Kriptoda Maksimalizmi Sonlandırmanın Zamanı Geldi

Kendini “Bitcoin maxi” olarak nitelendiren birisi bir yayın sırasında bana “Biyografinde birkaç tane s**t coin var. Neden sözlerine inanalım?” demişti. Mikrofonumu sessize aldım ve attığı tiradı dinlerken arkama yaslanıp gülümsedim.

O ana kadar Twitter Spaces’daki sohbetimiz hiç de fena gitmiyordu. Birkaç bitcoin (BTC) yatırımcısı olarak fiyatlardaki volatiliteyi ve mahremiyet konularını nasıl çözeceğimize dair fikirlerimizi açıklıyorduk ve yaklaşık 300 kişi de dinliyordu. 

Başlangıçta son derece medeni olan bu sohbet, bir BTC yatırımcısı olan bendenizin diğer bir blok zinciri projesini gündeme getirmemle birlikte düşmanca bir atışmaya dönüştü.

O akşam Twitter Spaces’da deneyimlediğim Web3 dünyasında “maksimalizm” olarak bilinen durumun yansımasıydı. Kriptoda birçok farklı teknolojik ve yatırımsal alternatif mevcut ve bu da fanatizme neden olabiliyor. 

Maksimalizm kavramı genelde Bitcoin maksimalistlerini tanımlamak için kullanılmaya başlanmıştı. Bu kişiler gelecekte ihtiyaç duyacağımız tek blok zincir temelli dijital varlığın bitcoin olduğuna (ve diğer tüm alternatiflerin işe yaramaz olduğuna) inanıyorlar.

Yeni Katman 1 blok zincirleri hayata geçtikçe maksimalizm kavramı da kişilerin kendi beğendikleri blok zincirin gelecekteki tek alternatif olduğuna inanmaları durumunu tanımlamak için kullanılmaya başlandı. Bunlar içerisinde akıllı sözleşmeler veya EVM (Ethereum Virtual Machine) gibi görece niş alanlara dair maksimalistler olduğu gibi Ethereum veya Cardano gibi daha genel alanlara dair maksimalistler de yer alıyor. 

Yeni gelişmekte olan bir endüstride güçlü inançlara sahip olmak önemlidir, bu nedenle birçok kişi kendi inandığı projeleri savunurken diğer projelere karşı saldırılarında çizgiyi aşabiliyor. 

Maksimalizmin tehlikeleri

Maksimalizmi savunanlar, bir zincirde var olan ve diğer zincirlerde bulunmayan ve tartışmaya açık olmayan prensipleri savunduklarını söyler. Bunların kapsamında merkeziyetsizlik, güvenlik ve mahremiyet gibi konular bulunur. 

Ancak bu kişilerin çoğunun görmekte zorlandı bir gerçek şudur ki teknik çözümler belirli ödünleşimleri gerektirir. Bir blok zinciri belirli bir alanda başarılı kılan bir özellik başka bir alanda sıkıntı yaşamasına neden olabilir.

Bitcoin son derece güvenli ve merkeziyetsiz bir yapıdır. Ancak mutabakat katmanı kullanım alanı çeşitliliği ve işlemler açısından yeterince genmiş görülmeyebilir.

Solana son derece hızlı ve uygun maliyetli ancak şebeke kesintileri (Bitcoin’de hiç yaşanmayan) ve konsensüs seviyesinde merkeziyetsizlik noktasında eleştiriliyor. 

Geliştiriciler tüm seçenekleri incelemeli ve en inandıkları biçimde geliştirmeleri gerçekleştirmeli. Zaten günü sonunda hangi modelin başarılı olduğunu internet üzerindeki milyarlarca insan belirleyecektir.

Ancak şu da bir gerçek ki Web3 dünyasında yeni fikirler ve yaklaşımlar konusunda bir savaş yaşanıyor. Oldukça meşhur bir BTC maksimalisti Michael Saylor, ether’e (ETH) açık bir şekilde menkul kıymet tanımlaması yapabiliyor veya bir avukat gizli video kaydında rakipleri dava etmekle övünebiliyor.  İnsanlar kendi tercih ettikleri blok zincirinin öne çıkması için bel altı vurmaktan çekinmiyor.

Bu davranışın sonucunda dışarıdan bakanlar kriptoyu toksik ve yeni gelenleri dışlayan bir dünya olarak algılıyor. Daha da kötüsü düzenleyici kurumlar tahrik ediliyor. Bugün sizin rakibiniz devre dışı kalabilir ama yarın sıra size gelebilir.

Daha iyi bir yol

Maksimalizm etrafındaki şekillenen bu negatif trendlere karşın pozitif bir karşı akım da var. Birçok kişi de farklı yaklaşımlar benimseyen birden fazla blok zincirine destek vermeye başladı.

Bu insanlar “çoklu-zincirle” şekillenen bir geleceğe yani hacmi git gide artacak işlemlerin tek bir zincir üzerinde değil birçok farklı zincir üzerinde gerçekleşeceği bir geleceğe inanıyorlar. 

Bu yaklaşımın önden gelen isimleri projelerin kendilerinden geliyor. Örneğin Inter-Blockchain Communication protokolünü destekleyen Cosmos veya Cross-Chain Interoparability protokolünü destekleyen Chainlink. 

NFT pazaryerleri bile zincirler arası işlemlere yöneliyorlar. Önde gelen NFT pazaryerlerinden Magic Eden Solana’nın yanı sır Ethereum’a da açılma kararıyla ses getirmişti. 

NFT koleksiyonerlerinin NFT’leri tek bir blok zinciri üzerinden aldığı günler geride kaldı. 

Hepimiz aynı gemideyiz

İnsanların birçoğu kendi destekledikleri projeye zaman ve para harcadığı için bu projeler konusunda savunmacı olmaları anlaşılabilir. Kripto dünyası hâlâ spekülatif yani yatırımcılar ara ara bazı “aksiyonlar” alabiliyor.

Ancak bunu yapmanın yolu bu olmamalı. Eğer “hepimiz aynı gemideyiz” mantığına gelirsek uzun vadede herkes kazanır.

Bugün kripto ve Web3 hâlâ emekleme aşamasında Kripto para kullanan sayısı sadece 300 milyon ve Ethereum üzerinde merkeziyetsiz uygulamalarda günde 10.000 civarında aktivite söz konusu.

Sosyal medyayı ve interneti günde milyarlarca kişi kullandığı gerçeğinden yola çıkarsak sektörün gelişmesi için büyük bir potansiyel olduğunu görürüz.

Eğer hep birlikte çalışır ve en iyi teknolojileri, blok zincirlerini ve merkeziyetsiz uygulamaları oluşturabilirsek bu alanda herkesin kazanmaması için hiçbir neden yok.