ABD ekonomisinde faiz oranları artışın arifesinde, hatta bazı noktalarda artış başladı bile.

Bu oranlar fon arayanları etkilerken fon sağlayıcılar için de daha yüksek getirilere imkan veriyor. Bunlara göreceli olarak daha güvenilir varlıklar da dahil. Diğer bazı faktörlerin yanı sıra sermaye çekmeye yönelik bu rekabet ortamı hızlı büyüyen teknoloji şirketlerinin hisse senetleri de dahil birçok spekülatif varlık için iyi bir haber değil. Kripto sürpriz biçimde iyi dayanıyor olsa da aynı tehditle karşı karşıya. 

ABD’de faiz oranlarındaki en dikkate değer sıçrama mortgage piyasasında görüldü. 30 yıllık sabit faizli mortgagelar 19 Nisan itibarıyla yüzde 5,3’ten işlem görüyordu ki bu son 12 yılın en yüksek seviyesiydi. Aynı gün 10 yıllık ABD hazine bonoları ise yüzde 2,94’ten gidiyordu. Bu da Mart 2018’den bu yana en düşük seviyeydi. İnanılması en zor ve spekülatif varlık tutanlar için en somut göstergelerden biri de risksiz görülen, enflasyona Endeksli ABD tasarruf bonolarının yaklaşık mayısta yüzde 10’a tırmanmasına dair beklentilerdi. Elbette ki bu oranların hepsi yüksek enflasyonla ofset edilmeye açık ancak bu diğer yatırımlar için de geçerli. 

Bunlar sermaye maliyetlerindeki artışa dair geçici sayılabilecek sinyaller. ABD Merkez Bankası’nın bankalara yönelik borçlanma faizinin etkisi çok daha fazla zira insanların kararlarını etkileyen bir unsur. Örneğin, faiz artışının geçici olduğuna inanan bir banka rakiplerinden hacim çalmak için daha düşük faizli kredi sunabilir. Yani Fed’in faiz artırma niyetini belirttiğinden bu yana yaşananlar daha başlangıç olabilir.

Faizlerin artması başta hedge fonlar olmak üzere birçok yatırımcının risk-getiri hesaplarının değişmesine neden oluyor. Bu karmaşık bir hesap çünkü bono gibi “güvenli” bir yatırım, normal koşullarda daha yüksek riskli ama yüksek getirili başka araçlara gidecek parayı çekebilir hale geliyor. Bu yüksek riskli varlıların kapsamına birçok kripto para ve token varlıklar da giriyor. 

Daha az riskli varlıklara yönelik yavaş ama kararlı bir kayış olduğu görülüyor. Nasdaq 100 Amazon, Nvidia gibi en azından belirli bir büyümenin olasılığının yüksek olduğu şirketlerin hisselerinden oluşan bir sepet. Bu sepet ocaktan beri yüzde 12’den fazla erimiş durumda ki daha yavaş büyüyen bankacılık, perakende ve üretim şirketlerin içeren bu dönemde Dow Jones sanayi ortalaması yüzde 4,4 değer kaybetti. 

Daha spekülatif alanlara bakıldığında resim daha da karmaşıklaşıyor.

Riskten Kaçmak 

Buradaki en popüler oyuncu agresif bir forward fon olan ve Cathie Wood tarafından yönetilen Ark Innovation. Wood spekülatif teknoloji hisselerine ilgisiyle biliniyor. Bunlar arasında Robinhood, Shopify, Unity, Block, Tesla ve Ark Innovation’ın en büyük yatırımı olan Zoom gibi spekülatif teknoloji, bioteknoloji ve fintek şirketleri de var. Bunlar ya hiç kâr etmiyorlar (bioteknoloji şirketleri) ya çok kâr etmesi bekleniyor (Zoom) ya da agresif muhasebe teknikleri sayesinde kârlı görünüyorlar (Tesla.)

Wood’un sepetindeki hisselerin toplam değeri 2021’deki tepe noktalarına kıyasla yüzde 60 düştü. Bu 2021’deki tepe noktasının yaklaşık yüzde 38 altında seyreden bitcoinin performansından bir kötü bir performans. CoinGecko’ya göre Ether yüzde 35 düşüşteyken toplam kriptolar yaklaşık yüzde 36 değer kaybında. 

Kriptoların büyüme odaklı konvansiyonel teknoloji fonlarında göre daha iyi dayanmalarını görmek gerçekten etkileyici. Bunun nedenlerinden biri de kripto ve blokzinciri konusunda yatırımcıların iyimserliğinin sürmesi.

Ayrıca kriptoda etki oluşturabilecek öneli yapısal ve şeffaflık temelli farklılıklar da söz konusu. Her şeyin ötesinde yüksek harcamalar yapan geleneksel bir girişim yüksek faiz ortamında daha fazla değer kaybedecektir zira nakit “yaktığı” için gelecekteki borçlanmaları etkilenecektir. Kriptoda bir blokzincirinin yakma yapması tek bir yere bağlı değildir. Aksine anlaşılması kolay olmayacak biçimde farklı katılımcılara dağıtılmıştır. Diğer bir deyişle bir blokzinciri ekosisteminin finansal resmini anlamak çok daha zordur. 

Ancak, protokollerin dış finansmana bağlı olduğu belirli durumlar da söz konusudur. Bunların bazıları akut olayladır. Örneğin Jump Trading’in Wormhole köprüsü hırsızlığında kurtarma görevi üstlenmesi. Bazı paydaşlık ve kredi verme havuzlarının konumu daha riskli olabilir. 

Örneğin Terra’nın Anchor protokolündeki getiri yoğun biçimde sübvanse ediliyor. Borç verenlere geri ödenen meblağın yarısından fazlası dış sermayeden karşılanıyor.  Şu an için buna pazarlama harcaması olarak bakılıyor ancak afazilerin artmasıyla birlikte olumsuz etkiler görülmesi kaçınılmaz. 

Kemerleri Bağlayın

Şu anda kripto iyimserliğin desteğiyle dayanıyor gibi görülüyor. Ancak umdun da sınırları vardır ve kriptonun da uzun vadeye yayılan riskleri söz konusu. Özellikle paydaşlık ve getiri havuzları, sermayenin çekildiği durumlarda daha az stabil hale gelirler.

Anchor bu riskler arasında yüksek bir noktada. Hızla büyüyen UST stable coinin ana ekosistemi konumunda ve algoritmik modeli üzerinde ciddi tartışmalar var. 

Tüm bunlara başka yerlerde daha güvenli alternatiflerin gelişmesini de eklediğimizde ufukta görülen mükemmel fırtınayı göz ardı etmemiz mümkün değil.