gibi değiller; bu uygulamalar, gerçek bir ticari kullanım için hazır görünüyorlar.

Bu, halka açık blok zincirlerine ve dağıtılmış işlemlere odaklanan teknoloji yenilikçileri için bir sorun teşkil edebilir. En azından yapay zeka, özellikle geçtiğimiz yıl boyunca çeşitli dolandırıcıların ve sahtekarlıkların kriptoda sebep olduğu itibar kaybı göz önüne alındığında, yakın gelecekte yatırım finansmanı için büyük bir rakip olacak.

Blok zincirlerinin ve yapay zekanın yapıları ve temel değerler sistemleri arasında derin farklılıklar var. Şimdiye kadar yapay zeka, eğitim için büyük ve merkezi veri önbelleklerine fazlaca ihtiyaç duyuyordu. Bu, kripto ve blok zinciri topluluklarının temelden karşı çıktığı gizlilik ve güvenlik risklerine yol açabilir.

Ayrıca, veri önbelleklerine bağımlılık, yapay zekayı büyük ve merkezi şirketlerin talep ettiği bir teknoloji haline getiriyor. Şu anda bunu tecrübe ediyoruz. Microsoft'un Open AI ile ChatGPT'ye yaptığı 10 milyar dolarlık devasa yatırım, teknolojinin kurumsal ürünlerde kısıtlı şekilde kullanılmasına dayanıyor.

Birleştirilebilir Yapay Zekâ

Ancak, bu içsel antidemokratik önyargının giderilmesine yardımcı olabilecek yapay zekaya yönelik çok farklı bir yaklaşım var.

Biliyorsunuz, blok zincirlerin en geçerli uygulamalarından biri, dijital paranın yanı sıra dağıtılmış işlem kaynaklarını yönetmektir. Blok zincirleri, katkıda bulunanlara teşvik sağlayan token'larla birlikte, hizmetleri koordine etmek ve bir ağa doğrulatmak için kullanılabilir. Şimdiye kadar blok zincirler, Filecoin gibi dağıtılmış bulut depolama ağlarını ve Render Network gibi üst düzey grafik hesaplama ağlarını teşvik etmek ve yönetmek için kullanıldı.

Bir başka ilginç örnek ise, tokenize edilmemiş, eşler arası dosya paylaşım ağı olarak piyasaya çıkan BitTorrent. Ancak araştırmacılar tahminen 2017'de, ağın tokenize edilmesinin, kullanıcıları en hızlı bağlantılarla ödüllendirerek ağı tüm kullanıcılar için daha iyi hale getirebileceğini teori olarak sunmaya başlamışlardı. 2018'de Tron'un kurucusu Justin Sun, tam da bu niyetle hizmeti satın aldı (yine de BitTorrent uygulamasının teknik özelliklerine kefil olmayacağım).

Bir dizi blok zincir projesi, tokenize edilmiş ve dağıtılmış işlem mantığını yapay zekaya da uyguladı. Muhtemelen en önemlisi, kıdemli yapay zeka araştırmacısı Ben Goertzel tarafından 2017'de piyasaya sürülen SingularityNET'ti. 1980'lerin sonlarından bu yana AI'la ilgili çalışmalar yapan ve konuya ilişkin bir düzineden fazla akademik kitap kaleme alan Goertzel "yapay genel zeka" terimini popülerleştirmesiyle tanınıyor.

(SingularityNET, 2017'deki ilk kripto para arzı çılgınlığı sırasında fon toplayan nispeten nadir, saygın projelerden biriydi. Token'ı AGIX, Microsoft/Open AI anlaşmasının ardından büyük bir yükseliş kaydetmişti.)

Goertzel, SingularityNET'in yapay zekaya ilişkin tutumunu genellikle, yapay zekanın gelişimini "bir zihinler toplumu" olarak tasavvur eden öncü bilgisayar bilimi araştırmacısı Marvin Minsky'nin sözleriyle özetliyor. Goertzel, SingularityNET'i, her biri belirli alanlarda iyi olan dil işlemcileri, navigatörler veya görüntü oluşturucular gibi “kısıtlı” diye tabir edilen çeşitli yapay zekaları bir araya getirecek açık bir yapı olarak tanımlıyor. 

