İnternetin yeni bir biçimi olan ve Web3 olarak adlandırılan yapı gözlerimizin önünde inşa ediliyor. Bu yapı herkesin yazdığı bir akıllı sözleşmeyi hayata geçirebileceği izinsiz blokzincirleri üzerinde kuruluyor. Bu yeni gelişen sektördeki en önde gelen geliştiricilerin bazılarının bir üniversite diploması veya iş tecrübesi bile yok.

Hâlihazırda bir Web3 kullanıcısı olabilir, merkeziyetsiz otonom organizasyonların (DAO) bir parçası haline gelmiş, NFT veya kripto işine girmiş olabilirsiniz. Bu dünyanın nasıl bir yer olduğunu anlamış ve artık bir adım daha öteye giderek daha farklı şeyler yapmak isteyebilirsiniz. Yani bir geliştirici olmayı hedefliyor olabilirsiniz.

Web3’ün güzel yanlarından biri de otodidaktlara yani kendi kendine öğrenenlere açık olmasıdır. Eğer bir blok zinciri geliştiricisi olmak istiyorsanız başlamak için ihtiyacınız olan her şey internette mevcut.

Biz de başlamanıza yardımcı olmak için geliştiricilere, öğretmenlere ve kendi kendine örenenlere işin püf noktalarını sorduk.

Blok zincirin ne olduğunu ve ne işe yaradığını anlayın

İşe temelinden başlayın ve blok zincirin ne olduğuna ve ne işe yaradığına bakın. Daha da önemlisi neler yapamayacağını da anlamaya çalışın.

Blok zincir aracı Infura’da araştırmacı Patrick McCory, “Bence herkesin şunu anlaması elzem: Kripto paraların temelinde tek bir veri tabanı var. Blok zincir ise herkesin bu veri tabanının bir kopyasında işlem yapmasını sağlayan kriptografik bir denetim yolu” diyor.

Öte yandan McCorry bir kripto para kursu da başlatmış. Bunu nedenini “Bizim dünyamıza girmek isteyenler var ama teknolojinin nasıl işlediğine dair mental modeller veya geniş bir bağlam eksikliği çekiyorlar. Bu kurs, Infura tarafından destekleniyor ve herkese ücretsiz olarak açık” diyor.

Bunun dışında birçok değerli kaynak da mevcut. Örneğin UC Berkeley üniversitesinin merkeziyetsiz finans (DeFi) kursunun önemli bir bölümü herkese açık. Ayrıca işin temellerini anlatan YouTube videoları da var.

Blok zincirin farklılıkları anlayın

Blok zincirin ne olduğunu anladınız. Şimdi sırada bu teknolojiye özgü ve önemli konulara girmek var. Bu konular Web2 dünyasından aşina olmadığınız başlıklar olabilir.

İnsanların Web3’ü öğrenmesine yardımcı olan geliştirici Francesco Ciulla, “Cüzdanlar, blok zincir kâşifleri, blok zincir oracle’ları ve Web2 dünyasında olmayan daha birçok kavramı anlamak blok zinciri dünyasında var olmak için çok önemli” diyor.

Bu kavramları öğrenmenin en iyi yolu bunları deneyimlemektir.

Kod yazmakla başlayın

Çok derin bir kod bilgisine sahip olmadan da kripto dünyasında bir şeyler ortaya çıkarabilirsiniz. Ancak birçok geliştirici kripto dünyasının popüler yazılım dili Solidity’ye geçmeden önce Javascript’in temellerini bilmek gerektiğine inanıyor.

Ethereum Foundation’da çalışan Austin Griffith kodu öğrenmenin en iyi yolunun Javascript ve web sitesi geliştirmenin temellerini bilmekten geçtiğini belirtiyor. Her iki alanda da çok fazla sayıda ücretsiz içerik ve kaynak söz konusu.

Sonraki adımda Griffith’in geliştirdiği SpeedRunEthereum aracını kullanarak Ethereum üzerinde geliştirme yapmaya başlayabilirsiniz. Ancak işleri aceleye getirmek istemeyenler için daha yavaş hızda bir müfredat da söz konusu. Griffith’e göre bu müfredat güçlü bir kullanıcı olma ve uygulama geliştirmeye başlamadan önce kodlama diline hâkim olma imkânı veriyor.

Griffith, “Bir kişi hızlı süreçten sonra ekosistemi keşfetmeye ve küçük prototipleri hızlıca hayata geçirmeye odaklanmalı” diyor.

Web2 dünyasından Web3’e geçen Ciulla, bu tür bir geçişin adım adım nasıl gerçekleştirileceğine dair bir rehber hazırlamış. Solidity’ye başlamadan önce bir JavaScript kursu alıp işin temellerini öğrenmenin elzem olduğunu söylüyor.

