Bankalar ve Ödeme İşlemcileri Neden Tamamen Yasal İşletmelerden Uzak Durur?

"Bitcoin bunu düzeltir", bir silah mağazası veya bir egzotik dansçı ödeme işlemlerine erişimini kaybettiğinde popüler bir söylemdir.  Ama ilk etapta “buna” neden olan şey nedir?

İnsanlar çevrimiçi olarak sosyal tarafta istenmeyen şeyler yapmak için ödeme yaptıkları sürece, bu faaliyetle ilişkili işlemlerin gerçekleşmesini önlemek için ödeme sistemini kullanma hareketleri meydana gelmiştir.

20 yıldan fazla bir süre önce, Iowa'dan kongre üyesi Temsilci Jim Leach, ABD'de bankaların çevrimiçi kumarhaneler için ödemeleri işleme koymasını yasadışı hale getirmek için uzun yıllar süren bir haçlı seferine öncülük etti.

Daha yakın bir tarihte ise, Obama yönetiminin Adalet Bakanlığı, 2013'ten 2017'ye kadar, dolandırıcılık veya kara para aklama açısından yüksek riskli olduğunu düşündüğü çeşitli işletmelere hizmet veren bankaları hedef alan Operasyon Choke Point’i hayata geçirdi. Liste, tütün satışları, maaş günleri gerçekleşen kredi operasyonları, ırkçı ürünler ve porno dahil olmak üzere, Ponzi planları gibi net bir şekilde yasa dışı konumdakilerden hoşlanılmayanlara kadar her şeyi kapsıyordu.

Choke Point Operasyonu, yasal işletmeleri haksız yere hedef aldığı ve bankacılık hizmetlerinden ayrılan işletmeler tarafından Federal Mevduat Sigorta Kurumu aleyhine açılan davaların çözüme kavuşturulduğu yönündeki suçlamalar nedeniyle 2017 yılında durdurulmuştu.

ABD'de, beğenilmeyen endüstrilerin ödeme sistemine erişimini engellemek için artık senkronize bir çaba olmasa da, geçmişte FBI tarafından hedeflenen ve kripto para endüstrisindeki firmalar da dahil olmak üzere yakın zamanda ortaya çıkan yasal işletmelerin çoğu ödeme hizmetlerine erişmekte hâlâ zorluk yaşıyor.

Çoğu durumda, yaşanan sorun, Choke Point Operasyonu kapsamında olduğu için kgüvenlik güçlerine ve banka düzenleyicilerine yüklenemez. Aksine, sistemin bir parçası olarak hizmet veren bankalar, yüksek riskli müşteri olarak algıladıkları kişilerle iş yapmayı istemiyorlar.

Genel olarak, ödeme sektöründeki şirketler, bu işletmeler çok sayıda tartışmalı işlem gerçekleştiriyorsa veya bir bankanın itibarını zedeleme ihtimali olan bir işletme işletiyorsa, bu işletmeleri “yüksek riskli” olarak belirlerler.

Bazı durumlarda aracı kurumlar, tüccarları platformlarından çıkarmak konusunda kamuoyu baskısına yenik düşerler 2018'de PayPal komplo teorisyeni Alex Jones ile bağlantılı medya şirketi Infowars'ın sunduğu hizmetleri kullanmasını, Jones'un nefreti körüklediğini iddia ederek engellediğini duyurmuştu. Karar, aylarca süren kamuoyu baskısını takip etmiş, Facebook ve Twitter’ın da içinde olduğu diğer büyük teknoloji şirketlerinin Jones ile ilişkilerini kesmesinden haftalar sonra gelmişti.

(Geçen hafta itibariyle, herhangi bir kredi kartı aracılığıyla Infowars Store web sitesinde “Beyin Gücü Artı” diyet takviyeleri, “Alex Jones Haklıydı” tişörtleri ve çok sayıda başka ürün satın almak mümkün olmaya devam etti.)

