Kenara çekil Ethereum – Bitcoin'e ait Lightning Network'ün de Uygulamaları Var

Piyasa analistleri kripto kışından dolayı paniğe kapılmışken, Bitcoin geliştiricileri sessiz sedasız daha fazla uygulama geliştiriyor. Arcane Research tarafından hazırlanan bir rapora göre, özellikle Lightning Network en az 20 kategoride 100'den fazla uygulamadan oluşan kapsamlı bir ekosistem inşa etti.

Lightning keşifleri

Bu yılın başlarında, Block (SQ), 70 milyondan fazla kullanıcısı olan kendisine ait popüler Cash Uygulaması'na Lightning'i entegre ettiğinde Lightning'in kullanıcı tabanı tavan yaptı. Bundan sadece birkaç ay önce, Eylül 2021'de, Bitcoin pazar yeri Paxful, Lightning'i kendi cüzdanına entegre etmiş ve El Salvador hükümeti Lightning ile uyumlu Chivo bitcoin (BTC) cüzdanını piyasaya sürmüştü. Paxful yaklaşık 7 milyonluk bir kullanıcı tabanına sahip. Chivo ise 3 milyon ila 4 milyon Salvadorlu tarafından kullanılıyor (Chivo'nun kullanımı, cüzdanın piyasaya sürülmesinden bu yana belirgin şekilde azalmasına rağmen).

Arcane Research, bu üç olayın birkaç ay içinde Lightning kullanıcı tabanını 100 bin kullanıcının bulunduğu mütevazı bir seviyeden, 80 milyondan fazla potansiyel kullanıcıya çıkardığını öne sürüyor. Bu potansiyel kullanıcıların çoğunun Lightning'e yalnızca erişimi olduğunu, ancak Lightening'i hiçbir şekilde kullanmadıklarını belirtmek önem arz ediyor. Bununla birlikte, 2021 ve 2022'nin ilk çeyrekleri arasında ödemelerin hacmi %410 oranında artış gösterdi. 

Bu yazı kaleme alınırken, Lightning Network'ün kapasitesi – ağdaki toplam bitcoin miktarı – tüm zamanların en yüksek seviyesine, yaklaşık 100 milyon dolara eşdeğer 4.351 BTC'ye ulaştı. Lightning'i entegre eden borsaların listesi, en son eklenen Kraken, Okcoin ve OKEx ile birlikte sürekli büyüyor. Bitcoin Visuals'e göre, Temmuz 2021 sonunda "node" sayısı 13.391 civarındaydı. Bu rakam yaklaşık %27 artarak neredeyse 17 bin "node"a ulaştı. (Kamuya açık verilere dahil edilmeyen önemli miktarda özel "node" bulunması sebebiyle, gerçek "node" sayısı her zaman daha yüksek olacaktır.) Kapasite, değişim entegrasyonu ve "node" sayısındaki bu artışların tümü, kullanıcıların Lightening'i her geçen gün daha da fazla benimsediklerine işaret ediyor.

Katmanların savaşı

Yakın zamanda atılan bir tweet, Bitcoin ve Lightning üzerinde geliştirilmekte olan uygulamaların sayısı ve bunun diğer zincirlerdeki geliştirme faaliyetleriyle nasıl kıyaslanabileceği hakkında bir tartışma başlattı.

Bitcoin Ethereum ile, Lightning, Ethereum'un en büyük katman 2 ölçeklendirme sistemi Polygon ile nasıl kıyaslanıyor? CoinDesk'te daha önce yer alan bir makale, girişim firması Electric Capital'a ait 2021 geliştirici raporundaki sayıları analiz etti. Rapor, Bitcoin'in 700'den daha az, Ethereum'un ise 4 binden fazla ay bazlı aktif geliştiricisi olduğunu öne sürüyor. Bitcoin'in piyasa değerinin şu anda yaklaşık 440 milyar dolar, Ethereum'un ise yaklaşık 196 milyar dolar olduğu düşünüldüğünde bu çok büyük bir fark. Kamu mülkiyeti söz konusu olduğunda iki kripto para birimi arasındaki fark daha da fazla. Popüler bir kripto borsası olan Crypto.com, Bitcoin sahiplerinin sayısını yaklaşık 176 milyon, Etherium (ETH) sahiplerinin sayısını ise yaklaşık 23 milyon olarak veriyor. 

Benzer farklar katman-2 seviyesinde de görülebiliyor. Polygon, ana ağında ve test ağında (sırasıyla Polygon'un canlı ve test ortamları) faaliyette olan, ay bazlı 8 bin aktif geliştirici ekibinin ve 19 bin merkeziyetsiz uygulamasının (dapps) bulunduğunu öne sürüyor. Bu sayılar, Lightning ekosisteminde sayıları 100'ü bulan uygulamayı gölgede bırakıyor.

Birisi yanlışlıkla, bu sayılara dayanarak Ethereum ve Polygon'un, Bitcoin ve Lightning'den daha sağlıklı ekosistemler olduğu sonucuna varabilir. Daha yakından bakıldığında ise, doğrudan bir karşılaştırmanın mümkün olmayabileceği ortaya çıkıyor.

