Reklamlarında Hollywood yıldızlarını ve NBA’in süper starlarını oynatan, dergi kapaklarında kriptonun beyaz atlı prensi olarak addedilen ve kimileri tarafından kriptonun JP Morgan’ı olarak lanse edilen Sam Bankman-Fried’ın kripto para borsası FTX çok değil bir hafta öncesine kadar sektörün en güvenilir borsalarından biriydi.

Müşteri fonlarını kullandığı ortaya çıkan ve bilançosunda 8 milyar dolarlık koca bir delik bulunan FTX’in bu ani ve sarsıcı çöküşü, kripto piyasasında hem bireysel hem de kurumsal yatırımcı nezdinde güven erozyonu yaratmış durumda.

Piyasadaki güvensizliği dindirmek amacıyla işlem hacmi bakımından dünyanın en büyük kripto para borsaları birer birer rezerv kanıtlarını paylaşıyor. Ancak bilhassa sosyal medyada dedikoduların arkası kesilmiyor, kamuoyuyla paylaşılan bu kanıtlara rağmen güvensizlik ortamında değişen bir şey yok.

Peki yabancı kripto para borsalarının tel tel döküldüğü mevcut konjonktürü, yerli kripto para borsaları nasıl yorumluyor? Son gelişmeler ışığında yerli kripto para borsaları yatırımcı nezdinde güvenli liman olarak konumlanabilir mi? CoinDesk Türkiye’ye özel konuşan yerli kripto para borsalarının temsilcileri, yaşanan malum olayın bir fırsat olarak değerlendirilebileceğinden hemfikir.

Türkiye’nin en eski ve işlem hacmi bakımından en büyük kripto para borsası BTCTurk’ün CEO’su Özgür Güneri, “Güven erozyonunun dinmesi, işini sorumlulukla yerine getiren platformların katkısıyla olacaktır. Sektörde uzun süredir var olan BtcTurk gibi platformların işlerini düzgün yapmaya devam etmesi bu güveni olumlu etkileyecektir. Yaşanan gelişmeler, sunduğu hizmetin ciddiyeti ve sorumluluğunun bilincinde olan firmaların ayrışması için iyi bir fırsat. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da işini uluslararası standartlarda yapan kurumların ayakta kalmaya ve önü çok açık olan sektörde büyümeye devam edeceğine inanıyorum” diye konuşuyor.

“Regülasyonlar tek başına yeterli değil, ‘basiretli tüccar’ prensipleri özümsenmeli”

Kriptonun devlet eliyle düzenlenmesine dair çalışmaların hem dünyada hem de Türkiye’de sürdüğü bir gerçek. FTX çöküşünün ise bu regülasyon çalışmalarını hızlandırma potansiyeli oldukça yüksek. Ancak BTCTurk CEO’su Özgür Güneri, regülasyonların çözüm için tek başına yeterli olmayacağını düşünüyor: “Başta kullanıcı varlıkları olmak üzere, yapılan işin sorumluluğunun bilincinde olmayan kişi ve kurumlar, regülasyon olup olmamasından bağımsız olarak önümüzdeki yıllarda da sektörden ayrışmaya devam edecektir. Son derece sıkı regülasyon kuralları içinde faaliyet gösteren finansal hizmetler sektöründe de geçmişte sıkıntı yaşayan pek çok kurum olduğunu görebiliyoruz. Dolayısıyla regülasyon olması, sektördeki sorunların tamamını çözmeye hiçbir zaman tek başına yeterli olmayacaktır. Burada önemli olan, yapılan işin ruhuna uygun ‘basiretli tüccar’ prensiplerini özümsemiş kurumların, liderliklerini bu alanda da sürdürmeye devam etmeleridir.”

Görüşlerine başvurduğumuz bir diğer yerli kripto para borsası Bitexen’in CEO’su Yahya Tuğyan Erdem ise regülasyonların güven ortamı ve kontrollü piyasaların tesis etmekte çok önemli olduğunu düşünüyor: “Tüm dünyada hem kullanıcıların korunması hem de düzenli ve denetlenebilir yapının inşa edilebilmesi için ilgili düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerekiyor. Bitexen olarak, faaliyetlerimizi kurulduğumuz günden itibaren regülasyon varmışçasına yürütüyoruz ve yürütmeye devam edeceğiz.”

