Bir DeFi DAO Boşanmasından Alınacak Dersler

Geçtiğimiz Nisan ayında yaşanan 80 milyon dolarlık Rari/Fei hacklenmesinin mağdurları Pazartesi günü yaptıkları oylamayla kendilerini “bir bütün haline getiren” fonların ayrılmasını kararlaştırdılar. İki farklı merkeziyetsiz finans protokolü olan Rari Capital ile Fei Protocol’un arasındaki evlilik bu oylamayla birlikte sona eriyor ve bir zamanlar DeFi camiasının takdirle karşıladığı bu birliktelik sonlanıyor. 

Algoritmik sabil coin Fei’nin yaratıcısının üst yapısı olan TribeDAO geçtiğimiz yıl merkeziyetsiz borç verme platformu Rari Capital ile birleşmişti. Bu, DeFi için önemli bir andı zira iki yıldız geliştirici ekip, milyarlarca dolarlık sermaye ve zincir üzerinde bir birleşme söz konusuydu. 

Rari hızla büyüyen bir stabil coin olan FEI’yi kazanırken Fei Protocol de Rari’nin borç alma ve verme havuzlarına erişim sağlamıştı. Her iki projenin de kendi geliştirme ekiplerini dağıtmasına gerek kalmamıştı. (FEI’nin lansman döneminde stabilite sıkıntıları yaşadığını ve birçok stabil coin’e benzer şekilde yelpazenin daha deneysel kısmına yakın olduğunu söylememiz gerekli.) 

Birleşmenin gerçekleştiği günlerde A16z’den Jeff Amico bu birleşmeye “gelişmekte olan Web3 topluluklarının çıkarlarını birleştirmelerine dair yeni bir hamle” olarak değerlendiriyordu. RARI token sahiplerine TRIBE ile swap yapma hakkı tanınmıştı ve böylece güçlü bir projede staking imkânı yakalıyorlardı. Ayrıca her iki protokol de ortak bir vizyon ve ekonomik çıkar çerçevesinde faaliyette bulunacaktı. 

Bölünmüş kabileler

Her şey planlandığı gibi gidiyordu. Ta ki Rari’nin ana ürünü olan ve “açık bir para piyasası” olarak görülen Fuse saldırıya uğrayana kadar… Fuse, herhangi birinin herhangi bir miktarda Ethereum-temelli token işlemi yapabilmesi için likidite havuzları oluşturmasına imkân veriyordu. Fuse, 30 Nisan tarihinde 80 milyon dolarlık bir saldırıya uğradı ve kaynakları tükendi. 

Saldırının mağdurlarını tazmin etmek için Tribe’ın hazinesinin kullanılmasına dair bir oylama gerçekleştirildi. Yüksek bir katılım oldu ve yüzde 75 oranında kabul oyu çıktı. Ancak ödeme planının detayları ilk oylamada oldukça muğlak kalmıştı. Kimin kime ne ödeyeceğine dair detaylar netleşince Fei’nin yönetim ekibi oylamanın sonucunu kabul etmedi.

Yönetim ilk önerilen sürecin zincir üzerinde olmamasını bahane göstererek birkaç gün içerisinde yeni bir oylama daha düzenledi. Rari mağdurları yeni plan çerçevesinde yine tazmin edileceklerdi ama bu tazminat kısmi olacaktı. Bu karar aylar süren tartışmalara, personel değişikliklerine ve Fei-Rari birliğinin bozulmasına kadar varan bir sürecin başlangıcı oldu. 

Frax Finance’in (Fuse saldırısında 12 milyon dolar kaybetti) kurucusu Sam Kazemian, bu olaya “DeFi için yeni bir dip” tanımını getirdi. Daha önce ETH cinsinden 1,3 milyar dolarlık fon bulan Fei, saldırıya uğrayan herkesi tazmin edecek kaynaklara sahipti ancak git gide kötüleşen makroekonomik ortamda sektörün durgun döneminde bunu yapmanın mantıklı olup olmadığı şüphesi oluşmuştu. 

Bugün her iki DAO da birçok oylama sonucunda başlangıç noktasına dönmüş durumdalar. Bu, partizan politikaların, kendi çıkarlarını önceleyen oylamaların kararların daha önceden programlanmış koda göre alınması esas alan topluluk temelli yönetişime dair zorlukların ön plana çıktığı bir süreç oldu. 

Son oylamada önerilen plana yüzde 99 oranında destek çıktı ve kararı veto etme imkânı da yoktu. FEI sahiplerine nakde döndürebilecekleri bir diğer stabil coin olan DAI biçiminde bir paket önerilirken TRIBE sahiplerine DAO’nun varlıklarından pay verilecek. Ortak yönetişim yapısı da iptal edilecek. 

Rari-Fei ayrılığından alınacak bir ders varsa o da felaketlere hazır olmanın önemidir. Yönetişim her zaman için karmaşık bir konu olacak, özellikle de kriz dönemlerinde… DAO birleşmelerinin güzel gitmesi imkânsız değil, ancak farklı çıkarlara ve teşviklere sahip ekonomik grupların bir araya geldiği senaryolarda her zaman çatlaklar oluşması riski vardır. Masada para söz konusu olduğunda neyin adil olup olmadığına dair çizgi de silikleşiyor. Belki de DAO’lar evlenirken bir evlilik sözleşmesi yapsalar iyi olur.