Öncelikle, Bitcoin blok zinciri, bitcoin'i (kripto para birimi) kendisinin birincil ürünü yapmak için tasarlandı. Aslında, Bitcoin ve Lightning ekosistemleri neredeyse sadece para ve ödemelere odaklıdırlar. Ethereum ise öncelikle "dapp" geliştirmeyi kolaylaştırmak için tasarlandı. Bu sebeple, Ethereum üzerinde uygulama yaratan geliştiricilerin sayısının Bitcoin'dekilerden daha fazla olması mantıklı geliyor. 

İkincisi, hem Ethereum hem de Polygon token odaklı platformlardır. İlk kripto para arzları (ICO), merkeziyetsiz finans (DeFi) ve değiştirilemez tokenlerin (NFT) tümü token ekonomisinin ürünleri.

Arcane Research, token ekonomilerinin daha fazla yatırımcı ve geliştirici çekme eğiliminde olduğunu öne sürüyor. Ancak Arcane, Lightning-odaklı fonlardaki son artışa da dikkat çekiyor. Önde gelen DeFi platformlarında son zamanlarda yaşanan patlama göz önüne alındığında, yatırımcı sermayesinin Bitcoin ve Lightning'e doğru kayıp kaymayacağını görmek ilginç olacak.

Lightning'in 100 uygulaması

Arcane Research, Lightning ekosisteminde inşa edilmiş uygulamaların geniş bir koleksiyonunu gösteren bir infografik oluşturdu.

İşte o koleksiyondan öne çıkanlar:

Lightning-özellikli bitcoin cüzdanları

Phoenix, hem Android hem de iOS kullanıcıları için uygun,  Lightning özellikli emanet edilemeyen bir bitcoin cüzdanı. Phoenix'in arkasındaki ACINQ, 2014'ten beri faaliyet gösteren bir Fransız Bitcoin ölçeklendirme şirketi. Şirket ayrıca, şimdiye kadar geliştirilmiş ilk mobil Lightning cüzdanlarından biri olan popüler "Eclair Mobile"in de yaratıcısı. ACINQ, o zamandan sonra Eclair Mobile'ı kullanımdan kaldırdı ve yerine Phoenix'i çıkardı.

Diğer önemli cüzdanlar arasında BlueWallet, Breez ve Electrum da bulunuyor.

"Node" yönetim yazılımı

Terminal, Lightning "node" operatörlerinin kendi "node"larını yönetmelerine yardımcı oluyor. Terminal'in yaratıcısı ve Lightning'in altyapı firması Lightning Labs kısa süre önce, Terminal'in likidite yönetimi işlevselliğini otomatikleştiren bir iyileştirme olan Autoloop'u duyurdu. Lightning Network'teki likidite, Bitcoin'in ağ katılımcıları arasında ne kadar kolay hareket ettiği anlamına geliyor. "Node" operatörleri, likiditeyi en üst düzeye çıkarmak için her operatörün birincil kullanım durumuna (ör. ödeme gönderme ve alma) göre "node"larını farklı şekilde optimize edecek. Autoloop bu optimizasyon işlemini otomatikleştiriyor. 

Hizmet Olarak "Node"

Voltage, Greenlight ve Bitnoder, yönetilen "node" işlemleri sağlıyor. Bir kişi veya şirket bir Bitcoin veya Lightning "node" (veya her ikisi) işletmek isterse, bu işlemin tamamını bir ücret karşılığında bu firmalardan birine dışarıdan yaptırabiliyor. 

Blockdaemon ayrıca, hizmet çözümleri olarak "node" sağlıyor, ancak Bitcoin'e münhasır değil.

"Podcast"ler ve akış

Fountain ve "Lightning.video", çalışmalarından dolayı içerik yaratıcılarına ödeme yapıyor. Fountain, kaliteli etkinlikler gerçekleştirmeleri için hem sunuculara hem de dinleyicilere ödeme yapan Lightning destekli bir "podcast" platformu. Dinleyiciler podcast bölümlerini dinledikleri ve paylaştıkları için sunuculardan ödeme alırken, sunucular kaliteli "podcast"ler yaptıkları için dinleyiciler tarafından ödüllendiriliyorlar.

Örneğin, "Lightning.video", kullanıcıların "mikro ödeme duvarları" - birkaç satoshi (bir satoshi = bitcoin'in yüz milyonda biri) kadar düşük mikro ödemelerle kilidi açılabilen kısıtlı erişim- arkasında video içeriği yaratmasına olanak tanıyor. 

Oyun

THNDR Games, oyunculara Bitcoin ödülleri sunan bir mobil uygulama. Uygulama hem Android hem de iOS'ta mevcut ve dört oyun içeriyor: 

Bitcoin Bay

Bitcoin Bounce

Turbo 84

Bitcoin Snake

THNDR Games CEO'su Desiree Dickerson, misyonunu "dünyayı bitcoin ile oyunlaştırmak" olarak tanımlıyor.

Yeni gelenler: Lightning özellikli tarayıcı uzantıları

Geliştiriciler, Lightning ekosistemine düzenli olarak yeni uygulamalar ekliyor. Örneğin Alby,  kısa zaman önce piyasaya sürülmüş, tarayıcı içi Lightning ödemelerine imkan sağlayan bir tarayıcı uzantısı. Bu, yaygın olarak kullanılan, tarayıcı tabanlı Ethereum cüzdanı MetaMask'ın Bitcoin versiyonu gibi.