“Yatırımcılar korunmalı ama sektörde monopolleşme engellenmeli”

Regülasyon çalışmalarını hızından çok "faydası ve sağlığı" konusunu önemsediklerini söyleyen yerli kripto para borsası Fexobit’in kurucu ortağı ve CEO’su Erkan Coplugil ise “Türkiye’nin kripto borsa kullanıcı sayısını, dünyadaki yerini ve gelişmekte olan bir ülke olarak dinamik finans sektörü yapısını dikkate alırsak, yapıcı ve destekleyici bir regülasyona liderlik etme yönünde büyük bir fırsat var” diyor ve ekliyor: “Gelecek regülasyonun, yatırımcıları korumak adına sektördeki oyuncuların gerekli yatırımları yapmasını sağlayacak kadar zorlayıcı ama sektörde monopolleşmeyi engelleyecek kadar da esnek olmasını çok önemli buluyoruz.”

FTX’in skandallarla dolu çöküşünün ardından yatırımcı güvenini yeniden tesis etmek adına yabancı büyük kripto para borsaları rezerv kanıtları paylaşılıyor. Söz konusu rezerv kanıtlarında borsalar ellerindeki kripto varlıklar ve itibari paraları şeffaf bir şekilde duyuruyor. Peki yerli kripto para borsalarından benzer bir hamleyi görecek miyiz?

“Kullanıcı varlıkları ve cüzdanlardaki varlıkları haftalık açıklıyoruz”

BTCTurk CEO’su Özgür Güneri, uluslararası bağımsız denetçi şirket KPMG tarafından borsalarında bulunan kullanıcı varlıklarının 2021 Eylül ayından beri kontrol edildiğini söylüyor: “BtcTurk kullanıcı varlıkları ile cüzdanlardaki varlıkların tutarlılığı, blokzincir üzerinden bağımsız ve şeffaf bir şekilde sağlanarak haftalık olarak açıklanıyor. Bu yöntemle faaliyet gösteren ve sonuçları haftalık açıklayan dünyadaki ilk Bitcoin ve kripto para alım satım platformuyuz.”

Bitexen CEO’su Yahya Tuğyan Erdem ise kuruldukları günden itibaren sorumlu oldukları kurumlara karşı tüm yükümlülüklerini titiz bir şekilde yerine getirdiklerini anlatıyor: “Bu alanda oldukça şeffaf bir şirketiz. Çalışmalarımızı bu çerçevede yürütüyoruz. Bu konuda regüle kurumların düzenli talepleri doğrultusunda ilerliyor ve bu kurumlarla iş birliği içerisinde çalışmalarımızı devam ettiriyoruz.”

Fexobit CEO’su Erkan Coplugil ise kurum olarak şeffaflığa öncelik verdiklerini anlatıyor: “Uluslararası bir denetim şirketiyle rezerv kanıtı raporlarını açıklama kararı aldık. Şunun altını çizmek isteriz ki kripto ve itibari para varlıkların birebir karşılıkları olan müşteri varlıkları hiçbir yatırım enstrümanında değerlendirilmeksizin koruma hesaplarında muhafaza ediliyor. Bunun yanında herhangi bir şekilde varlıklarıyla karşısında veya yanında pozisyon almıyoruz, kendimiz işlem yapmıyoruz.”

“Doğrudan inceleme altına alınacak Türk şirketleriyle yatırımcı güveni artacaktır” 

Peki FTX’in sarsıcı çöküşü Türkiye’deki kripto yatırımcısı nezdinde yerli kripto para borsalarına güveni artırabilir mi? BTCTurk CEO’su Özgür Güneri “Bu soruya BtcTurk özelinde cevap vermem gerekirse, artacağını düşünmek bir yana arttığını somut olarak rakamlarımızdan gözlemleyebiliyoruz” diye konuşurken, Bitexen CEO’su Yahya Tuğyan Erdem “Regülasyonun gelmesiyle birlikte kullanıcılar hem sahiplik yapısını denetleme hem de Türk şirketlerini doğrudan inceleme ve takip edilebilme imkanına kavuşacaktır. Türk şirketlerinin doğrudan inceleme altına alınması nedeniyle piyasaların şirketlere dair güveni de artacaktır” diyor. Fexobit CEO’su Erkan Coplugil ise “yerli ve yabancı ayrımı yapmaksızın Türkiye’de faaliyet gösteren borsalardan sistem altyapısı ve güvenlik yatırımlarını tamamlamış, organizasyonel yapısı ve süreç yönetimiyle müşteri sorularına cevap verebilen risk yaklaşımları anlamında kontrollü politikaları olan borsaların pozitif ayrışacaklarını” düşünüyor.