Türkiye’nin en köklü spor kulüplerinden biri olan ve milyonlarca taraftarın gönül verdiği Beşiktaş da taratftar token rüzgarına dahil oldu. Kulübün taraftar token’ı 3 Ekim 2023 itibarıyla Paribu üzerinde işlem görmeye başladı. Bu genel satışın öncesinde, 26 Eylül 2023 tarihinde satışa sunulan Beşiktaş token'ın (BJK) 500 bin adeti kilitsiz olarak, 50 milyon adeti ise kilitli olarak arz edilmişti. Kilitli tokenlar 25 TL'den satışa sunulurken, kilitsiz tokenların fiyatı 50TL'den listelendi.

Taraftar token konsepti bir süredir spor camiasının ve kripto dünyasının gündeminde olan bir konu. Bu uygulamaların başlangıcına bakacak olursak; ilki 2021 yılında Chiliz tarafından desteklenen bir sosyal ağ olan Socios platformunda başlatılmıştı. Chiliz, Socios platformuyla birlikte taraftar tokenları kullanarak, taraftar-takım deneyiminde yeni bir dönemin başlamasına öncülük etmişti.

Alım-satımın ötesinde bir fayda

Konseptin özünde taraftarlara farklı değerler sunarak, etkileşim ve topluluk temelli bir sistem kurmak yatıyor. Yani taraftar token’lar sadece bir alım-satım aracı değil; kulüplere, taraftarlarla daha yakın ilişkiler kurma, sadakat deneyimini değiştirme ve dönüştürme fırsatlarının yanında kulüplerin finansal sürdürülebilirliğini artırma vaadini de sunuyor. Türkiye’de Fenerbahçe, Trabzonspor, Galatasaray gibi kulüplerin yanı sıra farklı liglerdeki birçok takım da taraftar token çıkarma yoluna gitti. 

Konseptin uluslararası uygulamalarının da çeşitlendiği görülüyor. Paris St. Germain, Juventus, FC Barcelona, AC Milan gibi dünyanın önde gelen kulüpleri de taraftar token’larını hayata geçirmiş durumda. CoinMarketCap'in verilerine göre kulüp token'ları arasında Barcelona 23,1milyon dolarlık bir piyasa değerine ulaşırken onu OG(13,7 milyon dolar) e-spor ve Alpine F1(19,7 milyon dolar) takımının taraftar token'ı takip ediyor.

Beşiktaş da taraftar token’ların gerek kulübe gerekse taraftara olan faydasından yararlanmak için bu sürece dahil oldu. Verilen bilgiye göre lansmanda 3 saniyede 500 bin adet kilitsiz Beşiktaş Token tükendi. Beşiktaş Token antrenman ziyaretleri, VIP maç biletleri, stadyum turu, imzalı forma, sporcular ve teknik heyetle tanışma imkânı gibi birçok farklı fayda sunabileceği söylentiler arasında. Yapılan lansman toplantısında konuşan Beşiktaş Başkanı Ahmet Nur Çebi, “Camiamız bunu uzun süredir bekliyordu. Biz de doğru zaman ve doğru iş birliğini araştırıyorduk. Kendimize güvenilir bir partner aradık. Güven konusunda sıkıntı yaşayan birçok kullanıcı oldu” dedi. 

Yükselen eleştiriler

Ancak Çebi’yle aynı düşünmeyenler de mevcut. Beşiktaş Token sürecinin başlamasıyla birlikte kripto twitter’da bazı eleştirilerin de geldiği görüldü. Altcointurk kurucu ortağı ve CEO'su Volkan Korkmaz, X platformunda yaptığı açıklamada koyu bir Beşiktaş taraftarı olduğunu dile getirerek, Beşiktaş taraftar token stratejisinin yerel bakış açısıyla, yanlış zamanda çıkarılmasına yönelik eleştirilerini dile getirerek "Çocukluk aşkımız Beşiktaş’ın Fan Token’ı, doğru zamanda onlarca global markadan daha iyi teklifler alınmasına rağmen neden şu kötü dönemde çıkarıldı?" dedi.

Bir diğer eşeltiri de sürecin şeffaflığıyla ilgili geldi. Beşiktaş Kongre üyesi ve TGRT Haber Stüdyoda Futbol programının yorumcusu Bülent Uslu, Batuhan Ekşioğlu'nun düzenlediği Spaces yayınında Beşiktaş yönetiminin halka açık bir kulüp olarak bu anlaşmadan ne kadar kazandığını şeffaf bir şekilde açıklaması gerektiğini vurguladı ve "Siz Beşiktaş'ın genel kurulu üyeleri tarafından seçilmiş kişilerseniz, kafanıza göre bunu açıklarım bunu açıklamam diyemezsiniz. Denetleme kurulunu göreve davet ediyorum, onlar da bu töhmetin altına giriyorlar şu anda. Derhal bu olaya çıkıp el koymaları gerekiyor" dedi.

Coindesk Türkiye’nin konuya dair görüşlerine başvurmak üzere temasa geçtiği Beşiktaş yetkililerinden herhangi bir geri dönüş gelmedi.

İlk haftayı düşüşle kapatıyor

3 Ekim 2023, 16.00 tarihi itibariyle işleme başlayan Beşiktaş token haftayı düşüşle kapatıyor.

Paribu'da işleme başladıktan hemen sonra kısa bir süreliğine 190₺ seviyelerine ulaşsa da hemen ardından düşüş yönüne döndü. Grafikteki en büyük kırılım ise dün gece UEFA Avrupa Konferans Ligi D Grubu 2. maçında 2-0 öne geçtiği karşılaşmada İsviçre ekibi Lugano’ya 3-2 mağlup olmasının hemen ardından geldi. Maç başlamadan hemen önce 19.30 sularında 51,44₺ seviyelerinde olan BJK token, maç sonuçlandığında 45,84₺ seviyelerini gördü. 

Bu noktada taraftar token’laırn fiyatının sportif başarılara/başarısızlıklara mı yoksa gündemdeki magazinsel konulara mı göre değiştiği de sorgulanıyor. Mayıs ayında CoinDesk Kültür haftasında işlenen bu konuda taraftar tokenların analizine, CoinDesk'in Dijital Varlık Sınıflandırma Standardı'ndaki (DACS) yedi sektörden biri olan kültür ve eğlence (CNE) endeksiyle ilişkisine değinmiştik.

Görünnen o ki bu taraftar tokenleri çeşitli avantajlar sunsa da, aynı zamanda bir sonraki yükselen yıldız üzerine spekülasyon yapma fırsatını da sunabiliyor. Taraftarı olduğunuz takımın taraftar tokenini almak, takımın başarısına bir yatırım mıdır? Muhtemelen değil. Ancak bazı olağanüstü durumlarda sürpriz bir takım birden ligde zirveye çıkarsa, şaşırabilirsiniz.