2022’de manşetleri kripto para değerlerindeki büyük düşüşler ve şirketlerin çöküşleri işgal etmiş olsa da Bitcoin açısından önemli gelişmelerin cereyan ettiği bir yıl geride kalıyor. 2022’de Bitcoin’in bir protokol olarak geliştiricilerin ve girişimcilerin ortaya koyduğu ihtiyaca  cevap verebildiğini ve bunu yaparken de protokolde ciddi bir değişime gereksinim duyulmadığını gördük. Bu anlamda önemli 10 gelişmeyi sizler için listeledik.

1. Bir yılı daha yüzde 100 uptime ile geçirdik

Bitcoin için bu yılki en büyük başarı Bitcoin’in kendisidir. Bitcoin hiçbir kesinti yaşamadan işlemeye devam etti. Her 10 dakikada bir yeni bir blok eklendi ve coin basılması süreci Satoshi Nakamato’nun 2008’de yayımladığı whitepaper’a uyumlu biçimde devam etti. Acil durumlara yönelik bir yeniden başlatma, sert çatallanma, zincir bölünmesi veya protokol seviyesinde bir hack veya bug görülmedi. Bitcoin yüzde 100 uptime ile çalıştı ve 2022’de olan her türlü olumsuza karşı herkese açık şekilde hizmet vermeye devam etti. Her gün milyarlarca dolarlık değer Bitcoin blok zinciri üzerinden transfer edilmeye devam etti. 

Bitcoin bunu gerçekleştirirken herhangi bir yapının veya kurumun desteğini almadı, doğrudan bu iş için çalışan bir ekip yoktu veya bir lidere ya da girişim sermayesi desteğine de ihtiyaç duyulmadı. Bitcoin’in güvenirliğine ve tahmin edilebilirliğine dair halihazırda süren geliştirmeler herhangi bir kesintiye uğramadan devam etti ve gelecekte de devam edeceklerine dair güven pekiştirildi. 

Şunu da belirmemiz gerekir ki yapılacaklar listesinde kalan herhangi bir değişim Bitcoin’in temel katmandaki konsensüs kuralarını değiştirmeyi gerektirecek değişimler değil. 

2. Lightning Network’ün gelişimi

Bitcoin’in temel katmanı değişmeden devam etse de çok önemli bir ölçeklendirme protokolü olan Lightning Network 2022’de muazzam bir gelişim ve büyüme sergiledi. Lightning Network, bir bloğun işlemleri onaylamasını beklemeye gerek kalmadan anında ve uygun maliyetli ödeme işlemlerini zincir dışında gerçekleştirmeyi mümkün kılıyor. Sistem tamamen merkeziyetsiz ve izne gerek duymuyor. Bir yandan Bitcoin’in temel katmanının güvenlik ve mutabakat özelliklerini kullanırken diğer yandan sistemin ölçeklenebilirliğini artırıyor. Ağın halka açık görülebilen likidite kapasitesi 2022 yılında 1.058 BTC’den 4.771 BTC’ye çıkmış durumda. 

Lightning Network kanallarının sayısı yüzde 80 artarak 37.298’den 67.339’a yükseldi.

Genele açık görülebilen Lightning Network düğümlerinin sayısı da yüzde 88 artışla 15.636’ya çıktı. (Burada artış hızı yılın ikinci yarısında düştü.) 

Tüm bunlara bakıldığında Lightning Network’ün bu yılki gelişimi gerçekten çok iyi. Bunun temelinde bazı yeni cüzdan projelerinin hayata geçirilmesi, kullanıcılara yönelik daha iyi araçların oluşturulması ve daha fazla eğitim malzemesinin üretilmesi yatıyor. Bitcoinciler Lightning Network üzerinden uçtan uca işlem yapmaya yöneldiklerinden dolayı 1 cent ve altındaki anlık ve ucuz işlemlerin buraya kaydığı görüldü.