Yüksek riskli tüccarlar kategorisi, sanılandan daha geniş ve yetişkinlere yönelik eğlence, kumar, uyuşturucu gereçleri ve çevrimiçi medyumlar dünyasının çok ötesine uzanıyor. Riskli olarak etiketlenen diğer işletmeler arasında seyahat endüstrisinin oldukça geniş bir kısmı, mobilya satıcıları; Amazon, eBay veya Google tarafından kullanılan elektronik perakendeciler ve dergi abonelikleri de bulunuyor.

Daha açık bir ifadeyle bu işletmelerin birçoğunun ödeme hizmetleri alması zor olsa da, bu imkansız değil. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çoğu yasal işletme, ödeme sistemine bağlanmanın bir yolunu bulabilir, ancak bunun için yüksek bir risk primi ödemeleri gerekir.

“Yüksek riskli” olarak etiketlenen şirketlerin ödeme hizmetleri bulmasına yardımcı olan DirectPayNet'in kurucusu Maria Sparagis, konuyla ilgili olarak, “Bu daha pahalı. Ve bazen otoyol soygunu olabilir. Kiminle çalıştığına bağlı” yorumunu yaptı.

Ürkek bekçiler ve finansal dışlama

Malları ve hizmetleri için kredi kartı kabul etmek isteyen tüccarlar için gerekli temel ilişki, klasik olarak Visa, Mastercard ve American Express dahil olmak üzere büyük ağlarda ödemeleri işleyebilen “alıcı” ile gerçekleşir.

Ödeme sistemlerinin ilk başlarda tamamen yasa dışı faaliyetler olmak üzere bazı işletmeleri hariç tutan kuralları olsa da, ödeme sistemine kolayca erişebilecek iş türleriyle ilgili kararların çoğu banka tarafında alınır.

Ödeme danışmanlığı şirketi Global Vision Group'un başkanı ve CEO'su Thomas A. Layman, karar vermeyi kolaylaştırabilmek amacıyla bankaların çoğunlukla potansiyel ödeme müşterilerini kategorilere ayırdığını belirterek "Her ödeme kurumu genellikle üç kişilik bir sete sahiptir. Bazıları tercih edilir ve hemen geçerler. Diğerlerinin daha fazla incelemesi gerekir” dedi.

Banka yönetimi bazı durumlarda yetişkinlere yönelik eğlence veya kumar gibi sektörleri, kurumlarının bu alanlarla ilişkilendirilmesini istemedikleri için yasaklamaya karar verebilirler. Yine de birçok durumda, hangi endüstrilerin yasaklanacağı, hangilerinin kabul edileceği konusundaki karar, belirli endüstriler arasındaki ahlaki ayrımlardan çok basit risk yönetimiyle ilgilidir.

DirectPayNet'ten Sparagis ise konuyla ilgili olarak “Yüksek riskli bir sektörde bir hesabı garanti altına almak için, bu işi anlayan ve bu tür bir işte sadece itibar değil, işlemde olabilecek riskleri, sonuçları ve dolandırıcılığı anlayan bir sigortacıya ihtiyacınız var” dedi.

Yüksek riskli olarak etiketlenen işletmelerin çoğunun ortak noktalarından biri, klasik satıcılardan daha yüksek oranlı tartışmalı ücretler ve geri ödeme taleplerinin olmasıdır.

Eşi, aile kredi kartı ekstresinde bir porno sitesi aboneliği bulan bir kişi, kartın çalındığını iddia edebilir ve ücretlerin geri alınmasını talep edebilir, bu durum kartı ağlarınca bankaların yerine getirmesini istedikleri bir taleptir.

Ödemenin hizmetten çok önce yapıldığı seyahat şirketleri gibi tüccarlar, genellikle müşteri bir seyahati iptal etmeden ve geri ödeme talep etmeden önce alıcı bankadan ödeme alırlar.

Her iki durumda da, alıcı bankanın, alıcının parası iade edildikten sonra tüccarın elinde yeterli nakit bulunacağına güvenmesi gerekir.

"Yüksek riskli" tüccarlar için daha yüksek maliyetler

Klasik bir ödeme işleme işleminde, bir tüccar, her işlem için işlem bankasına bir ücret öder. Ücret, kartı veren kuruluş tarafından tahsil edilen “değişim ücretini” ve kartı alan bankanın kendi ücretlerini içerir. Takas ücreti, ağa bağlı olarak, genellikle toplam işlemin yüzde 1,5 ila yüzde 3,5'ini ekler.

