Bu röportaj Consensus Magazine - Kripto 2024: Sırada Ne Var? serisinin bir parçasıdır.

1) 2024’e dair genel beklentileriniz neler? Yeni yılı hangi dinamiklerin şekillendireceğini düşünüyorsunuz?

Geçtiğimiz aylar genel fiyatlama açısından zorlu dönemler yaşattı; ancak projelerin sürdürülmesi, yeni teknolojilerin geliştirilmesi açısından bakacak olursak acısıyla tatlısıyla birçok deneyimi barındıran bir seneyi geride bıraktığımızı söyleyebiliriz. 

Tüm bu geliştirmelerin etkilerini 2024 yılında önce Bitcoin ETF’inin daha sonra da Ethereum ETF’inin onaylanması haberleriyle birlikte etkili şekilde göreceğimize inanıyorum. Bitcoin’in çıkış felsefesini hatırlayacak olursak, mevcut finansal krize karşı bir hareket olmuştu. Geçmişe dönüp baktığımızda Bitcoin, geldiğimiz mevcut durum için merkeziyetsizlik ilkesiyle devam ediyor ve geniş kesimlerce kabul ediliyor. Uzun zamandır Bitcoin için teknolojik bir gelişmeden bahsetmek pek mümkün değildi, fakat son zamanlarda ortaya çıkan “Ordinal Teorisi” sayesinde Bitcoin üzerinde NFT’ler oluşturulmaya başlandı. Bu gelişmenin 2024 yılında da çok konuşulacağını, geliştirileceğini ve NFT sektörüne renk katacağını düşünüyorum. 

Bunun yanında geliştirmelerin büyük kısmı Ethereum zincirinde oluyor, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi “Blockchain Trilemma” denilen, yani “merkeziyetsizlik”, “güvenlik” ve “ölçeklenebilirlik” ten ödün vermemek üzerine geliştirmeler yapıldı. 

Bunların en büyük öncüsü “Katman-2” çözümler oldu. Geçtiğimiz yıllarda birçok farklı teknolojide katman-2 projeler ortaya çıktı. Bu üçlemeyi çözmek için 2024 yılında da bu alanda birçok yenilik göreceğiz. Ayrıca yine bu alanda “Zero Knowledge Proof” dediğimiz yöntem 2024’te sıkça adından söz ettireceğe benziyor. Tüm bu teknolojik geliştirmeler bir yanda oluyorken, blokzincir kullanımının yaygınlaşmasının getirdiği popülerlik ile, “Gerçek dünya varlıkları”nın blokzincirde tokenize edilme fikrinin en yoğun konuşulduğu yıl oldu. Bu konuda daha fazla araştırma yapılmaya başlandı ve daha fazla proje ortaya çıktı. 2024 yılı blokzinciri ile gerçek dünya varlıklarının arasındaki bağı güçlendirmek için önemli bir yıl olacağa benziyor. Yine bu bağı öteye taşıyacak bir adım olarak 2023 yılında geleneksel finans tarafından da önemli atılımlar oldu. Gerek global için gerek Türkiye için kripto paralar ve blokzincir daha kabul edilebilir ve kullanılabilir bir yere evrilmeye çalışılıyor. Türkiye için bazı bankaların blokzincir alanında geliştirmeler yapmaları ülkemiz adına da umut verici bir gelişme. Uzun yıllardır düşüş trendinde olan kripto piyasası, 2023 son çeyreğinde olumsuz havayı kırmış gibi gözüküyor.

2) 2024'te düzenlemeler konusunda beklentileriniz neler?

Türkiye’de gerçekleştirilecek düzenleme konusu geçtiğimiz yıl boyunca dönem dönem kendinden bahsettirdiği gibi özellikle senenin son ayında karar mercileri tarafından yapılan açıklamalar paralelinde yeniden gündeme geldi. 

Türkiye’nin global ölçekteki konumu için de büyük önem arz eden kripto para düzenlemeleri yapılan açıklamalardan da anladığımız kadarı ile Ocak ayı veya yılın ilk çeyreği içerisinde gerçekleşecek. Bankaların son zamanlarda kripto para hizmetleri konusunda hareketlenmesi ile bu düzenlemelere herkesin bir şekilde hazırlık içerisinde olduğunu bizlere gösteriyor. Düzenlemenin nasıl olacağı konusunda konuşulan birçok farklı senaryo olsa da Türkiye’nin kripto paralar noktasında global ölçekte temsil ettiği önem aşikar.

