ÖZEL RÖPORTAJ: Layka DAO Topluluk Üyesi Vidal Arditi

Dört sene önce BiLira’yı kuran, 2020’de ise Web3 alanında çalışmalar yürütmeyi ve Türkiye’de bu alana ilgi duyan topluluğu bir araya getirmeyi hedefleyen bir sivil toplum kuruluşuna imza atan Vidal Arditi, CoinDesk Türkiye’ye özel konuştu. Arditi her ne kadar “Biz henüz bir DAO değiliz” dese de Layka topluluğu merkeziyetsiz otonom kuruluş (DAO) prensiplerini baz alıyor. İstanbul, Levent’teki Lunapark Web3 Hub’da bir araya geldiğimiz Arditi’yle Layka DAO’nun misyonunu ve Türkiye’deki kripto toplulukları hakkında keyifli bir röportaj gerçekleştirdik.

Kripto dünyasına nasıl adım attınız? Topluluk kurma fikri nereden çıktı? 

Dört sene önce BiLira’yı kurdum. 2020’de de bir sivil toplum kuruluşu olarak Luna’yı kurduk. Türkiye’de bundan beş yıl önce ufacık bir kripto topluluğu vardı. Topluluk algısı yoktu. Yurt dışında gördüğümüz toplulukların buluşma kültürü yoktu. Luna DAO adında bir topluluk kurduk. Bu topluluğun amacı Web3 alanında farkındalık, okuryazarlık ve pratik oluşturmak. Şu anda da Layka DAO isminde faaliyetlerimize devam ediyoruz. İçerik bazında yazarlar, çeviri ve kütüphane ekibimiz var. Yazarlar topluluk üyelerimizin kendilerini geliştirmek için okuduklarını yazıya dökerek bunları toplulukla paylaşıyor. İçerik neredeyse sıfır olduğu için temel bilgileri Türkçeye çevirmek istedik. Sadece içerik değil, aynı zamanda bir kripto sözlük de oluşturduk. Sözlüğümüzde şu anda 600 ila 700 arasında kelime var. Bir de kütüphane ekibimiz var. Onlar da DAO’ya dair tüm içerikleri tarayıp, derleyip anlaşılabilir bir hale getiriyor. Örneğin merkeziyetsiz finans (DeFi) başlığı altında 50-60 tane içerik var. Zaman aşımına uğramayacak içerikleri burada tutuyoruz. Konsept aslında şu: Herkesin kendine ait bir kripto serüveni var. Bu yolculukta beraberiz.

“Türkiye’de finans ve teknolojiyi bir arada yapabilen kimse yok”

Layka DAO iki farklı topluluğun birleşmesinden doğdu değil mi?

Evet, iki ay önce Luna’yla Family DAO topluluğunu birleştirdik ve Layka DAO doğdu. Luna olarak biz sadece blokzincir ve teknoloji tarafında odaklıydık. Family DAO ise daha çok finans ve trading tarafındaydı. Türkiye’de gördüğümüz en büyük ikilem de bu zaten. Finans ve teknolojiyi bir arada yapabilen kimse yok. Birleşmeyle beraber topluluğumuzdaki üye sayısı 10 binin üzerinde. Telegram’da 70 bin kişilik grubumuz var ancak aktif topluluk 10 bin civarında. Biz bir topluluğuz, henüz bir DAO değiliz. Teknik anlamda bir DAO değiliz. Geçen ay Layka Puan token’ı çıkardık. Şu ana kadar katkı veren 124 kişiye bu token’ların dağıtımını gerçekleştirdik. Bundan sonraki işlerin oylama ile karar verme mekanizmalarında bu 124 kişi aktif olarak görev alacak. Layka olarak biraz daha merkeziyetsizleşmeye doğru bir adım attık.

Layka Puan token’ın finansal değeri yok değil mi?

Hayır, yok. Satın alınamaz. Kazanmak için yapılacak şey DAO ekibine katılmak. Ancak token’ları yakma imkanınız var. Türkiye’de böyle bir uygulamaya imza atacaksak her bir dikeyini düşünmemiz gerekiyor. Zaten Türkiye’de rakibimiz yok. Yaptığımız işe gerçekten değer veriyoruz. Finansal getirisi bizim için öncelikli değil. Topluma fayda sağlamak ve herkesi Web3 dünyasına sokmak amacımız.

“Hedefimiz bir yıl içerisinde 100 bin kişiye ulaşmak”

Topluluğa dair gelecek hedefleriniz neler? 

Şu anda topluluğumuzda aktif 10 bin kişi varsa hedefimiz de bunu önümüzdeki bir sene içerisinde 100 bine çıkarmak. Buradan yazılımcılar, yazarlar ve tasarımcılar çıkarmamız gerekiyor. Web3 ekosistemindeki yetenek havuzunu oluşturmak istiyoruz. İçeride eğitimler veriyor, workshop’lar düzenliyoruz. Türkiye’de bir akım yarattığımızı düşünüyorum. İnsanlar Antalya’dan ya da Bursa’dan kalkıp geliyorlar buluşmaya.

İçeriklerde finans ya da trade’in dışına çıkıyorsunuz değil mi?

Şu ana kadar farkındalık seviyesinde trade hep vardı. ‘Blokzincir nedir?’ sorusuna cevap bulamıyorduk. Okuryazarlığı hem blokzincirde hem de finans alanlarında ayağa kaldırmak istiyoruz. Telegram tarafı bizim için daha çok trade ağırlıkla. Çünkü istenilen şey bu. Trade alanını da kapsamamız gerekiyor. Haber bültenlerimize baktığınızda ise daha çok blokzincir ve teknolojinin temeline dayanan içerikler öne çıkıyor.

