Time dergisinde yayınlanan bir makaleye göre Efektif Alturizm hareketinin felsefecileri Sam Bankman-Fried’in bir yalancı ve birden fazla çalışma arkadaşıyla ilişki yaşayan biri olduğu konusunda sık sık uyarılıyorlardı. Onlar ise genelde bu altın çocuğun göründüğü gibi olmadığını söyleyenleri tehdit etmekle meşguldüler.

Alameda Research’in eski ekibi Bankman-Fried’i uzaklaştırmak için resmi olarak çaba gösterseler de Oxford’dan profesör William MacAskill’in de aralarında bulunduğu bazı kişiler o günlerde tarihteki en büyük yolsuzluklardan birinin taşlarını döşeyen FTX’in kurucusunu savunmaya ve parlatmaya devam ediyorlardı. MacAskill ve diğerleri Bankman-Fried’i savunmalarının ödüllü fon ve prestij olarak alıyorlardı. 

Tüm bunlar dedikodudan ya da kişisel çatışmalardan ibaret değildi. Bütün kariyerlerini ahlaki aksiyonlar üzerine kurgulayan insanların da rol aldığı iyi planlanmış bir süreçten bahsediyoruz. Nisan 2018’de Alameda’nın dört üst düzey yöneticisi bir toplantı talep ederek Bankman-Fried’e payını verip hedge fonu terk etmesi teklifinde bulundular. Bu teklifin dayanağı olarak Bankman-Fried’i en temel kurumsal süreçleri ve muhasebe uygulamalarını bile görmezden gelmesi olarak açıkladılar. 

Toplantının tutanaklarında Bankman-Fried için “büyük bir duyarsızlık ve aymazlık” içinde olduğu, “etik dışı” davrandığı ve “rakamlarla oynadığı” iddiaları kayda geçiriliyordu. Time’daki makaleye göre yöneticilerin sürece müdahale etmesine enden olan diğer konular arasında Bankman-Fried’in Alameda’nın sahipliğini paylaşmayı vaat etse de aslında gizliden gizliye şirketin tek sahibi gibi konumlandığı iddiaları vardı. 

Savunma ve tehdit 

Time’a göre MacAskill, Bankman-Fried’in davranışları konusunda bilgilendirilmişti. Bilgilendirilenler arasında Efektif Alturizmin önde gelen felsefecilerinden Nick Beckstead ve efektif alturizm merkezli hayırseverlik platformu OpenPhilantrophy’nin eş CEO’su Holden Karnofsky de vardı. 

Alameda’nın eski çalışanlarından yazılım mühendisi Naia Bouscal’a göre MacAskill sadece Bankman-Fried ile ilgili iddiaları reddetmekle yetinmedi bu iddiaları dile getirenleri “tehdit etmekten” kaçınmadı. 

MacAskill’in Efektif Alturizm hareketi içerisinde çok güçlü bir figür olması ve Alameda’nın ilk dönemlerindeki birçok çalışanın da bu felsefenin takipçileri olması nedeniyle MacAskill’in muhalefeti Bankman-Fried’den hesap sormak isteyenlerin önünü ciddi biçimde tıkadı. Konuya doğrudan şahit olan bir kaynağın verdiği bilgiye göre MacAskill, Efektif Alturizm ile ilgili kurumları da arkasına alarak çalışanları etkileme gücüne sahipti. 

Bankman-Fried, MacAskill ile olan ilişkisini Alameda üzerinde bir sopa gibi kullanıyordu. Time’a verdiği mülakatta Bankman-Fried’in o dönemki tavrını anlatan bir kaynak, “Bankman-Fried ‘sizi bitiririm’ diyordu. ‘MacAskill ve Holden size mi inanır bana mı?’ diyerek rest çekiyordu” diyor. 

Sam Bankman-Fried, MacAskill’in savunması sayesinde Nisan 2018’deki toplantıda gönderilemedi. Aksine konuyu gündeme taşıyan dört yönetici ayrılmak durumunda kaldılar. Onları Alameda’nın çalışanlarının yaklaşık yarısı takip etti. Bu bir noktada hayırlı bir durum gibi de görülebilir. 

MacAskill, Karnofsky ve Beckstead o günlerdeki tavırları nedeniyle FTX yolsuzluğunda doğrudan rol oynadılar ve altın çocuk tarafından cömertçe ödüllendirildiler. 2020 yılında FTX’in hızlı yükselişinin başlamasıyla birlikte MacAskill uzun zamandır yatırım yaptığı sözde Efektif Alturist bu milyarderin nimetlerinden yararlanmaya başladı. Beckstead, FTX Future Fund’ın başına getirildi. Bu fon, Bankman-Fried’in imajını güçlendirmek ve yeni kurbanlar çekmek noktasında rol oynadı. 

Sonunda geldiğimiz noktada yaşananlar Efektif Alturizm hareketinin bütünü için bir aydınlanma anı olsa gerek. Her ne kadar bu kişiler Bankman-Fried’in kötü planlarının farkında olmasalar da ahlaki yaklaşımının yanlış olduğuna dair yeterince uyarılmışlardı. Özellikle de işyerinde cinsel istismara varan uygulamalara karşı “haberimiz yoktu” şeklinde yaklaşımları hiç de hoş değil.

MacAskill ve tayfası tarafından geliştirilen fikirlerin aşırı egoist kapitalistlerin gerçek niyetlerini diğer insanlardan gizlemek için başvurdukları kullanışlı bir kılıf olduğuna dair eleştiriler de söz konusu. FTX olayları bu eleştirilenin somut bir örneği oldu ve Efektif Alturizm hareketinin kalbinde bir çentik açtı. Belki de kafasında hızla büyüyen bir tümör oluşturdu desek daha doğru bir tabir olacaktır. 

Tümörlerde olduğu gibi bu olayda da kapsamlı bir inceleme yapılması şart. MacAskill’in Oxford’da görevine devam etmesi akademik felsefe ortamı için yüz kızartıcı bir durumdur. Ne yazık ki FTX olayıyla birlikte bu tür durumların toplumun en üst noktasında bile yeterince ele alınmadığını, kibir ve egoizmin Oxford’dan Stanford’a, MIT’den ABD Kongresi’ne kadar ne kadar yaygın olduğunu ve sıradan insanların hayatını nasıl mahvettiğini bir kez daha gördük.