3. El Salvador: Diğer tüm ülkelerden farklı yaklaşım

El Salvador, 2022’de, Başkan Nayib Bukele’nin ekonomik bağımsızlık ve Bitcoin temelli stratejisi ile birlikte önemli bir değişim geçirdi. Bukele, Bitcoin Magazine’in yıl sonu sayısının kapağında yer aldı. Hiper bitcoinleşmenin kurucu babası ve sadece Bitcoin’e dayanan ve ekonomik bağımsızlığı amaçlayan bir ekonomik modele cesaret eden bir lider ve öncü olarak nitelendirildi. 

Bukele yazdığı yazıda dünyanın her yerindeki Bitcoincileri El Salvador’un küresel elitlere yönelik savaşına destek olmaya çağırdı. El Salvador’un bitcoini para birimi olarak kabul etmesi ana akım medyadaki FUD’a rağmen bu konunun öneminin anlamasının da bir göstergesi. ABD’li düzenleyiciler ve politik elit Sam Bankman-Fried gibilerin güdümüne girerken bitcoin El Salvador’un gelişmesine katkı veriyor. Turizm muazzam biçimde arttı, GSYİH artıyor ve ülke gelişmeye devam ediyor. 

El Salvador, Ekim ayında Lugano’da dünyanın ilk Bitcoin Elçiliğini hayata geçirdi. Bu ticaret odası oluşumu Salvadorlu bitcoin madencisi olan Josue Lopez tarafından yönetilecek. Kasım ayında ise El Salvador Cumhurbaşkanlığı Ofisi bünyesinde Bitcoin Başkanlığı kuruldu. Bu başkanlık dünyanın farklı yerlerinden gelen yatırımcı talebine karşılık vermeyi amaçlıyor. Bu başkanlık hiper bitcoinleşme amacında olan diğer ülkelerin de kopyalayabileceği bir örnek oluşturuyor. El Salvador tüm yılı bitcoin odaklı geçirdi. Başkan Bukele El Salvador’un her gün bir bitcoin satın alacağını açıkladı.

4. Machankura: Afrika’da mesajla bitcoin işlemleri

Bu yeni hizmet, Afrikalı geliştirici Kgothatso Ngako’nun bir ihtiyacı tespit emesiyle başladı: Birçok Afrikalının basit telefonları olmasına karşın internete erişimi sınırlıydı. Ngako bu soruna bir çözüm üretti. Machankura Afrika’daki insanların herhangi bir internet bağlantısına ihtiyaç duymadan mesajlaşma ile bitcoin almasına ve harcamasına imkân veren bir sistem. Caribou’nun raporuna göre Afrika’daki işlemlerin yüzde 94’ü bu mesajlar üzerinden gerçekleşiyor ve bu işlemlerin sadece yüzde 6’sı mobil uygulamalarla yapılıyor. Bu yeni hizmet Afrika’daki kişilerin ellerindeki hazır teknoloji üzerinden bitcoin kullanmasına imkân veriyor. Machankura tarzı projeler dijital paralara en çok ihtiyaç duyulan bölgelerde bitcoin adaptasyonunu artırıyor.

5. Taro: Lightning Network üzerinde varlıklar

Lightning Labs, bu yıl, Bitcoin ve Lightning Network için minting, varlıkların alınması ve gönderilmesi amaçlı bir protokol teklifinde bulundu. Taro, Bitcoin’in Taproot güncellemesinden faydalanarak teorik olarak Bitcoin blok zinciri üzerinde herhangi bir varlığın oluşturulmasına ve bu gerçekleştirilirken Bitcoin’in proof-of-work konsensüs mekanizmasının kullanılmasına imkân veriyor. Taro stabil coin’ler, hisseler ve bonolar da dahil her tür varlığın Bitcoin protokolü üzerinde oluşturulmasına imkân sağlayarak farklı kullanım alanlarına ve ağın fonksiyonelliğinin artırılmasına zemin hazırlıyor. 

