Kripto Varlıklar Merkeziyetsiz Yapılara Kayıyor

Kripto para borsası FTX geçtiğimiz günlerde yaşanan likidite sorunları, gizli fon aktarımı ve bu olayların sonucunda yaşanan “bankaya hücum” nedeniyle batma noktasına gelirken kripto para dünyasında da taşları yerinden oynattı. Pek çok sorunla birlikte kripto para dünyasının artık bir de “güven sorunu” var. Özellikle de merkezi borsaların. Blokzincir tabanlı teknoloji sağlayıcısı Coinoxs kurucusu Can Azizoğlu, “Son dönemde yaşanan olayların ardından insanların merkezi protokollere güveni azaldığı için merkeziyetsiz protokollere ve soğuk cüzdanlara yönelim söz konusu” diyor.

Yatırımcıların kripto paraya olan inancında çok büyük bir değişiklik olmadığını düşündüğünü belirten Azizoğlu, “İnsanlar kripto varlık almaya devam ediyor ama artık merkezi borsalarda tutmuyor. Soğuk cüzdanlarda tutmayı tercih ediyor. Üstelik bu dönemlerde varlıkları daha uzun vadeli tutanların sayısı artıyor. Bu da sistem için iyi bir şey” diyor.

Bu gelişmelerin kendi işlerine de bir miktar olumsuz yansıyabileceğine ve proje yapmak isteyenlerin sayısının azalabileceğine dikkat çeken genç girişimci, “Yeni proje yapmak isteyenlerin çekinceleri var. Bu ürünü yaparım ama satamazsam diye beklemeyi tercih ediyorlar” diyor.

2019'dan bu yana blokzincir tabanlı ürünler geliştiren Coinoxs, Aralık ayında başlayacakları bir proje üzerinde çalışıyor. Kurumların token çalışmalarını ve akıllı kontrat işlerini üstlenen Coinoxs, sürecin hukuki ve pazarlama tarafında da paydaşlarıyla birlikte kurumlara destek oluyor. “Desteğin ana odağındaysa kurumlara para harcatmadan bu işleri yapabilmek var. Token ekonomisinde, akıllı kontratlar, destekler vs. yaklaşık 200 bin dolarlık bir maliyeti oluyor. Ama biz bunu yüzde 5-10 token karşılığında yapıyoruz. Proje başarılı olursa hem biz kazanıyoruz hem de partnerlerimiz kâr sağlamış oluyor” diyor.

Web3’e geçmemiş şirketlerin bu yeni dünyaya geçişlerini hızlandırmayı amaçladıklarını ve bu yolla işletmelerin hem mikro finansman ihtiyaçlarını gidermeyi hem de tüketiciyle aralarındaki bağı geliştirmeyi amaçladıklarını belirten Azizoğlu, “Web3’te kullanıcıların ürün içerisine katkısı daha fazla. Bunun karşılığında da ürün için yarattıkları değeri geri alabiliyorlar. Şu an aldığımız iki proje var. Üç proje daha alacağız ve altı ay sürecek projeyi hayata geçireceğiz” diyor.

Coinoxs, bunların dışında metaverse’te de bir arazi sahibi. Decentraland’te OXSConnet adında bir alan açan girişim, Turkcell dahil olmak üzere pek çok şirkete iş yapıyor. Can Azizoğlu, “Türkiye’de herhangi bir ajansta bulunan en büyük arazi bizde. 12 parsellik bir alanımız var. Burada bu hafta sonu Faydasıçok Vakfı ile ilk metaverse zirvesini gerçekleştireceğiz. Daha küçük alanlarımızda projeler yapıyoruz.  Kültür Üniversite’siyle Metabank hackathonu yaptık. Sadece üniversite öğrencilerinin katılabileceği bir organizasyondu ve öğrenciler şaşırtıcı işler yaptı. Aralık ayında da Metabank Pro’yu yapacağız” diyor.

Tüm bu projelerin şekillenmesinde pek çok kararın 30 bin üyeli DAO tarafından alındığının altını çizen Can Azizoğlu, “DAO’muz NFT koleksiyonu ve tokenla yönetiliyor. NFT koleksiyonu DAO’daki her bir üyenin profil oluşturmasını sağlıyor. O profille oylama yapabiliyor. Katkıları kadar da token alıyorlar” diyor.