Musk, geçtiğimiz aylarda Twitter’ın piyasada işlem gören hisselerini satın alarak yüzde 10’luk bir paya ulaştı ve şirketin en büyük hissedarı haline geldi. Sonrasında ise işler karıştı. Şirket Musk’a yönetim kurulunda bir koltuk verdi ama önce gücünü sınırladı sonra da hisseleri eritecek ve olası ele geçirme operasyonlarını engellemeye yardımcı olacak “zehirli hap” sürecini başlattı. 

Zaten Twitter’ı etkili kullanan ve etkileme gücü olan birinin neden bu şirketin sahibi olmak istediğini anlamak güç. Bu süreçte destek ve popülerlik elde etmeye yönelik bir kampanya da başlatan Musk, sistemin geliştirilmesine dair bazı önerilerini dile getirdi. Her iyi popülist gibi Musk da Twitter camiasına istediklerini vermeyi hedefliyordu. Neler mi? Düzenleme butonu, daha uzun tweet atabilme, DOGE ile bahşiş/yardım verebilme. (DOGE’a dair geliştirme bekleyenlerin sayısının az olabileceğini de itiraf edelim.) 

Tüm bu hengâmede kripto hem bir unsur hem de bir perspektif olarak görülebilir. Twitter, kripto endüstrisi için eşsiz değere sahip. Diğer bazı niş alanlar için de aynı durum söz konusu. Twitter, diğer tüm sosyal topluluk platformlarının ötesinde haberlerin ilk duyulduğu, insanların şan şöhret kazandığı (ve kaybettiği) ve coinlerin piyasaya sürüldüğü bir mecra. Kripto camiasının elinde Discord, Slack ve hatta Gmail gibi diğer mecralar olsa da “kuş logolu uygulama” hepsinin ötesinde değerli. 

Dünyanın en zenginlerinden biri olan Musk, bu platformu güçlendirecek birçok şey yapabilir. Twitter bir nevi herkesin kullanabildiği bir megafon gibi. Devrimlerin tetiklenmesine, sosyal hareketlerin güçlendirilmesine ve son zamanlarda görüldüğü üzere savaşların gidişatının değiştirilmesine zemin hazırlayabiliyor. Kendine has bir alan açan, genelde eğlenceli bir tarihe not düşme alanı. Ancak büyük grupların bir araya gelip sürekli etkileşimde bulundukları diğer mecralar gibi burası da kaba ve kötücül olabiliyor.

Kripto Sahtekarlıkları

Twitter spamin sel gibi aktığı bir mecra. Ne yazık ki bunun da önemli bir kısmı kriptodan geliyor. “Dijital varlık endüstrisindeki” herhangi bir önemli oyuncunun kendi botları var ve yayınladığı mesajların altına yüzlerce mesaj post ettiriyor. Bazı sahtekarlar ise sizin yerinize geçebiliyorlar. Viral olmuş herhangi bir tweetin altına baktığınızda sahtekarlık linklerini ve kandırmaca mesajları görürsünüz. Bunlar en berbat coinler için en berbat reklamlardır.

Line Goes Up adında bir saat uzunluğunda belgeseli olan ve kripto konusunda en aklı başında eleştirileri getirenlerden biri olarak görülen Kanadalı video sanatçısı Dan Olson bir keresinde attığım bir mesaja cevap yazmıştı. Cevabında kriptocuların camia dedikleri yapıların birer bot ve kandırmaca ordusu olduğuna dair şüphelerinin doğrulandığını belirtmişti. Kendisine cevap veren binlerce hesabın sadece 10 tanesinin gerçek insan olduğunu düşünüyordu. Hatta bunu bile fazla buluyordu. 

“Birçok şeye yanıt verme ihtiyacı hissetmiyorum zira kripto ekosistemi kendi adına konuşamıyor.”

Bennett Tomlin ve Cas Piancey gibi diğer şüphecilerin de yoğun biçimde ortaya koyduğu üzere sahtekarlar büyük Twitter hesaplarını (100.000’den daha fazla takipçisi olan) satın alıyor ve bunlar aracılığıyla reklam yapıyorlar. Konudan çok anlamayan biri bu tür bir hesabın tuzağına düşebilir ve hali altından çekildiğinde ortada kalabilir. 

Bundan birkaç yıl önce bir genç; ünlülerin, politikacıların ve hatta bu mecranın Twitter hesaplarını ele geçirip klasik bir kandırmaca mesajı atmıştı ve bu konu Beyaz Saray’a kadar çıkmıştı. Sahtekar genç, “Hayranlarıma kıyak yapıyorum. Aşağıdaki adresime göndereceğiniz her bitcoinin karşılığında 2 bitcoin göndereceğim” diyordu. Bu kişi 30 ayrı suçla suçlanmıştı.

Tüm kandırmacalar kanunsuz veya suç teşkil eder halde olmayabilir. Bu nedenle Twitter’ın yayınlanan paylaşımlara müdahalesi konusu ince bir denge gerektiriyor. Adil olmak gerekirse burada günah sadece kriptoya ait değil. Klasik piramit satış modelleri ve Ponzi kurguları da burada sık sık karşımıza çıkıyor. İnsanlara serbest bir alan verdiğinizde genelde bunu istismar ediyorlar.

Musk, hayranlarının beklediği tüm yenilikler bir yana sadece bu pisliği temizlese bile ciddi bir etki oluşturabilir. Botları ve belki de mavi tıkları ortadan kaldırın yeter.

