Ağustos ayında İstanbul Zorlu PSM’de düzenledikleri Kripto Fest etkinliğinde CoinDesk Türkiye’ye özel konuşan ICRYPEX CEO’su Gökalp İçer NFT’lerden taraftar token’lara, Ankara’daki regülasyon çalışmalarından Ayı Piyasası’nın zorluklarına dek birçok konuyu derinlemesine değerlendirdi.

İçinde bulunduğumuz Ayı Piyasası’nı nasıl değerlendiriyorsunuz? Yatırımcı nezdinde küskünlük hissediyor musunuz?

Bu düşüşler hemen unutulur. Piyasa neler neler gördü. Küskünlük değil ama yorgunluk olduğunu düşünüyorum. Bu yorgunluğu da hissediyoruz elbette. LUNA ve Three Arrows Capital çöküşlerinin risk sermayedarları üzerine getirdiği bir yorgunluk var. Bir diğer yandan da BlackRock şu anda çarkı çeviriyor. BlackRock eğer Coinbase üzerinden kripto işlemleri yapmayı düşünüyorsa bu, yatırımcıları rahatlatıyor. Küresel krizler ise çok çabuk, 8-10 ayda unutulur.  

“İşten çıkarmalarla yangın halindeki piyasaya benzin döküyorlar”

Dünyadaki birçok kripto para borsasının işten çıkarmalara gittiğini görüyoruz. Sizde benzer bir durum söz konusu mu?

Bu işten çıkarmaları inanılmaz saçma ve gereksiz hareketler olarak görüyorum.

Neden?

Milyar dolar kazanıyorsun. Oradaki 200 tane çalışanı şu an çıkarmak neden? Bu hareketleriyle yangın halindeki piyasaya daha fazla benzin döküyorlar. Bunu hem büyük oyuncular hem de orta ölçekli oyuncular yaptı. Bazı büyükleri anlıyorum; NASDAQ’a kote olanlar var ve paydaşlarına karşı yükümlülükleri söz konusu. Fakat bazıları tamamen offshore ve kaldıraçtan para kazanıyor. Acayip anlamsız. Ben onların yerinde olsam işten çıkartacak olsam bile çıkartmam. İnsanlar ne düşünecek bu gelişmeden sonra?

Ayı Piyasası ortamında ICRYPEX farklı iş modelleri üzerinde çalışıyor mu? 

İşlerimiz düştü. Tabiri mazur görün lütfen: Şapkadan tavşan çıkarmayı severim. Böyle zamanlarda biz bir sürü kurumsal (B2B) anlaşmalara imza atarız. Hacim düşer. Bizim tek gelir kalemimiz komisyon olduğu için ve hacmin de düşmesinden dolayı kurumsal anlaşmalara yöneldik.

ICRYPEX olarak risk sermaye fonu kurmak gibi bir planınız var mı? 

Evet var. Kripto sektörüne yoğunlaşmış risk sermaye fonu fazla yok. Hedef Girişim sermaye fonumuz fintech ve blok zinciri tarafında oldukça hevesli. Piyasa değeri de 1 milyar TL’yi geçti. Gözde Girişim sermayesiyle birlikte Türkiye’nin en büyükleri arasında. Fakat kriptoya odaklanan bir risk sermaye fonunu önümüzdeki yıl kurmayı hedefliyoruz.

İşlem hacminizde düşüş söz konusu değil mi? 

Nisan-Mayıs aylarında başlayan düşüşle birlikte biz birkaç tane kampanya başlattık. Çok sayıda müşteri kazandık. Düşüş var ama bunu B2B projelerle kompanse ediyoruz.

Şu anda kaç kullanıcınız var? 

400 binin biraz üzerinde. Bir taraftan kullanıcı sayısını artırmaya çalışırken bir diğer yandan da teknolojiye yatırım yapıyoruz.

Önümüzdeki dönem için kullanıcı hedefiniz nedir?

