Polkadot’un Tepe İsmi Gavin Wood, Blokzincir Yönetişimindeki Geliştirmeleri Duyuruyor

Polkadot ekosisteminin kurucusu Gavin Wood yıllık düzenledikleri etkinlik Polkadot Decoded’de, oylanacak tasarıların sayısındaki dramatik artış ortamında karar verme süreçlerini çok daha kapsayıcı ve merkeziyetsiz olacak biçimde geliştirdiğini duyurdu.

Şirketin paylaştığı blog yazısında ise Polkadot’un yönetişim yazılımının ikinci versiyonunda (Gov2) Polkadot Konseyi ve Teknik Komite gibi yönetişim anlamında tüm öncelikli “birinci sınıf vatandaşların” kaldırılacağı ve oylamalara katılacakların tek bir sınıfta değerlendirileceği belirtiliyor. Yeni versiyon aynı zamanda yönetişim süreçlerinde birçok kararın eş zamanlı alınabilmesini kolaylaştıran çeşitli yapılandırmalar içeriyor.

Blog yazısına göre Gov2, tüzüğü profesyonel denetimlerle son halini aldıktan sonra Polkadot’un çok daha çevik ve deneysel kardeş ağı Kusama’da piyasaya sürülecek. Gov2’nin Kusama’da test edildikten sonra Polkadot ağında oylamaya sunulacağını söyleyen Gavin Wood, bu sürecin ne kadar süreceğine dair bilgi paylaşmadı.

Büyük ve karmaşık sistemlerin merkeziyetsiz yönetişimi kolay bir iş değil. Bu gerçeği, Ethereum’un başlarda kurduğu merkeziyetsiz otonom organizasyonundaki (DAO) iz bırakan acı deneyiminden ve MakerDAO topluluğunu bir girdabın içine çeken mevcut kavgacı ikliminde defalarca gördük.

Kuralları uygulamakla yükümlü bir merkez zincir ve parachains adındaki bir dizi ayrı ama bağlı çalışan proof-of-stake blokzincir ortamlarından meydana gelen Polkadot’un mevcut yapısı, çok sayıda tasarının değerlendirilmesinden ziyade sistemin az sayıda tasarının ayrıntılı değerlendirilmesinin tercih edildiği anlamına gelen kısıtlı bir alanda, seçilmiş bir Konsey yöneticisinin eline bakıyor.

Blog’ta şu ifadeler yer alıyor: “Gov2’de isteyen herkes bir oylama başlatabiliyor ve bunu istedikleri kadar yapabiliyorlar. Ayrıca herkes bu oylamalara katılabilecek. Her an oylamaya gidilecek referandumların sayısında belirgin bir sınırlama yok.”

Yeni “Origin’ler”

Gov2 merkezi oylama hiyerarşisini kaldırmaya girişirken, oylanacak konuların kapsamını yönetilebilir bir seviyeye çekmeye ve karar verme süreçlerini sınıflandırmaya yarayan yeni bir sistemi tanıtıyor: Origins adını verdikleri bağımsız tasarılar, oylamaya sunulacak teklifin önemini belirtiyor. Ardından, her bir tasarının ilerleyişine bir “yol” atanıyor.

Örneğin, Root Origin’de tasarıyı oylamaya sunmak çok yüksek eşikler ve tedbirler getirirken, sadece bir defa karar verilecek son derece tehlikeli tasarılara izin verir. Daha az güçlü Origin’ler ise daha kısa zamanda değerlendirilir ve daha düşük onay eşikleri vardır.

Tasarıdan sorumlu kişinin tasarıyı hangi Origin üzerinden oylamaya sunulacağını belirlemesine izin verilir. Bu ayırım, tasarının hangi yol izleyeceğini ve oylamanın nasıl gerçekleştirileceğini belirleyecek.

Blog yazısında şu ifadeler yer alıyor: “Bağımsız yollar izlemek bize, ayrıcalık seviyelerine dayalı oylama dinamiklerini özel olarak tasarlama imkanı veriyor. Tasarılarını daha güçlü Origin’lerde düzenleyen oylamalar, daha sıkı tedbirler, daha yüksek eşikler ve daha uzun değerlendirme sürelerine sahip olacak.”

Tasarıların belirli bir zaman dilimi, bir karar paylaşımı (tasarıya dahil edilmesi için uygun bir yol için yer olmalı) ve son olarak oylama sürecinin zincirdeki maliyetini karşılayan ve spam’leri engelleyen “karar depozitosu” ödemesini içeren üç kriter seviyesini karşılaması gerekiyor.

Polkadot Kardeşliği

Polkadot’un yönetişim sisteminin ilk versiyonunda yer alan Teknik Komite, bir uzman yönetim pozisyonunun ya da yönetimde söz sahibi olmak isteyen kliklerin oluşmasını önlemek adına Polkadot Kardeşliği adındaki daha merkeziyetsiz bir yapıyla yer değiştirecek. Bu aynı zamanda, üyelerin belirli bir düzen içerisinde hareket etmeleri için haksız yere yakıştırmalarla karşılaşabilecekleri (art niyetli ya da iyi kalpli gibi) geniş yetkilere sahip olmalarını da önleyecektir.

Mevcut Teknik Komite’nin aksine Kardeşlik, daha geniş kapsamlı üyelikler için tasarlanmıştır ve hem yönetim süreçlerinin akışı hem de uzmanlıktan doğan beklentiler açısından çok daha düşük bariyerleri olan on binlerce üyeyi dahil edebilir.

Blog’ta “Kardeşlik, Polkadot ağının ve protokolünün teknik birikim temelini içeren ve kapsayan kişilerin temsiliyetine öncelik veren, çoğunlukla kendi kendini yöneten uzman bir yapıdır. Kardeşlik’e üye olmak, az miktarda bir depozito yatırmak kadar kolaydır” ifadeleri yer alıyor.

Bu üyelere daha sonra “sisteme dair iyi bilgilenmiş, geçerli bir teknik temeli olan ve Polkadot’un menfaatleri doğrultusunda ilerleyen mertebeyi belirten” bir sınıflandırılma yapılır.

Kardeşlik üyelerinin bu sınıflandırma sürecini şeffaf ve hesap verebilir hale getirmek adına, her bir sınıflandırmayla ilgili gereksinimler ve beklentilerin düzene koyulacağı bir anayasa gelecek.