Türkiye’deki kriptoya ilgi gösterenlerin daha çok piyasa odaklı davrandığını söyleyebilir miyiz? 

Dürüst olmak gerekirse her 100 kişiden 99’u hâlâ piyasa odaklı. Realiteye bakacaksak finansal motivasyonu göz ardı edemeyiz. Ama eğer öğrenme ve uygulama alanlarında finansal motivasyonu sağlayabilirseniz, her geçen gün o sayı terazinin diğer tarafına doğru kaymaya başlayacak.

“Buradan trader değil, yazılımcı, hukukçu, editör çıksın istiyorum”

Ayı Piyasası’nın çetin koşulları Layka DAO’ya nasıl yansıdı? Topluluk üyelerinde bir küskünlük oluştu mu?

Açıkçası Ayı Piyasası’nda olduğumuz için daha mutluyum. Sebebini söyleyeyim: Ben bir milyon trader daha oluşturmak istemiyorum. Yazılımcı, hukukçu, pazarlamacı, tasarımcı, girişimci ve editör çıksın istiyorum. Eğer sektörü tüketici topluluğu olarak büyütmek istersek yine biz kaybedeceğiz. Eğer burayı bir üretici topluluğu olarak konumlandırabilirsek o zaman bunun meyvesini hem globalde hem de yerelde yiyeceğiz. Layka’nın içinde farklı deneyler de yapıyoruz: Birbirini hiç tanımayan 10 yazılımcı beraber çalışabilir mi? Token, NFT ve web sitesi projelerini ortaya koyarak finansal motivasyondan ziyade topluma bir fayda yaratmak isteyen ve kendilerini geliştirmek isteyen insanların beraber çalışabileceklerini gördük. Demek ki oluyormuş. Bir de bunun içine finansal motivasyonu kattığımızda ne kadar büyüyebiliriz? Lunapark’ta yer almak isteyen 40’tan fazla kişi, 10’dan fazla şirket var. Türkiye’de blokzincir alanında çalışan ve tarafsız bir şirket yok. Buradaki amacımız gerektiği yerde şirketler ve bireyler arasında, gerektiği yerde de global ve lokal arasında köprü olabilmek. Biz böyle bir yapı inşa etmediğimiz müddetçe başarılı proje çıkarma imkanımız olmayacak. Globalden hep kopyalar çıkacak. Bunun ötesine geçebilmek için bir deneysellik gerekiyor. Bu ekosistemi dijitalde inşa etmeyi denedim. İnsanları dijitalde bir araya getirebiliyorsanız fizikselde hayli hayli yapabilmeniz gerekiyor. Zordan başladık ama bunu becerince gerisi çorap söküğü gibi geliyor.  

Başarılı addedebileceğimiz DAO’lar hangileri?

Şu andaki başarılı DAO modellerin hepsi finansal protokoller. Sosyalleşme anlamında çoğu proje sürdürülebilir bir model bulabilmiş değil. DeFi ilk çıktığında bir deneydi, DAO’lar da şu an deneme aşamasında. DeFi çıktıktan dört-beş sene sonra artık oturdu, güvenebiliyoruz ve anlıyoruz. NFT çıktı, kullanım alanlarını keşfettik. Şimdi DAO’lar çıktı, bu işin en devrimsel tarafı. Finansa ya da kullanıma değil organizasyonu ve yönetim şekillerini değiştirmeye çalışıyor. Yani en temelini değiştirmeye çalışıyoruz. O yüzden büyük ihtimalle en çok deneysellik gerektirecek alan da burası olacak.

Tatlı bir rekabetle beraber dayanışmanın mı tesis edilmesini savunuyorsunuz?

Disney Plus’ın Türkiye pazarına geldiğinde Netflix’le Twitter üzerinden yaptıkları atışmayı gördünüz mü? Web3’ün temelinde de bu yatıyor: Rekabet var ama dayanışma olmazsa olmaz. Amacımız bu dayanışma kültürünü Web3’e taşımak.

“Şirketlerin ve bireylerin Web2’den Web3’e geçişlerini desteklememiz gerekiyor”

Layka DAO’nun esas amacı Web3 dünyasına dokunan herkesi bir arada toplamak mı?

Zaten bu ekosistemde çok az insanız. Hedefimiz gerçekten bu işin içindeki ve bizim gibi benzer prensiplerle düşünen kişileri buraya almak. Ben buraya konuyla alakasız 10 bin kişiyi almak istemiyorum. Belli bir okuryazarlığın ve farkındalığın üzerindeki insanları buraya alıp, pratik seviyesini bir sonraki aşamaya taşımalarına yardım etmek istiyoruz. Hem Layka hem de Lunapark’taki oluşumlardan destek alabilecekler. Proje odaklı beraber çalışmaya o kadar çok hevesli ve aç bir topluluk var ki… İsim vermeyeceğim, giyim sektöründen bir kurumsal şirket geçen hafta bize geldi. Bir proje üzerinde çalışmak istiyorlar. Bizden destek istediklerinde pazarlama, stratejik planlama, hukuk, yazılım alanlarında teklifler verebileceğimizi söyledik. Türkiye’de şu anda kripto alanında çalışan 300 şirket var. Beş binin üzerinde de çalışan var. Biz yavaş yavaş bu alanda çalışanları kurumsaldan girişimciliğe, Web2’den Web3’e geçişlerini desteklememiz gerekiyor. Dolayısıyla bir şekilde elimizi taşın altına koymamız gerekiyor. Şu ana kadar hiçbir banka, kurumsal ya da borsa bunu yapmaya yanaşmadı. Biz de bunu kendimize misyon edindik. Gece gündüz koskocaman bir ekiple çalışıyoruz.