Yıl sonuna dek 1 milyon kullanıcı hedefliyoruz. Bu konuda da kendimize güvenimiz tam.

ICRYPEX’in çıkarttığı fan token’ların performansını nasıl görüyorsunuz? Yeni token’lar çıkarmayı düşünüyor musunuz?

Şu ana dek iki tane çıkardık. Biri NFT’yle ilişkili Edis’le çıkardığımız bir token. Ufak bir işti, sadece 5 milyon TL’lik. Diğerini de Altay için çıkardık. Bunu da yapmak zorundaydık çünkü takımın kol sponsoruyduk. O esnada başkaları Altay’a taraftar token çıkaracaktı. Biz çıkardık. Sonra da küme düştüler. Yeni yönetim yeni bir şeyler yapıyor. İçeriye PwC’den insanlar da aldılar. Özetle, yeni bir taraftar token yapmayı düşünmüyoruz. Konyaspor, Giresunspor gibi kulüplerin hepsi ilk bize geldi token için.

“Altay Token’ı çıkardığımız için pişmanız”

Taraftar token’larının içinin boş olduğunu düşünen büyük bir kitle söz konusu…

Evet, böyle anılmayalım diye token çıkarmıyoruz artık. Örnek veriyorum diyelim ki 30 milyon TL toplanıyor. Bizim de oradaki payımız yüzde 20. Toplamda 6 milyon TL toplanıyor ve bu miktar için markayı kirletiyorsunuz.

Altay’a token çıkarmaktan pişman mısınız?

Evet, pişmanız. Keşke yapmasaydık. Trivians ya da Gamer Arena öyle değil. İkisinin de altı dolu fakat sırf bu şekilde anılmayalım diye bir-bir buçuk yıldır kendi token’ımızı yapmadık. İnsanlar “Ben bunu niye alayım?” diye soracaklar. Bu sorunun cevabını verebilmem gerekiyor. Buradaki hizmet mekanizmasının altını doldurabilmem lazım. Eğer bunu yapamıyorsam sadece fon toplamak için yapıldığı aşikar oluyor.

Edis’in NFT işinden memnun kaldınız mı?

Fena değil, çok küçük ölçekli bir işti. Edis çok seviyor kripto hikayelerini. Edis’e sağlam bir bütçe ayırmıştık. Fakat sanat camiası böyle şeylerden tedirgin oluyor. NFT’yi çoğu da anlamıyor. NFT yapmak isteyen çok kişi var fakat bu sıralar çok doğru zamanlar olmayabilir. NFT’ye dair duyulan heyecan bu aralar oldukça düştü.

NFT pazar yerinizde işler nasıl?

Orada da geçmişte birkaç talihsiz olay yaşadık. Talihsizlikten de kastım birkaç proje istediğimiz gibi başlayamadı. Bir an önce yapmaları için ekibe baskı uyguladım ama şimdi düzelttik, bu ara fena değil. Pazar yerine birkaç sanatçıyı daha getirebiliriz NFT olarak. Cumhuriyet Gazetesi’ni ve Aziz Nesin’i yaptık. Nesin Vakfı pahalı fiyatlıyor, öyle olunca da satış olmuyor. Kendi prime NFT’lerimiz çıkacak ICRYPEX olarak. Ufak bir hobi garajımızın yanı sıra sanat galerisi gibi düşünebilirsiniz. Kapalı etkinlikler yaparak birkaç ünlü ismi çağıracağız fakat bunlar küçük çaplı olacak. Kulüp kartı gibi düşünebilirsiniz.

Kamuoyunun NFT konusuna dair yeterli bilinirliği olduğunu düşünüyor musunuz? 

Çok az. Sektörün içinde olmamıza rağmen, bizim gibi insanlarda bile bu işin anlaşılması zaman aldı. Ben hâlâ bana ne fayda sağlayacağını bilmediğim bir JPEG’e neden 4 ether verir insanlar anlamıyorum. Tamam şu olabilir: Eşsiz bir sanat eseri vardır ve bu da dijital kopyasıdır ona verirsin.