6. Impervious.ai: İlk P2P Lightning temelli tarayıcı

Impervious Technologies, Bitcoin’in ikinci katman ölçeklendirme sistemi üzerinde inşa edilen ilk tarayıcısı hayata geçirdi. Bu uçtan uca web tarayıcısı iletişim, veri transferi ve Lightning ödemeleri için herhangi bir aracı sistem gerektirmeyen kapsamlı bir araç seti sunuyor. Bu set içerisinde güvenli, uçtan uca mesajlaşma, P2P video görüşmeleri, P2P çalışma alanı, merkeziyetsiz kimlik yönetimi, merkeziyetsiz veri depolama ve kullanıcıların verilerini doğrudan ticarileştirme gibi formatlar söz konusu. Tüm bu araçlar tamamen kriptoplanmış durumda ve veri toplayan aracıların devre dışı kalmasını sağlıyor. Impervious Technologies, Bitcoin ve Lightning Network’ün merkeziyetsiz yapısından faydalanarak geleceğin internetinin nasıl olacağına dair bize bir ipucu veriyor. 

7. FediMints: Ortak saklama

FediMints, bitcoin saklamak için birbirinin bitcoininin güvenliğini sağlayan ve mahremiyeti koruyan bir ortak saklama topluluğu oluşturmayı hedefleyen yeni bir yöntem sunuyor. Bu saklama biçimi insanın kendine en yakın kişilere güven duyduğu gerçeğine dayanıyor. bir grup içindeki kişilerin mahremiyetini korurken tüm grubun bitcoinin saklanmasına yönelik federasyon ve David Chaumian’ın e-nakit mintleme gibi teknolojileri kullanıyor. Bu saklama çözümü bitcoini ölçeklendirme, mahremiyeti geliştirme, zincir üzeri işlem maliyetlerini düşürme ve çok daha fazla kişinin bitcoinini kendisinin saklaması gibi faydalar sunuyor. 

8. Value-4-Value: Entegre ödeme fonksiyonu

Value-4-Value, Lightning Network üzerinde çalışan ve “müşterinin” içeriği tüketmesinden sonra yaratıcısının değer elde etmenini sağlayan yenilikçi bir içerik yayınlama yaklaşımıdır. 10.000’den fazla yaratıcı podcastlerinde Value-4-Value kullanmaya başladı. Ayrıca LightningAddresses ve Bolt-12 gibi çözümler üzerinden diğer içerik türlerinde de sistemi kullanmak mümkün olacak ve 2023’te hızlı bir büyüme göstermesi beklenebilir.

9. Plebnet Lightning: Lightning’i daha fonksiyonel kılmak için topluluk çözümleri

Telegram üzerinde kurulan ve kendi Lightning düğümlerini işletmeyi amaçlayan bir grup sıradan insanın kurduğu oluşum 5.800’ü aşan üyeye ulaştı.

Buradaki katılımcılar birbirlerine işe yarayan yöntemleri öğretmekle kalmıyor topluluk üyeleri olarak birçok açık kaynak uygulama geliştirerek Lightning Network’ün en gelişmiş özelliklerinin birçok kişi tarafından kolaylıkla kullanılabilmesine imkan sağlıyorlar. sdLightning Terminal, Lightning düğümlerinde kanal likiditesini yönetmeye yönelik tarayıcı tabanlı bir arayüz. Lightning Loop hizmeti üzerinden swap yapmayı; loopd, poold entegrasyonu sağlıyor. LNDg ve Lightning Jet de düğümleri izlemek ve etkinliklerini maksimize etmek noktasında daha gelişilmiş özellikler sunuyor. 

10. BTC madenciliği için şebeke gerektirmeyen işlemler

İnsanlar dünyada elektriğe erişimde sıkıntılar çekiyor veya elektrik fiyatları yüksek kalıyor. Bitcoin madenciliği bu durumu değiştiriyor. Buna bir örnek olarak Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey’nin Kenya’daki 2.000 kişilik bir kasabada elektrik fiyatını aylık 10 dolardan 4 dolara düşürmesi verilebilir. 

Bu örneğin dışında Stillmark VC ve Block tarafından 2 milyon dolarlık bir fon kuruldu ve bu para ile Afrika’da enerjiye erişim ve bitcoin madenciliği konularında çalışmalar yapılacak.