Geleneksel Sanatçılar Yeni Kitlelere Ulaşmak İçin Web3'ü Nasıl Kullanıyor?

Dürüst olayım, Monet ya da Gauguin'in eselerini nasıl alacağımı bile bilmiyorum. Sanırım en iyi paltomu giyip Christie müzayede evine gidebilirim ama aslında nerede olduğuna ilişkin bir bilgim yok. Yeterince bağlantımın olmaması ve ceplerimin de bomboş olması, beni bu gibi güzelliklerden mahrum edecektir.

Cehaletimde yalnız olmadığıma eminim. Bu da Jeff Koons ve Takashi Murakami gibi sıradışı sanatçıların saklandıkları sisin içinden çıkarak sanatlarını Web3 forumnda icra edttiklerini ve fon sahibi herkese OpenSea veya Rarible üzerinden eserlerine sahip olma fırsatı verdiklerini açıklıyor.

2021'in bir döneminde, en azından sanatçılar için ve bir süreliğine NFT severlere ulaşma misyonu işe yaramış görünüyordu. Dijital sanatçı Beeple 2021'in başlarında bir satıştan 69 milyon dolar topladı, ancak Murakami bu çılgınlığı kaçırdı ve koleksiyonunu bu bahar yaşanan çöküşten kısa süre önce piyasaya sürdü. Çiçek NFT'lerinin fiyatları solduktan sonra Twitter'da "Çok üzgünüm" diye yazdı.

Yine de güzel sanat icra edenlerin bazıları, NFT'lerin yeni kitlelere ulaşmalarına yardımcı olabileceğine inanarak sektörde yeni bir umut gördüler. Ortaklığa dayalı sanat stüdyosu Random International, Danil Krivoruchko'yla birlikte OG.Art.'ta jeneratif bir NFT origami formları koleksiyonu üzerinde çalıştı. Sanatçılar bana piyasanın, "kendilerine büyük ölçekli kapsayıcı bir çalışma yaptıracak yeterli kapasitesi bulunmadığını", ancak yine de onları desteklemek isteyen koleksiyoncularla tanışmalarına yardımcı olduğunu söylediler.

Nitekim bazı sanatçılar NFT'lerin yeni sanat biçimleri yaratarak kitleleriyle ilişkilerini değiştirdiğini ifade ediyorlar. Takipçi kitlesi sanat eserlerine gerçekten sahip olduğunda işler değişiyor, artık başka insanlara ait sanat eserleriyle dolu galerilerde aylaklık etmeye zorlanamıyorlar. “Web3, geleneksel bir pazardan ziyade, sanat eserinin dokusunun parçası haline gelen bir alan gibi görünüyor” diyorlar.

Origami koleksiyonlarından elde ettikleri gelirle tam anlamıyla geçinemeseler de (projeleri, bu yazı yazılırken sadece 0,3 ETH veya 1542 dolarlık taban fiyata sahipti), hayata geçirilebilir yeni çalışmalarla daha geniş kitlelere ulaşma olasılığının NFT üretmek için yeterli sebep sunduğunu söylüyorlar. Piyasa elbette “hem korkutucu hem canlandırıcı.”

Web3'e girme kumarı, Ekim sonunda kendi NFT koleksiyonu Meta - morphic'i NFT platformu LiveArt'ta 1.300 ETH, yaklaşık 2 milyon dolar karşılığında satan Çinli sanatçı Huang Yuxing için kesinlikle işe yaradı. Bu rakam, fiziki sanat eserlerinden elde ettiği hatırı sayılır gelirleri bile fazlasıyla aşıyor; "Enlightening "tablosu 2020'nin temmuzunda bir Christie müzayede evinde 1,1 milyon dolara satılmıştı. 

Pekin doğumlu sanatçı, NFT'leri "geleneksel sanattan daha değişken ve esnek" buluyor. Sanat eserlerini sattığı alıcılar henüz çok değişmedi, ancak Web3 sakinleriyle iletişim kurmak için daha fazla fırsat buldu. Yuxing, ön satışından önce binlerce dinleyicinin ilgisini çeken iki AMA (ne istersen sor) etkinliği düzenledi ve markasını oluşturmak için sosyal medyada potansiyel alıcılarla buluştu veya özel mesajlarla iletişim kurdu.

