Eğitmen ve sanatçı Bager Akbay Coindesk Türkiye’nin podcast serisi Metatalks’un ilk bölümüne konuk oldu. Metaverse’in teknik ve politik zorluklar nedeniyle şu an pek mümkün görünmediğini belirten Akbay, “Benim tahminim 15-20 yıl olan bir şeyden bahsediyoruz. Böyle bir şeye yatırım yapmak çok akıllıca gelmiyor bana” dedi.

Murat Günenç'in konuğu olan Akbay, metaverse ile ilgili spekülatif bir ortam oluştuğunu belirterek şunları söyledi:

• "Şu anda herkes yatırımcı pozisyonunda görüyor kendini aslında. Orada arsa alan kişi de yatırımcı gibi düşünüyor. Biraz erken pozisyon. Bir şeyin doğru yatırım olması yeterli değildir. Doğru yatırım olduğunun bilinmiyor olması da gereklidir. Doğru yatırım olduğunu herkes biliyorsa aşırı değerlenir ve yanlış yatırıma döner. Bir denge vardır aslında. Şu an bunu dünya olarak gözetemiyoruz.  
  
  
• Bir sürü kişi metaverse olacağını iddia ettiği yerden arazi satıyor, bir şey satıyor. Bunların hangileri sonuçta işe yarayacak, hangileri kullanılacak hangileri çöpe atılacak bunu görmek çok zor. İnternette bunu yaşadık. Dot-com balonu ile aynı şeyi yaşamıştık. Bir sürü kişi erken girdi ve battı. Orada da bu balonda halk bununla ilgili değildi. Bu sefer halk da işin içinde. O işi değiştiriyor. Spekülasyon oranını artırıyor."
  
  

'PR Hamlesi'

Firmaların Metaverse ile ilgili projelerine de değinen Akbay, şöyle devam etti:

• "Bence metaverse’e şu an giren firmaların çoğu şuna bakıyor: 5 bin dolar harcayacağız ve 20 yerde haber olacağız. Biz 5 bin dolara zaten 20 yerde haber olamayız. O zaman bunu ölü yatırım olsa bile yapalım diyor. PR hamlesi yapıyor. Br reklam işte.
  
  
• Gerçekten bu işten para kazanabilecek gibi görünenler teknoloji firmaları. Yani o araziyi satan firma fikrin sahibi oluyor. Türkiye’de buna da uyanan çok kişi var aslında. NFT platformu açmak isteyen çok sayıda yapı var. Eminim metaverse’te de şu an bunu denemek isteyen vardır. Orada da şu zor: yazılımcı gerekiyor. Yazılımcı maliyeti çok pahalı asında.
  
  
• Benim tahminim 15-20 yıl olan bir şeyden bahsediyoruz. Böyle bir şeye yatırım yapmak çok akıllıca gelmiyor bana.
   
• Şimdi ben 3D’de aldığım bir şeyin üzerini karalayabilecek miyim? Bu soru önemli. Çünkü şu ana kadar öyle bir yapı yok. Ben hep tüketici olmayacağım orada. Dolayısıyla ben satın aldığım kıyafeti hackleyebiliyor muyum? Bu sorular çok önemli."
  
  

'Zuckerberg'in Bu Alanı Belirlemesini İstemiyorum'

Metaverse'in geleceği ile ilgili öngörülerini de paylaşan Akbay, şu görüşleri dile getirdi:

• "Bizim kamusal alan dediğimiz bir şey var. Sokağa çıkıyorsun. Sürekli birilerinin ofisinde değilsin. Evin var, başka bir alan. Orada da bunların karşılığı olmak zorunda. Yoksa o hayal edilen 360 derecelik deneyimi yaşatamaz. Mümkün değil. Oradaki evin ne anlama geliyor? Sokakta ortaklaşa alanın kuralları nasıl olacak? Ben Zuckerberg’in bu alanı belirlemesini istemiyorum.  
   
• Çözülmesi gereken, henüz internette de konuşamadığımız bir sürü problem ortaya çıkıyor. Bir firma bütün interneti kapatacak projesi gibi durduğu için devlerin ağzı sulanıyor. Ama ben bunun bu devirde mümkün olduğunu sanmıyorum çünkü bu parayla ilgili bir şey değil. Bu kadar büyük bir şeyi para ya da güçle yapamazsın. Bu güvenle ilgili bir şey.
  
  
• Metaverse’in deklere edilmesi bile 3 yıla mümkün görünmüyor. Teknik alt yapı yok bir kere. İnternette bir World Wide Web konsorsiyumu vardı. Fiziksel altyapı vardı cihazlar bağlanıyordu ama ne olduğu belli değildi. Önce para biriminde ortaklaşmamız lazım. Şimdi bütün dünya bir blockchainde ortaklaşalım desek ben 3 yılda çözülebileceğini düşünmüyorum.
  
  

'Mümkün Görmüyorum'

• Avrupa ve Amerika’nın dediği olacak gibi durmuyor artık. Aktörler eskisi gibi değil. Eskiden Amerika’da askerler belirlerdi aşağı yukarı bütün kuralları. Sonra Avrupa ve akademi dahil olunca büyüdü.
  
• Çok erken spekülasyona başladık. Şu an yazılımcılar çok az. Akıllı sözleşme yazacak, 3 boyutlu ortam modelleyecek, optimizasyon yapacak. Mümkün görmüyorum.
  
  
• Metaverse-vari ortamlar yaygınlaşabilir. Bu ayrı konu. Metaverse’te iddia edilen bankan da, doktorun da, eğitimin de orada olacak şu an bana çok ütopik geliyor.

'Zaman Alacak'

• Birisi diyelim metaverse’i ilan etti. Seneye diyelim 7 bin tane metaverse var. Bu mu metaverse? O zaman herkes web sayfası açmış gibi olacak. Bunların kollektif olabilmesi asıl hikaye.  Birilerinin güvenli, çok pahalı olmayan, girilebilen ve eklenebilen, daha demokratik ama kendi alanını da yapabildiğin bir şey yapıyor olursak bunlar ilişkilenebilir gibi geliyor. Orada da nasıl bu büyüyecek ve şirketler, girişimciler nasıl pozisyon alacak?
  
  
• Diyelim bir şirket Metaverse kurdu. Sen girişimcisin ve senin haklarını sınırlıyor. Girer misin oraya? Çekici olması lazım. Facebook ilk dönemde birçok kişiye ekmek kapısı dedi, app’leri açtı sonra pat diye kapattı. Tekrar bunların olmasını istemiyoruz.
  
  
• Bu mücadelenin zaman alacağını düşünüyorum. Teknik ve maddi kısmın da çözülmesi lazım. Burada çok fazla elektrik masrafı var ve bu yapılar onlar (kripto madenciliği) üzerinde gidecekse bunların da çözülmesi gerekiyor. Keşke olsa da denesek."