Düşük riskli işlemler için, satın alan bankalar genellikle fiyat üzerinden rekabete girişirler ve işlem ücretleri toplam işlemin yüzde 0,5'inin oldukça altında olur.

Ödeme danışmanlığı firması olan Fin-Serv Advisors başkanı Michael Liquornik, “Risk olmadığında bu bir tür dibe doğru bir yarıştır. Ana ödeme işlemleri, en iyi şekilde çalışan bir işletmedir bu yüzde çoğu sağlayıcı, büyük bir tüccar tabanı oluşturmaya odaklanıyor” dedi.

Ancak yüksek riskli sektörde hesaplamalar değişir, kişisel finans sitesi NerdWallet’a göre satın alan bankalar tarafından alınan işlem ücretleri, daha geleneksel işletmelere göre beş kat daha yüksek olabilir.

Başlangıç mücadeleleri

Ana akım bir işlemciyi müşteri olarak kabul etmeyi teşvik edecek türden bir sicili oluşturmaya çalışan yüksek riskli bir girişim için, giriş maliyeti daha da yüksek olabilir.

Birçoğu, satın alan bankalarla ilişkileri olan ve bir fiyat karşılığında yüksek riskli işletmelerle ilgili bazı finansal riskleri üstlenen şirketlere yöneliyor. Bu fiyat toplam işlem ücretlerinin yüzde 8'i, yüzde 10'u ve hatta yüzde 12'si olabilir.

Tipik bir girişimin stratejisi, toplayıcılarla iş yapmak için mümkün olduğunca az zaman harcamak ve satın alan bankayı bunu üstlenmeye ikna etmek için yeterli itibar oluşturmaktır.

Ancak Liquornik, istikrarlı bir kariyere ve yönetilebilir tartışmalı bir ücret oranına rağmen, bazı bankaların yüksek işlem ücretlerinin yüksek riskli müşterilerle ilgili sorunlarla uğraşmaya değmeyeceğine karar verdiğini söyledi.

Liquornik, “Genellikle müşterilerimize bu şeylerin çoğundan uzak durmalarını tavsiye ederiz. Finansal, itibar veya risk olsun, bu baş ağrısına kimin ihtiyacı var?

Bir ödeme hizmeti sağlıyorsanız, çoğunlukla binlerce, on binlerce, yüz binlerce, hatta milyonlarca müşteriniz olduğunu unutmamalısınız. Tüm bu müşterilerinizin faaliyetlerini nasıl izliyorsunuz? Bu neredeyse imkânsız hale geliyor. Buna yaklaşmanın tek yolu, bazı uç vakaları yasaklamaktan geçiyor” ifadelerini kullandı.

Bu isteksizliği aşan ve onlarla çalışmak isteyen bir banka bulan yüksek riskli işletmeler daha fazla engelle karşılaşabilir. Sektördeki yaygın bir uygulama, tüccarın bunları karşılayacak parası yoksa işlemciyi beklenmedik taleplere karşı korumak için bir yedek hesap oluşturmalarını istemek oluyor.

Tipik bir düzenleme, yüzde 10'luk altı aylık bir "yuvarlanma rezervi"dir. Bu düzenlemeye göre, bir tüccarın makbuzunun yüzde 10'u işlemci tarafından tutulan bir emanet hesabına yerleştirilir. İlişkinin ilk altı ayından sonra, işleyici makbuzların yüzde 10'unu tutmaya devam eder, ancak önceki altı aylık makbuzların yüzde 10'luk bakiyesini korumak için ilk ayın rezervini öder.

İşlemleri gizleme

Bir ödeme işlemcisi bulmaktaki zorluk, bazı tüccarları tamamen farklı bir iş kolu gibi davranmak gibi yasal olarak tehlikeli bir uygulamaya yönlendiriyor.

Global Vision Group'tan Layman, "Pek çok tüccar, sattıkları her şeyi size her zaman söylemez. Orada çok yüksek riskli tüccarlar dediğim şeyi başka bir şey gibi görünerek perde arkasında gerçekten maskeleyen çok sayıda web sitesi var” dedi.