Düzenlemelerin de karar vericilerimiz tarafından bu önemi kapsayacak şekilde gerçekleştirileceğini düşünüyorum. Bu işi layıkı ile yapan ve yapmak isteyen kurumların ayrışacağı bir atmosfer oluşacaktır. Bu da tabi ki ülkemizde bulunan kripto para yatırımcılarının lehine bir durum olacaktır. Ancak bunun sağlanması için tek seferde verilen kararlardan ziyade bunu bir süreç olarak görmek, sektörün gerçekleşen düzenlemeler karşısında verdiği tepkileri de ölçerek metrikleri şekillendirmek gerektiğine inanıyorum. Global ölçekteki düzenlemelere değinecek olursak Avrupa’da MiCa için çalışmalar sürüyor. Yıl boyunca çalışmaların ve kullanımın daha derinleştiği bir süreç yaşayabiliriz, Amerika tarafından ise Bitcoin ETF kararına göre şekillenecek bir düzenleme silsilesi görebiliriz. Ancak tüm bu çabaya bir adım geriye atıp baktığımızda hepsi bizlere kripto paraların yadsınamaz bir gerçek olduğunun göstergesi.

Kripto 2024: Sırada Ne Var? serisinin tamamına göz at.

3) Yeni dönemde hangi projelerin, dikeylerin ön plana çıkacağını düşünüyorsunuz?

2024 yılı özelindeki beklentileri önemli araştırma şirketlerinin öngörü raporları paralelinde takip ediyoruz. 

Bu yaklaşım bizlere sektörde gerçekleşen gelişmelere karşı açık olmamıza ve işimizi dinamik şekilde sürdürmemize olanak tanıyor. Kimi zaman günceli yakalamak, kimi zaman ise öncül olmak adına bünyemize yeni teknolojileri entegre etmek için çalışıyoruz. Tüm bunların ışığında yeni yılda blokzincir ve kripto paraların daha geniş kitlelere yayılması için çok önemli bir geliştirme olan “Hesap Soyutlama (Account Abstraction)” konusu öne çıkacak gibi görünüyor. Bunun yanında gelmesi beklenen düzenlemeler ile birlikte kullanıcı kitlesi artacağından merkeziyetsiz uygulamaların ve merkezi borsaların geniş kitlelere hitap etmeleri önem kazanacağından kullanıcı odaklı ve kullanımını kolaylaştırıcı arayüz geliştirmelerinin de etkili olacağını düşünüyoruz. 

Biz de bu felsefe ile kendimizi güncellemek ve dinamik tutmak adına arayüzümüzü değiştirerek global standartları Türk vatandaşlarımız ile buluşturma adına çalışmalarımıza devam ediyoruz. Diğer taraftan Katman-2 çözümlerin kullanıcılar tarafından geçtiğimiz yıllarda benimsendiğini görüyoruz. 2024 yılında bu çözümlerin daha sık ve daha gelişmiş şekilde karşımıza çıkacağına inanıyoruz. Gerek işlem ücretlerinin az olması gerek farklı teknolojiler ile farklı amaçlara hitap edebiliyor olması önemli özellikler olarak karşımıza çıkıyor.

Sıklıkla Katman-2’lerde görmeye başladığımız bir diğer gelişme ise Zero Knowledge Proof kullanımı. 

Güçlü bir teknoloji olmasının yanında blokzincire verdiği önemli katkıyı da göz önünde bulundurduğumuzda, yeni yılda gelişmesinin süreceğini ve farklı alanlarda karşımıza çıkmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Bunun dışında bizim de üzerinde çalışıyor olduğumuz bir başka konu ise “Gerçek dünya varlık(RWA)”larının tokenize edilmesidir. Birçok alanda tokenizasyonu destekleyen bu gelişme blokzinciri günlük hayata adapte etme konusunda önemli bir destek sağlayacaktır. Son dönemlerde bu alanda farklı ürünlerin geliştirilmesi ve kullanımının arttığına şahit olduk. Önümüzdeki yıl da daha çok görmeye ve duymada devam edeceğimizi düşünüyoruz. 

4) Sizler 2024’te hangi projelerle ve yaklaşımlarla fark oluşturmayı hedefliyorsunuz? 2024’e dair planlarınızın genel çerçevesi nedir?

Merkezi borsaların hem geleneksel finansın gücünü hem de blokzincir ve kripto paranın yenilikçi özelliklerini birlikte sunabilmesinin, kullanıcılara yeni teknoloji ve ürünleri ulaştırmak açısından önem taşıdığının farkındayız. 

Bu amaçla, bir teknoloji firması olarak ürün ve güvenlik teknolojisi yatırımlarımıza, Türkiye ve dünyada beklenen regülasyonlar doğrultusunda yeni teknolojileri ve hizmetleri kullanıcılarımıza sunmaya devam edeceğiz.

2024’te piyasalardaki hareketlenmenin ve kullanıcı ilgisinin artmaya devam etmesi beklentisi doğrultusunda, yeni pazarlarda rekabet gücümüzü artırmak amacıyla yurtiçi ve yurtdışındaki yatırımlarımıza, sponsorluk ve iş birliklerine hız vermeyi planlıyoruz.

Kendi geliştirdiğimiz yerli teknolojiler ve bilgi birikimimiz ile son 5 yılda elde ettiğimiz başarının hem kullanıcılarımıza hem de ekonomimize daha fazla katma değer üretmek amacıyla Web3, blokzincir, borsa ve cüzdan altyapısı teknolojilerinde geliştirmeler yapmayı hedefliyoruz.