Bir SingularityNET kullanıcısı, dünyanın herhangi bir yerinde oluşturulabilen, bulundurulabilen ve ağa serbestçe bağlanabilen, ağ üzerindeki belirli bir hizmet kombinasyonunu talep edebiliyor. Bu temelde, Ethereum gibi bir akıllı sözleşme platformundaki finansal hizmetlerin, "birleştirilebilirlik" olarak adlandırılan yöntemle daha büyük paketler haline getirilebilmesiyle aynı.

Goertzel, böyle birleştirilebilir bir ağın yapay zekanın gelişimini, kripto para birimleri ve akıllı sözleşmelerin finansı demokratikleştirmesi gibi demokratikleştirebileceğini savunuyor; ancak, gördüğünüz gibi, bu iki ucu keskin bir kılıç. Goertzel daha da ileri giderek, yapay zekanın gelişimi için, her modülün bağımsız geliştiği yeniden birleştirilebilir bir ortamın, insan benzeri dijital zihinler olan yapay genel zekaya ulaşabilecek daha iyi bir yol olabileceğini savunuyor.

Buradaki teknik bir detayı vurgulamakta fayda var. Yapay zeka bir blok zinciri "üzerinde" çalışamaz. En azından mevcut teknolojiyle, bu hayal edilemeyecek derecede yavaş ve pahalı olacaktır. SingularityNET ve benzeri projeler, zincir dışı kaynakları yönetmek için blok zincirlerini kullanmaya odaklanıyorlar. Ancak bu, ağa uygun giriş ve çıkış sağlamak için doğrulama katmanları gerektirdiğinden bazı teknik riskler anlamına geliyor.

Kripto felsefesi yapay zekaya karşı

Goertzel'in yapay zekaya yaklaşımı, yapay zekanın şu anki görünen yüzü Sam Altman'ın inançlarıyla yararlı bir tezat oluşturuyor. Altman, OpenAI'nin CEO'su ve kurucu ortağı. Ancak aynı zamanda, küresel vatandaşlar için, irislerini tarayarak özgün dijital kimlikler oluşturmayı amaçlayan Worldcoin projesinin de destekçisi. 

Altman'ın Worldcoin projesi, hassas topluluklardan inanılmaz derecede hassas biyometrik verileri toplamak istemesi nedeniyle hor görülüyor. Ancak, yapay zekayla ilişkisi daha da karanlık olabilir.

Pek çok sosyal ve ekonomik teorisyen, gördüğünüz üzere yapay zekanın, aşırı eşitsizliğin olduğu bir dünya yaratacağını tahmin ediyor. Bu tahmine göre, yapay zeka kamyon şoförlüğü ve kasiyerlik gibi meslekleri ortadan kaldıracak. Yapay zekanın merkezi şekilde kontrol edilme ihtimali yüksek olduğundan, bu meslek gruplarında verilen ücretler büyük şirketler için kara dönüşecek.

Sam Altman'ın Worldcoin'i, özellikle, Silikon Vadisi'nin bu bilmeceye sunduğu ana çözümü uygulamak için tasarlanmış: Evrensel temel gelir (ETG). Fikir şu ki, yapay zeka tüm meslek gruplarını ortadan kaldırdığında, bir hükümet veya benzer bir tüzel kişilik, serveti alt tabaka kitlelerine yeniden dağıtmak için birkaç merkezi yapay zeka yöneticisini yeterince yüksek oranlarla vergilendirmek zorunda kalacak. Worldcoin'in iris tarama küresi, her şeyden öte, hiç kimsenin birden fazla ödeme alarak gelecekteki hayali sistemi dolandırmamasını sağlamayı amaçlıyor.

Ben bir solcuyum; servetin bir dereceye kadar yeniden dağıtılmasının toplumu daha istikrarlı ve üretken hale getireceğine inanıyorum. Ama benim için bile, Silikon Vadisi'nin bu ETG vizyonu, kibirli politbüro komünizminin ve aç gözlü tekelci kapitalizmin en kötü özelliklerini birleştiren otoriter bir kabus. Bu, çoğunluğun tamamen azınlığın eline baktığı bir gelecek olacaktır. Bir tekno-elit kesim, geleneksel kömür madencilerinin aleyhine şarkılar söylediği bir tür yapay zekaya sahip sömürücü bir Şirket Mağazası işletecektir.  

İşte bu, Sam Altman ve Peter Thiel gibilerin bizi iştahla yönlendirdiği gelecek. Henüz kapsamlı bir alternatif vizyon olmasa da, SingluarityNET gibi dağıtılmış yapay zeka projeleri en azından daha demokratik bir teknolojik geleceğin ipuçlarını veriyor.