Bu genellikle, bir ücretin doğası ile ilgili yanlış bilgi sağlayarak işlemlerin "yanlış kodlanmasını" içerir. 2020 yılında Visa ve Mastercard, kumar işlemlerini yanlış kodladığı için şu anda iflas etmiş bir Alman ödeme işlemcisi olan Wirecard'a ağır para cezaları uyguladılar.

New York lisanslı bir kripto ve ödeme avukatı Adam Atlas, bir ödeme işlemcisine yapılan bir başvuruda bir işletmenin doğasını yanlış tanıtmanın son derece riskli bir hareket olduğunu belirterek, “Bir banka hesabı başvurusuna yanlış bilgi eklemek ABD'de bir suç ve bir ödeme işleme hesabı başvurusu, bir banka hesabı başvurusuyla eşdeğerdir. Cezai bir kovuşturma başlatmanın temellerinden biri olarak, tüccar hesabı başvurusunda yanlış bilgilere parmak bastığını gördüğüm bir avuç ceza davası var” şeklinde konuştu.

Atlas, “Kovuşturma tehdidi herkesi caydırmıyor ve bazı bankaların kasıtlı körlüğü yasal olarak şüpheli birçok tüccarın hayatta ve ödeme sisteminin içinde olduğu anlamına geliyor. Her ABD bankasındaki tüccar hesapları, kart sahibine, işlemden ve paranın ödenmesine kadar denetlenecek olsaydı, önemli miktarda ortaya çıkacak yasa dışı faaliyete şaşırmazdım" dedi.

Kripto paranın ironisi

Muhtemelen, kripto para birimleri için birkaç başarılı kullanım örneğinden biri, yasal ya da başka bir şekilde, ana ödeme işlemlerine, uygun bir fiyata erişen veya erişmekte zorlanan işletmeler için bir ödeme aracı olmasıdır. İronik olarak, kripto işletmeleri bankaları satın alarak kabul görmek için mücadele ediyorlar.

Kripto şirketlerine ödeme hizmetleri verme konusundaki tereddütlerin çoğu, sigortacılar arasındaki bir uzmanlık eksikliğinin sonucudur. Bankalar bir uygulama ile ilgili riskleri anlamıyorsa bunun için öncelikleri ödemeleri işlememeleri gerektiğidir.

Adam Atlas'a göre, birçok bankanın kripto firmalarının kara para aklamayla mücadele tarama süreçleri hakkında da şüpheleri söz konusu ve “kara para aklamaya bilmeden yardım etmekten” korkuyorlar. Gördüğüm her kripto borsası, kripto likidite sağlayıcısı veya diğer kripto alanı, bankacılık ve ödeme işlemlerine erişmekte ve sürdürmekte zorluk çekiyor. Bir kripto borsası veya satıcısı, kredi kartı veya otomatik takas ile ödeme almak istediğinde, bu hizmetleri kontrolünü gerçekleştiren bankaları müşteri olarak kabul edilmeleri gerektiğine ikna etme konusunda büyük bir zorluk yaşıyorlar” dedi.

Atlas, “Kripto ile ilgili her şeyin kesinlikle yasak olduğu bir zaman vardı. Bence şu anda o dönem geride kaldı ve kripto şirketlerini müşteri olarak kabul eden işleme bankalarının ve bunu kabul etmeyen diğer alıcı bankaların olduğu bir çağdayız, ama en azından onlar neyi reddettiklerini anlıyorlar” yorumunu yaptı.

Sparagis, “Kripto endüstrisinin ana akım işlemcileri arasında hala temel bir anlayış eksikliği var ve bu taahhüt altına girmeyi zorlaştırıyor. Demek istediğim, çok fazla ipucu alıyoruz. Selam, NFT'lerimi satmak ve kredi kartıyla depozito almak istiyorum diyen insanlar. Dünyadaki her ödeme işlemcisi gibi kaybettin. Bunu anlamazlarsa, geçerli bir iş modeli olsa bile, sadece hayır diyecekler” dedi.