Kısa süre önce blok zincir araç geliştiricisi Alchemy tarafından satın alınan ChainShot, Ethereum geliştirme yolculuğunuzu hızlandıracak bir online kamp sunuyor. Ayrıca Ethereum’un temellerini öğrenmek ve basit DeFi protokolleri kurgulamak için de birçok kaynak var ve çoğu ücretsiz.

Açık alanda inşa edin

Blok zinciri sistemleri açık ve merkeziyetsiz defterlerdir (Ethereum ve Bitcoin iki örnek) ve blok zincir kültürünün özünde açık kaynak, iş birliği ve şeffaflık kavramları yatar. Özel ve diğer başka türde blok zincirler olsa da bunların çoğu herkese açıktır ve burası başlamak için oldukça iyi bir noktadır.

Açık alanda geliştirme yapmak ve herkesin görebileceği, katkı verebileceği projeler kurgulamak, başkalarının projelerine katkı vermek işin felsefesine uygun olmasının yanı sıra öğrenmeyi de hızlandırır.  

Griffith, “Bu dünya çok büyük ve hızlı hareket ediyor. Ve her şey merkeziyetsiz. Bir geliştirici için yeni şeyler öğrenmek, hangi noktalarda iyi olduğunu görmek, diğer kullanıcıların beklentilerini anlamak için herkese açık alanda iterasyon yapmak iyi bir yöntem” diyor.

Ciulla da ilk günden beri öğrendiği her şeyi bir Github deposunda biriktirtiyor.

Açık alanda geliştirme yapanlardan öğrenin

Cüzdan güvenliği protokolü Signet’in geliştiricisi Konrad Kopp kod yazmayı açık online kaynaklardan ve ChainShoot kampına katılarak kendi kendine öğrenmiş. Kopp, Web3’te bir şeyler inşa etmenin en heyecan verici kısmının blok zincirlerin doğasında olan şeffaflık ve açık kaynak yapısı olduğunu söylüyor. Tabii bu özellikler çok faydalı olabilir.

Kopp, “Diğerlerinin koduna bakıp nasıl çalıştığına dair denemeler yapmak çok kolay. Bu kodlar öylesine insanların işleri değil, en büyük Web3 şirketlerinin ve protokollerinin projelerinde kullanılan orijinal kodlar” diyor.

Merkeziyetsiz borsa Uniswap teknik anlamda nasıl çalışıyor? İşte bu sorunun cevabı burada. Aave’nin kodunun mantığı nedir? İşte size cevabı.

Öğrenme sürecinde tıkanırsanız DeFi alanında halihazırda çalışan ve milyarlarca dolarlık işleme sahne olan örnekleri inceleyebilirsiniz. Kopp, “Kodlama yapmayı öğrenmenin en iyi yolu inşa etmek istediğiniz bir şey seçip ona başlamanız. Bu işi bileşenlere ayırın ve elinizden geldiğince kendiniz inşa edin. Yetmediğiniz noktada benzer işlev gören bir kod bulun ve bunun üzerinde oynamalar yapın” diyor.

Kodla ilgili özel bir sorunuz varsa diğer tüm geliştiricilerin yaptığı gibi Stack Overflow forumuna başvurabilirsiniz. Aklınızda bir soru varsa bunu Google’layıp cevabının verilip verilmediğine bakmak gibi.

Geliştirici topluluklarına katılın

Başkalarının kodlarını inceleyerek pasif bir şekilde öğrenmenin dışında seçenekleriniz de var. Size benzer merakları olan ve sizinle aynı hedefe yürüyen insanların oluşturdukları topluluklara dâhil olabilirsiniz.

Popüler geliştirici DAO’ları arasında LearnWeb3, Developer DAO, Odyssey DAO ve Women Build Web3 sayılabilir.

Kod öğrenmek istemiyor ama bir şeyler inşa etmek istiyorsanız…

Canınızı sıkmayın.

Belki bir sanatçısınız ve bir NFT koleksiyonu oluşturmak için kodlama bilmenize gerek yok. Bu durumda da Web3 size fırsatlar sunuyor.

Bueno, sanatçı Pablo Stanley tarafından geliştirilen ve koda gerek kalmadan NFT lanse etmenizi sağlayan bir platform.

Ayrıca EtherScan gibi blok zincir kâşifleriyle etkileşime geçmeyi öğrenmek istemiyorsanız herhangi bir akıllı sözleşmeyi insanların okuyabileceği bir hale dönüştüren Formie’yi deneyebilirsiniz.