Neticede, “hiçbir sanat sadece sanat için var olmaz” diyor ve bir topluluğun sanatı kullanma yöntemi daha fazla anlam ifade edebiliyor. “Ancak ister klasik tablo ister günümüzdeki gibi bir NFT eseri olsun, sadece aralarındaki form değişti, sanatın özü değişmedi” diye de ekliyor.

Değerli taş temalı NFT projesini açıklayan Yuxing, "Herkesin zihninde kendi değerli taşları var ve herkes kendi değerini ve değerli taşlarını kendi hayatlarında bulabilir. Değerli taşın farklı şekilde anlaşılması, kullanıcının sanat tekniğiyle ilişkili" diyor. Yuxing'in NFT projesinin sonraki bölümlerinde ortaya çıkabilecek, kabarcıklar ve çam ağaçları gibi metaforlar herkesin tahmin edebileceği türden şeyler.

Bazı kişiler, Yuxing'in NFT işine girme kararının, yüzsüzce bir para kazanma, fırsattan istifade etme anlayışı olup olmadığını sorgulayabilir. Sanatçı, bu soruya “Sanatın finansal yönlerinin olduğu bir gerçek, ancak sanatın tamamen finansallaştırılıp finansallaştırılmayacağına dair bir cevap yok,” şeklinde esrarengiz bir yanıt verdi. 

Öyle olsa bile, Yuxing kâr beklentisinin sanatı mahvettiğini düşünmüyor. Aşırı finansallaşma sürecinde sanatın, hedef kitlenin, “insanın zekâsı, arzusu, var oluşu, zamanı ve evrenle ilişkimiz ile sonsuzluk hakkındaki düşünce ve duygularını eşzamanlı biçimde harekete geçirmesi gerektiğini” söylüyor.

Piyasanın çöküşünden memnun görünen Yuxing, NFT endüstrisini, 1990'ların başındaki internette benzetiyor. Yani bu dönemi patladığında yararlı teknolojinin kalıntısını bırakacak devasa bir su baloncuğu olarak görüyor. "'Para yağmacıları' terimi gerçek yaratıcılara ürperti veriyor. Gerçek sanatçının geleneksel işi, zamana oranlandığında daha istikrarlı ve daha kârlıdır" diyor.   

Ayrıca, bazı NFT sanatçıları, geleneksel sanat sisteminin prangalarından kurtulmuş Web3 platformları aracılığıyla kolayca satış yapmanın keyfini sürüyorlar. Doğum deneyimleri hakkında NFT üreten ve geçen yıl itibarıyla iki kez doğum yapan Amerikalı sanatçı Loie Hollowell, geleneksel piyasada takip edilmesi daha zor olan telif hakkı ödemelerinin bu şekilde kolayca izlenebilmesini takdirle karşılıyor.

Dahası, akıllı sözleşmelerin hayır kurumları için gelir oluşturmayı da kolaykaştırdığını söylüyor. Ekim ayının sonlarında Art Blocks'ta başlayan "Contractions" (Kasılmalar) adlı projesinden elde edilen gelirin dörtte biri, kürtaj da dahil üreme sağlığı hizmetlerini destekleyen hayır kurumlarına aktarılıyor. Aynı zamanda NFT'ler, çalışmalarının daha ulaşılabilir olmasına ve böylece "daha kapsamlı bir koleksiyoncu grubunun verebileceği" bir fiyattan satış yapmasına imkân tanıyor.

Web3 teknolojileri güzel sanat icra edenlerin daha geniş kitlelere satış yapmasını kolaylaştırmış olsa da bu kitlelerin NFT'lere ilgilerinin sürüp sürmediği o kadar da kesin değil. Dune Analytics'in bir tablosuna göre, OpenSea'de işlem yapanların sayısı son iki yılda yaklaşık 20 binden 1,8 milyona yükseldi, ancak aylık işlem hacmi 2022'nin ocak ayındaki 4,85 milyar dolarlık zirveden dokuz ay sonra 348 milyon dolara kadar geriledi.