Açık Platformlar

Görülen o ki Musk’ın motivasyonu Twitter’ın toplumun geneline açık bir iletişim platformu olma noktasından uzaklaşmaya başlaması. Platform görüşleri serbestçe ifade etme mecrası olma sözünden dönüyor gibi. Diğer sosyal medya platformları gibi Twitter da algoritmasını gizli tutuyor. Ayrıca bazı hesapları engelleme nedenlerine dair açık ve net bir açıklama da yapmıyor. Bu da belirli seslerin neden engellendiği sorusunu gündeme getiriyor.

Musk, Twitter’da önemli bir pay satın aldığını duyulmadan önce alternatif bir sosyal medya platformu kurmayı da dillendiriyordu. Görülen o ki bu yola girmeyecek.

Şunu kabul edelim: Twitter’ın alternatifi yok. İnsanlar en etkili ve popüler kişilerin bir araya geldiği sosyal medya platformlarını kullanmayı tercih ediyorlar çünkü gündemi etkilemeyi veya gündemin nasıl şekillendiğini izlemeyi istiyorlar. Mastodon ve hatta Donald Trump’ın desteklediği Truth gibi platformlar topluluk ve izleyici çekmekte zorlanıyor ve genelde yankı odalarına dönüşmekten kurtulamıyorlar. 

Kripto camiası da uygun bir alternatif oluşturamadı. Birçok kişi paylaşımlarının değiştirilemez şekilde ve sonsuza kadar blok zincirinde durması fikrinden hoşlanmıyor. Ya da her tür işlemlerinin ücrete tabi olmasından rahatsız oluyor.

Musk, Twitter’ın eski CEO’su Jack Dorsey’nin Mavi Gökyüzü adını verdiği ve protokolün algoritmasını herkese açık hale getirmeye yönelik vizyonunu izliyor aslında. Bu yapılırsa insanlar Twitter üzerinde kendi sitelerini oluşturabilir ve içerik akışlarını özelleştirebilirler.

Musk, ABD’de şu anda yürürlükte olan 230 numaralı kanun gibi (kullanıcıların paylaşımlarından platformu sorumlu tutmayan ve böylelikle hayatta kalmasına imkan veren kanun) kanunları destekleyebilir. Böylesi bir koruma kalkanı olmazsa şirketler dava edilmemek için belirli kişileri ve grupları sansürleyebilirler. Aslında herkese açık platformlar ABD’de İletişim ve Samimiyet Kanunu’nun yaptığı işi yapıyor. Yani insanların şerbetçe paylaşım yapacağı alanları oluşturmak ve neyin paylaşılacağına karar veren yapıları ortadan kaldırmak. (Twitter ABD anayasasının koruduğu ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirildiği için sansüre tabi değil.)

Uzun zamandır var olan bu kanunlara rağmen Twitter sonsuza kadar rakipsiz kalmayacak. 

Musk Doğru İnsan Değil

Musk Twitter’ı daha iyi bir deneyime getirmek isterse yapabileceği pek çok şey var ve bunların önemli kısmı kripto endüstrisini de ilgilendiriyor. Ancak bir daha söyleyeyim, yapmasın. ABD’de finans, devlet ve medya alanındaki hakim güçlerin Musk’ın yükselişini engellemeye çalıştığına dair komplo teorisi bir yana koyalım. Twitter’ın dertleri kendine özgü ve bunların çözülmesi için bir kişiye değil bir topluluğa ihtiyaç var. 

Reddit’in eski CEO’su Yishan Wong, geçtiğimiz günlerde bir açıklama yaptı ki bu açıklama sadece modern dünyanın iletişim şirketlerinden birinin eski yöneticisinden gelebilecek kadar bilgiceydi. Wong da Musk’ın başına dert almaması gerektiğini söyledi ve Twitter ve Facebook (artık Meta) gibi kâr amaçlı şirketlerin iş amaçlarına ulaşmak için gerekirse sansüre de gidebileceklerini ifade etti. Bu şirketler toplumsal tartışmaları modere etme konusunda harekete geçmekten de imtina ediyor zira Wong’a göre belirli zamanlarda ve ortamlarda ortaya atılan fikirler aktüel, fiziksel ve kinetik anlamda isyankar davranışları da tetikleyebiliyor. Belki mağduru suçluyor gibi düşünebilirsiniz ancak şu da bir gerçek ki belirli ortamlarda etkileşime zorlanan kitleler genelde bir bağlam oluşturmayacak şekilde orta yolcu bir noktada uzlaşırlar ve zamanla sözler üzerinden kavga etmeye başlarlar. 

Wong’a göre Twitter’dan bu kadar faydalanan kitlenin kendisinin sorumlu davranması ve medeni olması gerekli. ABD Sermaye Piyasası Kurumu tarafından tweetlerinde manipülasyon yaptığı gerekçesiyle dava edildiğinde kuruma “her şeye mantıkla yanaşmayı bırakın” diyen de Musk’ın kendisiydi. 

Musk’ın kontrol edemediği bir popüler olma iştahı söz konusu. Bundan daha kötüsü, politik görüşleri de değişebiliyor. (Birçok iş odaklı zihne sahip birey gibi Musk da kendi faydasına olduğunu düşündüğü şekilde Twitter konusunda devleti kullanabiliyor veya istismar edebiliyor.) taraf olmaya hevesli ve genelde “mevcut durumum karşısında” yer almayı seviyor.  

Biz Twitter kullanıcıları bu dönemi doğru değerlendirip davranışlarımızı nasıl geliştirebileceğimize kafa yormalıyız. Twitter’ın sorunlarının önemli bir kısmını oluşturan kripto da izinsiz protokoller konusunda bir yol gösterici olabilir. Twitter Nathan Schneider’ın toplama arz diye adlandırdığı bir modelle tamamen toplumun hizmetine açılabilir ve hissedarlar mevcut varlıklarını topluma satabilir. Musk bunu yapsın yeter.