Sanatsal değeri düşünmeksizin koleksiyon almak gibi düşünmek lazım belki de…

Evet belki de fakat sen o NFT’yi ne kadar eşsiz yapabildin? Bununla değerlendirmemiz gerekiyor. Sen o kulüp kartıyla Beyoncé’nin gittiği yat limanına girebiliyorsan bu anlamlı. Ya da Jay-Z’nin gittiği kulübe girebiliyorsan o adam için anlamlı olabilir. Ama hiçbir faydası ya da sanatsal değeri yoksa neden bu NFT’yi alayım? NFT’ye o yüzden bu kadar çok eleştiri yapılıyor.

“Regülasyonların hemen gelmesi için birkaç kripto para borsasının batması gerek”

Kripto Fest’in bugünkü programında kriptoya getirilecek regülasyonlara dair konuşmalar var. Siz Ankara’daki görüşmelere katıldınız mı?

Evet, hepsine katıldım. Hazine Bakanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu ve MASAK’a gittik. Bu iş için Meclis Başkanı’yla bire bir görüştüm. Konunun ne kadar kritik olduğunu anladılar. Regülasyonların seçimden sonra geleceğini düşünüyorum. Büyük risk ya da büyük fırsat okumuyorlarsa regülasyon hemen gelmez. Seçimi tehlikeye sokacak, milletin “yandım, bittim ben” diyeceği bir durum olmadığı müddetçe gelmez.

Yakın zamanda bir-iki tane daha kripto para borsası batsa gelir mi diyorsunuz?

Evet, bravo. O zaman “Bizim bununla ilgilenmemiz lazım” derler. Şu anda başta Binance ve FTX olmak üzere herkes Dubai’de iş yapmak için nasıl sıraya girdiyse bizim de böyle bir potansiyelimiz vardı aslında.

“Ankara’da görüşmeye katılan bazı kripto para borsaları yasaklamaktan yanaydı”

Konu hakkında şu ana dek görüştüğüm herkes Ankara’nın yasaklayıcı bir tavrı olmadığını, tam tersine düzenlemekten yana olduklarını söylediler. Bazı sızan taslaklarda da yasaklayıcı birkaç madde olduğu söyleniyor. Siz ne düşünüyorsunuz?

Korkutucu ya da yasaklayıcı bir düzenleme beklemiyorum. Fakat yasaklayıcı konuşmalar geçti bu arada. Biz bunun karşı tarafındaydık. Başka büyük Türk kurumlarıysa yasaklayıcı taraftaydı.

Bankalar mı?

Hayır, kripto para borsaları. Kapalı devre olsun, yerelde dönsün, yurt dışına çıkmasın dediler. Neden yurt dışına çıkmasın ki? Büyük yabancıların buraya gelmesinden neden korkuyorsun? Biz onlardan korkmuyoruz. Gelsinler ve sektörü daha rekabetçi hale getirsinler. Sonuç olarak regülasyonun yasaklayıcı olmayacağını değerlendiriyorum.

İşlem bazlı vergi geleceğine dair endişeler var…

Hayır, getirmezler.

Sızan taslaklarda böyle bir madde olduğu söyleniyor…

Evet, konuşuldu bu. Fakat hisse senedinde yoksa neden burada olsun? FX’te yaptılar ve bu çok eleştirildi. Buradaki defo çok büyük: Bankadaki dolarına vergi işletmiyor fakat aynı bankanın yatırım şirketinde FX’de doların varsa ve eğer kur diyelim ki 20 TL’den 25’e çıktığı zaman “TL kâr ettin ve bunun vergisini öde” diyor. Bu pek tutarlı bir yaklaşım değil. Oradaki defonun buraya sıçramasını beklemiyoruz ama.